Πύργος Χρονικό (Μέρος Γ').

Το 1812 έγιναν στον Πύργο κι άλλες συνεννοήσεις για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, από τους τρεις αδελφούς Κρεστενίτη - λυκούργο, γιάννη, και Σταμάτη - μα χωρίς αποτέλεσμα. Οι πόθοι της λευτεριάς κόχλαζαν, όμως η ώρα δεν είχε ακόμα σημάνει για τη μεγάλη αλλαγή. Κ' οι προσπάθειες κείνες περιορίστηκαν σ' απλές αψιμαχίες, ώσπου να γίνει το αποφασιστικό ξεκίνημα...

Ύστερ' από τέσσερα χρόνια όμως, ένας άλλος άνθρωπος του σουλτάνου θέλησε να επαναλάβει το επαναστατικό τόλμημα του Αλή Φαρμάκη και να σηκώσει κεφάλι στην Πύλη: ο Σεϊντάγας Βοεβόδας- Λελές, ζαπίτης του Πύργου κι' αφέντης της Ηλείας, ατρόμητος Οθωμανός με ανυπολόγιστα πλούτη πούχε το ανάχτορο του στο λόφο του Επαρχείου. Απάνω στον παλιό Πύργο του Τσερνοτάμπεη που τον μεγάλωσαν οι Βιλαεταίοι, ο Σεϊντάγας έχτισε ένα τεράστιο κάστρο με διπλά τείχη, πολεμίστρες, στέρνες, χαμάμια, πολυτελέστατα χαρέμια και μπουντρούμια, όπου με τα φιλήδονα τραγούδια απ' τις χανούμισες και τις οδαλίσκες σμίγανε τα βογγητά των Αλβανών που έσφαζαν άγρια οι Αγαρηνοί.

Ο βοεβόδας είχε πατέρα Τούρκο, Σεϊντάγα κι' αυτόν. π' αγαπούσε τους Έλληνες και δέθηκε πιότερο μαζί τους. Μία μέρα που πάνω στ' άτι του κατέβαινε από το Λάλα, κοντά στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής που είνε στο έμπα του Πύργου από το δρόμο της Ολυμπίας, συνάντησε μία πεντάμορφη Πυργιωτοπούλα και καταθαμπώθηκε. Έρωτας ξαφνικός και παντοδύναμος του συνταράξε την καρδιά! Και πριν η Πεντάμορφη πυργιωτοπούλα προφτάσει να ξεφύγει από τη λάμψη της ματιάς του κι' απ' τη σιδερένια του θέληση, ο Σεϊντάγας την άρπαξε, την έβαλε πάνω στο άλογό του και την πήγε μισολιπόθυμη στο Λάλα.

Ζώη Πολέμη λεγόταν κείνη η κοπέλα. Κι΄ο Σϊντάγας την αγάπησε παράφορα ποθόντας, μα χωρίς τη βία, να την κάνει γυναίκα του. Η ελληνοπούλα όμως αρνιόταν επίμονα! Και μέσ΄ στον Πύργο του Λάλα αρρώστησε βαριά από τον καημό της κι' αποσωνόταν αδιάκοπα- τριαντάφυλλο μέσ΄ στο φθινόπωρο:

Το χειλάκι σου, το μαγουλάκι σου,

Λαλιωτοπούλα μου,

γιατ΄ είναι κίτρινο, δεν είναι κόκκινο;

Γιατί αρρώστησες, γιατί θερμάθηκες,

μικρή Πυργιωτοπούλα μου;

Στο τέλος ωστόσο η ζωή δέχτηκε τη μοίρα της. Ίδια Κυρά...

Πύργος Χρονικό (Μέρος Β').

Πρώτοι οικιστές του πύργου ήταν κυρίως δύο μεγάλες, κι ιστορικές οικογένειες: Οι Λαχολοι πρώτα και οι Βιλαεταίοι έπειτα. Οι ΄Αχολοι κατέβηκαν με τα κοπάδια τους, τα ζώα από την Ήπειρο και τα Μεσόγεια για χειμαδιά, μα τους καλάρεσε ο τόπος και έμειναν καλλιεργώντας χωράφια κι αμπέλια τους δόσαν αρκετό βιός. Από αυτούς ξεχώρισαν κιόλας ορισμένοι: Ο Σπύρος κι ο Γιώργης Άχολος έγιναν προεστοί, ο Δημήτρης Άχολος πήρε το βάφτισμα του Φιλικού.

Μα κι΄οι Βιλαεταίοι σκόρπισαν γόνους κι΄απογόνους στον Πύργο. Δυο μάλιστα απ΄ την πρώτη ρίζααυτής της φαμίλιας, ο Λύσανδρος κι΄ο Χαράλαμπος που ξεχώριζαν για την παλικαριά τους, έχτισαν στο Επαρχείο ένα μεγάλο οικοδόμημα, πραγματικό κάστρο μ΄ εξώστες και πολεμίστρες, και πλάι στον λόφο την εκκλησιά του Αγίου Νικολάου που σήμερα είνε η μητρόπολη. Το οικοδόμημα κείνο αργότερα έγινε το διοικητήριο, τόπος αγώνων και μαρτυρίων, και το ανάχτορο του ΄Επαρχου αγά.

Υπάρχουν, ωστόσο στην προεπαναστατική κείνη εποχή κι΄άλλες σημαντικές μορφές του Πύργου, όπως ο Λυκούργος Κρεστενίτης, Αυγερινοί, Γεώργιος Μήτσος, Γεώργιος Σισίνης κ.α. Γνήσιοι κι’ αληθινοί Έλληνες όλοι, με την πολιτική και μυστική δράση τους πρόσφεραν πολλά, και κείνο τον καιρό της προετοιμασίας κι’ αργότερα στον Αγώνα, για τη Λευτεριά. Ο Λυκούργος Κρεστενίτης κι’ έμνα άλλο κλαδί της ίδιας οικογένειας, ο Γιάννης Κρεστενίτης, με το πρόσχημα του δασκάλου μάζευαν ολογυρά τους

Ο Ανώνυμος της Ελληνικής Νομαρχίας γράφει για το Ρήγα.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΤΥΜΒΟΝ

τοῦ μεγάλου καὶ ἀειμνήτου Ἕλληνος

ΡΗΓΑ

τοῦ ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τῆς Ἑλλάδος ἐσφαγιασθέντος,

χάριν εὐγνωμοσύνης ὁ συγγραφεὺς τὸπονημάτιον τόδε ὡς δῶρον ἀνατίθησι.

Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor(*)Virg.

Εἰς ποῖον ἄλλον ἔπρεπε νὰ ἀναθέσω ἐγὼ τὸ παρόν μου πονημάτιον, ὦ ἀξιάγαστε Ἥρως, παρὰ εἰς ἐσὲ ὁποὺ ἐστάθης ὁ πρόδρομος μιᾶς ταχέας ἐλευθερώσεως τῆς κοινῆς πατρίδος μας Ἑλλάδος, καὶ ἐθυσίασες τὴν ζωήν σου δι᾿ ἀγάπην της; Δέξαι το λοιπὸν μὲ τὸ συνηθισμένον σου ἑλληνικόν, ἱλαρὸν καὶ καταδεκτικὸν βλέμμα, καὶ δέξαι το πρὸς τούτοις ὡς ἀρραβῶνα ἐκδικήσεως τοῦ λαμπροῦ αἵματός σου κατὰ τῶν τυράννων τῆς Ἑλλάδος. Ἡ δὲ Ἑλλὰς ἅπασα θέλει δοξάσει διὰ παντὸς τὸ ἀθάνατον ὄνομά σου, συναριθμοῦσα αὐτὸ εἰς τὸν κατάλογον τῶν Ἐπαμεινώντων, Λεωνίδων, Θεμιστοκλέων, καὶ Θρασυβούλων.

(*) Ἀναφανῆναί τις ἐκ τῶν ὀστέων ἡμῶν ἔκδικος. Βιργ.

Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα, πως έμεινε η έκφραση!

  

Η παροιμιώδης αυτή έκφραση, προέρχεται από τον μύθο του Αισώπου, «Ανήρ κομπαστής» (ο άνδρας που καυχιέται) , και χρησιμοποιείται για όσους καυχιούνται για κάτι και το υποστηρίζουν, αλλά αδυνατούν να αποδείξουν τα λεγόμενά τους. Σύμφωνα με τον μύθο, ένας αθλητής που βρισκόταν στην Αθήνα καυχιόνταν συνέχεια ότι σε αγώνες στην Ρόδο είχε πραγματοποιήσει ένα τεράστιο άλμα. Καθώς δεν τον πίστευε κανείς, αυτός έλεγε στους Αθηναίους να πάνε στη Ρόδο και να ρωτήσουν τους θεατές των αγώνων. Τότε ένας Αθηναίος πήγε στο σκάμμα, και με το χέρι έγραψε πάνω στην άμμο τη λέξη «Ρόδος». Κατόπιν γύρισε προς τον καυχησιάρη αθλητή και του είπε: «Αυτού γαρ και Ρόδος και πήδημα», το οποίο έχει μείνει ως «ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα». Το προφανές νόημα είναι ότι ο καθένας έχει οποτεδήποτε την δυνατότητα να αποδείξει τις δυνατότητές του χωρίς, απαραίτητα , να χρειάζεται η επίκληση  προγόνων, ανέφικτων κατορθωμάτων κτλ.

Πύργος Χρονικό (μέρος Α΄).

Πύργος

(Μορφή, παράδοση κι΄ ιστορία ανάμεσα στα χρόνια)

ΕΝΑ  ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ κ. ΤΑΚΗ ΔΟΞΑ

"Χωράφια με σφεντάμια, καλαμιές και βούρλα, κι΄ ανάμεσά τους αχνάρια του αρχαίου Δυσπόντιου της Πισάτιδας, στον Ιερό δρόμο που πήγαινε από την Ήλιδα στην Ολυμπία", έτσι περιγράφει και εκεί τοποθετεί τη θέση του σημερινού Πύργου ένας φίλτατος ιστοριοδίφης. Το παλιό, λοιπόν Δυσπόντιο; Κείνος ο αρχαίος τρόπος που οι κάτοικοι του πιστοί στους Πισάτες πολέμησαν τους Ηλείους και νικημένοι αφήσανε την πόλη, και κείνη, απ΄τα τότε χρόνια που ρημώθηκε και σβήστηκε είνε τάχατε ο Πύργος; Ποιος ξέρει...

Ερευνητές και ιστορικοί ψάξανε να βρούν την πόλη. Ρώτησαν τα κείμενα, τα μνημεία, και την γη την ίδια, πάσχισαν κι΄ απόνα μικρό λιθάρι ακόμα, από μια ανάμνηση να μάθουν που ήταν και ποιες μπόρες πέρασε ώσπου να φτάσει στο σήμερα. Ο αλησμόνητος γυμνασιάρχης Γ. Παπανδρέου στο περισπούδαστο σύγγραμμα του «Η Ηλεία δια μέσου των αιώνων» αναζητεί το Δυσπόντιο κοντά στην Σκαφιδιά, στη Μυρτιά, μα και «επί του νυν Πύργου». Εδώ, άλλωστε κι΄ένας ξένος, διάσημος περιηγητής, ο Πουκεβίλ, είδε το 1815 είδε μια ζωντανή εικόνα που του αποκάλυψε την παλιά καταβολή του Πύργου: υπόγειους τάφους, γεμάτους κόκκαλα κι΄ αρχαίες οικοδομικές πέτρες που μαρτυρούσαν ότι πριν από καιρούς στήριζαν κτίρια. Μα κι΄ αργότερα , το 1901, έγινς κι΄άλλο φανέρωμα: στην συνοικία Χαλικιάτικα (΄τώρα πλατεία Ηφαίστου) βρέθηκε μαρμάρινο άγαλμα ύψους ενός μέτρου που παρίστανε φτερωτή γυναικεία μορφή. Το άγαλμα αυτό,φθαρμένο βέβαια, γιατί έζησε πολλά χρόναι στην κοίτη ενός χειμάρου, είχε ογκώδη βάση, και το γεγονός αυτό οδήγησε τον αρχαιολόγο Α. Σκιά σε μια ενδιαφέρουσα άποψη: ότι δηλαδή ήταν ακρωτήριο ενός αρχαίου ναού, ή άλλου σπουδαίου οικοδομήματος.

Οπωσδήποτε λοιπόν, στον Πύργο υπήρχε κάποιος αρχαίος συνοικισμός που απάνω στα συντρίμμια του χτίστηκε τούτη η πόλη.

 Η ιστορία του Πύργου άρχισε κάπως παράξενα:Με ένα ...πηγάδι! Στα μαύρα χρόνια της τουρκοκρατίας ένας χωρικός από τα Τσορωτά των Καλαβρύτων που τον έλεγαν Γεώργιο Τσορωτά ή Τσερνωτά, κατέβηκε από τον άγριο τόπο του σε αυτή εδώ τη γη και βάλθηκε να την ξεχερσώσει και να την ημερέψει για να την καλλιεργήσει. Δούλεψε λοιπόν σκληρά, καθάρισε κι έσκαψε το χώμα, έδιωξε τις πέτρες. Και μία ημέρα, εκεί που αδιάκοπα έψαχνε, στην συνοικία Νιοχώρι (σημερινός Άγιος Σπυρίδωνας) βρήκε μέσα σε ένα πηγάδι ολόκληρο θησαυρό από αρχαία νομίσματα! Και τι σκέφτηκε ο σκλάβος, μα και πονηρός ρωμιός; Να τα πάρει και να τα πάει στο σουλτάνο...

Σουλτάνος ποτέ στην πόλη ήταν ο Σελήμ ο Α΄(1470 - 1520) φυσικά δέχτηκε την προσφορά του Τσερνωτά την ανταπόδοση σε με δύο αμοιβές το ίδιο ηγεμονικές: Του χάρισε τον τίτλο του Μπέη (αφέντη) της περιοχής (1512) κι άπειρες εκτάσεις γής γύρω στον Πύργο που βέβαια ήταν ακατοίκητος...

Το πηγάδι κείνο είναι ακόμα και σήμερα γνωστό "Του Τσερνωτά", κι εδώ ο Τσερνωτάμπεης έχτισε αποθήκες και καλύβες για τους καλλιεργητές που έφερνε και δούλευαν τη γη. Ο ίδιος Επίσης έχτισε, πιθανότατα, πάνω στο λόφο του επαρχείου κι έναν Πύργο ισχυρό - ποιος ξέρει με ποιο σκοπό και ποιες προβλέψεις. Το όνομα αυτό, πύργος, άπλωσε σιγά-σιγά κυριαρχικά κι αγκάλιασε όλο τον πρώτο εκείνο συνοικισμό για να μην για πάντα πια και όνομα της νέας πολιτείας της Ηλείας που με τον καιρό άρχισε να θεμελιώνεται.

Ο Τσερνωτάμπεης πέθανε χωρίς να αφήσει απογόνους και έτσι ο τόπος έγινε κτήμα του οθωμανικού Κράτους. Ο Σουλτάνος δώρισε τον πύργο στην βασιλομήτωρ Βαλινδέ εκείνη με τα έσοδα που έδινε η γεωργική παραγωγή, διόριζε υπαλλήλους και τους πλήρωνε. Με τον καιρό, το πηγάδι του Τσερνωτά πυρετό το ντύμα του θρύλου και το νερό του θεωρήθηκε, σαν του Αγίου Ανδρέα στην Πάτρα, υπέροχο "φίλτρο" για να αγαπούν οι ξένοι τον τόπο και να μένουν για πάντα σ΄ αυτόν.

Σαν πόλη  ο Πύργος παρουσιάζεται πολύ αργά. Μεσολάβησαν, φαίνεται, χρόνια αφάνειας και ασημότητας, όπου τίποτα δεν ξεχώριζε και δεν συνοδευόταν σε τούτο τον τόπο. Φυσικό Άλλωστε αφού πάνω σε όλη την Ελλάδα αποκλειστικά βάραιναν της σκλαβιάς τα σύγνεφα. Κι ο Πύργος, εκτός από αυτό, τότε χτιζόταν και έπαιρνε τη μορφή πολιτείας...

Όλοι σχεδόν οι ιστορικοί σημειώνουν την πρώτη συγκεκριμένη παρουσία του πύργου στο 1687, τότε δηλαδή που είχε λήξει ο Τούρκοενετικός πόλεμος με την φοβερή κατατρόπωση των Τούρκων στη μάχη της Πάτρας. Αργότερα στα στερνά της δεύτερης τουρκοκρατίας (1715 - 1821) ανάμεσα στις 24 επαρχίες του Μοριά ήταν ο Πύργος.

Αυτή την εποχή πέρασε από δω ο Πουκεβίλ και δίνει μία χαρακτηριστική περιγραφή της: "Η πόλις εκτισμένη επί εξέχοντος μέρους, έν ή εύρον εσχάτως μεγάλα υπόγεια (κατακόμβας) πλήρη οστών, συνέκειτο έξ 900 οικιών με 1000 οικογένειας και 7000 κατοίκους, έν οίς και κινητός πληθυσμός τεχνιτών και ευπόρων". Μα ο μεγάλος μεσαιωνοδίφης Κ. Σάθας σε σχετικό σύγγραμμά του αναφέρει γεγονότα  πιο παλιάς εποχής διαπιστώνοντας οτι "Τον Ιούνιον του 1687 απέθαναν τρεις από πανούκλαν εις τον Πύργον (της Ηλείας)".

Τέλος Α' Μέρους...

Ο μύθος του σπηλαίου του Πλάτωνα.

Η αλληγορία του σπηλαίου: «Η Πολιτεία» του Πλάτωνα περιλαμβάνει την Αλληγορία του σπηλαίου, με την οποία ο Πλάτων εξηγεί τη Θεωρία των Ιδεών του.

Ο μύθος αυτός διηγείται πως ένας μακρύς διάδρομος καταλήγει σε ένα σκοτεινό σπήλαιο, κάτω από τη γη, όπου βρίσκονται από την παιδική τους ηλικία πολλοί άνθρωποι, αλυσοδεμένοι σε αλλεπάλληλες σειρές με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να δουν μόνο μπροστά τον τοίχο της σπηλιάς. Δεν μπορούν να κοιτάξουν ούτε πίσω, ούτε δεξιά, ούτε αριστερά.

Ούτε τους εαυτούς τους δεν μπορούν να δουν. Σ” αυτή την κατάσταση βρίσκονται σ” όλη τους τη ζωή.

Πίσω τους είναι αναμμένη μια φωτιά. Μπροστά από τη φωτιά και πίσω από τις πλάτες τους, περνοδιαβαίνουν με ταχύτητα άνθρωποι «θαυματοποιοί» που μεταφέρουν, κρατώντας πάνω στα κεφάλια τους, διάφορα αντικείμενα, των οποίων μόνο τις σκιές βλέπουν οι δεσμώτες να προβάλλονται στον τοίχο της σπηλιάς, εξαιτίας της λάμψης που παρέχει η φωτιά κι ακούν την ηχώ από τις φωνές τους.

Επειδή οι άνθρωποι αυτοί σε ολόκληρη τη ζωή τους τα μόνα πράγματα που έχουν δει είναι οι σκιές των πραγμάτων, έχουν την εντύπωση ότι οι σκιές που βλέπουν πάνω στον τοίχο είναι τα ίδια τα πράγματα.

Εάν όμως κάποιος από τους αλυσοδεμένους ανθρώπους του σπηλαίου κατορθώσει να ανέβει πάνω στη γη και, κάτω από το φως του ήλιου πλέον, δει τα πράγματα, θα καταλάβει την πλάνη στην οποία ζούσε όσο ήταν κάτω από τη γη. Θα αντιληφθεί τότε ότι οι σύντροφοι του, που εξακολουθούν να βρίσκονται αλυσοδεμένοι στο σπήλαιο, ζουν βυθισμένοι μέσα στις ψευδαισθήσεις.

Κατά τον Πλάτωνα, ο απελεύθερος δεσμώτης είναι ο φιλόσοφος, ο οποίος βλέπει τα ίδια τα όντα, τις ιδέες, και όχι τα είδωλά τους. Οι αλυσοδεμένοι σύντροφοι του είναι οι κοινοί άνθρωποι που, έχοντας εθισθεί στις απατηλές παραστάσεις των αισθητών πραγμάτων, ζουν, χωρίς να το ξέρουν, μέσα στο ψέμα. Πάντοτε βέβαια, για τον Πλάτωνα, υπάρχει η δυνατότητα απεμπλοκής των αλυσοδεμένων ανθρώπων από τις πλάνες τους.

Για να το πετύχουν αυτό, χρειάζεται να αποδεσμευτούν από τις αλυσίδες τους. Αυτές συμβολίζουν τις ψευδαισθήσεις και τις αυταπάτες μας στις οποίες ζούμε καθημερινά και μας υποχρεώνουν να παρατηρούμε μόνο τα απατηλά είδωλα των ιδεών, των αληθινών όντων. Αντί για τις αισθήσεις όμως θα πρέπει να εμπιστευτούμε το νου μας, βασιζόμενοι στις αποδείξεις που μας παρέχει ο ορθός λόγος και η καθαρή σκέψη.

Ο μύθος του σπηλαίου, βρίσκεται στο 7ο κεφάλαιο της «Πολιτείας» του Πλάτωνα.

Αρχείο Παπαλέξη - αγοραπωλησία χωριού Γκρέκα.

Στις 7 Φεβρουαρίου του 2016 είχα ασχοληθεί με τον συμβιβασμό του Ελληνικού Δημοσίου με την οικογένεια Παπαλέξη που είχε στην κατοχή της μεγάλες εκτάσεις στην ευρύτερη περιοχή των Κρεστένων από Τουρκοκρατίας και τις εκμεταλλεύονταν με την μορφή ενοικοκαλλιέργειας στους ντόπιους κατοίκους. Παρακάτω θα παραθέσω τα αρχεία από την αγοραπωλησία του χωριού Γκρέκα Ολυμπίας που έλαβε χώρα στις 30/5/1925, περίπου ένα εξάμηνο μετά την πρώτη πράξη με τον συμβιβασμό (30/11/1924). Για να θυμηθούμε την πράξη συμβιβασμού και να κατανοήσουμε το παρακάτω άρθρο μεταβαίνουμε στη διεύθυνση: https://bitzimbardi.blogspot.com/2016/02/blog-post.html.

Ας δούμε λοιπόν πως έχουν τα πράγματα σε μια αγοραπωλησία που έλαβε χώρα στην Κρέστενα και συγκεκριμένα στο συμβολαιογραφείο του Ιωάννη Βούλγαρη.

30.5.1925.  Αναγκαστική απαλλοτρίωση χωρίου Γκρέκα προς καλλιεργητές-εμφύτευες. (Αντιγρ.18.2.1927) 

Αριθμός  61.340
                                                        Αγοραπωλησία  δραχ.  360.000

  Σελ. 1^η
Εν Κρεσταίνας σήμερον την τριακοστήν του μηνός Μαΐου του χιλιοστού ενεακοσιοστού  εικοστού πέμπτου έτους ημέραν Σάββατον κι’ εν τω συμβολαοπγραφείω μου κειμένω εν τη οικία μου εν η κατοικώ, ενώπιον εμού του συμβολαιογράφου Κρεσταίνων Ιωάννου Γρ. Βούλγαρη κατοίκου και εδρεύοντος εν Κρεσταίνας, επί παρουσία και των γνωστών μοι και μη εξαιρετέων μαρτύρων Επαμεινώνδα Βασιλείου Σωτηροπούλου κτηματίου και Αλεξίου Αντωνίου Πρίνου δικηγόρου κατοίκων Κρεσταίνων, Ενεφανίσθησαν οι γνωστοί μοι και μη εξαιρετέοι αφ’ ενός ...

Η Πρώτη Ελληνική Επανάσταση και ο Κροκόνδειλος Κλαδάς!

Νίκου Εγγονόπουλου, Κροκόνδυλος Κλαδάς

Θέτοντας τα πράγματα σε μια σωστή χρονολογική σειρά, όσον αφορά την δραστηριότητα των Ελλήνων εναντίων του οθωμανικού ζυγού, θα πρέπει να ανατρέξουμε πολύ πριν το 1821 που αποτελεί το σημείο αναφοράς του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Πρίν, λοιπόν την έναυση του φιτιλιού στον Μοριά στις 24 Μαρτίου, υπήρξαν και άλλες επαναστάσεις, άλλες μικρότερες και άλλες με πιο μεγάλη αντίσταση έναντι του οθωμανού δυνάστη. 

Μια από αυτές, η πρώτη χρονολογικά, έλαβε χώρα στις 9 του Οκτώβρη του έτους 1479 και είναι απορίας άξιο το σθένος των επαναστατών, με πρωτεργάτη τον Κροκόνδειλο Κλαδά, αφού είναι μόλις λίγα χρόνια μετά την ολοκληρωτική επικράτηση της πανίσχυρης Οθωμανικής, πολεμικής μηχανής.

Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα θα πρέπει να γνωρίσουμε τι εστί Κροκόνδειλος Κλαδάς ακι από που κρατούσε η "σκούφια"του. Ο Κροκόνδειλος ή Κροκόδειλος ή Ακροκόδυλος ήταν γιος του Θεόδωρου Κλαδά, αξιωματικού των Παλαιολόγων δεσποτών του Μυστρά.  Η εύρεση της οικογένειας Κλαδά εμφανίζεται σε αναφορές στον Μυστρά. Πολλοί ισχυρίζονται πως η καταγωγή είναι από τη Ήπειρο (λόγω δισύλλαβου ονόματος που μάλλον καταρρίπτεται αφού σε αναφορές στο δεσποτάτο διαφαίνεται πως είναι προσωνύμιο), αλλά δεν είναι η καταγωγή που μας ενδιαφέρει τόσο, όσο η δραστηριότητα που επέδειξαν.

Ο γόνος που μας ενδιαφέρει είναι ο Κροκόνδειλος ο οποίος γεννήθηκε, περίπου, το 1425 και όταν ανδρώθηκε ακολούθησε την παράδοση της οικογένειας και έγινε "Στρατιώτης". Φήμες που κυκλοφορούν...

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο μεγαλύτερος των Ελλήνων!

  

  Ως ελάχιστο φόρο τιμής προς τον μοναδικό, καθ' όλη την διάρκεια του Αγώνα, που δεν έκανε πίσω και που πίστεψε όσο κανένας άλλος το όραμα της απελευθέρωσης, Γέρο του Μοριά θα εκθέσω ιστορίες, περιστατικά και αποφθέγματα. Η περιληπτική αναφορά δεν μειώνει την σημασία των λόγων και των γεγονότων, όμως έχουν γραφτεί τόμοι ιστορίας από σημαντικότατους συγγραφείς και αφορούν τον Κολοκοτρώνη με βάση πρωτογενείς πηγές που δεν αφήνουν περιθώρια πλέον σχολιασμού και συμπλήρωσης. Ο ανΤικειμενικός μου σκοπός είναι η αναμόχλευση ψηγμάτων της εποχής του '21 για να συμπληρώσω την απλή αναφορά των σχολείων που διδάσκουν τα απιδιά μας. Δεν είναι υπερβολή ότι πολλά παιδιά δεν γνωρίζουν την σημασία της 25ης Μαρτίου, σημάδι, και αυτό, της παγκοσμιοποίησης και της αλλοτρίωσης της εθνικής μας συνείδησης.

Θάμα, καθαρά ελληνικό, ισορροπίας και μέτρου, μέσα από αντιφάσεις, διόλου υπεράνθρωπος, άνθρωπος σ΄όλη την έννοια του όρου, από τα σπλάχνα μέσα του λαού, δεμένΟς μαζί του από χίλιες μεριές, αρετές και αδυναμίες...

Έξω από τους γενικούς χαρακτήρες της ράτσας και τους προσωπικούς του, αποκορυφώνονται στη φυσιΟγνωμία του, ιστορία κι αγώνες πέντε αιώνων κι ανοίγει το κεφάλαιο άλλων τόσων που έρχονται. Φτάνει να συλλογιστεί κανένας πως είναι το σύνορο του κλέφτη και του θεμελιωτή λεύτερου λαού...

 (Σπύρος Μελάς, "Ο Γέρος του Μοριά)

Κολοκοτρώνα, Κολοκοτρώνα! Έτσι λέγανε οι Τούρκοι, μικροί και...

Επιφανείς Ηλείοι: Ιωάννης Σπηλιόπουλος, ο πρώτος εικαστικός που εκτοπίστηκε με το ιδιώνυμο.

Ο όρος αναφέρεται στο «ιδιώνυμο» (ειδικό) αδίκημα όπως περιγράφεται στον νόμο N.4229/24 Ιουλίου 1929 (ΦΕΚ 245/Τεύχος Πρώτον/25 Ιουλίου 1929) μετά από πρόταση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Ο τίτλος του νόμου ήταν "Περί των μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών". Ο στόχος του ήταν η ποινικοποίηση των "ανατρεπτικών" ιδεών, ιδιαίτερα η δίωξη κομμουνιστών, αναρχικών και η καταστολή των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων. Ιδιώνυμο στη Νομική Επιστήμη ονομάζεται το έγκλημα εκείνο για το οποίο προβλέπονται ιδιαίτερες ποινές σε σχέση με τα εγκλήματα της γενικής κατηγορίας, όπου αυτό υπάγεται. Ο όρος από το 1929 απέκτησε πολιτική σημασία και σήμανε κάθε κατασταλτικό μέτρο που εφαρμόστηκε έως το 1974 και ποινικοποιούσε την υποστήριξη και διάδοση των κομμουνιστικών ιδεών. Ο Ιωάννης Σπηλιόπουλος 1906-1975 γεννήθηκε στον Δούκα της Ηλείας το 1906. Φοίτησε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του Μετσόβου Πολυτεχνείου το 1926-1933 μετά από παρότρυνση του Γεωργίου Ροΐλου. Δάσκαλοι του ήταν οι Ιακωβίδης, Ροΐλος, Παρθένης, Σκίπης, Αργυρός, Δημητριάδης, Θωμόπουλος, Μαθιόπουλος και ο Σπύρος Βικάτος από το εργαστήρι του οποίου αποφοίτησε με Αριστείου Έπαινον το 1933. Η ένταξή του στην αριστερά κατά τα φοιτητικά του χρόνια καθυστέρησε την αποφοίτησή του.

Ο περιβόητος Μανιαδάκης τους κυνηγούσε για τρεις ημέρες...

Αρχαία Ελλάδα και γεωγραφικά όρια της Μακεδονίας κατά τον Σρτάβωνα.

Ένα θέμα που επικρατεί, και αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης, μελετητών και ιστορικών  είναι το κατά πόσο είχαν ελληνική συνείδηση οι οι πόλεις-κράτη της Ελληνικής αρχαιότητας. Ο καθένας αναφέρει τη δική του άποψη, πολλές φορές χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν ιστορικά στοιχεία που μας άφησαν Έλληνες και Ρωμαίοι περιηγητές που αποτελούν και πρωτογενείς πηγές. Στα τέλη του έκτου αιώνα π.χ. ο Εκαταίος ο Μιλήσιος συγγραφικό έργο Περίοδος Γης ή Περίπλους. Ο Ηρόδοτος καταγράφει στα δικά του ταξίδια τις αντιθέσεις των Ελλήνων με τους άλλους λαούς που καλούνται βάρβαροι. Η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και οι κατακτήσεις του επιτρέπουν ταξίδια στο Νέαρχο, τον Πυθέα και τον Ποσειδώνιο οι οποίοι καταγράφουν στα έργα τους νέα δεδομένα όσον αφορά νέους τόπους. Η ρωμαϊκή κατάκτηση θα δώσει το έναυσμα σε πολλούς περιηγητές να δώσουν το δικό τους στίγμα και να καταγράψουν αρχαία μνημεία και τόπους. Η περιήγηση από τον χαρακτήρα της ξενάγησης, που είχε ως τότε, θα αποκτήσει τη μορφή του ταξιδιού. Ο Διονύσιος ο περιηγητής δίνει στην περιήγηση μία άλλη μορφή με φιλολογικό ενδιαφέρον. Ο Στράβωνας θα καθιερώσει την γεωγραφική περιήγηση και ο νεότερος του Παυσανίας γράψει το μνημειώδες έργο "Ελλάδος περιήγησις" μέσα στο οποίο θα διασωθούν θρύλοι και τοπικές παραδόσεις. Η Ελλάδος περιήγηση του Παυσανία θα καθιερώσει την εγκυκλοπαιδική πτυχή τις περιήγησης.

Επανερχόμενοι στο θέμα της ενότητας και της Ελληνικής συνείδησης των πόλεων-κρατών θα σταθούμε στα στοιχεία που μας δίνει ο, αρχαιότερος του Παυσανία, γεωγράφος Στράβων για την Μακεδονία και το κατά πόσο την θεωρεί Ελληνική. Η Μακεδονία περιορίζετε εκ μεν δυσμών την παραλία του Αδρίου, εξ ανατολών δε τη παραλλήλω ταύτης μεσημβρινή γραμμή την δια των εκβολών Έβρου ποταμού και Κυψέλων πόλεως, εκφορά δε τι νοούμενη ευθεία γραμμή τη δια Βερτίσκου όρους και Σκάρδου και Ορβήλου και Ροδόπης και Αίμου. Τα γαρ όρη τα αρχόμενα από του Αδρίου διήκει κατά ευθείαν γραμμή έως του Εύξεινου, ποιούντα χερσονήσον μεγάλην προς νότον, την τε Θράκην ομού και Μακεδονίαν και Ήπειρον και Αχαΐαν. Εκ νότου δε τη εγνατία οδώ από Δυρραχίου πόλεως προς ανατολάς ιούσιν έως Θεσσαλονικείας.Κα έστι το σχήμα τούτο της Μακεδονίας παραλληλογράμμου έγγιστα.

(Η Μακεδονία έχει ως όριο της τα παράλια της Αδριατικής. Προς το ανατολικό σύνορο της είναι παράλληλος προς αυτήν γραμμή. Στα νότια, η γραμμή που περνάει από την πόλη Κυψέλα και τον Έβρο ποταμό. Στα βόρεια, η νοητή ευθεία γραμμή, που περνάει από το όρος Βερτίσκο και τον Όρβηλο, τον Σκάρδο, τη Ροδόπη και το Αίμο, είναι το όριο της. Γιατί τα όρια αυτά, αφού ξεκινήσουν από την Αδριατική, συνεχίζουν ως τον εύξεινο Πόντο, σχηματίζοντας μία Χερσόνησο, στην οποία συνέχονται η Θράκη μαζί με τη Μακεδονία και την Ήπειρο και την Αχαΐα. Από τα νότια η Μακεδονία έχει  ως όριο στην Εγνατία οδό, από την πόλη του Δυρραχίου όπως πηγαίνει κανείς βαδίζοντας προς τα ανατολικά με κατεύθυνση τη Θεσσαλονίκη. Και είναι το σχήμα του το της Μακεδονίας όμοιο πάρα πολύ με παραλληλόγραμμο).

Με άλλα λόγια ο Στράβων συνυπολογίζει στη Μακεδονία και την Ήπειρο ως τις ακτές της Αδριατικής και φτάνει προς τα ανατολικά ως τον Έβρο και την πόλη Κύψελα. Στο Η΄βιβλίο του  λέει χαρακτηριστικά:" μετά λοιπόν τους Ηπειρώτες και τους Ιλλυριούς στους Έλληνες ανήκουν οι Ακαρνάνες και οι Αιτωλοί και οι Οζόλες Λοκροί. Επιπλέον και οι Φωκείς και οι Βοιωτοί. Αντίκρυ από τους τελευταίους, πέρα από μία στενή θάλασσα κείται η Πελοπόννησος".

Στο Ζ΄βιβλίο του αναφέρει:" το Αιγαίο Πέλαγος βρέχει δύο πλευρές της Ελλάδας, αυτήν που βλέπει προς τα ανατολικά και τείνει από το Σούνιο ως τη Θεσσαλονίκη, την μακεδονική πόλη... Και την άλλη που βλέπει προς το Νότο, τη Μακεδονική, από τη Θεσσαλονίκη στον Στρυμόνα. Ορισμένοι Ωστόσο και την ακτή από το Στρυμόνα έως μέχρι το Νέστο την εκχωρούν στην Μακεδονία, επειδή ο Φίλιππος ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για αυτούς τους στόχους ώστε να τους κάνει δικούς του".

Σύμφωνα λοιπόν μετά σταχυολογήματα από το έργο του Στράβωνα παρατηρούμε καθαρά τα όρια της Μακεδονίας, στον αρχαίο κόσμο, όμοια με αυτά που γνωρίζαμε μέχρι πριν την επαίσχυντη συνθήκη των Πρεσπών. Η ιστορία αποδεικνύεται τυφλή, όπως και η δικαιοσύνη, και δυστυχώς γράφεται κατά παραγγελία με αποτέλεσμα στο μέλλον να την διαβάζουν διαστρεβλωμένη.

ΞΕΝΟΦΩΝ, Συμπόσιον Καλλία υπέρ Αυτόλυκου.

Ο Καλλίας διοργανώνει συμπόσιο προς τιμήν του Αυτόλυκου, ο οποίος στα Παναθήναια του 422 π.Χ. νίκησε στο παγκράτιο. Ο γελωτοποιός Φίλιππος και διάφοροι χορευτές επιχείρησαν να διασκεδάσουν τους συμποσιαστές, δίνοντας αφορμή για σχόλια και συζητήσεις. Κάποια στιγμή ο Φίλιππος και ο Καλλίας εξέφρασαν την επιθυμία τους να σβήσουν τη δίψα τους με το κρασί.

[2.24] ὁ δ’ αὖ Σωκράτης εἶπεν· Ἀλλὰ πίνειν  μέν, ὦ ἄνδρες, καὶ ἐμοὶ πάνυ δοκεῖ· τῷ γὰρ ὄντι ὁ οἶνος

ἄρδων τὰς ψυχὰς τὰς μὲν λύπας, ὥσπερ ὁ μανδραγόρας τοὺς

ἀνθρώπους, κοιμίζει, τὰς δὲ φιλοφροσύνας, ὥσπερ ἔλαιον

φλόγα, ἐγείρει. [2.25] δοκεῖ μέντοι μοι καὶ τὰ τῶν ἀνδρῶν σώ-

ματα ταὐτὰ πάσχειν ἅπερ καὶ τὰ τῶν ἐν γῇ φυομένων.

καὶ γὰρ ἐκεῖνα, ὅταν μὲν ὁ θεὸς αὐτὰ ἄγαν ἁθρόως ποτίζῃ,

οὐ δύναται ὀρθοῦσθαι οὐδὲ ταῖς αὔραις διαπνεῖσθαι· ὅταν

δ’ ὅσῳ ἥδεται τοσοῦτον πίνῃ, καὶ μάλα ὀρθά τε αὔξεται καὶ

θάλλοντα ἀφικνεῖται εἰς τὴν καρπογονίαν. [2.26] οὕτω δὲ καὶ

ἡμεῖς ἂν μὲν ἁθρόον τὸ ποτὸν ἐγχεώμεθα, ταχὺ ἡμῖν καὶ

τὰ σώματα καὶ αἱ γνῶμαι σφαλοῦνται, καὶ οὐδὲ ἀναπνεῖν,

μὴ ὅτι λέγειν τι δυνησόμεθα· ἂν δὲ ἡμῖν οἱ παῖδες μικραῖς

κύλιξι πυκνὰ ἐπιψακάζωσιν, ἵνα καὶ ἐγὼ ἐν Γοργιείοις

ῥήμασιν εἴπω, οὕτως οὐ βιαζόμενοι μεθύειν ὑπὸ τοῦ οἴνου

ἀλλ’ ἀναπειθόμενοι πρὸς τὸ παιγνιωδέστερον ἀφιξόμεθα.

[2.27] ἐδόκει μὲν δὴ ταῦτα πᾶσι· προσέθηκε δὲ ὁ Φίλιππος ὡς

χρὴ τοὺς οἰνοχόους μιμεῖσθαι τοὺς ἀγαθοὺς ἁρματηλάτας,

θᾶττον περιελαύνοντας τὰς κύλικας. οἱ μὲν δὴ οἰνοχόοι

Μτφρ. Α.Ν. Διαμαντόπουλος. [1937] 1975. Ξενοφώντος Συμπόσιον. Αρχαίον κείμενον, εισαγωγή, μετάφρασις, σημειώσεις. Αθήνα: Πάπυρος.

Ο δε Σωκράτης πάλιν είπε: «Να πίνωμεν, φίλοι μου, και εγώ πολύ συμφωνώ· διότι πράγματι ο οίνος ποτίζει τας ψυχάς και με τούτο τας μεν λύπας αποκοιμίζει όπως τους ανθρώπους ο μανδραγόρας, τας δε φιλοφροσύνας ερεθίζει όπως την φλόγα το έλαιον. Νομίζω όμως ότι και τα συμπόσια των ανθρώπων πάσχουν ό,τι και τα φυτά της γης· διότι και εκείνα, όταν μεν ο θεός τα ποτίζη αφθόνως, δεν δύνανται ορθά να είναι ουδέ να δροσίζωνται με την αύραν· όταν όμως πίνουν όσον εις αυτά αρέσει, και πολύ ορθά αναπτύσσονται και ζωηρά φθάνουν μέχρι της καρποφορίας. Και ημείς επίσης, αν μεν το ποτόν το κεράσωμεν πολύ, γρήγορα και το σώμα μας και ο νους θα πάθουν και δεν θα είμεθα εις θέσιν όχι μόνον να λέγωμεν τίποτε, αλλά ουδέ ν' αναπνέωμεν. Αν όμως οι υπηρέται με μικρά ποτήρια συχνά μας δροσίζουν ―ας μεταχειρισθώ και εγώ του Γοργίου την έκφρασιν―, ούτω, χωρίς να βιαζώμεθα να μεθύωμεν υπό του οίνου, λογικά θα φθάσωμεν εις την καλυτέραν διασκέδασιν». Συνεφώνησαν όλοι με τούτο· ο Φίλιππος μόνον επρόσθεσεν ότι οι οινοχόοι πρέπει να μιμούνται τους καλούς αρματηλάτας, να περιφέρουν δηλαδή συχνότερα τα ποτήρια· και οι οινοχόοι ούτω και έκαμναν.

Παράσιτοι και παράσιτα, προέλευση και ετυμολογία!

Αρχαίο Ελληνικό συμπόσιο

Η συνήθεια των αρχαίων Ελλήνων να έχουν τακτικά πολυπληθή δείπνα είναι γνωστή και αποτέλεσε την αφορμή της υιοθετησής της από τους Ρωμαίους και μέσα στο χρόνο να φθάσει ως και τις μέρες μας με αρκετές παραλλαγές. Το οποιοδήποτε ευχάριστο γεγονός όπως ένας γάμος, μια άφιξη φιλοξενούμενου ή μια γέννηση τέκνου ήταν ευκαιρία για δείπνο. Η αναγγελία του γίνονταν στην αγορά με προφορικές προσκλήσεις, συνήθως την τελευταία μέρα, αλλά ενίοτε και από ημερών. Οι προσκεκλημένοι, οι οποίοι καλούνταν κλητοί, μπορούσαν να προσκαλέσουν με την σειρά τους και άλλους φίλους οι οποίοι ονομάζονταν άκλητοι, αυτόματοι ή αυτεπάγγελτοι. Το ζήτημα του αριθμού των άκλήτων ήταν πολύ λεπτό και αποτέλεσε μέγα θέμα με το οποίο ασχολήθηκε και ο Πλούταρχος στα Συμποσιακά Προβλήματα ( VI π.1), "Το δέ των επικλήτων έθος, ούς νυν Σκιάς καλούσιν, ού κεκλημένων επί το δείπνον αγομένους, εζητείτο πόθεν έσχε την αρχήν".

Ενίοτε όμως γίνονταν κατάχρηση αυτού του δικαιώματος και με επιδέξιο τρόπο παρείσφυαν στα δείπνα υπεράριθμοι δαιτυμόνες με αποτέλεσμα να δημιουργείται έντονο πρόβλημα. Οι γελωτοποιοί και οι βωμολόχοι οι οποίοι γαι να συμψηφίσουν την διασκέδαση που περείχαν στους τροφίμους μεγάλωναν τον αριθμό  ακόμη περισσότερο και  καλούνταν επίκλητοι, σκιές και παράσιτοι.

Η πένα του Λουκιανού διατήρησε ως και τις μέρες μας την ειδική μελέτη του "Περί παρασίτου", ότι "παρασιτική εστί τέχνη ποτέων και βρωτέων και των δια ταύτα λεκτέων, τέλος δε αυτής το ηδύ ". Η τέχνη δηλαδή του παρεισφύειν, του τρώγειν και του πίνειν με παραπέτασμα καπνού το λέγειν με σκοπό το ευάρεστον.

Οιαδήποτε ομοιότητα ή παραπομπή με την εποχή μας είναι τυχαία και πέραν της προθέσεως του γράφοντος!

Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες!

 Αριστερά ο Δ.Μπαϊρακτάρης και δεξια ένα κουτσαβάκι μπροστα στον Πύργο των Αέρηδων

Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα συμμορίες της Αθήνας λυμαίνονταν τις γειτονιές και ήταν ο φόβος και οτρόμος των πολιτών. Από αυτές τις συμμορίες που αυτοαποκαλούνταν μάγκες ξεπήδησαν τα κουτσαβάκια, ψευτόνμαγκες δηλαδή και λιγότερο επικίνδυνοι. Η ετυμολογία της λέξης είναι κουτσά και βαίνω δηλαδή βαδίζω. Αυτοί οι ψευτόμαγκες βάδιζαν αργά με ένα ελαφρύ ψεύτικο κούτσαμα από το ένα πόδι, έσκυβαν το κεφάλι από την άλλη και μετέπειτα δεν φορούσαν το ένα μανίκι του σακακιού τους. Έφεραν σελάχι μάλλινο μέσα στο οποίο έκρυβαν μαχαίρι το οποίο το χρησιμοποιούσαν συχνά - πυκνά.
Κατά το 1893 συστήθηκε ο θεσμός της στρατιωτικής αστυνομίας και με επικεφαλής τον αστυνομικό διευθυντή Δημήτρη Μπαϊρακτάρη ξεκίνησε ο διωγμός των κουτσαβάκηδων. Τους έκοβε το μισό μουστάκι, το ένα αφόρετο μανίκι ή τις λοϊδες μαλλιών που άφηναν.
Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι από το βιβλίο του δημοσιογράφου Τάσου Κοντογιαννίδη, «Μπαϊρακτάρης, πολιτικοί και κουτσαβάκηδες» και περιγράφει με απολαυστικό τρόπο τη δράση του περίφημου αστυνομικού.   Τα μάτια όλων πέφτουν πάνω στον Μπαϊρακτάρη. Σε όσους έχουν ροπή προς το έγκλημα προκαλεί φόβο και τρόμο. Και σ’ εκείνους που επιθυμούν την ήρεμη ζωή, την ευταξία και την ασφάλεια, σεβασμό και εμπιστοσύνη.
«Φέρε μου το γουρνοψάλιδο! …» διατάζει τον αστυνομικό. Εκείνος, βιαστικά, βγάζει απ’ το δισάκι του ένα χοντρό ψαλίδι, από εκείνα που κουρεύουν τα γιδοπρόβατα. Οι τρεις μάγκες αρχίζουν να δυσανασχετούν. Σηκώνουν ψηλά το κεφάλι σα να κάνουν ικεσία στον ύψιστο και ψιθυρίζουν…
Όχι κύριε διευθυντέα, να χαρείς τα πεθαμένα σου…
Γιατί κύρ’ αστυνόμε, εγώ είμαι αθώος… -Σκάστε ζαγάρια!
Τώρα θα σας δείξω ψωρόμαγκες της μισής οκάς! Και αφού παίρνει στα χέρια του το ψαλίδι, φωνάζει στον εύζωνα. «Φέρε μου αυτόν τον σέρτικο που συνέχεια φωνάζει». 
Ο αστυφύλακας αρπάζει τον πιο ψηλό απ’ τα μαλλιά και το μπράτσο και τον οδηγεί βιαίως μπροστά στον διευθυντή. -«Να δω ρε ζαγάρ αν θα ξαναπάς κάτω από το παράθυρο της χήρας και θα μαχαιρώνεστε…».
Και με τη βοήθεια άλλων δύο αστυνομικών που τον κρατούν χεροπόδαρα, με μια ψαλιδιά αφαιρεί το αριστερό μέρος του τσιγκελωτού μουστακιού και του το δίνει στο χέρι.
 -Πάρτο! Πάρτο! Κι αν σε ξαναδώ, θα σε κουρέψω! Μπρος! Κυκλοφόρα τώρα έτσι, ρεζίλι! Θα σας μάθω εγώ!… Φέρτε μου τον άλλο!
Οι άνδρες του οδηγούν με όχι τόσο κομψό τρόπο και τον δεύτερο και κατόπιν τον τρίτο. Και οι τρεις χωρίς το μισό μουστάκι! Ταπεινωμένοι και εξευτελισμένοι κρύβουν τα πρόσωπά τους για να μη τους δει ο κόσμος που γελά με το χάλι τους. Τα ειρωνικά γέλια με τα πικρόχολα σχόλια ακούγονται τώρα στ’ αυτιά των κουτσαβάκηδων ενοχλητικά. Μοιάζουν με ανήμερα θηρία! Αν μπορούσαν, θ’ άρπαζαν ένα μαχαίρι για να τιμωρήσουν αυτούς που τους χλευάζουν.   Τώρα όμως κρύβουν τα πρόσωπά τους για να μη φανεί στα αδηφάγα μάτια των περιέργων το κομμένο μουστάκι και ρεζιλευτούν ακόμα περισσότερο.
 -«Ε, εσύ! Εσύ με το ζωνάρι στο χέρι! Αυτό το μαχαίρι δεν είναι δικό σου;»
 -«Τι; Η σκανταλιάρα; Ηηήταν κύρ’ Αστυνόμε. Την είχα μαζί μου να καθαρίζω κάνα μήλο…».
 -«Και απ’ το σακάκι γιατί αφήνεις να κρέμεται το μανίκι σου;»
 «Όχι κύρ’ αστυνόμε, πονάει ο πιασμένος ώμος μου, γι αυτό…».
-«Για να μη το φοράς, πάει να πει ρε ρεζίλι ότι δεν σου χρειάζεται».
«Οοόχι κύρ’ διαφεντή! Καινούργιο πράμα είναι, μηηη!…» Με μιας ο συνταγματάρχης αρπάζει το κρεμάμενο μανίκι και με το ψαλίδι το κόβει με μανία.
 -«Μπρος! Πάρτο και μην το ξαναδώ να κρέμεται γιατί θα στο ξανακόψω!…»
ην ίδια τύχη είχαν όσα μανίκια κρέμονταν…
Η ξεφτίλα ήταν μεγάλη και στην μια και στην άλλη περίπτωση και έτσι προτιμούσαν να μπούν στην φυλακή ή αλλιώς "στενή" παρά να κυκλοφορήσουν ανάμεσα στον κόσμο με αποτέλεσμα να βγει η φράση: "Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες".
 Τ Σήμερα, για όσους αγνοούν την ιστορία, το όνομά του παραπέμπει στα γνωστά κεμπάμπ στο Μοναστηράκι, έργο ενός από τους απογόνους του....
ΠΗΓΕΣ:
Τάσου Κοντογιαννίδη, «Μπαϊρακτάρης, πολιτικοί και κουτσαβάκηδες»,
Μηχανή του χρόνου

Η σύλληψις του Κολοκοτρώνη!

Η σύλληψις του Κολοκοτρώνη έλαβε χώρα κατά την νύκτα της 6ης προς 7ης Σεπτεμβρίου 1833. Ο μοίραρχος Κλέωπας περιστοιχιζόμενος ύπο τεσσαράκοντα χωροφυλάκων ωπλισμένων βαρύτατα κινεί πορείαν πάσης ησυχίας προς τον οικίσκο του Γέρου του Μοριά ίνα εκτελέσωσι τας διαταγάς της αντιβασιλείας προς σύλληψις του Κολοκοτρώνη και μεταφοράς αύτου εις Ανάπλι.
Οι χωροφύλακες εισορμήσαντες ηρεύνησαν πανταχού. Η ελπίς ευρέσεως όπλων και οπλοφόρων ήτο φρούδη. Εύρον μόνον έν σπαθί, έν τουφέκι και μίαν πιστόλαν ανήκονταν εις αυτόν τον Κολοκοτρώνην, τα οποία και κατέσχον. Αυτά ήσαν τα όπλα τα οποία έλαβον τοσάκις το βάπτισμα του πυρός και τοσάκις εδόξασαν την μαχόμενην πατρίδα.
Ο Κολοκοτρώνης είπε με πικρία σαρκάζων εις τον Κλέωπα:
Τι εχρειάζετο τόσος στρατός; Έφτανε να μου στείλουν ένα σκυλί μαλλιαρό, από εκείνα που κάνουν θελήματα, μ΄ ένα γράμμα να πάω στ΄Ανάπλι και μ΄ένα φανάρι στ στόμα του για να μας φέγγη και των δυό μας...

Βουστροφηδόν γραφή, η ξεχασμένη γραφή των προγόνων μας!

Η λέξη βουστροφηδόν προέρχεται από αρχαίο ελληνικό επίρρημα που σημαίνει κίνηση όμοια με εκείνη του βοδιού, όταν σέρνει το αλέτρι. Η φορά αυτής της γραφής άλλαζε κατά στίχο. Έτσι, η μια γραμμή (στίχος) είναι γραμμένη από δεξιά προς αριστερά, η επόμενη από αριστερά προς δεξιά, η επόμενη από δεξιά προς αριστερά και ούτω καθ' εξής!..

ΕΙΝΑΙ αλήθεια ότι στην αρχαιότητα είχαμε τη λεγόμενη «βουστροφηδόν γραφή» στην οποία οι Έλληνες άρχιζαν να γράφουν από τα δεξιά προς τ' αριστερά, στον επόμενο στίχο ακολουθούσαν την αντίθετη φορά, και ούτω καθ' εξής. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι νόμοι του Σόλωνα είναι γραμμένοι βουστροφηδόν. Αργότερα, σύμφωνα με τους ιστορικούς ερευνητές επικράτησε η γραφή από τα αριστερά προς τα δεξιά σε όλη την Ελλάδα!

Κατά την Βικιπαίδεια:

Βουστροφηδόν είναι τρόπος γραφής με εναλλασσόμενη φορά. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τους αρχαίους Έλληνες για να περιγράψουν την ιδιάζουσα αρχαϊκή ελληνική γραφή που φαίνεται να εγκαταλείφθηκε τον 7ο με 6ο π.Χ. αιώνα. Βουστροφηδόν γραφή εμφανίζεται και σε κάποιες αρχαίες αραβικές γραφές, όπως στη σαβαϊκή γραφή και στη σαφαϊκή διάλεκτο, μια μορφή αρχαίας βόρειας αραβικής διαλέκτου. Καθώς και σε μια μορφή ιερογλυφικών της Ανατολίας, στα Λουβικά ιεργολυφικά (hieroglyphic Luwian)[1].

Η λέξη προέρχεται από αρχαίο ελληνικό επίρρημα που σημαίνει κίνηση όμοια με εκείνη του βοδιού, όταν σέρνει το αλέτρι, ή της σαΐτας κατά την ύφανση στον αργαλειό. Η φορά αυτής της γραφής άλλαζε κατά στίχο. Έτσι, η μια γραμμή (στίχος) είναι γραμμένη από δεξιά προς αριστερά, η επόμενη από αριστερά προς δεξιά, η επόμενη από δεξιά προς αριστερά κ.ο.κ.

Σε αρχαία τρίστιχη κρητική επιγραφή, παρουσιάζεται η ιδιομορφία ο α΄ στίχος να είναι γραμμένος από δεξιά προς τα αριστερά ενώ ο δεύτερος αλλά και ο τρίτος από αριστερά προς τα δεξιά. Πιθανολογείται ότι τότε καθιερώθηκε η γραφή από αριστερά προς δεξιά.

Κατά τον Αρποκρατίωνα, οι Νόμοι του Σόλωνα ήταν γραμμένοι βουστροφηδόν. 

Παράδειγμα βουστροφηδόν γραφής από την επιγραφή του Σιγείου (γνωστή ως στήλη του Φανοδίκου), 6ος αιώνας πχ.

Το μοναδικό δάσος της Φολόης!

 

Είναι ένα από τα σπανιότερα δρυοδάση σε όλη την Ευρώπη και το μοναδικό στα Βαλκάνια. Το δρυοδάσος της Φολόης με τους εκατοντάδες πλατύφυλλους δρυς βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του όρους Ερυμάνθου πάνω από την Αρχαία Ολυμπία σε ένα φυσικό μπαλκόνι και αγναντεύει, ανά τους αιώνες, τον κόπο και τον αγώνα των αθλητών που αγωνίζονται στον Ολυμπιακό κάμπο. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία εκεί κατοικούσαν οι κένταυροι. Όπως είχε γράψει ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Διόδωρος, οι κένταυροι αφού νίκησαν τους Λαπίθες, κατέλαβαν την περιοχή της Φολόης. Τα περίεργα αυτά πλάσματα είχαν τρομοκρατήσει τους κατοίκους, καθώς λήστευαν και δολοφονούσαν όποιον έμπαινε στον δρόμο τους. Όμως, στο δάσος ζούσε και ένας καλός κένταυρος, ο Φόλος. Ήταν φύλακας ενός τεράστιου πιθαριού με χιλιόχρονο κρασί που είχε προσφέρει ο θεός Διόνυσος με την προϋπόθεση ότι θα το ανοίξουν μόνο αν εμφανιζόταν ο Ηρακλής κατά μια άποψη, ή να μην ανοιχτεί ποτέ κατά μια άλλη.  Κάποια στιγμή ο βασιλιάς της Τίρυνθας και των Μυκηνών, Ευρυσθέας, ανέθεσε στον Ηρακλή να φέρει εις πέρας τον τέταρτο άθλο του, να πιάσει τον Ερυμάνθιο κάπρο και να τουν τον φέρει μπροστά του δεμένο χειροπόδαρα. Ήταν ένα μεγάλο και άγριο αρσενικό αγριογούρουνο που είχε χαρίσει η θεά Άρτεμις στον γιο του Απόλλωνα, Ευρύμανθο. Ο επιθετικός κάπρος κινούνταν ελεύθερος στην περιοχή της Ψωφίδος και του Λασιώνα στην Πελοπόννησο και πολλές φορές έφτανε μέχρι το δάσος της Φολόης για να βρει τροφή και νερό. Οι κένταυροι ενοχλούνταν με την παρουσία του, καθώς ξέσκιζε με τα δόντια του όποιο ζώο συναντούσε στον δρόμο του. Οι κάτοικοι είχαν τρομοκρατηθεί με το άγριο ζώο, το οποίο κατέστρεφε τα χωράφια τους.
 Πριν να ξεκινήσει το κυνήγι του Ερυμάνθιου κάπρου, ο Ηρακλής πήγε στη σπηλιά του Φόλου για να μάθει περισσότερες πληροφορίες και να μπορέσει να τον πιάσει πιο εύκολα. Εκεί βρήκε τον Φόλο να τρώει ωμό κρέας. Τον καλωσόρισε και του προσέφερε φαγητό. Ο Ηρακλής του ζήτησε ένα ποτήρι κρασί από το σφραγισμένο πιθάρι και τότε ο Φόλος θυμήθηκε την απαγόρευση. Όμως, φοβήθηκε ότι αν το άνοιγε θα ξεσήκωνε τους υπόλοιπους κενταύρους, αλλά ο Ηρακλής τον πίεσε. Το έντονο άρωμα του κρασιού εξαπλώθηκε σε όλο το δάσος και οι κένταυροι έτρεξαν στη σπηλιά για να το κλέψουν από τον Φόλο. Από την ταχύτητά τους έτριζε το έδαφος. Μόλις έφτασαν ξέσπασε μια μεγάλη μάχη ανάμεσα στους κενταύρους και τον Ηρακλή. Του έριχναν πέτρες, ενώ άλλοι προσπαθούσαν να τον χτυπήσουν με ξύλα και τσεκούρια. Όμως, το όπλο του Ηρακλή υπερτερούσε. Τους περισσότερους τους σκότωσε με τα δηλητηριασμένα βέλη που είχαν βουτηχτεί στο αίμα της Λερναίας Ύδρας. Όταν η μάχη έληξε, ο Ηρακλής επέστρεψε στην σπηλιά. Εκεί βρήκε τον Φόλο να αργοπεθαίνει. Είχε αυτοτραυματιστεί από ένα δηλητηριασμένο βέλος του Ηρακλή, καθώς έθαβε τους άλλους κενταύρους. Ο Ηρακλής τον έθαψε και ονόμασε την περιοχή Φολόη προς τιμήν του. Στη συνέχεια πήγε να κυνηγήσει τον Ερυμάνθιο κάπρο. Τον οδήγησε στα φαράγγι της Φολόης και τον παγίδευσε στο δίχτυ του.
 Το μυθικό δάσος εκτείνεται σε μια έκταση 42 χιλιάδων στρεμμάτων. Ο χαρακτήρας του δάσους αποτελεί φυσικό καταφύγιο για εκατοντάδες είδη πουλιών και ζώων. Το συγκεκριμμένο δασικό σύμπλεγμα Κάπεκης και Φολόης με ύψος 600 μέτρα είναι ένα πλούσιο οικοσύστημα, από τα καλύτερα στην Ελλάδα. Τα αναπαραγόμενα είδη είναι ο φιδαετός Circaetus gallicus, ο χρυσαετός Aquila chrysaetos, ο πετρίτης Falco peregrinus, ο μπούφος Bubo bubo, η αλκυόνη Alcedo atthis, ο λευκονώτης Dendrocopos leucotos και ο μουστακοτσιροβάκος Sylvia rueppelli. Τα επιτρεπόμενα είδη κυνηγιού είναι ο λαγός, η ορεινή πέρδικα, τα αγριογούρουνα στην περιοχή του Ερυμάνθου, αποδημητικά πουλιά, αγριοπερίστερα, φάσες μπεκάτσες, τρυγόνια κ.ά.
 Θεωρείται σημαντική περιοχή για τα πουλιά της Ελλάδος (ΣΠΠΕ) και έχει προταθεί να συμπεριληφθεί στο πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας της φύσης, NATURA 2000....

Οι θεότητες του Κοτύλλου (Γ' Μέρος)!

  

....

- θάλεια, της είπα, δεν ήρθα για τις 16.500 γρόσσια του Βελή. Ο άντρας σου, ο Λίνκχ, ο Φόστερ, ο Χάλερ, παίρνουν τους εθνικούς μας θησαυρούς. Δεν έβαλες καμιά φορά στο νου σου πως μερικοί άνθρωποι θα σκεφτόντουσαν να τους προστατεύσουν;

Σηκώθηκε τρομαγμένη.

- είσαι φιλικός, είσαι φιλικός! Ψέλλισε. Α, γιώργο, μην κάνεις τίποτε, δεν θα μπορέσεις να κάνεις τίποτε, ποτέ...

- δεν θα κάνω; είπα με πείσμα. Θα το δης. Που είναι ο άντρας σου;

- δεν είναι εδώ, δεν είναι εδώ...

Έβλεπα πως φοβούντανε, πώς έτρεμε για μένα. Αλλά εγώ είχα πάρει πια φορά.

- Πού είναι; είπα σηκώνομενος.

- Δεν είναι εδώ. Πήγε με τους άλλους στο Ναυαρίνο...

- Στο Ναυαρίνο;

- Μας ήρθε η είδηση το μεσημέρι πως ο Αχμέτ Μαχομέτ, προτεινόμενος από τους Ναυαρινούς... μυνήσανε χτες κανονιέρες αγγλικές από τη Ζάκυνθο, αλλά θα τα μπαρκάρουν τώρα όπως όπως σε μία Κορβέτα. Τους περιμένουμε να γυρίσουν για να φύγουμε...

- Και εσύ;

- Και εγώ, είπε κλίνοντας το κεφάλι.

Γύρισα προς το μέρος της θάλασσας. Η Σφακτηρία μόλις εφαινόταν στη βραδινή άχνη. Βορεινότερα, απάνω στο τείχος της παραλίας, γυάλιζαν ανεπαίσθητα μερικά πυροβόλα. Κανείς δεν ήταν στον Άσπρο δρόμο.

Βήματα απαλά ακούστηκαν Στα χαλίκια. Η θάλεια σκούπισε τα μάτια της γρήγορα.

Ο Βάγκνερ πρόβαλε με το άλμπουμ του. Μας Πλησίασε. Χτυπούσε οικειότατα την κυρία Κκρόπιους στον ώμο, ενώ την κοίταζε με ένα ύφος αφόρητο... Με ένα ύφος που παραλίγο θα με έκανε να ξεφωνίσω.

- Έ! πως βρήκε ο κύριος γραμματεύς τη ζωφόρο μας;

-Λαμπρή! Απάντησα με τόνο ξέρω.

-Α, αλήθεια; βλέπω πως έχετε την ίδια γνώμη με τους άλλους.

-Ποιούς;

- Τον Γκρόπιους, τον Χάλερ...Σκοτώνουνται οι δυστυχείς να τ' ασφαλίσουν. Θα σας είπε βέβαια η κυρία πως τρέχουν, καλοκαιριάτικο απομεσήμερο, στο Ναυαρίνο για να εξασφαλίσουν την Κορβέτα του Ουέλλερ...

-Ά, είπα ειρωνικά.

-Ενώ εγώ, πρόσθεσα, δεν σκοτίζουμαι καθόλου. Η ζωφόρος αυτή είναι απαίσια, χειρότερη από ρωμαϊκή. Η αυτού υψηλότης, ο Πρίγκηψ της βαυαρίας, δεν θα είναι μεταξύ των πλειοδοτών αυτή τη φορά, κατά πάσα πιθανότητα.

-Εγώ, του είπα, έμαθα από το βαρόνο Χάλερ του Χάλερσταϊν πώς προσφέρει απεναντίας 60.000 ισπανικά δολάρια, σχεδόν το διπλό από ότι νομίζει ότι είναι αρκετό Ο κόμης Μονταλιβέ.

-Ά,Α! Φώναξε χτυπώντας με στον ώμο, όσο για αυτό θα είχα πολλά να σας απαντήσω. Αλλά ας μη λησμονούμε την κυρία που δεν φαίνεται εξαιρετικά ευδιάθετη. Άλλωστε θα είμαι εδώ και αύριο. Και εσείς, αν δεν κάνω λάθος! Πρόσθεσε με το ανυπόφορο χαμόγελό του.

Έπειτα από πολύ ώρα, ενώ καθισμένοι οι τρεις στη βεράντα του εξωτικού μπανγκαλόου, που είχαν φτιάξει πρόχειρως οι έξι αρχαιολόγοι, πίναμε παγωμένο cherry-brandy, έφτασε ο πρόξενος της Αγγλίας με τους άλλους. Ήταν κατάκοποι και βουτηγμένοι στον ιδρώτα. Ο κύριος Γκρόπιους προχώρησε προς εμέ. Είχε ένα ύφος δυσαρεστημένο, θυμωμένο σχεδόν. Καταλαβαίνω τώρα πολύ καλά πώς κατόρθωνε να κάνει όπως ήθελε τη δυστυχισμένη Θάλεια.

-Έχω την τιμή... Άρχισε.

-Ο ο γραμματεύς του βελή Πασά Γεώργιος Σταύρος. Θα γνωρίζετε ότι...

Το πρόσωπο του έγινε αποκρουστικό. Αλλά εγώ καταλάβαινα πως το ότι με είχε βρει κοντά στη γυναίκα του, περισσότερο και από την επίσημη μου ιδιότητα, τον ερέθιζε τρομερά.

-Α, μου είπε, μπορείτε να πείτε στην αυτού εξοχότητα, το βελή Πασά, πως αν δεν είμαστε ευρωπαίοι, δηλαδή έντιμοι άνθρωποι, που κρατούμε το λόγο μας, δεν θα βλέπε τσεντέζιμο, τοσούτω μάλλον καθόσον ο Αχμέτ Μαχομέτ έχει απαιτήσεις κυριαρχικές που μας κοστίζουν... Για να τα σώσουμε από τα νύχια του...

- Ξέρω, ξέρω είπα απότομα.

-Τι ξέρετε;

-Πως ο Αχμέτ Μαχομέτ δεν θα αφήσει τη ζωοφόρο.

- Αλήθεια;... Είπε ειρωνικά. Τότε, αν βρίσκετε, αν έχετε τη βεβαιότητα...

Τον κοίταζα ψυχρά. Τα μπέρδεψε. Τέλος κατόρθωσε να καταλήξη:

- Δεν έχουμε καμία υποχρέωση να δώσουμε του Βελλή...

Εξακολούθησε να τον κοιτάζω ατάραχος.

- Πάντως, παρατήρησε, είστε περίεργος αντιπρόσωπος και προστατεύεται τα συμφέροντα του αυθέντου σας κατά τρόπο πρωτότυπο...

- Προστατεύω, του είπα σιγά-σιγά, την κληρονομιά που μας άφησαν οι πρόγονοί μας. Μερικοί άλλοι και εγώ. Εμείς ειδοποιήσαμε το Μαχομέτ. Δεν θα έχετε βέβαια ακούσει πως κάτι άνθρωποι...

Άρχισε να γελά. Ωστόσο διέκρινα κάποια ταραχή στη φωνή του.

- Φίλε μου, είπε ύστερα από λίγη ώρα, λυπούμαι πολύ που θα ματαιωθούν οι αξιέπαινες ενέργειές σας. Τα γλυπτά δεν θα φύγουν αύριο το απόγευμα, όπως νομίζετε, με τις αγγλικές κάνουν ιερές, αλλά απόψε με την Κορβέτα του James weller. Αύριο, όταν θα φτάσει ο Μαχομέτ... Τα είδατε Άλλωστε πως ήταν έτοιμα. Τώρα οι εργάτες θα κατεβάζουν.

-Α, φώναξα, κλέφτες, όχι, δεν θα τα πάρετε!

Όρμησε έξαλλος πάνω στο πρόξενο. Εκείνος οπισθοχώρησε. Άξαφνα είδα στο χέρι του να γυαλίζει ένα πιστολέτο με μακριά κάννη.

Οι αρχαιολόγοι με τη Θάλεια είχαν σηκωθεί έκπληκτοι και ταραγμένοι.

Για ένα δευτερόλεπτο, ο Γκρόπιους στάθηκε ακίνητος. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ, δεν θα το έβαζε ο νους μου πώς θα τολμούσε να μου τραβήξει. Μία απειλή μονάχα...

- Μην προχωρήσεις! Άκουσα τη βραχνή φωνή του.

- Κλέφτες! Ξανά φώναξα καθώς ορμούσα κατά πάνω του.

Ήταν τρέλα το ξέρω, ποιος είναι κείνος από όσους διαβάζουν αυτές τις γραμμές, που δεν του Έτυχε έστω και μία φορά στη ζωή του, να ορμήσει ακάθεκτος χωρίς να δει τίποτα μπροστά του;...

Μία φούσκα κόκκινη ξέσπασε μπρος στα μάτια μου. Με ένα απότομο τίναγμα έπεσα προς τα πίσω, τυφλωμένος από το αίμα μου.

Ήρθα στις αισθήσεις μου από ένα κάψιμο τρομερό στο στόμα. Κάποιος με έχει αναγκάσει να ρουφήξω ένα ολόκληρο μπουκάλι κονιάκ.

- Γιώργο:

Άνοιξε τα μάτια μου. Ήταν ο υπασπιστής του Αχμέτ. Με αυτόν, χθες το πρωί, είχα συνεννοηθεί για τα μάρμαρα...

- Γιώργο, ψιθύρισε, φύγανε;

- τώρα ήρθατε;

Πρόσθεσα με αγωνία:

- Τι ώρα είναι;

- Έντεκα...

- Θα βγαίνουν από το λιμάνι.

- Πού;

- Στο Ναυαρίνο.

Ο Σαλίχ χάθηκε χωρίς να πει τίποτα άλλο. Έπιασα το κεφάλι μου. Βιαστικά, αδέξια, κάποιος το είχε τυλίξει. Ποιος;

Σύρθηκα στη βεράντα του μπανγκαλόου. Στην αρχή πονούσα φρικτά, μα άξαφνα πέρασε κάθε πόνος. Στο πυκνό σκοτάδι άπειρα ποδοπατήματα ακούγονταν... Στο πέλαγο πέρα, μέσα στη νύχτα, δύο φώτα χλωμά τρεμόσβυναν.

Περίμενα μία ώρα με σφιγμένη καρδιά. Είχα αρχίσει να τουρτουρίζω, αν και η νύχτα ήταν χλιαρή.

Έπειτα δύο φώτα κόκκινα άναψαν ακόμα. Με τρόμο σκέφτηκα πως η θέση τους συνέπιπτε με την θέση των πυροβόλων της παραλίας. Έσβησαν και άναψαν μερικές φορές. Τα δύο, τα πρώτα, κινούνταν σιγά σιγά χωρίς να σβήνουν. Σε λίγο μία εκπυρσοκρότηση τάραξε τον αέρα. Μία φευγαλέα κόκκινη γραμμή έσκισε, πολύ μακριά, τη νύχτα. Τα κινητά φώτα εξακολούθησαν το δρόμο τους. Τώρα ολόκληρη ομοβροντία από κανονιές ακούγονταν. Τα φώτα που κινούνταν απαλά, άρχισαν Να τρέχουν και έπειτα στάθηκαν εντελώς. Μία μεγάλη φλόγα ανέβαινε από τη θάλασσα, μία φλόγα που με γέμισε φρίκη. Άθελά θυμόμουν ένα δειλινό, πολλά χρόνια πίσω, με ένα κόκκινο ματωμένο φουστάνι...

Η φλόγα εξακολούθησε να καίγη πολλές ώρες. Όλα τα άλλα φώτα είχαν σβήσει. Έκανε απεγνωσμένες προσπάθειες να σηκωθώ. Αλλά η απώλεια του αίματος μου είχε παραλύσει τις δυνάμεις. Με φρίκη καθόμουν εκεί, ανίσχυρος θεατής του δράματος.

Καθώς η νύχτα υποχωρούσε γύρω από το καιόμενο σκάφος, καμιά δεκαριά λευκές σιλουέτες φάνηκαν.

- Οι κανονιέρες! Ψιθύρισα.

Δεν μπορούσα να ιδώ τίποτε άλλο στο γκρίζο μισόφωτο που απλωνόταν ακόμα στη θάλασσα. Τι είχε γίνει ζωφόρος; οι επιβάτες; η Θάλεια;

Έπειτα από λίγη ώρα, οι κανονιέρες έφυγαν. Ήταν καιρός. Η Κορβέτα άρχισε να διαλύεται σε πλήθος από φλεγόμενα κομμάτια ξύλων, που τα σπρώχνε ο αγέρας στη στεριά...

Το πρωί είδα το Βάγκνερ πάνω από το κεφάλι μου. Με την καφετιά του ρεντικότα, την πράσινη κιλότα του, φαίνονταν φρέσκος φρέσκος...

- Κύριε Βάγκνερ, μουρμούρισα.

- Τι παιδί! Είπε περιφρονητικά

Έβγαλε από την τσέπη του γάζα και οινόπνευμα, και μου περιποιόταν την πληγή.

- Αμυχή στο μέτωπο. Ασήμαντη πληγή, εντελώς ασήμαντη. Άλλωστε βρίσκω πόσο δυστυχής ο Γκρόπιους εν μέρει είχε δίκιο. Παίρνατε πολλές ελευθερίες με τη γυναίκα του. Εννοώ, εννοώ τι θα μου πείτε, να βλέπετε, όταν το έκανε εκείνος, εξ ιδίας προαιρέσεως, για δικό τους συμφέρον, το πράγμα άλλαζε...

Έτρεμα τόσο πολύ που ο βαυαρός ζωγράφος τρόμαξε.

- Έχετε πυρετό, πολύ πυρετό, είπε με περίεργο τόνο.

- Όχι, διαμαρτυρήθηκα, πείτε μου τι γίνηκαν...

- Γλίτωσαν, ας ελπίσουμε τουλάχιστο. Εμεινα όλη τη νύχτα στο Ναυαρίνο. Καμμιά βάρκα από τη στεριά δεν τολμούσε να πάει. Φοβούντανε... Έπειτα έφτασαν οι κανονιέρες. Τις είχαμε δει από μακριά...

- Πάμε... Μουρμούρισα με λυγμούς.

- Πού;

- Στο Ναυαρίνο!

- Τι τρέλα! Έκανε με το ύφος του που είχε γίνει πάλι αποκρουστικό.

- Πάμε...

Δεν αρνήθηκε πια. Κάναμε ώρες για να φτάσουμε στην παραλία. Τα συντρίμμια της κορβέτας γέμιζανε την αμμουδιά. Μερικά ξύλα κάπνιζαν ακόμη αλλά δίδοντας πυκνές τολύπες άσπρου καπνού. Ένα ένα άρχισα να τα ψάχνω με αγωνία. Πίσω μου ο Βάγκνερ μου φώναζε ειρωνικά- μα δεν στο είπα χίλιες φορές, αγαπητέ μου; η ζωή της Θάλειας ήταν πολύ πολύτιμη  για να μην την σεκουράρει... πρώτη.

Δεν τον άκουγα. Ήξερα πως είχε πεθάνει. Αλλά τι κι αν έπεφτα μισοπεθαμένος, δίχως πνοή; αρκεί μόνο...

Άξαφνα άφησα μία φωνή απελπισίας, μία φωνή φρίκης. Είχαμε φτάσει σε έναν ορμίσκο από μεγάλους βράχους. Πολλά, άπειρα συντρίμμια είχε ρίξει το κύμα εκεί. Χάρτες, πυξίδες, καπέλα, βιβλία. Και μέσα σε όλα αυτά τα θλιβερά απομεινάρια, έπλεε ένα κομμάτι άσπρης μουσελίνας με ροζ βούλες, τρυπημένο από τη μια,δυο, αμέτρητα σφαίρες αμέτρητες σφαίρες...

ΤΕΛΟΣ