Ο Αναστάσιος Παπαλέξης και ο συμβιβασμός με το Ελληνικό δημόσιο!

H οικογένεια Παπαλέξη κατείχε μεταξύ πολλών άλλων τσιφλικιών και τα χωριά Κρέσταινα και Γκρέκα. Στα κατάστιχα "λογιέται" ως κτηματίας Ανδριτσαίνης και είναι ένα ακόμη παράδειγμα της ληστρικής συμπεριφοράς των Ανδριτσάνων να εκμεταλευτούν την απελυθέρωση από τους Τούρκους, έναντι των συμπατριωτών τους Ολυμπίων. Είναι γεγονός πως κατέβηκαν ως και την Αγουλινίτσα (Επιτάλιο) για να καρπωθούν εκτάσεις μεγάλες αφήνοντας στους υπολοίπους ¨ψίχουλα" γαιών. Κατά τη τουρκοκρατία η Κρέσταινα αναφέρεται ως ιδιόκτητη των Αναγνώστη Δεληγιάννη και Αναστ. Παπαλέξη. Φαίνεται πως κατόπιν ο Παπαλέξης αγόρασε το μερίδιο του Δεληγιάννη. Δηλώνεται επίσης ότι ολόκληρη η αγροτική περιοχή εντός των ορίων των χωριών αυτών ανήκει στην οικογένεια.  Τα όρια των κοινοτήτων, που αποτελούσαν τους δήμους, είχαν καθορισθεί στη χώρα μας από τη δεκαετία του 1830, μετά από συμφωνία επιτροπών εκλεκτών κατοίκων των τοπικών δήμων και του δημοσίου.
Το έτος 1864, ο Αναστάσιος, ήγειρε αγωγή κατά του δημοσίου, ζητώντας να αναγνωριστούν στην ιδιοκτησία του, τα δάση και οι συστάδες των δένδρων του δημοσίου, που βρίσκονταν εντός των ιδιόκτητων τσιφλικιών του, Κρέσταινας και Γκρέκα.
Σύμφωνα με την συμβιβαστική παρούσα απόφαση, διακρίνεται ότι το δικαίωμα του Παπαλέξη προέρχεται από τουρκοκρατία και ότι δεν υπήρχε κάποιος πρόσφατος νόμος, περί «αναγκαστικής απαλλοτρίωσης», διαφορετικά το δημόσιο, δεν θα του παραχωρούσε τα δάση.
Πάντως είναι παράδοξο, ότι μετά από 36 χρόνια (δημιουργία του Ελληνικού κράτους το 1828) ζητά ο Παπαλέξης την ιδιοκτησία του, την οποία τελικά έλαβαν οι απόγονοί του το 1887, δηλ. μετά από 23 χρόνια, από την αγωγή και 59 χρόνια από τη πραγματική απαίτηση του 1828, και τούτο με συμβιβασμό, ο οποίος συνίσταται στη πληρωμή των δικαστικών εξόδων τα οποία ανέρχονται σε 5.000 δρχ. (ποσό αρκετά μεγάλο) αλλά συμφέρον δια τον Παπαλέξη διότι ελάμβανε δάση συμβατικής αξίας 10.000 δρχ.    
Θεωρητικά ο Παπαλέξης θα έπρεπε να είχε ζητήσει και την αποζημίωση χρήσης των δασών από το δημόσιο και τούτο από το έτος 1828, αλλά αυτό δεν καταγράφεται στο παρόν έγγραφο.
Η ευνοϊκή, για τους Παπαλεξαίους απόφαση, μάλλον οφείλεται και στη «βοήθεια» κάποιων υψηλά ιστάμενων προσώπων, πιθανότατα συγγενών, κατά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, δεδομένου ότι οι γιοί του Αναστασίου εκλέχθηκαν βουλευτές, ο μεν Αλέξιος το 1869, ο δε Παναγιώτης το 1874, αλλά και αυτών την έδρα «κληρονόμησε» ο Νικόλαος εκλεγόμενος από το 1887 μέχρι το 1910 αρκετές φορές.  
Παρακάτω θα παραθέσω τον συμβιβασμό του Δημοσίου με τους απογόνους του εκλιπόντος προεστού Αναστασίου Παπαλέξη.

13.7.1888.   Συμβιβασμός Παπαλέξη με το Δημόσιο.    
Αντιγραφή.

Αριθ.  13.892        
Εν Αθήναις σήμερον την δεκάτην τρίτην Ιουλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού ογδόου έτους ημέραν Τετάρτην εν τω συμβολαιογραφείω μου κειμένω εν τη επί της οδού Πλούτωνος  υπ’ αριθ. 6  οικίᾳ των κληρονόμων Ραφαήλ Γάσπαρη ενώπιον εμού του Συμβολαιογράφου και κατοίκου Αθηνών Γρηγορίου Μπαρκά και των γνωστών μοι μαρτύρων Νικολάου Ράδου   δικηγόρου και Σωτηρίου Κανάτου Δημοσίου υπαλλήλου κατοίκων Αθηνών πολιτών Ελλήνων εχόντων τα νόμιμα προσόντα και μή εξαιρετέων ενεφανίσθησαν αφ’ ενός μεν ο κύριος Μιλτιάδης Ράλλης  νομικός Σύμβουλος και πληρεξούσιος του επί των Οικονομικών Υπουργού   εκπροσωπούντος το Δημόσιον δυνάμει του υπ’ αριθ. 68743 της έκτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους εγγράφου του Υπουργού των Οικονομικών  προσαρτομένου εν τω παρόντι  και αφ’ ετέρου ο Κος Νικόλαος Παπαλέξης   κτηματίας κάτοικος Ανδριτσαίνης και διαμένων ενταύθα δι’ εαυτόν και ως πληρεξούσιος της Καλλιρρόης Χήρας Αλεξίου Παπαλέξη   και επιτρόπου των ανηλίκων τέκνων της Αναστασίου, Γεωργίου και Ελένης Αλεξίου Παπαλέξη, κατοίκων απάντων Ανδριτσαίνης δυνάμει του υπ’ αριθ. 2502 της πέμπτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους πληρεξουσίου γενομένου ενώπιον του Συμβολαιογράφου Ανδριτσαίνης Ν. Ι. Τζαννέτου   προσαρτωμένου εν τω παρόντι  και Γεώργιος Δ. Καρυτινός Αρειοπαγίτης    κάτοικος Αθηνών ενεργών ως επίτροπος των ανηλίκων του αποβιώσαντος Παναγιώτου Παπαλέξη τέκνων Αικατερίνης και Δημητρίου κάτοικοι άπαντες Αθηνών και εξέθεσαν τα εξής  γνωστοί  άπαντες,  ο Αναστάσιος Παπαλέξης  ήγειρε κατά του Δημοσίου, μετά προηγουμένην αίτησιν θεραπείας του από Πέμπτης Νοεμβρίου 1864 εξηκοστού τετάρτου έτους,  αγωγήν του ενώπιον των εν Καλάμαις Πρωτοδικών δι’ ής διεξεδίκει τα εντός των ιδιοκτήτων αυτού χωρίων Κρέσταινα και Γκρέκα δάση  και το εν τοις αγροίς αυτών σποραδικώς δένδρα και εζήτη την απόδοσιν τωνεισοδημάτων αυτών από του 1855 πεντηκοστού πέμπτου έτους μέχρι παραδόσεως διαρκούσης της δίκης ταύτης απεβίωσεν, το πρώτον, ο ενάγων Αναστάσιος Παπαλέξης και κληρονομιθείς εξ αδιαθέτου παρά των τέκνων του Αλεξίου, Παναγιώτου και Νικολάου,  κατόπιν απεβίωσαν προσέτι οι Αλέξιος και Παναγιώτης και εκληρονομήθησαν εξ αδιαθέτου υπό των ειρημένων τέκνων των εξ ών τα μεν του Αλεξίου Παπαλέξη επιτροπεύονται υπό της Καλιρρόης χήρας Παπαλέξη τα δε του Παναγιώτου Παπαλέξη υπό του Γεωργίου Καρυτινοῦ  εν τη δίκη ταύτη τη εξακολουθησάση μεταξύ των ειρημένων προσώπων και του Δημοσίου εξεδόθησαν διάφορα διαφόρων Δικαστηρίων αποφάσεις, η τελευταία η υπ’ αριθ. 700 / 58703 / 1887 ογδοηκοστού εβδόμου έτους απόφασις των εν Αθήναις εφετών επί τη βάση αιτήσεως των αντιπροσώπων των κληρονόμων Παπαλέξη προς συμβιβαστικήν λύσιν της διαφοράς,  Ο επί των Οικονομικών Υπουργός προσεκάλεσεν την γνώμιν του νομικού συμβουλίου και λαβών υπ’ όψιν την από 22 Ιουνίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους υπ’ αριθ. 190 δοθείσαν έγγραφον γνωμοδότησιν του Νομικού συμβουλίου τούτου ενέκρινεν ταύτην και παρήγγηλε τον ειρημένον Νομικόν σύμβουλον Μιλτιάδην Ράλλην να συνάψη συμβασιν συμβιβασμού περί της προκειμένης διαφοράς, υπό τους όρους τους αναφερομένους εις τε τη ειρημένη γνωμοδοτήσει και τω περιέχοντι την παραγγελίαν ταύτην ειρημένω  πληρεξουσίω εγγράφω υπ’ αριθ. 743 ο Νικόλαος Παπαλέξης και η Καλιρρόη χήρα Αλ. Παπαλέξη ενεργούσα ως επίτροπος των ανηλίκων τέκνων της Αναστασίου, Γεωργίου και Ελένης και τη βάσει της Δικηγορικής γνωμοδοτήσεως του δικηγόρου Αθηνών Γεωργίου Ζάρμα και του διασκέματος καιγνωμοδοτήσεως του συγκενιακού συμβουλίου [10]  των ανηλίκων αυτών του συγκροτηθέντος νομίμως εν Ανδριτσαίνη ενώπιον του αὐτόθι ειρηνοδίκου ως προτίνεται εκ της από πέμπτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους και υπ’ αριθ. εκατόν σαράντα τρία εκθέσεώς του γνωμοδοτείται όπως ενεργήση εις τα ανήλικα ο κάτωθι εκτεθησόμενος συμβιβασμός  και  ο Γεώργιος Καρυτινός ενεργών ως επίτροπος των ορφανών Π. Παπαλέξη Αικατερίνης και Δημητρίου επί τη βάσει της ειρημένης γνωμοδοτήσεως του δικηγόρου Ζάρμα και του διασκέματος της γνωμοδοτήσεως του συγκενιακού συμβουλίου των ανηλίκων αυτών γενομένην νομίμως ενώπιον του ειρηνοδίκου του Β. Ειρηνοδικείου Βορείας πλευράς Αθηνών ως προκύπτει εκ της από ενδεκάτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού  ογδόου έτους και υπ’ αριθμόν 605 εκθέσεώς του των γνωμοδοτούντων, ότι συμφέρει διά τα ανήλικα ο κατωτέρω συμβιβασμός απεδέχθησαν πάντες την απόφασιν του επί των οικονομικών Υπουργού και  συνομολόγησαν τον ακόλουθον συμβιβασμόν.   Το Δημόσιον αναγνωρίζει εις τους ειρημένους συμβαλλομένους και εκ κληρονομίας διαδόχους του ενάγοντος Αναστασίου Παπαλέξη  κυρίουςτων διεκδικουμένων δασών και δένδρων των περιεχομένων εντός των γνωστών ορίων των ιδιοκτήτων αυτών χωρίων Κρεσταίνης και Γκρέκα των περιγραφομένων εν τη ειρημένῃ από πέμπτην Νοεμβρίου 1864  εξηκοστού  τετάρτου έτους αγωγή ήτοι του μεν χωρίου Κρέσταινα συνορευομένα ανατολικώς με όρια χωρίον Μούνδριζα, δυτικώς με όρια χωρίου Λαδικού και Αλητσελεπή,  μεσημβρινώς με όρια χωρίου Ρισόβου και  αρκτικώς  με όρια του χωρίου Επάνω  και  Κάτω  Μακρύσια,  του δε  Γκρέκα [11]   ανατολικώς με όρια χωρίου Πλατιάνας και Μπρουμάζι  δυτικώς με όρια χωρίων  Μούνδριζα και Σμέρνας και αρκτικώς μετά των χωρίων Μπρουμάζι Ζωνάτου και Μούνδριζας και παραδίδει εις αυτούς την νομήν και κατοχήν τωνειρημένων δασών και δένδρων δικαιούμενοι να εγκατασταθώση αυτοί  ο Νικόλαος Παπαλέξης δι’ εαυτόν καί ως πληρεξούσιος της Καλιρρόης χήρας Αλεξίου Παπαλέξη ως επιτρόπου των προαναφερθέντων τέκνων της και ο Γεώργιος Καρυτινός ως επίτροπος των μνημονευθέντων ανηλίκων τέκνων του Π. Παπαλέξη  αποδέχονται την αναγνώρισιν της κυριότητας αυτών ταύτης παραλαμβάνουσι την κατοχήν των ειρημένων δασών και δένδρων και επιφυλάσσονται να εγκατασταθώσι νομίμως εις την φυσικήν κατοχήν των ειρημένων κτημάτων  παραιτούμενοι δε πάσης κατά του δημοσίου περί αποδόσεως εισοδημάτων και εξόδων αξιώσεών των, αναλαμβάνουσι την υποχρέωσιν να πληρώσωσι προς το δημόσιον δια τα μέχρι τούδε υπ’ αυτού δαπανηθέντα δικαστικά έξοδα δραχμάς πέντε χιλιάδας (αριθ. 5.000) εις δέκα ίσας δόσεις καταβάλλοντες ανά παν έτος και κατά πάσαν πρώτην Σεπτεμβρίου ανά πεντακοσίας δραχμάς μέχρις εξοφλήσεως,  η πληρωμή δε της πρώτης δόσεως γενήσεται την πρώτην Σεπτεμβρίου ενεστώτος έτους, της δευτέρας την πρώτην Σεπτεμβρίου 1889 ογδοηκοστού εννάτου έτους και ούτω καθ’ εξής.  Υπό τας ειρημένας συνθήκας καταργείται η μεταξύ του Δημησίου και των κληρονόμων Παπαλέξη μνημονευομένη ανωτέρω δίκη, συνεπεία της από πέμπτης Νοεμβρίου 1864 εξηκοστού τετάρτου έτους αγωγής του Αναστασίου Παπαλέξη γεννηθείσα.  Η αξία των ανωτέρω αναφερομένων δασών και δένδρων ορίσθη διά τον κανονισμόν του χαρτοσήμου εις δραχμάς δέκα χιλιάδας. Τα ανωτέρω πάντα συνομολόγησαν και παρεδέχθησαν άπαντες οι συμβαλλόμενοι. Διά το υπερβάλλον τέλος χαρτοσήμου εξεδόθη το υπ’ αριθμόν 824 διπλώτυπον εισπράξεως του Β. Κεντρικοῦ υποταμίου εκ δραχμών τριάκοντα και 5 % προσαρτηθέντι τούτου εν τω παρόντι.  Πρός συμπλήρωσιν δε του παρόντος χαρτοσήμου προσετέθη ανάλογος ένσημος χάρτης εκ δραχμών πέντε.  Πρός βεβαίωσιν τουτων συνετάχθη το παρόν όπερ αναγνωσθέν ευκρινώς προς τους συμβαλλομένους προς ούς υπέμνησα τον περί Μεταγραφής Νόμον,  και τους μάρτυρας, υπεγράφη παρ’ απάντων και εμού —.
      Μάρτυρες:  Ν. Ράδος    Σ.  Κανάτος .—
      Οι  Συμβαλλόμενοι:   Μ. Ράλλης,    Γ. Δ. Καρυτινός,  Ν. Παπαλέξης.
      Ο  Συμβολαιογράφος  Αθηνών   (Τ.Σ.)  Γ. Μπαρκάς
Μετεγράφη  εν Αγουλινίτζη  τη 22 Σβρίου του Χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού ογδόου  1888  έτους.—
      Ο  επί των μεταγραφών Ειρηνοδίκης
                 (Τ.Σ)  Ο.  Μποσίκης
Αντίγραφον εκ του τόμου δεκάτου τρίτου και αύξοντα αριθμόν  εικοστού τρίτου, του Βιβλίου
Μεταγραφών  του Δήμου  Σκιλλοῦντος.
      Ο Μεταγραφοφύλαξ – Συμβολαιογράφος Κρεσταίνης
                 Κρέσταινα  30  Νβρίου  1924.
                           Ι.  Βούλγαρης