Επιφανείς Ηλείοι: Ιωάννης Σπηλιόπουλος, ο πρώτος εικαστικός που εκτοπίστηκε με το ιδιώνυμο.

Ο όρος αναφέρεται στο «ιδιώνυμο» (ειδικό) αδίκημα όπως περιγράφεται στον νόμο N.4229/24 Ιουλίου 1929 (ΦΕΚ 245/Τεύχος Πρώτον/25 Ιουλίου 1929) μετά από πρόταση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Ο τίτλος του νόμου ήταν "Περί των μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών". Ο στόχος του ήταν η ποινικοποίηση των "ανατρεπτικών" ιδεών, ιδιαίτερα η δίωξη κομμουνιστών, αναρχικών και η καταστολή των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων. Ιδιώνυμο στη Νομική Επιστήμη ονομάζεται το έγκλημα εκείνο για το οποίο προβλέπονται ιδιαίτερες ποινές σε σχέση με τα εγκλήματα της γενικής κατηγορίας, όπου αυτό υπάγεται. Ο όρος από το 1929 απέκτησε πολιτική σημασία και σήμανε κάθε κατασταλτικό μέτρο που εφαρμόστηκε έως το 1974 και ποινικοποιούσε την υποστήριξη και διάδοση των κομμουνιστικών ιδεών. Ο Ιωάννης Σπηλιόπουλος 1906-1975 γεννήθηκε στον Δούκα της Ηλείας το 1906. Φοίτησε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του Μετσόβου Πολυτεχνείου το 1926-1933 μετά από παρότρυνση του Γεωργίου Ροΐλου. Δάσκαλοι του ήταν οι Ιακωβίδης, Ροΐλος, Παρθένης, Σκίπης, Αργυρός, Δημητριάδης, Θωμόπουλος, Μαθιόπουλος και ο Σπύρος Βικάτος από το εργαστήρι του οποίου αποφοίτησε με Αριστείου Έπαινον το 1933. Η ένταξή του στην αριστερά κατά τα φοιτητικά του χρόνια καθυστέρησε την αποφοίτησή του.

Ο περιβόητος Μανιαδάκης τους κυνηγούσε για τρεις ημέρες...

εντοπίζοντας τους στους υπονόμους της Αθήνας και από εκεί ξεκίνησε ο πολυδαίδαλος βίος του. Μετά από συνεχείς εξορίες αποφοιτά το 1933 και και τι 1936 με την βοήθεια των Κασιμάτη, Παναγιωτόπουλου και Σημηριώτη, διορίζεται στην Μέση Εκπαίδευση ως καθηγητής Τεχνικών στο Πρακτικό Λύκειο του Αγίου Νικολάου Κρήτης όπου και παρουσιάζετε ανά 15ημερο. Με ειδική άδεια του αστυνομικού διευθυντή κου Κουράκη έρχεται για 15 ημέρες στην Αθήνα για να εκθέσει τα έργα του στην Μεγάλη Βρεττάνεια. Με το πραξικόπημα της 4ης Αυγούστου εκτοπίζεται για υπηρεσιακούς λόγους στα Κύθηρα τον Οκτώβριο του 1939. Εκεί τον βρίσκει ο πόλεμος του 1940, η Κατοχή, ο Εμφύλιος. Ξεχασμένος στο νησί παρακαλεί με έγγραφα φίλους και γνωστούς να μετατεθεί στην Αθήνα για νέα τρόπαια όπως γράφει στα ποιήματα του. Η πολυπόθητη μετάθεση επιτυγχάνεται πάλι με δυσμένεια στο νησί της Σαλαμίνας το 1956 όπου τότε ήταν τόπος δυσμένειας των εκπαιδευτικών. Όλον τον εικαστικό πλούτο των Κυθήρων τα οποία λειτούργησαν ως μούσα του τον παρουσιάζει το 1957 στο Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά όπου πωλούνται σχεδόν όλα του τα έργα.

Έκθεση στην οποία βοήθησε ο τότε αριστερός δήμαρχος Πειραιά κος Ραπανάκης.

Φεύγει από την ζωή το 1975 σε ηλικία 69 ετων.

Σήμερα τα οστά του φιλοξενούνται στο αγαπημένο του χωριό τον Δούκα, πλησίον της Αρχαίας Ολυμπίας.

Έργα του βρίσκονται στην Αμερική, στην Αυστραλία, στην Ιταλία, στην μονιμη συλλογη του Δημου Αθηναίων, στο Μουσείο Υδρας, στους Δήμους Κυθήρων και Σαλαμίνας, στο Υπουργείο Παιδείας, στον Κυθηραϊκό Σύνδεσμο και σε πολλούς συλλέκτες. Στην συλλογή του μοναδικού κληρονόμου του λογοτέχνη και ποιητή Σπύρου Παναγιωτόπουλου βρίσκονται 63 έργα του τα οποία του εμπιστεύτηκε φεύγοντας για τα Κύθηρα το 1939 μη μπορώντας να τα μεταφέρει και τα οποία δεν είναι καταγεγραμμένα. Έχει αγιογραφήσει από το 1933-1936 στις εκκλησίες του Αγίου Νικολάου στον Δούκα Ηλείας, στο κτήμα Μερκούρη κατ εντολήν της κας Μαρίας Μερκούρη όπου και εφιλοξενείτο στο Κατάκωλο στην οικία του Γιάννη Λάτση, στον Άγιο Αθανάσιο Πύργου, στην Φλώκα Ηλείας και στην Μονή Σκαφιδιάς όπου παράλληλα δίδαξε αγιογραφία στον ηγούμενο και τους μοναχούς. Την ίδια περίοδο φιλοτεχνεί εργασίες στον Δήμο Αθηναίων με σύσταση του Δημάρχου Πύργου τότε Λετρίνων. Εργάστηκε σε οικίες στην Καβάλα και στις οικίες του Σπ. Παναγιωτόπουλου και του Τζίμη Παναγιωτόπουλου.

Την περίοδο 1936-1939 φιλοτεχνεί περί τα 100 έργα από τα οποία παρουσιάζει 36 στην έκθεση της Μ. Βρεττάνειας το 1937 και τα υπόλοιπα παραδίδονται προς φύλαξη στον Σπ. Παναγιωτόπουλο.

Στα Κύθηρα την περίοδο 1939/1956 αγιογραφεί με εντολή του άρχοντα Διονυσίου Καλούτση σε κτητορικές εκκλησίες του Μέσα Βουργου κάτω από το Κάστρο στον τέμπλο του Αγίου Σώστη Μυλοποτάμου και στον Αγιο Χαράλαμπο επίσης στον Μυλοπόταμο όπου φιλοτεχνεί όλον τον ουρανό της εκκλησίας με άστρα και εικόνες εντός του ναού. Επίσης φιλοτέχνησε φορητές εικόνες που σώζονται σε συλλογές. Επίσης στα Κύθηρα φιλοτεχνεί την γλυπτή προτομή του Διονυσίου Καλούτση η οποία βρίσκεται στον Δήμο Κυθήρων, την γλυπτή προτομή της συζύγου του και δυο που σώζονται ενώ στο ταξίδι της επιστροφής του καταστράφηκαν άλλες δυο όπως και πολλές εργασίες του από την ΑΣΚΤ. Την περίοδο της Σαλαμίνας φιλοτέχνησε τον Άγιο Μηνά στο τέμπλο του πολιούχου του νησιού, εικόνες στο τέμπλο του Αγίου Δημητρίου και στον Αγιο Νικόλαο τον Παντοκράτορα τους Ευαγγελιστές και εικόνες περιμετρικά του ναού. Απεβίωσε το 1975 έχοντας χάσει την όραση από το ένα του μάτι και με σπασμένο ρινικό διάφραγμα από τις κακουχίες των περιορισμών. Το 2014 το ΕΕΤΕ τον ανακήρυξε ως τον πρώτο εικαστικό που εκτοπίστηκε με το ιδιώνυμο του Ελευθερίου Βενιζέλου στην έκθεση Τέχνη και Αντίσταση παρουσιάζοντας δυο ιστορικά έργα του της περιόδου των Κυθήρων και του Αλβανικού Μετώπου.

Το 2007 η σύζυγος, οι θυγατέρες του, μαθητές του και φιλότεχνοι, ιδρύουν τον εικαστικό σύλλογο Ιωάννης Σπηλιόπουλος 1906-1975 παρουσιάζοντας τα έργα του σε πολλά σημεία της Ελλάδος. Δυστυχώς ακόμα και τώρα 43 χρόνια μετά τον θάνατο του είναι αποκλεισμένος και αδικημένος από το σύστημα μαζί με άλλους δυο τρεις όπως λέει και ο Πρύτανης της ΑΣΚΤ Πάνος Χαραλάμπους.

Ευχαριστώ πολύ

Η θυγατέρα του Μίνα Σπηλιοπούλου.

ΠΗΓΗ: atexnos.gr