Ο Κολοκοτρώνης αναφέρεται στην μάχη του Άη-Θανάση και της Καρύταινας!

«Εκούναγα τό μπαϊράκι (σημαία) διά νά μέ γνωρίσουν τά Κολιόπουλα, είχε πιασθεί ο λαιμός μου από τίς φωνές τής ημέρας. (Κουνούσε τήν σημαία γιά νά τόν δούν οι αδελφοί Πλαπούτα καί νά σπεύσουν νά τόν βοηθήσουν). Οι Τούρκοι βγαίνουν εις βοήθεια από τό

Κάστρο, διώχνουν εκείνους πού ήτον στήν χώρα. Κυνηγούμε τούς Τούρκους μέ τά γυναικόπαιδα, 500 ψυχές εχάθηκαν εις τό ποτάμι τής Καρύταινας, μήν ημπορώντας ν' απεράσουν από τό γεφύρι, τό οποίον το είχαμε πιασμένο.

Ημείς τούς πολιορκήσαμεν. Μετά τό εσπέρας (βράδυ) έφθασε καί ο Ηλίας Μπεηζαντές (Μαυρομιχάλης, γιός τού Πετρόμπεη) από τό Λεοντάρι. Στίς 28 ήλθε και ο Κανέλλος (Δεληγιάννης) μέ 200 Καρυτινούς. Ο Αναγνωσταράς καί ο Παπαφλέσσας ήρθαν εις τήν Καρύταινα μέ 1.000. Σέ δύο ημέρες εγινήκαμε 6.000. Οι Τούρκοι όπου ήτον κλεισμένοι, άφησαν τά ζώα τους έξω, τά πήραν οι Έλληνες. Δέν είχαν νερό, τροφάς. Τόν Νικηταρά, τόν είχα σταλμένον μέ εκατό νομάτους εις τό Φραγκόβρυσο, εις τήν Τριπολιτζά, δύο ώρες απέξω. (Κάτω από τό κάστρο τής Καρύταινας ήταν συγκεντρωμένοι 6000 άνδρες, αλλά μέ υποτυπώδη οπλισμό, χωρίς πολεμοφόδια καί απειροπόλεμοι. Οι οπλαρχηγοί δέν άκουσαν τή γνώμη τού Κολοκοτρώνη νά τρέξουν νά πιάσουν τόν δρόμο από τήν Τρίπολη γιά νά εμποδίσουν τίς ενισχύσεις τού εχθρού, διότι όλοι περίμεναν νά πέσει τό κάστρο καί νά τό λαφυραγωγήσουν). Εκείνες τές δύο ημέρες όπου εσυνάχθημεν, ο Μουσταφάγας ενδύνει δύο Τούρκους ραγιάδικα , τούς δίνει 500 γρόσια. Επήγαν εις τήν Τριπολιτζά διά νά έλθει μεντάτι (βοήθεια) καί νά τούς πληρώσει όλους όσοι έλθουν εις βοήθειάν τους. Έξω βγαίνοντας οι πεζοδρόμοι δύο ώρες, τούς εκατάλαβαν άνθρωποι, πλήν δέν τούς έπιασαν. Δίδοντας τό γράμμα ορδινιάσθηκαν (ετοιμάστηκαν) 2.000, και

ήλθαν βοήθειαν τών Καρυτινών καί Φαναρίτων (Φανάρι χωριό τής Ολυμπίας). Εγώ, σάν έμαθα τούς πεζοδρόμους, υποπτεύθηκα ότι, θά έρθει μεντάτι. Έκαμα ευθύς συνέλευσιν εις τό στράτευμα.Έδωκα γνώμη νά πάει ο Αναγνωσταράς μέ 2.000 εις τού Σάλεσι, μακρά από την Τριπολιτζά 4 ώρες καί 4 από τήν Καρύταινα, νά εμποδίσει το μεντάτι αν κινήσει από Τριπολιτζά... Αυτός μού αποκρίθηκε: "Δέν κάνει να χαλάσομε τό ορδί (στρατόπεδο), όπου είμεθα συναγμένοι"...»

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Ο "Θούριος" του Ρήγα!

Ο "Θούριος"του Ρήγα είναι ο πιο διαδεδομένος προεπαναστατικός ύμνος. Ο Ρήγας αναφέρεται στην ανάγκη της αποτίναξης του τουρκικού ζυγού τόσο των Ελλήνων, όσο και των υπολοίπων βαλκανικών λαών. Προσωπικά τον θεωρώ ως τον αμέσως επόμενο σημαντικό ύμνο μετά αυτού του Εθνικού.

Νίκου Εγγονόπουλου, ο Περραιβός με το κεφάλι του Ρήγα

Ως πότε, παλληκάρια, να ζούμεν στα στενά,

μονάχοι, σαν λιοντάρια, στες ράχες, στα βουνά;

Σπηλιές να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,

να φεύγωμ' απ' τον κόσμον, για την πικρή σκλαβιά;

Να χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα και γονείς,

τους φίλους, τα παιδιά μας κι όλους τους συγγενείς;

Καλλιό 'ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,

παρά σαράντα χρόνοι σκλαβιά και φυλακή!

Τι σ' ωφελεί αν ζήσης και είσαι στη σκλαβιά;

Στοχάσου πως σε ψένουν καθ' ώραν στη φωτιά.

Βεζίρης, Δραγουμάνος, Αφέντης κι αν σταθής,

ο Τύραννος αδίκως σε κάμει να χαθής·

δουλεύεις όλ' ημέρα σε ό,τι κι αν σοι πη,

κι αυτός πασχίζει πάλιν το αίμα σου να πιη.

O Σούτζος κι ο Μουρούζης, Πετράκης, Σκαναβής,

Γκίκας και Μαυρογένης, καθρέπτης είν' να ιδής.

Ανδρείοι καπετάνοι, παπάδες, λαϊκοί,

σκοτώθηκαν, κι αγάδες, με άδικον σπαθί·

κι αμέτρητ' άλλοι τόσοι, και Τούρκοι και Ρωμιοί,

ζωήν και πλούτον χάνουν, χωρίς καμιά 'φορμή.

Ελάτε μ' έναν ζήλον σε τούτον τον καιρόν,

να κάμωμεν τον όρκον επάνω στον Σταυρόν·

συμβούλους προκομμένους, με πατριωτισμόν,

να βάλωμεν, εις όλα να δίδουν ορισμόν·

οι Νόμοι να 'ν' ο πρώτος και μόνος οδηγός,

και της Πατρίδος ένας να γένη αρχηγός·

γιατί κι η αναρχία ομοιάζει την σκλαβιά·

να ζούμε σαν θηρία είν' πλιο σκληρή φωτιά.

Και τότε, με τα χέρια ψηλά στον ουρανόν,

ας πούμ' απ' την καρδιά μας ετούτα στον Θεόν.

Εδώ σηκώνονται οι Πατριώται ορθοί και, υψώνοντες

τας χείρας προς τον ουρανόν, κάμνουν τον Όρκον:

«Ω Βασιλεύ του Κόσμου, ορκίζομαι σε Σε,

στην γνώμην των Τυράννων να μην ελθώ ποτέ!

Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ

εις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ.

Εν όσω ζω στον κόσμον, ο μόνος μου σκοπός,

για να τους αφανίσω, θε να 'ναι σταθερός.

Πιστός εις την Πατρίδα, συντρίβω τον ζυγόν,

αχώριστος για να 'μαι υπό τον στρατηγόν.

Κι αν παραβώ τον όρκον, ν' αστράψ' ο Oυρανός

και να με κατακάψη, να γένω σαν καπνός!»

*Σούτζος, Μουρούζης, Πετράκης, Σκαναβής, Γκίκας και Μαυρογένης: γνωστά πρόσωπα της εποχής, Φαναριώτες, διερμηνείς και ηγεμόνες, που θανατώθηκαν ύστερα από εντολή του Σουλτάνου.