Ηλείοι Αγωνιστές του '21: Αλέξιος Μοσχούλας!

Ο Αλέξιος Μοσχούλας ήταν αγωνιστής του ’21 από την Αγουλινίτσα και με μεγάλη συμμετοχή στις πρώτες κρίσιμες μάχες του Αγώνα. Πρόκριτος και υπερασπιστής της Αγουλινίτσας αλλά και των ευρυτέρων περιοχών. Ωραίος άντρας, ψηλός με μαύρα διαπεραστικά μάτια, πυκνή κώμη και μεγάλο μουστάκι. Μεγάλος πατριώτης  με απαράμιλλο ηρωισμό και πρωτοφανή ανιδιοτέλεια.

Στις 2/4/1821μαζί με 70 Αγουλιτσάνους και με συνεπικουρία  Πυργιωτών και Τριφυλίων απώθησε τους γνωστούς πολεμοχαρείς Λαλαίους Τούρκους επί οκτώ ώρες και στην συνέχεια ταμπουρώθηκε στην Αγουλινίτσα μαζί με τον Αμβρόσιο Φραντζή και μετά από ολοήμερη μάχη κατάφερε να τους απωθήσει. Οι Λαλαίοι πήγαιναν προς ενίσχυση των κάστρων Μεθώνης και Κορώνης και η πράξη των αγωνιστών έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία αφού και φόβητρο ήταν οι Λαλαίοι για τους Έλληνες και αν έφταναν προς βοήθεια των, αποκλεισμένων στα κάστρα Τούρκων, η έκβαση του Αγώνα θα μπορούσε να έχει διαφορετική τροπή. Συμμετείχε στις 7/6/1821 στην μάχη του Λάλα και στην πολιορκία της Πάτρας. Στην θέση Κλειδί στον Καϊάφα απώθησε τον Ιμπραήμ και  καθυστέρησε  την προέλασή του προς το Ναβαρίνο αφού αναγκάστηκε να φύγει μέσω Φαναρίου.

Ο Αλέξιος άφησε έναν γιό τον Δημήτριο ο οποίος εξελέγη  πληρεξούσιος Ολυμπίας στην Β’ Εθνική Συνέλευση (1863-1864).

«Μάχη Ἀγουλινίτσης, πρωτευούσης τοῦ Δήμου Βώλακος τῆς Ἐπαρχίας Ὀλυμπίας, καὶ φυγὴ τούρκων. Μέρος ἐν αὐτῇ ἔλαβον ἐκ μὲν τῶν Ἑλλήνων ὁπλαρχηγῶν οἱ Μοσχούλας καὶ Ἀμβρ. Φραντζῆς ἐκ δὲ τῶν τούρκων ὁ Μουσταφάμπεης».

Ο έξ’ Αγουλινίτσης Αλέξιος Μοσχούλας (ανήρ φιλοπατρίς, άξιος καθ’ όλα, και δραστήριος) άμα πληροφορηθείς τα περί της μελετουμένης των Λαλαίων εκστρατείας, έγραψεν ευθύς είς Κυπαρισσίαν προς τον Πρωτοσύγκελον τον σκοπό των Λαλαίων, και ότι αναγκαίως είπετο να προκαταλάβωσιν οι Αρκάδιοι την θέσιν Κλειδί καλουμένην, ως οχυράν και δύσβατον, κείμενην δε παραλίως κατά την αυτήν οδόν, δι’ ής έμελλον να διελθώσιν οι Λαλαίοι μεταξύ των επαρχιών Αρκαδίας και Φαναρίου.

 Επιτομή της Ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος, υπό Αμβροσίου Φραντζή

Ὁ Ἀλέξιος Μοσχούλας ἀναφερόμενος στὸ Ἐκτελεστικὸ Σῶμα τὴν 29ην Ἀπριλίου 1823 ἀπὸ τὴν Ἀγουλινίτσα (ΓΑΚ. Ἀρχεῖον Γιάννη Βλαχογιάννη. Φ. 59, ἀριθ. ἐγγρ. 22.) ἀναφέρει: « Ὑπερτάτη Διοίκησις Σήμερον ἐκράχθημεν παρὰ τὴν Σεβασμίαν Ἐπιτροπήν, καὶ κατὰ τὸ χρέος ἔκαμαν ἔρευναν ἡμῶν καὶ τῶν ἀντιφερομένων μερῶν Λυσάνδρου Βιλαέτου, Λυκούργου Κρεστενίτη, καὶ Ἀναστασίου Κοτούλα. Οὗτοι καθὸ ἀγενεῖς καὶ μικροῦ χαρακτῆρος ἄνθρωποι ἄρχισαν μὲ τὴν συνηθισμένην των κακοήθειαν νὰ μᾶς ἐπισσωρεύουν τόσας αἰσχρολογίας καὶ ὕβριτας, ὅσας ὁ κάθε φιλότιμος ἄνθρωπος νὰ ὑποφέρῃ δὲν δύναται. Ἂς ἐρευνήσῃ λοιπὸν ἡ ὑπερτάτη διοίκησις καὶ βέβαια ἄλλο δὲν θέλει πληροφορηθῆ εἰμή, ὅτι ἐγὼ εἶμαι ἕνας ἀπὸ τοὺς τιμίους πατριώτας, καὶ ὅτι μὲ τοὺς πατριώτας ὅλους ἐν γένει τῆς κωμοπόλεώς μας Ἀγουλινίτζας εὑρέθην εἰς ὅλας τὰς ἐκδουλεύσεις τῆς πατρίδος, καὶ ἐνῶ ἐπυρπόλουν οἱ Λαλαῖοι τὸν Πύργον, ἡ Ἀγουλινίτζα ἀντιπαρετάχθη εἰς ὅλας τὰς καθημερινὰς ὁρμὰς τῶν ἐχθρῶν. Στρατεύματα Ἀρκαδίας καὶ Φαναρίου ἐθρέψαμεν, στρατιώτας ἐφωδιάσαμεν, καὶ τελευταῖον ἕως ὥρας μὲ τὸν ἴδιον καὶ τὸν αὐτὸν ζῆλον εὑρισκόμεθα καὶ μὲ τὴν ὑποταγὴν ἐκείνην τὴν ἰδίαν ὁποὺ ὁ κάθε τίμιος καὶ φιλόπατρις πολίτης χρεωστεῖ νὰ φυλάξῃ εἰς τὴν διοίκησιν καὶ εἰς τὸ στερέωμα αὐτῆς ὡς εἶναι πασίδηλον. Ἀντὶ διὰ ἀμοιβὴν λοιπὸν τῶν τοιούτων ἐκδουλεύσεών μας νὰ καταντήσωμεν εἰς προσωπικὴν ὕβριν ἀπὸ τὸν Λύσανδρον εἶναι πρᾶγμα δεινόν! Αὐτοὶ ἔκαμαν καταχρήσεις. Γεννήματα Ἐθνικὰ διὰ νυκτὸς ἔκλεψαν μάρτυρ (sic) δὲ εἰς τοῦτο εἶναι ὁ κύριος Γεώργιος Καλαμογδάρτης, καὶ ὁ κύριος Σταμάτης Ψαρούλης ἀποσταλμένοι τότε ἀπὸ τὴν κεντρικὴν διοίκησιν. Ὀσπήτιον τιμίου ἀνθρώπου μέσα εἰς Πύργον ἐλαφυραγώγησαν καὶ ἐκατέκαυσαν. Μάρτυς ὢν ὁ Ἱεροκήρυξ Ἰωάσαφ. Ἑταιρείαν μυστικὴν καὶ ἐπιβουλευτικὴν εἰς Ἀγουλινίτζαν ἐναντίον μου ἐνήργησαν (ὡς βλέπετε τὸ ἐσώκλειστον ἀντίγραφον). Ὦ ὑπερτάτη διοίκησις ἂς ὑπερασπίζωνται τὸ δίκαιον τῶν τιμιοφρονούντων καὶ οἱ ἐκδουλεύσαντες τὴν πατρίδα. Λαμβάνω τὴν τιμὴν καὶ ὑποσημειοῦμαι μὲ σέβας βαθύτατον.

Τῇ 29 Ἀπριλίου 1823, Τριπολιτζᾶ. Δοῦλός Σας Ἀλέξιος Μοσχούλας». 

ΗΛΕΙΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ '21: Αγαμέμνων Αυγερινός

Γεννήθηκε στον Πύργο και ήταν γιος του Γιώργου Αυγερινού, γόνου παλιάς Πυργιώτικης οικογένειας που κυριάρχησε για πάνω από 100 χρόνια στην πολιτική ζωή του τόπου. Σπούδασε ιατρική στην Ιταλία και εκλέχτηκε πρόκριτος του Πύργου. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και συμμετείχε ενεργά στην επανάσταση.   Μετά την έναρξη της Επανάστασης καταφθάνει και τάσσεται στις διαταγές του Ανδρέα Λόντου και κατόπιν του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, υπηρέτησε ως αρχίατρος στην επανάσταση και ήταν  ως αρχηγός των όπλων καθ΄όλη την διάρκεια της Επαναστάσεως. . Ήταν αξιαγάπητος σε όλους τους στρατιωτικούς και ειδικά στον Δημήτριο Υψηλάντη.

Κατά τη διάρκεια της επανάστασης εκπροσώπησε την Ηλεία στην Β και Γ΄Εθνοσυνέλευση Η Επιτροπή των Εκδουλεύσεων τον κατέταξε στους αξωματικούς Δ' τάξεως. Όλη η οικογένεια των Αυγερινών συμμετείχε στην Ελληνική Επανάσταση και στρατιωτικώς και πολιτικώς. Τα δύο αδέρφια του Αγαμέμνωνα, Αποστόλης και Αυγερινός συμμετείχαν σε πολλές μάχες του αγώνα και διακρίθηκαν. Η οικογένεια γενικότερα συνέβαλε και οικονομικά δαπανώντας μεγάλα ποσά για τον Αγώνα.

Πέθανε το 1863.

ΗΛΕΙΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ '21: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ!

Ο Γεώργιος Θεοχάρης ήταν Έλληνας οπλαρχηγός και αγωνιστής της επανάστασης του 1821 από την Ηλεία.

Είχε γεννηθεί περίπου το 1795 κι έζησε στην Δερβινή του τότε Νομού Ηλείας Είχε πάρει μέρος στην συνάντηση κλεφτών, οπλαρχηγών και προκρίτων στην Άνω μονή Δίβρης το 1821 όπου αποφασίστηκε η κήρυξη της επανάστασης στην ορεινή Ηλεία. Είχε συγκροτήση δικό του μικρό στρατιωτικό σώμα και πήρε μέρος σε πολλές μάχες με πρώτη αυτή των στενών του Κατσαρού υπό τις διαταγές του Γιαννιά. Το 1825 προήχθει σε ταξίαρχο.

Σε πιστοποιητικό του 1845 οι Πλαπούτας  και Πετιμεζάς βεβαιώνουν ότι πήρε μέρος μαζί τους στις μάχες στο Πούσι, στην πολιορκία του Λάλα, στην Πάτρα, στην Αθήνα, στην Ακροκόρινθο, στο Μεσολόγγι, στα Καλάβρυτα και κατά του Ιμπραήμ.

Πηγή: wikipedia

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ : ΝΙΚΟΛΟΣ ΖΕΡΒΑΣ (ΜΠΟΖΙΝΑΚΗΣ)!

Νεότερα στοιχεία αποκαλύπτουν την διπλή ονομασία του αγωνιστή του ΄21 Νικολού Μποζινάκη (ή Μποζινάκου ή Ζέρβα), στα χαρτιά γραφόταν ως Μποζινάκης,  κατά Φωτάκον (Χρυσανθόπουλο - υπασπιστή του Κολοκοτρώνη) Μπουζινάκος, όμως για τους περισσότερους  ήταν γνωστός ως ο αρχηγός Ζέρβας ο οποίος στην ηλικία των 72 ετών αναλαμβάνει ως επικεφαλής της φρουράς της πρώτης Συνέλευσης του νεο απελευθερωμένου Ελληνικού Κράτους.

Χαρακτηριστικά γράφει ο Μακρυγιάννης στα απομνημονευματά του:

.....Διόρισαν καὶ τὸν Ζέρβα τὸ Νικολὸ φρουρὰ τῆς Συνέλεψης μὲ τετρακόσιους ἀνθρώπους. Καὶ ἦταν αὐτὸ ἡ θέληση τοῦ Κωλέτη. Οἱ πληρεξούσιοι εἶναι ὅλοι μὲ ῾λικρίνειαν καὶ μιλοῦν πατριωτικῶς διὰ τὰ δίκια τῶν ἀγωνιστῶν καὶ χηρῶν κι᾿ ἀρφανῶν – καὶ τὰ δίκια τοῦ βασιλέως νὰ εἶναι γερά, καθὼς καὶ τὸ Ἔθνος καὶ οἱ βουλὲς νὰ ἐπιστηρίξουν αὐτά. Ἦταν καμπόσοι πληρεξούσιοι ὁποῦ ἦταν μέλη τῆς Κυβερνήσεως, κι᾿ αὐτεῖνοι δὲν θέλουν ποτὲς ἡσυχίαν καὶ δικαιοσύνη. Γύρισαν καὶ καμπόσους ὅμοιούς τους καὶ πάσκιζαν νὰ μείνη ἡ Συνέλεψη ἀτελείωτη ὅσο νὰ ῾ρθῆ ὁ βασιλέας. Αὐτό μου τὸ εἶπε καὶ ὁ Θίρσιος· καὶ μὲ περικάλεσε νὰ μιλήσω καὶ ν᾿ ἀντενεργήσω κ᾿ ἐγώ. Τότε τοῦ εἶπα, οὔτε μιλῶ παρόμοιον, οὔτε θέλω καὶ τὴν φιλίαν τοῦ ἄλλη φορά· ὅτι βλέπω κι᾿ αὐτὸς εἶναι δολερός. Τὸ εἶπα καμποσουνῶν αὐτό· ὅμως ἦταν μαγειρεμένο ἀπὸ πολλοὺς καὶ δὲν ἄκουγαν. Ἦταν σύνφωνοι ὁ Μαυροκορδάτος, Τρικούπης, Μπότζαρης, Ζαΐμης, Μεταξάς, Ζωγράφος, Μπουντούρης, Κλωνάρης, Κωλέτης. Ὁ Κολιόπουλος, ἀφοῦ ἦταν σύνφωνος κι᾿ αὐτός, ἐρέθιζε καὶ τοὺς στρατιωτικοὺς – αὐτός, ὁ Καλλέργης, ὁ Τζόκρης ρέθιζαν τοὺς στρατιωτικοὺς καὶ τοὺς φέρναν κ᾿ ἔκοβαν τὸ νερὸ τοῦ Ἀναπλιοῦ καὶ πέθαιναν οἱ ἄνθρωποι τῆς δίψας· καὶ πλερώνονταν ὅ,τι ζητούγαν. Τότε τ᾿ ἄφιναν αὐτεῖνοι, ἔρχονταν ἄλλοι. Καὶ τὸ νερὸ κατάντησε πραμάτεια. ῾Σ τὸ ἄλλου ὑστερνὸ πλέρωσαν τὸν φρούραρχον τῆς Συνελέψεως, τὸν Ζέρβα – τὸ ῾δωσαν τρεῖς χιλιάδες ῾κοσιάρια, κι᾿ ἀφάνισε τὴν πατρίδα. Αὐτὸ ὁ κύριος Κωλέτης πολιτικῶς τὸ περίθαλπτε καὶ μυστικῶς. Ἀφοῦ πῆγαν οἱ πληρεξούσιοι καὶ συνεδρίασαν, ἅπλωσαν ἄνθρωποι τοῦ ἀρχηγοῦ Ζέρβα καὶ τοῦ Κριτζώτη, κάποιος Κοντούλης καὶ Καζάνης κι᾿ ἄλλοι ἀξιωματικοί του, πιάσαν τοὺς πληρεξούσιους καὶ τοὺς δέσαν – καὶ τοὺς ξαγόρασαν ἀπὸ αὐτούς. Ἐγὼ ἤμουνε ἄρρωστος – τὸ σῶμα μου τὸ εἶχα εἰς τὴν Τροπολιτζά· ἀφοῦ τό ῾μαθα, πάγω ἀνταμώνω τὸν Κριτζώτη καὶ Ζέρβα καὶ τοὺς λέγω· «Τ᾿ εἶναι αὐτὸ ὁποῦ γίνηκε ‘στὴν ἡμέρα μας; Ποιὰ ἱστορία τὸ λέγει; Καὶ τί καθόμαστε καὶ δὲν πάμεν νὰ πεθάνωμεν;» Τότε μου λένε· «῾Σύχασε σὲ μίαν μεριά· εἶναι συντρόφοι μας». Θερμάθηκα κ᾿ ἦρθα μέσα· καὶ ξανακύλισα. Ἔγινε αὐτὸ τὰ 1832 Αὐγούστου δέκα, Τετράδη ἡμέρα.........
Στρατηγοῦ Μακρυγιάννη - Ἀπομνημονεύματα
Βιβλίον Β´, Κεφάλαιον τρίτον

Ηλείοι Αγωνιστές του '21: Αναγνώστης Παπαδόπουλος!

Ο Αναγνώστης Παπαδόπουλος ήταν πολιτικός και αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Βερβίτσα (τα σημερινά Πετράλωνα Ηλείας). Είχε δραστηριοποιηθεί πριν την επανάσταση. Υπηρέτησε στρατιώτης στον αγώνα και πολέμησε στην μάχη του Λάλα . Αργότερα κατέφυγε στην Πάτρα, ήρθε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς με τους στρατιώτες του και έμεινε εκεί μέχρι της άλωσης.

Έγινε υπασπιστής του στρατηγού Κανέλλου Δεληγιάννη. Πολέμησε και στην πολιορκία της Πάτρας στις 9 Μαρτίου. Ακολούθησε τον Κανέλλο στο Μεσολόγγι και μέχρι το τέλος του αγώνα.

Ο Φωτάκος Χρυσανθόπουλος γράφει χαρακτηριστικά: Ούτος κατήγετο από το χωρίον Βερβίτσα.Προ της επαναστάσεωςενεργούσεν υπέρ αυτής,και μετά ταύτα υπηρέτησε στρατιωτικώς,ευρεθείς κατ' αρχάς εις τις μάχας του Λάλα,και κατόπιν αφού εσκορπίσθησαν εκείθεν και οι Λαλαίοι έφυγον εις Πάτρας, ήλθεν εις την πολιορκίαν της Τριπολιτσάς με τους υπό αυτόν στρατιώτας όπου έμεινε μέχρι της αλώσεώς της.Μετά δε ταύτα ο στρατηγός Κανέλος Δεληγιάννης τον διώρισεν υπασπιστήν του.Επί δε της πολιορκίας των Πατρών και κατά την μάχη της 9 Μαρτίου παρευρέθει και αυτός,και μετά ταύτα, όταν ο στρατηγός Κανέλος επέρασεν εις Μεσολόγγιον προς βοήθεια των αδελφών Μασολογγιτών,παρηκολούθησε τον στρατηγόν τούτον, τον οποίον δεν άφηκε μέχρι του τέλους του αγώνος.

ΦΩΤΑΚΟΥ  ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ Βίοι Πελοπονησσίν ανδρών και των έξωθεν εις την Πελοπόνησσον ελθόντων.

Νικολός Μποζινάκης , ένας ηρωικός αγωνιστής του '21!

Στον αγώνα για την απελευθέρωση από τους Τούρκους κατά την Επανάσταση του ’21,έλαβαν μέρος όλοι οι Έλληνες και η ιστορία ανακήρυξε κάποιους ως μπροστάρηδες και άλλους σε δευτερεύοντα ρόλο, όμως η συμβολή όλων υπήρξε καθοριστική για την αποτίναξη του Τούρκικου ζυγού. Ένας από αυτούς υπήρξε και ο Νικολός Μποζινάκης (Μποζινάκος κατά τον Φωτάκο Χρυσανθόπουλο), παππούς του υπογράφοντος (Μπιτζιμπαρδαίου)ο οποίος πρωτοστάτησε σε πολλές μάχες τόσο κατά την διάρκεια της επανάστασης, τόσο και στην επανάσταση της Πελοποννήσου που σχετικά έγραψα σε προηγούμενο άρθρο.Ο Νικολός Μποζινάκης είναι Γενάρχης των οικογενειών Ζέρβα, Κουτσογιαννάκη και Γιαννόπουλου.

Ο Νικολός Μποζινάκης γεννήθηκε το 1760, κατά πάσα πιθανότητα στου Σκληρού, και ήταν γιος του Θανάση Μποζινάκη ο οποίος αποτελούσε ανέκαθεν  αγκάθι για τους Φαναρίτες Τούρκους. Ο γενναίος αυτός κλεφτοκαπετάνιος έδρασε στην εποχή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και τους συνέδεε αδερφική φιλία που κράτησε όλη τους τη ζωή.

Όταν ξεκίνησε η Επανάσταση ο Νικολός έλαβε γράμμα από τον Κολοκοτρώνη με το οποίο του συνιστούσε να χτυπήσει με τα παλικάρια του και τους λοιπούς αγωνιστές της περιοχής, τους πολύ δυνατούς Τουρκοφαναρίτες με διπλωματία γιατί και πιο πολλοί ήταν αλλά και πιο καλά οπλισμένοι.  

Ο Μποζινάκης μετέδωσε το μήνυμα στους πονηρούς Ανδριτσάνους προεστούς και τους προέτρεψε να πείσουν τους Τουρκοφαναρίτες να εγκαταλείψουν προσωρινά τον τόπο ,δήθεν για ασφάλεια με προορισμό την οχυρωμένη Τριπολιτσά και να επανέλθουν όταν τα πράγματα ηρεμήσουν, μάλιστα να προσφέρουν και οι ίδιοι μουλάρια για την διευκόλυνση τους.Οι Τούρκοι πείστηκαν και πήραν τις οικογένειες τους και τα κινητά υπάρχοντα τους και έφυγαν.Κι ενώ αυτοί διανυκτέρευαν στην πηγή της Σουλτίνας, ο Νικολός Μποζινάκης με τριακόσιους Ολύμπιους αγωνιστές σήκωσε την σημαία της Επανάστασης στην Αγία Βαρβάρα στην Ανδρίτσαινα.Εκεί προτάθηκε στον σπουδαίο κλεφτοκαπετάνιο να ηγηθεί ,όμως εκείνος  αρνήθηκε µε την δικαιολογία ότι ήταν αγράµµατος.Ετσι η αρχηγεία δόθηκε στον Ανδριτσάνο Τζανέτο Χριστόπουλο.

. Η άρνησή του αυτή ζήµιωσε και την επανάσταση αλλά και τον ίδιο. Γιατί αν και αγωνίστηκε σε όλες τις µάχες του αγώνα έµεινε αφανής, Ζήµιωσε ακόµα όλα τα χωριά της επαρχίας που έδωσαν το αίµα τους για τη λευτεριά της πατρίδας ,γιατί ρίχτηκαν στο στόµα τού λύκου,στους πονηρούς Ανδριτσάνους πού εκµεταλλεύτηκαν τους αγώνες των παλικαριών και άρπαξαν τα πάντα για δικό τους όφελος.'Ακολουθώντας τη συµβουλή του Κολοκοτρώνη, ο Μποζινάκης µε τους συµπατριώτες του την άλλη µέρα χτύπησαν τους Τουρκοφαναρίτες πισώπλατα στον Άγιο Θανάση,ενώ µπροστά τους τη γέφυρα του Αλφειού κρατούσε ο Κολοκοτρώνης µε
τους δικούς του,ο οποίος κατέφθασε από την Καλαμάτα. Κλείσανε τους εχθρούς στο στενό του Κουρουνιού και τους πετσόκοψαν στην πρώτη καταγεγραμμένη  φονική και νικηφόρα εκείνη µάχη του εθνοαπελευθερωτικού µας άγώνα.

Έλαβε µέρος επίσης στη µάχη του Λάλα,στην πολιορκία της Τριπολιτσάς,στα Δερβενάκια κ.α.Τέλος έλαβε µέρος στη επανάσταση των Ναπαίων,που έγινε εναντίον της αντιβασιλείας του Όθωνα,όταν καταδίκασαν τον Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα σε θάνατο.Πολιόρκησε την Ανδρίτσαινα και φώναξε µε την στεντόρια φωνή του:

        

         « Κάτω τα' άρµατα Ανδριτσάνοι
γιατί αστράφτει γιαταγάνι » !

Και ανάγκασε τον έπαρχο Κρεστενίτη να υποχωρήσει",
Ακολούθησε το αντιβασιλικό κίνηµα και πολέµησε πλάι στο Γκρίτζαλη.το γερο Μήτρο Πέτροβα από τη Γαράτζα και τα Πλαπουτόπουλα.Αγωνίστηκε στη φονική µάχη πού δόθηκε µε τους Οθωνικούς του Μάγιερ και του Χατζηχρήστου στο χωριό Σούλου,κοντά στην Μεγαλόπολη, όπου φυσικά νικήθηκαν.Ο Γκρίτσαλης και άλλοι αγωνιστές  που συνελήφθησαν καταδικάστηκαν σε θάνατο από το έκτακτο στρατοδικείο Κυπαρισσίας και αμέσως εκτελέστηκαν.Τον Γέρο-Πέτροβα δεν εκτέλεσαν λόγω του περασμέου της ηλικίας του( 93 ετών).

Δεν γνωρίζουμε ακριβώς τον χρόνο θανάτου του ¨τρανού αγωνιστή¨ Νικολού πιθανότατα ημερομηνία θανάτου  είναι το 1840.

 ΠΗΓΕΣ:Νικόλαου Κοντοβουνήσιου, "το Γενεαλογικό δέντρο των οικογενειών                              Κουτσογιαννάκη και Ζέρβα".

Φ.Χρυσανθόπουλου,"Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των έξωθεν την Πελοπόννησο ελθόντων"

ΗΛΕΙΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ '21 : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΣΙΝΗΣ.

Γεννήθηκε στην Γαστούνη της Ηλείας και καταγόταν από πλούσια και ιστορική οικογένεια της περιοχής. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν πρόκριτος της Γαστούνης. Ήταν γιος τουΧρύσανθου Σισίνη και της Γαλλίδας Βικτωρίας και είχε τρεις αδερφούς (τον Νικόλαο, τον Πέτρο και τον Μιχαήλ) που πέθαναν πριν την επανάσταση και μία αδελφή που αργότερα παντρεύτηκε τον Σωτήρη Χαραλάμπη. Τα αδέλφια του ήταν ιατροί, όπως και ο πατέρας του, και ο ίδιος αναφέρεται ότι ήταν πρακτικός ιατρός. Ο Γεώργιος Σισίνης είχε παντρευτεί την Υακίνθη Σταθακοπούλου και είχε δύο γιούς, τον Μιχαήλ και τονΧρύσανθο.

Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1819. Πριν το ξέσπασμα της Επανάστασης οι Τούρκοι τον κάλεσαν για να συζητήσουν στην Τρίπολη αλλά ύστερα από υπόδειξη του Παλαιών Πατρών Γερμανού, παρίστανε τον άρρωστο και δεν πήγε.

Κήρυξε την Επανάσταση το 1821 στην Ηλεία και βοήθησε σημαντικά τον αγώνα. Θεωρείται ως ένας από τους σπουδαιότερους τροφοδότες των επαναστατικών σωμάτων της Πελοποννήσου . Στον στρατιωτικό αγώνα διακρίθηκε κυρίως στις μάχες της Πάτρας, του Λάλα και του Χλεμουτσίου.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Φωτάκου Χρυσανθόπουλου

(Υπασπιστή του Θ. Κολοκοτρώνη)

Ως πολιτικός, διετέλεσε πληρεξούσιος της Ηλείας στην Β' πρόεδρος της Γ' και Δ' Εθνοσυνελεύσεων ενώ το 1829 εκλέχτηκε πρόεδρος της Γερουσίας. Το 1825 συνελήφθη μαζί με τον γιο του, Χρύσανθο, και φυλακίστηκε για τις πολιτικές του πεποιθήσεις στην Ύδρα. Την Άνοιξη του ίδιου χρόνου αποφυλακίστηκαν και συνέχισαν τις πολεμικές τους επιχειρήσεις. Την περίοδο του Καποδίστρια  διορίστηκε μέλος στο "Πανελλήνιον" αλλά σύντομα παραιτήθηκε επειδή διαφώνησε με την πολιτική του. Παρόλα αυτά δεν έλαβε μέρος στην δολοφονία του Καποδίστρια, την οποία και κατέκρινε. Το 1829 χρημάτισε πρόεδρος της Γερουσίας και απεβίωσε στη Γαστούνη το 1831.

ΠΗΓΕΣ: Πελοποννήσιοι αγωνιστές του 1821, Νικηταρά απομνημονεύματα, Φωτάκου

              wikipedia

ΗΛΕΙΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ: ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΡΕΣΤΕΝΙΤΗΣ!

Δεύτερος Πρόεδρος Βουλής με καταγωγή από τον Πύργο Ηλείας, είναι ο αγωνιστής της Εθνεγερσίας και πολιτικός Λυκούργος Κρεστενίτης, γόνος ισχυρής οικογένειας της περιοχής(Πρώτος ήταν ο Ανδρέας Αυγερινός).

Ο Λυκούργος Κρεστενίτης αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, και πολιτικός, κατάγονταν από μεγάλη οικογένεια της Ηλείας. Γεννήθηκε στον Πύργο το 1793. Προσωπογραφία του υπάρχει στη Νικολοπούλειο Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας. Σπούδασε αρχικά στη Ζάκυνθο και αργότερα φοίτησε στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας. Στο νησί των Φαιάκων, κατά τη διάρκεια των σπουδών του, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και όταν επανήλθε στον Πύργο, εργάσθηκε για την επιτυχία της Επανάστασης των Ελλήνων. Όταν άρχισε ο μεγάλος ξεσηκωμός,  επικεφαλής συμπατριωτών του υπό τον οπλαρχηγό Χαράλαμπο Βιλαέτη, πήρε μέρος σε πολλές μάχες στη Δυτική Πελοπόννησο. Στη συνέχεια ακολούθησε τον Ανδρέα Ζαΐμη και ήταν αντίπαλος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ο Ζαΐμης μάλιστα, σε σωζόμενο έγγραφό του, στα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, κατηγορούσε τον Κολοκοτρώνη ότι έκαψε το 1823 στον Πύργο, το σπίτι του Κρεστενίτη.  Κατά τη διάρκεια του Αγώνα, ο Λυκούργος Κρεστενίτης μετείχε σε ποικίλες επιτροπές διαχείρισης χρημάτων και εφοδίων και ιδιαίτερα, όταν ο Ιμπραήμ το 1825 κατέστρεψε την Πελοπόννησο (υποστηρίζοντας τις δυνάμεις του πρώην αντιπάλου του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη) και το 1826 κατά την πολιορκία του Μεσολογγίου. Συμμετέσχε στις επαναστατικές εθνικές συνελεύσεις του 1827 και του 1832

 Επί Ιωάννη Καποδίστρια, αλλά και κατά την βασιλεία του Όθωνα, ανέλαβε διάφορες κυβερνητικές θέσεις.

 Με την πολιτική ασχολήθηκε, όταν η χώρα απέκτησε συνταγματικό πολίτευμα. 

Βουλευτής Ηλείας, για πρώτη φορά, εξελέγη το 1847. Στις 25 Νοεμβρίου 1860 διορίσθηκε γερουσιαστής.

 Αργότερα, αναδείχθηκε άλλες τρεις φορές βουλευτής Ηλείας από το 1865 έως το 1871.

Ο Λυκούργος Κρεστενίτης διορίσθηκε υπουργός Δικαιοσύνης το 1846 στην κυβέρνηση Ιωάννη Κωλέττη. Υπουργός Εσωτερικών και προσωρινά Δικαιοσύνης το 1848 στην κυβέρνηση Γεωργίου Κουντουριώτη. Υπουργός Οικονομικών και προσωρινά Εσωτερικών το 1849 στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Κανάρη και το 1855 στην κυβέρνηση του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου. Το 1860 διορίσθηκε υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Αθανάσιου Μιαούλη, το 1865 υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου. Στην ίδια κυβέρνηση διορίσθηκε και προσωρινός υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως.

 Πρόεδρος της Βουλής, εξελέγη στις 10 Δεκεμβρίου 1866. Είχαν ψηφίσει 102 βουλευτές. Ο Κρεστενίτης πήρε 92 ψήφους και ο αντίπαλός του Κωνσταντίνος Οικονομόπουλος δύο ψήφους. Βρέθηκαν και έξι λευκά ψηφοδέλτια. Αμέσως μετά την εκλογή του, ευχαρίστησε τους βουλευτές και τόνισε μεταξύ άλλων: «Εν αδελφική ομονοία και αγάπη εργαζόμενοι δείξωμεν ότι είμεθα άξιοι του θείου Συνταγματικού Πολιτεύματος». Προήδρευσε συνολικά σε 87 συνεδριάσεις.
 Ο Λυκούργος Κρεστενίτης ήταν έγγαμος με την Μαριγώ Μαυρομιχάλη πρωτότοκη κόρη του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, γεγονός που του πεοσέθετε σημαντική πολιτική ισχύ, αφού η οικογένεια των Μαυρομιχαλαίων ήταν αρκετά ισχυρή. 

Ο Λυκούργος Κρεστενίτης πέθανε στην Πύργο Ηλείας το 1873.

ΠΗΓΗ:ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΗΛΕΙΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ:Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος

Γεννήθηκε στην Ανδρίτσαινα το 1790 και πέθανε στην Αθήνα το 1854.Θεωρείται από τους θεμελιωτές της Φιλικής Εταιρείας, αγωνιστής και πολιτικός σύμβουλος του Δημητρίου Υψηλάντη.Η οικογένειά του , φτωχή αναγκάζεται να ξενιτευτεί στην Σμύρνη το 1808 ,ενώ ο ίδιος πήγε στην Οδησσό όπου εργάστηκε ως υπάλληλος σε κατάστημα.Εκεί στις αρχές του 1816  γνωρίστηκε με τους Φιλικούς Τσακάλωφ και Σκουφά και μυήθηκε στα μυστικά της Εταιρείας την ίδια εποχή με τον Ξάνθο.Έκτοτε ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα , ιδίως μετά τον θάνατο του Σκουφά το 1818, οπότε και έπαιξε ουσιαστικά τον ηγετικό ρόλο της Φιλικής Εταιρείας.Αυτός μύησε τους οπλαρχηγούς Αναγνωσταρά και Δημητρόπουλο, καθώς και τον πολύτιμο οικονομικό χορηγό της Εταιρείας Π. Σέκερη.Το 1819  ανέλαβε την οργάνωση του Ελληνισμού στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες,με το σύστημα των εφορειών και έθεσε σε πράξη την ιδέα συνεργασίας με τους άλλους βαλκανικούς λαούς.Τον Απρίλιο του 1821 συνοδευσε τον Δημήτριο Υψηλάντη στην Πελοπόννησο, 'οπου πέρασαν με πλαστά διαβατήρια.Αγωνίστηκε πλάι στο Κολοκοτρώνη, τον Αναγνωσταρά και άλλους, και κατά τις διαπραγματεύσεις για την άλωση της Τριπολιτσάς υπήρξε η σημαντικότερη πολιτική μορφή.Το 1828 διορίστηκε από τον Καποδίστρια νομάρχης Ηλείας,ενώ αργότερα ανέλαβε και άλλες πολιτικές θέσεις όπως αυτή του διοικητή της Εύβοιας.
Το 1834 ο ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων εξέδωσε το «Δοκίμιον Ιστορικόν της Φιλικής Εταιρείας», στο οποίο ανέφερε ως πρώτη τριάδα τους Σκουφά-Τσακάλωφ-Αναγνωστόπουλο. Ο Εμμανουήλ Ξάνθος, ο οποίος ζούσε στο εξωτερικό εξέδωσε την «απολογία Ξάνθου» για να ανταπαντήσει στον ισχυρισμό του Φιλήμονα και κατ' ουσίαν του Αναγνωστόπουλου. Ο Φιλήμων με άρθρο του στην εφημερίδα Αιών και προσπαθώντας να αποκαταστήσει τον Ξάνθο, παραδέχεται ότι τον αδίκησε. Ο Αναγνωστόπουλος με άρθρο του, το οποίο όμως δεν δημοσιεύθηκε, υπό τον τίτλο Γενικαί παρατηρήσεις επικρίνει τον Ξάνθο, ισχυρίζεται ότι δεν ήταν στα ιδρυτικά μέλη και τον κατηγορεί για οικονομικές ατασθαλίες. Η αλήθεια περί του ποιος μυήθηκε πρώτος είναι μέχρι και σήμερα άγνωστη αφού οι απόψεις των ιστορικών διίστανται ενώ τα αρχειακά έγγραφα είναι λιγοστά και μερικές φορές αναξιόπιστα για να απαντήσουν με σιγουριά.
Απεβίωσε το 1854 στην Αθήνα από χολέρα που είχε μεταδοθεί από τον Αγγλογαλλικό στρατό κατοχής. Το 1884δόθηκε το όνομα του σε κεντρική οδό του Κολωνακίου.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΙΛΑΕΤΗΣ (Ο ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ 1821)

Ο Χαράλαμπος Βιλαέτης καταγόταν απο σπουδαία οικογένεια του Πύργου η οποία ήταν απο τις πρώτες που κατοίκησαν την περιοχή του Πύργου. Γεννήθηκε το 1781 και υπηρέτησε το 1806 στη Ζάκυνθο με τον βαθμό του λοχαγού δίπλα στο Κολοκοτρώνη. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας.
Το 1821αναγνωρίστηκε αρχηγός των Ελλήνων στην Ηλεία Ήταν αυτός ο οποίος σήκωσε τη Ελληνική Σημαία και κήρυξε την επανάσταση στον Πύργο.
Ο Χαράλαμπος Βιλαέτης επινόησε πρώτος την ιδέα για αποκλεισμό των Τούρκων του Λάλα.Οχυρώθηκε στην θέση Στρέφι με 100 συντρόφους του. Στη μάχη τραυματίστηκε, αλλά παρ'ολα αυτα δεν διστασε να ορμήξει σε έναν Μπέη και να τον σκοτώσει. Όμως ένας υπηρέτης του Μπέη τον πυροβόλησε πισώπλατα και τον σκότωσε. Οι Τούρκοι πήραν το κεφάλι του ως λάφυρο. Όταν πέθανε ήταν 40 χρονών.

Οι ιστορικοί γράφουν για τον Χαράλαμπο Βιλαέτη:
Γράφει για τον Χαράλαμπο Βιλαέτη ο επιφανής Ηλείος ιστορικός Δημήτριος Οικονομόπουλος:
«Βιλαέτης Χαράλαμπος. Υπήρξεν ο διαπρεπέστερος της οικογενείας Βιλαέτη. Ούτος μετά του αδελφού του Νικολάου κατά τους διωγμούς της κλεφτουριάς της Πελοποννήσου το έτος 1805 κατόρθωσε να διασωθεί εις Ζάκυνθον. Εκεί υπηρέτησε μετά του Θ. Κολοκοτρώνη μετά του οποίου είχε συνδεθεί στενότατα ως αξιωματικός εις τα συσταθέντα Ρωσικά, Γαλλικά και κατόπιν Αγγλικά τάγματα της Επτανήσου υπό τον Αγγλον φιλέλληνα στρατηγόν Ριχάρδον Τζώρτζ με τον βαθμόν του λοχαγού.
Ο Τζώρτζ εις ιδιαιτέραν έκθεσιν του (αρχείον αγωνιστών αριθ. 17253) πιστοποιεί ότι υπήρξεν εκ των ικανοτέρων λοχαγών του Συντάγματος και κρίνει ιδιαιτέρως την συμμετοχήν ως ηρωικήν εις την άλωσιν του φρουρίου της Λευκάδος το έτος 1810.
Μυηθείς μετά του αδελφού του Νικολάου την 20η Οκτωβρίου 1818 υπό του Α.Τζοχαντάρη εις τα της Φιλικής Εταιρείας εις Ζάκυνθον, παρέμεινεν εις αυτήν μέχρι των παραμονών του Αγώνος. Μόλις εξερράγη η Επανάστασις, εντολή της Επιτροπής Ζακύνθου διεκομίσθη, μετά του αδελφού του Νικολάου και εκατόν πεντήκοντα Πελοποννησίων, υπό του πλοιάρχου Λουκά Ακρατόπουλου, αγωνιστού εκ Καλαβρύτων μετερχομένου τον εμποροπλοίαρχον εν Ζακύνθω προ του αγώνος, παρά το Ακρωτήριον Κόρακα του Πύργου και εκείθεν ενωθείς μετά του Γ. Σισίνη εξήγειραν όλην την Ηλείαν εις την Επανάστασιν και ανεγνωρίσθη αμέσως αρχηγός των όπλων.
Οι εν Γαστούνη εγκατεστημένοι Τούρκοι φοβηθέντες την εξέγερσιν ανεχώρησαν εξ αυτής και επορεύοντο εις Λάλα προς εξασφάλησιν των. Εν ώ δε ευρίσκοντο καθ’ οδόν, οι εν Λάλα τουρκαλβανοί τους ειδοποίησαν, ότι δεν θα τους δεχθούν και εκ τούτου ηναγκάσθησαν να επιστρέψουν και να κλειστούν εις το φρούριον Χλουμούτσι. Την 27η Μαρτίου 1821 ο Γ.Σισίνης και ο Χ.Βιλαέτης τους επολιόρκησαν, επελθόντες όμως οι Λαλαίοι έλυσαν την πολιορκίαν και απέστειλαν τους πολιορκημένους εις τας Πάτρας. Επειδή έκτοτε οι Λαλαίοι ενήργουν εκ περιτροπής επιδρομάς κατά του Πύργου και διαφόρων άλλων χωρίων της Ηλείας, ο Βιλαέτης ως ο μόνος στρατιωτικός εξ επαγγέλματος εις την περιφέρειαν του μεταξύ των αγωνιστών, διοργάνωσε θαυμασίως τους αγωνιστάς, ίδρυσε στρατόπεδον και ημύνετο εις διάφορα σημεία προξενών ζημίας εις τους Λαλαίους, οίτινες γενναίοι όντες ετίμων την ανδρείαν του αποκαλούντες αυτόν « Φραγκοπαλλικάρι» ως υπηρετήσαντα εις τα τάγματα της Ευρώπης.
Την 10ην Μαΐου 1821 εξεστράτευσεν κατά των Λαλαίων μετά των οποίων συνεπλάκη εις την πεδιάδα του χωρίου Σμύλα. Επί πέντε ώρας διεξήγετο η μάχη πεισματωδώς, τέλος ο Βιλαέτης εφονεύθη υπο τινός ιπποκόμου μπέη, τον οποίον είχε φονεύσει εις την μάχην ο Βιλαέτης. Εις την μάχην αυτήν εφονεύθησαν και εικοσιπέντε σύντροφοι του και οι γενναίοι τριφύλιοι οπλαρχηγοί Δημ.Κινάς, Αναγ. Δονάς και οι εκ Ζακύνθου αδελφοί Καμπασαίοι ηρωικώς αγωνισθέντες. Οι Τούρκοι απαλλαγέντες του φοβερού τούτου εχθρού κατενθουσθιάσθησαν και αποκόψαντες την κεφαλήν του ήρωος επέστρεψαν θριαμβευτικώς εις Λάλα, όπου οι Αγάδες διέταξαν εορτάς, την δε κεφαλήν αυτού εκρέμασαν εις τον, παρά το τζαμί των, πλάτανον».
Ο επιφανής ακαδημαϊκός Δ. Κόκκινος εις το περισπούδαστον ιστορικόν έργον του γράφει δια τον Χ.Βιλαέτην: « ο ηρωισμός του και η αυτοθυσία του κατά την μάχην του Λαντζοίου ενθυμίζουν τον Αθ. Διάκον εις την Αλαμάναν και τον Αθαν.Καρπενισιώτην εις το Σκουλένι. Ηρνήθη να εγκαταλείψη το πεδίον της μάχης και έμεινε με τους ολίγους άνδρας του μαχόμενος και αποφασισμένος να αποθάνη. Καταλέγεται μεταξύ των ανδρών, των οποίων ο θάνατος κατά την αρχήν της Επαναστάσεως εστέρησε τον πολυετή αγώνα πολυτίμων αρχηγών».
Η απόφασις του Βιλαέτη και η επιμονή του να μείνη προ του προφανεστάτου κινδύνου κατηγορήθη από όλους, διότι άλλως θα ηδύνατο να προσφέρη μεγάλας υπηρεσίας εις τον Αγώνα. Ο ιστορικός Φιλήμων γράφει ότι «αν το παράτολμον θάρρος του δεν τον εξώθει εις την φοβεράν μάχην του Σμύλα, η Πελοπόννησος θα επεδείκνυε και έτερον ήρωα και γίγαντα».