Το μοναδικό δάσος της Φολόης!

 

Είναι ένα από τα σπανιότερα δρυοδάση σε όλη την Ευρώπη και το μοναδικό στα Βαλκάνια. Το δρυοδάσος της Φολόης με τους εκατοντάδες πλατύφυλλους δρυς βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του όρους Ερυμάνθου πάνω από την Αρχαία Ολυμπία σε ένα φυσικό μπαλκόνι και αγναντεύει, ανά τους αιώνες, τον κόπο και τον αγώνα των αθλητών που αγωνίζονται στον Ολυμπιακό κάμπο. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία εκεί κατοικούσαν οι κένταυροι. Όπως είχε γράψει ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Διόδωρος, οι κένταυροι αφού νίκησαν τους Λαπίθες, κατέλαβαν την περιοχή της Φολόης. Τα περίεργα αυτά πλάσματα είχαν τρομοκρατήσει τους κατοίκους, καθώς λήστευαν και δολοφονούσαν όποιον έμπαινε στον δρόμο τους. Όμως, στο δάσος ζούσε και ένας καλός κένταυρος, ο Φόλος. Ήταν φύλακας ενός τεράστιου πιθαριού με χιλιόχρονο κρασί που είχε προσφέρει ο θεός Διόνυσος με την προϋπόθεση ότι θα το ανοίξουν μόνο αν εμφανιζόταν ο Ηρακλής κατά μια άποψη, ή να μην ανοιχτεί ποτέ κατά μια άλλη.  Κάποια στιγμή ο βασιλιάς της Τίρυνθας και των Μυκηνών, Ευρυσθέας, ανέθεσε στον Ηρακλή να φέρει εις πέρας τον τέταρτο άθλο του, να πιάσει τον Ερυμάνθιο κάπρο και να τουν τον φέρει μπροστά του δεμένο χειροπόδαρα. Ήταν ένα μεγάλο και άγριο αρσενικό αγριογούρουνο που είχε χαρίσει η θεά Άρτεμις στον γιο του Απόλλωνα, Ευρύμανθο. Ο επιθετικός κάπρος κινούνταν ελεύθερος στην περιοχή της Ψωφίδος και του Λασιώνα στην Πελοπόννησο και πολλές φορές έφτανε μέχρι το δάσος της Φολόης για να βρει τροφή και νερό. Οι κένταυροι ενοχλούνταν με την παρουσία του, καθώς ξέσκιζε με τα δόντια του όποιο ζώο συναντούσε στον δρόμο του. Οι κάτοικοι είχαν τρομοκρατηθεί με το άγριο ζώο, το οποίο κατέστρεφε τα χωράφια τους.
 Πριν να ξεκινήσει το κυνήγι του Ερυμάνθιου κάπρου, ο Ηρακλής πήγε στη σπηλιά του Φόλου για να μάθει περισσότερες πληροφορίες και να μπορέσει να τον πιάσει πιο εύκολα. Εκεί βρήκε τον Φόλο να τρώει ωμό κρέας. Τον καλωσόρισε και του προσέφερε φαγητό. Ο Ηρακλής του ζήτησε ένα ποτήρι κρασί από το σφραγισμένο πιθάρι και τότε ο Φόλος θυμήθηκε την απαγόρευση. Όμως, φοβήθηκε ότι αν το άνοιγε θα ξεσήκωνε τους υπόλοιπους κενταύρους, αλλά ο Ηρακλής τον πίεσε. Το έντονο άρωμα του κρασιού εξαπλώθηκε σε όλο το δάσος και οι κένταυροι έτρεξαν στη σπηλιά για να το κλέψουν από τον Φόλο. Από την ταχύτητά τους έτριζε το έδαφος. Μόλις έφτασαν ξέσπασε μια μεγάλη μάχη ανάμεσα στους κενταύρους και τον Ηρακλή. Του έριχναν πέτρες, ενώ άλλοι προσπαθούσαν να τον χτυπήσουν με ξύλα και τσεκούρια. Όμως, το όπλο του Ηρακλή υπερτερούσε. Τους περισσότερους τους σκότωσε με τα δηλητηριασμένα βέλη που είχαν βουτηχτεί στο αίμα της Λερναίας Ύδρας. Όταν η μάχη έληξε, ο Ηρακλής επέστρεψε στην σπηλιά. Εκεί βρήκε τον Φόλο να αργοπεθαίνει. Είχε αυτοτραυματιστεί από ένα δηλητηριασμένο βέλος του Ηρακλή, καθώς έθαβε τους άλλους κενταύρους. Ο Ηρακλής τον έθαψε και ονόμασε την περιοχή Φολόη προς τιμήν του. Στη συνέχεια πήγε να κυνηγήσει τον Ερυμάνθιο κάπρο. Τον οδήγησε στα φαράγγι της Φολόης και τον παγίδευσε στο δίχτυ του.
 Το μυθικό δάσος εκτείνεται σε μια έκταση 42 χιλιάδων στρεμμάτων. Ο χαρακτήρας του δάσους αποτελεί φυσικό καταφύγιο για εκατοντάδες είδη πουλιών και ζώων. Το συγκεκριμμένο δασικό σύμπλεγμα Κάπεκης και Φολόης με ύψος 600 μέτρα είναι ένα πλούσιο οικοσύστημα, από τα καλύτερα στην Ελλάδα. Τα αναπαραγόμενα είδη είναι ο φιδαετός Circaetus gallicus, ο χρυσαετός Aquila chrysaetos, ο πετρίτης Falco peregrinus, ο μπούφος Bubo bubo, η αλκυόνη Alcedo atthis, ο λευκονώτης Dendrocopos leucotos και ο μουστακοτσιροβάκος Sylvia rueppelli. Τα επιτρεπόμενα είδη κυνηγιού είναι ο λαγός, η ορεινή πέρδικα, τα αγριογούρουνα στην περιοχή του Ερυμάνθου, αποδημητικά πουλιά, αγριοπερίστερα, φάσες μπεκάτσες, τρυγόνια κ.ά.
 Θεωρείται σημαντική περιοχή για τα πουλιά της Ελλάδος (ΣΠΠΕ) και έχει προταθεί να συμπεριληφθεί στο πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας της φύσης, NATURA 2000....