Αγησίλαου Τσέλαλη: ο αγιοβασιλιάτης (Μέρος Β).

- "Δε βαριέσαι. Τον σκότωσε, τον σκότωσε. Θα τον φάμε. Βάλε θερμό γυναίκα. Φτιάστονε με χυλοπήττες. Για τ' 'Αγιοβασιλιού θα βρούμε άλλονε". Και μπήκε σπίτι.
Η Περικλίνα τον ετοίμασε καλά, τονε ξεπουπούλιασε, τον άνοιξε, τον καψάλησε, τον έκοψε κοψίδια και τον έβαλε στον τέντζερη. Τα κορίτσια φέρανε ξύλα, γέμισαν το τζάκι. Τα πουρνάρια σε λίγο τριζοβολούσαν, ξέφευγαν οι φλόγες από την τρίποδη σιδεροστιά και κύκλωναν τον τέντζερη που άρχιζε σιγά σιγά να χοχλάζει.
- "Άει πιάσε κρασί Ελενιώ", είπε στην μεγαλυτερή του κόρη ο Περικλής κι' εξαπλώθη στο παραγώνι, κατέβασε το μπουζούκι του κι' άρχισε να παίζη να του περάση η στεναχώριακι' ο θυμός.
Σε λίγο μοσχοβολούσαν στον τέντζερη τα κοψίδια, η κανάτα, γεμάτη κρασί, έχυνε από λίγο μεράκι στην ψυχή του Περικλή και μεριά από την ευωχία που ετοιμαζότανε, μεριά από το κρασί, μεριά από το ξέσπασμα της στεναχώριας, εμερακλώθη για καλά.
- "Κορίτσια, πέστε το τραγούδι. Ας ειπούμε πως είναι σήμερα πρωτοχρονιά. Ούλες οι μέρες του θεού είναι, άγιες είναι".
Τα κορίτσια, καθισμένα γύρω στη φωτογωνιά, έσκυψαν ντροπαλά το κεφάλι, εχαμογέλασαν η μια την άλλη και κοίταξαν τη μάνα τους δειλά. Αυτή τους έγνεψε θαρρυντικά κι' άρχισαν το σκοπό σιγά-γλυκά.

- Με πήρε το παράπονο και το μεγάλο ντέρτι
και για την κόρη εκίνησα και για τα μαύρα μάτια.
Βρίσκω την κόρη μοναχή στον αργαλειό και υφαίνει.
- " Κρίνε μου αγάπη, κρίνε μου, δυο λόγια μπιστεμένα".
- " Για κοντοστέκα, ψυχογιέ μη με κοντοζυγώνεις,
τι αναγαλλιάζει ο κόρφος μου και φλιτουράει η καρδιά μου".

Η Περικλίνα έρριχνε με καμάρι ματιές στα κορίτσια, στον Περικλή, κι' ανακάτευε μια τους μεζέδες στον τέντζερη με την κουτάλα και μια την φωτιά με την μασιά.
Και τα τραγούδια, το ένα κοντά στ' άλλο, σειρά, για τα κορίτσια με τις ψιλές ταρναριστές τους φωνές και μία ο Περικλής με το μπουζούκι, γέμιζαν το σπίτι αχό.
Ο Γιάννης περίμενε. Είχε χίλιες φορές σχεδιασμένα στο νου του τα λόγια που θα του λεγε του Περικλή, σαν θα βγή να του ζητήση το λόγο. Και περίμενε πότε θα βγή.
- " Γιατί τόση ώρα; Τι κάνει τόση ώρα; Για δε βγαίνει; Μα για δε βγαίνει; Τι είναι τούτο πάλε; Γιατί αργεί; Μα γιατί αργεί;!!Μην εβγήκε και επήγε στην αστυνομία; Μπά, δεν κάνει τέτοιο αυτός. Κάνει τον φιλότιμο. Αμ' τότε; Δεν τον αφήνη η γυναίκα του.Ακούει αυτός γυναίκα;!! Συγκοπή τούρθε; Θα σκούζανε. Άμ' τότε για δε βγαίνει; Τι διάβολο, τόσο το αψήφησε; Δεν μπορεί. Δεν μπορεί θα βγή ο μασκαράς και θα στον κάμω που να μην τον πλένει της Λιοδώρας το ποτάμι. Όπου νάναι θα βγή...Τώρα θα βγή.
Μα γιατί; Γιατί αργεί; Δεν μπορεί, πρέπει να βγή... Μα τι είναι τούτο;!!!
Γλυκές οι νότες του μπουζουκιού έβγαιναν από το παράθυρο χειμωνιάτικο κι' έφταναν στ' αυτιά του.
Αλαφιάστη. Αφουγκράζεται καλύτερα.
Γλυκές οι φωνές των κοριτσιών δονούν την ατμόσφαιρα μέσ' στο σούρουπο.
- " Ρε τι είναι τούτο; Τι διάβολο γίνεται;"
Βγαίνει στο παράθυρο. Ακούει, δεν πιστεύει στ' αυτιά του, βγαίνει στην πόρτα, ακούει μπουζούκι, τραγούδι, γέλια. Πετάγεται στο πορτόσκαλο, στην αυλή, κατεβαίνει στον κήπο, τεντώνει καλά τ' αυτιά του.
Ντρίγκ,ντρίγκ, ντρίγκ,ντρίγκ,ντρίγκ, ακούει ξάστερα.
-" Το μπουζούκι του Περικλή! Και οι φωνές των κοριτσιών!!!"

Και αν πας Μαλάμω για νερό, 
εγώ στη βρύση καρτερώ... 

-"Ζουρλαθήκανε μωρέ;::" Δεν πιστεύει, δεν καταλαβαίνει, πηδάει το φράχτη, μπαίνει στην αυλή του Περικλή. Ο ντορής μασούσε αργά άχερο στ' αχούρι και οι γίδες σηκωθήκανε φοβισμένες και παραμερίσανε. Βάνει αυτί καλά στην πόρτα.
Μπουζούκι, τραγούδι, χαρές. Έπιασε το κεφάλι του με τα δυο του χέρια και τόσφιξε δυνατά. Τα τραγούδια τον κυνηγούν, βουίζουν στο κεφάλι του, δεν μπορεί να ησυχάση, τούρχεται σαν τρέλλα. Διαλογίζεται έτσι, για να ηρεμήση, να ιδή που βρίσκεται, τι είναι τούτο.
-"Επίτηδες το κάνει ο κερατάς. Επίτηδες το κάνει ο άτιμος! Για να με σκάση. Αφήνει τα πουλιά του, μου τρώνε τον κήπο, τραφήκανε και τώρα τα τρώει και γλεντάει για να με σκάση. Στάσου τότε να του δείξω γώ του πρόστυχου".
Και μανιασμένοςδίνει μια σπρωξιά στην πόρτα του Περικλή και μπαίνει μέσα.
Η Περικλίνα με ανασκουμπωμένη την ποδιά, άφησε τα πιάτα που 'φερνε στα χέρια της και την ποδιά και πέσανε στο πάτωμα. Τα κορίτσια σηκωθήκανε ταραγμένα. Άφησε το μπουζούκι ο Περικλής, ανασηκώθη και γελαστός, καλοκαρδισμένος:
-"Βρε, καλώς το Γιάννη. Πως ήταν και τούτο, ρε; Κάτσε, κάτσε να φάμε".
Και κάρφωσε μόνος ένα μεζέ από τον τέντζερη, γιόμισε ποτήρι κρασί και με τα δυο του τα χέρια αυθόρμητα, χαρούμενα, τα πρόσφερε απο καρδιάς στον Γιάννη. Η μορφή του εξέχυνε όλη την καλοσύνη της ψυχής του κείνη την στιγμή κι' έλαμπε το κόκκινο από την ευθυμία, το τραγούδι και την φωτιά, προσωπό του.
Ο Γιάννης εκοκκάλωσε, εξεράθη. Με γουρλωμένα τα μάτια , με σφιγμένες τις γροθιές, αναμαλλιασμένος, σαστισμένος, εμάρμαξε. Αστραπή οι σκέψεις περνούσαν από το νού του.
-" Μωρέ!! Τι 'ναι τούτο;" Τόσο μίσος στην ψυχή, τόση έχθρα, σήμερα τους σκότωσε τον αγιοβασιλιάτη, τους έβρισε, ήταν έτοιμος για μεγαλύτερα, κι' αυτοί γλεντάνε, αυτοί τονε καλωσορίζουνε, τον δίνουνε μεζέ, τον δέχονται αγνά ακι αγαπητά και χαρούμενα. "Μωρέ τι 'ναι τούτο;"
Μπήκε στο σπίτι τους να τους βρίση κι' αυτοί; Για φαντάσου!!!
-"Ρε μη μου φτιάνουν φάκα να με καθήσουν κάτου να με κάνουνε του αλατιού;"
Η καλοσύνη έλαμψε στα μάτια του Περικλή και γλυκοχαμογελούσε ευχαριστημένος.
Συνεκλονίσθη. Κάτι εγκρεμίστη μέσα του και κάτι ανεστήθη.Μια στεναχώρια του 'σφιξε τα στήθη και η καλωσύνη που ένοιωθε στην φαμελια τον έπνιγε. Το αίσθημα του συμφιλιωμού, της αγάπης, που συγχωρεί και ταπεινώνει και ανυψώνει και εξευγενίζει, του γέμισε την ψυχή. Συνεταράχθη βαθιά, ανατρίχιασε σύγκορμος από την ταραχή αυτή κι' ένας κόμπος του ΄σγιξε το λαιμό.
-"Εβίβα Γιάννη, καλώς ώρισες, έπειτα από τόσα χρόνια μες στο φτωχικό μου. Να! πάρε τον μεζέ!".
-"Και μεζέ ρε Περικλή; Και μεζέ, ρε;... Φτύσε με ρε γείτονα, φτύσε με. Έφταιξα τόσο καιρό, έφταιξα", απολογήθη και ο κόμπος ελύθη απ' το λαιμό του. Τα δάκρυά του απόλυσανε βρύση κι' έπεσε στ' αμπάρι πούτανε κοντά του.
Ο Περικλής εσηκώθη, τον αγκάλιασε, τον κάθησε κοντά του στο παραγώνι κι'είπε της Περικλίνας να πάη να πάρη τη Γιαννού και τα παιδιά να συφάνε απόψε συφάμελα.


Ανδρίτσαινα 1938
ΑΓΗΣΙΛΑΟΣ ΤΣΕΛΑΛΗΣ

Ο Αγιοβασιλιάτης. (Μέρος Α')

Το παρακάτω διήγημα είναι του γνωστού λογοτέχνη  και ιστοριοδίφη, της περιοχής μας, Αγησίλαου Τσέλαλη. Το συγκεκριμένο διήγημα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Καθημερινή" το 1938, μετά από διαγωνισμό που είχε προκηρύξει. Για την ιστορία, είχε πάρει το πρώτο βραβείο και ο συγκεκριμένος διαγωνισμός υπήρξε πανελλήνιος, πράγμα που το καθιστά την επιτυχία του  ακόμα πιο σημαντική.

  

- "Περικλίνα, μωρήηηη!!! Άααχ άτιμοι γειτόνοι, με φάγατε.
Μωρ' Περικλίνααααα..."
- "Τι ορίζεις κυρ-Γιάννη;
- Τι ορίζω μωρή;! Τι ορίζω, μου λες;
- Τι ορίζεις καλέ; Τι θές;  Ξανά απολόγήθη η Περικλίνα από το παρεθύρι. Μα πριν προφτάση να καταλάβη, ένα μπάμ, ένα δυνατό φρούούού, κάκάκά, ετάραξε την ηρεμία της γειτονιάς.
- Να, για να σου δείξω εγώ τι ορίζω.
 -Γιατί μου ξεραίνεις τα παιδιά μου ρε αθεόφοβε;!. Εφώναξε η Περικλίνα, που είδε πια το κακό. Γιατί τα σκοτώνεις, ρε, τα πουλιά; Τι σου φάγανε ρε ανάποδε γείτονα πια;!
- Σας το είπα, μωρή, μαζώχτε τα ζωντανά σας. Δεν υποφερνώστε πια. Τη μια το γουρούνι,την άλλη τα μαρτίνια, τώρα τα πουλιά!!! Μ' αφανίσατε πια. Δεν έμεινε φράχτη, δεν έμεινε κλαρί, δεν έμεινε λάχανο. Και τους μιλάς, τους αφιλότιμους και σου λέει τι ορίζω!!! Να τι ορίζω.
Και θυμωτά, άγρια, άρπαξε τον σκοτωμένο κόκκορη από τη φτερούγα, τον πέταξεστην αυλή κι' άρχισε μ' ακράτητη οργή να διορθώνη τον χαλασμένο φράχτη και να λέη, να λέη και ν΄αν΄βει με τα λόγια του.
Ηπερικλίνα εκατέβη στην αυλή, επήρε τον κόκκορη και φουρκισμένη, αμίλητη, μπήκε στο σπίτι.
Ένας σπάρτινος φράχτης εχώριζε την αυλή του Περικλή από τον κήπο και το σπίτι του Γιάννη. Κι αυτός ο φράχτης ήταν η αιτία να χωρίζωνται χρόνια τώρα οι δυο φαμεληες μ' έχθρα. Για το παραμικρό σγάρλισμα, που έκαναν οι κότες στον κήπο, άρχιζαν τα λογομιλήματα, οι φιλονικείες, η γκρίνια, τα δικαστήρια. Και η έχθρα δυνάμωνε, διαρκούσε και φυτευώτανε στα παιδιά, που ενώ μικρά παίζανε μαζύ, χοροπηδούσανε και γελούσανε αγκαλιασμένα, τώρα, που μεγαλώνουν, φυλάει το ένα τ' άλλο να βρη αφορμή να ανοίξουν φιλονικείες.
Τώρα, με το σκότωμα του κόκκορη θ' άνοιγε η μεγάλη φασαρία. Ο γιάννης το εκαρτέραγε. Κι' ένοιωθε πως ο φόβος να φτάσουν σε μεγαλείτερα. Επέτυχε βλέπεις το σμπάρο τον αγιοβασιλιάτη, που τον έθρεφαν για την πρωτοχρονιά. Τώρα που θα γυρίση από το χωράφι ο Περικλής, θα ιδή το κακό, θα τον πιάση άγριος θυμός, το φιλοτιμό του, και θα βγη να ζητήση το λόγο.
- Γι' ας έρθη ο μασκαράς! Ρε, θα του ειπή διαλογίζεται ο Γιάννης, έχεις και μούτρα και μιλάς κι' όλας; Θέλεις και τα ρέστα; Και άν ειπή λόγο, κι' αρχίση το βρισίδι και κάμη την παλληκαριά να φθάση σε μεγαλείτερα, τότε θα γένη το αγίνωτο. Και επερίμενε μ' αγωνία ο Γιάννης τον ερχομό του, με τα νεύρα ταραγμένα και το μυαλό θολωμένο. Ήταν και στο αίμα του πια η φιλονεικεία και σαν να ένοιωθε πως τον έτρεφε το σαράκι αυτό που του τάραζε τα νεύρα και την ψυχή και του έκανε την ζωή μαύρη κι' αγλύκιατη, ζητούσε τον καυγά, το δικαστήριο, φιρί φιρί. Του είχε καθήση αρρώστεια αγιάτρευτη. Κι' όλο το δίκηο τον έπνιγε, κι' όλο το φιλότιμο τον άναβε. Κι' έβρισκε το γειτονά του να φαγωθή. Κι' ο Περικλής χόρευε του μίσους το χορό με το γειτονά του.
Πέφτοντας ο ήλιος γύρισε ο Περικλής από τη δουλειά, εξεφόρτωσε τα ζα, τους έβαλε φάγνα, ανέβη στην αυλή κι' είδε τις πλάκες ματωμένες στο μέρος που επετάχθη ο κόκκορης.
- Κοτόπλο έσφαξες γυναίκα; Η φτώχεια θέλει καλοπέραση, ε;
- Κοτόπλο, αμή! Εφτούνος ο αχαίρευτος μας ξέρανε. Έρριξε με το ντουφέκι και μας σκότωσε τον αγιοβασιλιάτη μας!. Είπε με πίκρα και θυμό η Περικλίνα.
Άναψ' αυτός. - Δεν έχει φιλότιμο ο λωβός. Τι του χάλασε; Τα καπητούρια; Τόσες φορές έδωσα τόπο στην οργή. Μα όχι κι' έτσι!! Να ρήξη επίτηδες του αγιοβασιλιάτη, τον σημαδεμένο κόκκορη για τη χρονιάρα μέρα. Στον αγιοβασιλιάτη του σπιτιού!!! Δεν τρώγεται πια... Απέ φταίει κανείς να ξεστυλιαρώση τον κασμά και στον πιάση τον αφιλότιμο και στον κάμη, που να μην τον πιάνη βασιλικός γιατρός στα χέρια του. Φταίει; Φταίει ο φονηάς;
Τα κορίτσια του τον κοιτούσαν μαρμασμένα.
- Καλά, έμπα τωρα μέσα χριστιανέ μου, κι' ότι έγινε έγινε. Δεν πάει να χαθή. Και πια, τι έκαμε, τι απόλαψε. Η κακία θα του μείνη. Αυτή θα του φάη το κεφάλι. Έλα τήρα τη δουλειά σου τώρα. Του είπε η Περικλίνα, έτσι, σα φοβισμένη, για να προλάβη τα μεγαλείτερα.
- Ο θεός να σε φυλάη από τον κακό γείτονα, καλά το λέει κι' ο λόγος. Κι' εκούνησε το κεφάλι ο Περικλής, δυνατά, για να διώξη την κακή σκέψη, το θυμό. - Να 'ρχήσω πάλε τα δικαστήρια με φέρνει. Φασαρίες, χασομέριες,γκρίνια, έξοδα. Άει στην οργή!! Να βγαίνης στην αυλή σου, στην πόρτα σου, και να χεις την γκρίνια, τη βρισιά, το ντουφεκίδι με το γείτονα σου!; Με το γείτονα σου, μωρέ; Με ποιον να ειπής καλημέρα;!! Με τον εβραίο στη Γερουσαλήμ; Ας πάει να χαθή πια. Ούλο φιλονεικεία, ούλο γκρι-νταφ, ούλο δικαστήριο... Κοίταξε τα απιδιά του. Τα είδε για μια στιγμή πεινασμένα, πικραμένα, έρμα. Και οι χωροφυλάκοι, κλητήρες, δικαστές, δικηγόροι, φυλακή. Και κοντά τους ο κακός γείτονας, να βρίζη, να σκοτώνη. Κοίταξε και τον σκοτωμένο αγιοβασιλιάτη, που τον ετοίμαζε τώρα να τον μαδήση στην αυλή η Περικλίνα. Και, σα φώτιση, η γαλήνια, γελαστή, γλυκειά μορφή του Άγιο Βασίλη, που φέρνει τη χαρά και τα καλούδια, την αγάπη και την καλωσύνη, έλαμψε το νου του, γέμισε την ψυχή του. Και γαλήνεψε.

ΤΕΛΟΣ Α' ΜΕΡΟΥΣ.

Μια άγνωστη μάχη γεμάτη ηρωισμό στον Ηλειακό κάμπο, κατά την διάρκεια της Επανάστασης του '21!

Νοέμβριος 1825, Γαστούνη

Αφ' ού το ιππικόν του εχθρού διέβη τον Αλφειόν ποταμόν και εμβήκεν εις τον Πύργον διεμοιράσθη και εσκόρπισεν εις τα χωρία των πεδίων και την εννάτην του ενεστώτος μηνός εξημερώθησαν οι ιππείς εις τα χωρία Δερβιοτσελεπί (Αμαλιάδα), Καρδαμά, Σαβάλια, Ροβιάται, Καραγιούζη, Σελίμ-Τσαούση, Ανδραβίδα και Βαρθολομιό και εις όλα σχεδόν όλα τα χωρία των πεδιάδων της Γαστούνης, εις τα οποία και ευρόντες Έλληνας επολέμησαν προς αυτούς, αλλ΄η νίκη ήτον προς το μέρος των Ελλήνων. Κατά την αυτήν ημέραν εξημερώθησαν εις του Σελήμ-Τσαούση έως 30 ιππείς, εκ των οποίων εφονεύθησαν 8 παρά των ημετέρων, οίτινες έλαβον και τους ίππους των φονευθέντων εχθρών. Κατά την αυτήν 'ωραν πολεμούντες άλλοι εχθροί εις τα Σαβάλια εφονεύθησαν έως 80 και 20 εκ των ημετέρων, μεταξύ των οποίων και ο Καπ. Αναγνώστης Παππαγοστόπουλος και ο αδελφός αυτού Μενιζέλος εις το Καραγιούζη 20 ιππείς επολέμησαν 2 Έλληνας και εφονεύθησαν 13 χωρίς να βλαφθή κανείς εκ των Ελλήνων, οι διασωθέντες εχθροί πολεμούντες προς τους ημετέρους δεν ημπόρεσαν να εκδύσωσι τους φονευθέντας και ηναγκάσθησαν να τους αφήσωσιν εις την διάκρισιν των νικητών. Γυνή τις εκ του αυτού χωρίου δραμούσα έλαβε δύο χρυσοκαπνισμένας πιστόλας, έν τουφέκιον, έν σπαθίον και πολλά χρήματα από των φονευθέντων. Εις το Βαρθολομιό υπήγαν έως 1200 ιππείς, τους οποίους αφ' ού εδίωξαν έως εις την Γαστούνην οι Βαρθολομιώται, επέστρεψαν εις το χωρίον και λαβόντες τας φαμιλίας των υπήγαν εις Χλουμούτσι, περί δε την εσπέραν 100 άνδρες εκλεκτοί επέστρεψαν και έπιασαν το χωρίον, και την δευτέραν ημέραν, 10 του μηνός, εξημερώθησαν έως 500 ιππείς και έως 4000 πεζοί, και περικυκλώσαντες τους ημετέρους επολέμησαν προς αυτούς μίαν ώραν ακατάπαυστα, και εφονεύθησαν πολλοί χωρίς να δυνήθωσι να βλάψωσι τους ημετέρους, εις δε των εν τω χωρίω κλεισμένων Ελλήνων αναβάς ίππον πιασθέντα εκ των εχθρών έδραμεν εις το Χλουμούτσι να δώση είδησιν εις τους εκεί να τρέξωσιν εις βοήθειαν των κλεισμένων, και αμέσως 150 εκλεκτοί στρατιώται, έχοντες αρχηγόν τον χιλίαρχον Βέρα και τον Κ. Γεωργάκην Βαρθολομιώτην, άνδρας τω όντι γεννναιοτάτους, έδραμον εις βοήθειαν των εις Βαρθολομιό δύο περίπου ώρας κλεισμένων αδελφών των αλλ' άμα ιδόντες αυτούς οι εχθροί εκίνησαν προς αυτούς όλοι οι ιππείς, αλλ΄επειδή ούτω δεν ημπόρεσαν να τρέψωσιν εις φυγήν τους γενναίους εκείνους Έλληνας, αλλά μάλιστα οι Έλληνες επροχώρουν και έφθασαν εις τα αμπέλια του χωρίου περί το ήμισυ μίλλιον μακράν του χωρίου αυτού, απελπισθέντες οι ιππείς εζήτησαν την βοήθεια των πολιορκούντων το χωρίον, 3000 εκ των 4 χιλιάδων πεζών έπρεπε να δράμωσιν εις βοηθειάν των και ούτως έκλεισαν 150 ήρωας εις τα αμπέλια, οίτινες επολέμησαν γενναίως από της τετάρτης ώρας της ημέρας έως της δεκάτης, και μόλον ότι οι εχθροί ώρμησαν πολλάκις κατά την συνηθειάν των εναντίον των ημετέρων, επέστρεψαν κατησχυμένοι βαλλόμενοι και φονευόμενοι, αλλ΄ εν τω μεταξύ επισυμβάσα ραγδαία βροχή έπαυσε τον εκ των τουφεκίων πόλεμον, και ούτως ευρόντες ευκαιρίαν οι εχθροί ώρμησαν πολλότατοι προς ολιγότατους, και οι Έλληνες έπρεπε να ενδώσωσιν εις τον πολυάριθμον εχθρόν εις εκ των 150 εσώθη, και αυτός πλακωθείς υπό των πτωμάτων των φονευθέντων. Απέθανον οι ήρωες, αλλ΄αφ΄ού έπεμψαν πρότερον υπέρ τους 1000 εχθρούς εις τον άδην, ως μαρτυρούσιν τα εις τον τόπον της ανίσου εκείνης πάλης ευρεθένατ τα πτώματα, οι δε περί το Βαρθολομιό απομείναντες εχθροί ώρμησαν εναντίον των εν αυτώ κλεισμένων 100 Ελλήνων, εκ των οποίων εφονεύθησαν 6 εκ των εχθρών αφονεύθησαν τόσοι πολλοί, ώστε απελπισθέντες οι εναπομείναντες έφυγον αισχρώς εις την Γαστούνην περί την εσπέραν, αφήσαντες και τους νεκρούς άταφους. Την 11 το πρωί εξελθόντες του Χλουμουτσίου οι ημέτεροι ελαφυραγώγησαν τους φονευθέντας εχθρούς και έθαψαν τους ενδόξως αποθανόντας Έλληνας.

ΠΗΓΗ: Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής Φυλής από τα 1870 έως τα 1856, (Αθήνα 1846)

Ηλείων χώρα, παραλίες θησαυροί από άκρη σε άκρη!

Ο Νομός Ηλείας διακρίνεται για τις δεκάδες παραλίες μοναδικής φυσικής ομορφιάς που
μπορούν να ικανοποιήσουν κάθε επισκέπτη. Κοσμοπολίτικες, οργανωμένες αλλά και ερημικές, όλες είναι μαγευτικές. Το καλό φαγητό και οι πολύ προσιτές τιμές αποτελούν θέλγητρο για τουρισμό ντόπιων αλλά και έξωθεν της Ηλείας ελθόντων, Ελλήνων και αλλοδαπών τουριστών , που επιθυμούν να τα βρουν όλα σε ένα μέρος.
Νομός Ηλείας, η Γη της Επαγγελίας.
 Ας δούμε από πιο ...κοντά μερικές από τις δεκάδες παραλίες που έχει ο νομός...


Λουτρά Κυλλήνης (Λίνζι)
 Στη σκιά του ιστορικού Κάστρου Χλεμούτσι, μια απέραντη αμμουδιά με λευκή ψιλή άμμο και σμαραγδένια, κρυστάλλινα νερά συνθέτουν την εξωτική παραλία των Λουτρών της Κυλλήνης. Κατά μήκος της έχουν χτιστεί μερικά από τα πιο εντυπωσιακά και πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Πολλές επιλογές για φαγητό και θαλάσσια σπορ.


Θίνες
Κοντινή παραλία, κοντά στο Βαρθολομιό, με καλή υποδομή. Ένας δρόμος ανάμεσα σε 16,οοο στρεμμάτων πευκοδάσους σε οδηγούν από το κοντινό Βαρθολομιό στην ωραία παραλία των Θινών. Την ξεκούραση υποστηρίζει ένα ωραίο καφέ που το βράδυ μετατρέπεται σε κλαμπ.


Αρκούδι
Μικρή σχετικά παραλία και σε μήκος και σε πλάτος αλλά τις πλέον κοσμοπολίτικες παραλίες του Νομού. Περιτριγυρισμένη από καταστήματα και ξενοδοχεία έχει σχεδόν πάντα κόσμο, τόσο Ελληνες όσο και ξένους. Διαθέτει ψάθινες ομπρέλες και ναυαγοσώστη, ενώ τα βράχια στο τέλος της παραλίας ενδείκνυνται για όσους ασχολούνται με το ψάρεμα.



Γλύφα
 Αυτή η παραλία είναι για όσους προτιμούν κάτι που να ξεφεύγει από την πεπατημένη. Μια απέραντη παραλία με κρυστάλλινα νερά και αρκετά μικρά καταστήματα που σερβίρουν ούζο και αναψυκτικά. Υπάρχει επίσης μια μικρή μαρίνα η οποία κατασκευάστηκε από μέλη του τοπικού συλλόγου.


Κουρούτα
  Νερά να τα πιεις στο ποτήρι, χρυσαφένια αμμουδιά και καλές υποδομές για χαλάρωση και διασκέδαση. Η παραλία της Κουρούτας επάξια κερδίζει κάθε χρόνο «Γαλάζια Σημαία» και έχει αέρα κοσμοπολίτικο. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου στο νομό Ηλείας με θέα το Ιόνιο πέλαγος. Η Κουρούτα διαθέτει: mini-market, χώρο camping και super-market σε απόσταση 2,5 km. Σε 1,5 km υπάρχει μικρό λιμάνι, με δυνατότητα
εξυπηρέτησης σκαφών στον οικισμό Παλούκι, όπου και βρίσκονται δυο campings και αρκετές ψαροταβέρνες. Η Κουρούτα είναι θέρετρο με πολλές ταβέρνες, cafe, bars, clubs, οργανωμένες παραλίες, θερινό κινηματογράφο, ξενοδοχεία, campings κλπ.


Αγιος Ηλίας
Η εξωτική αυτή παραλία είναι επίσης γνωστή ως η Καλιφόρνια της Ηλείας λόγω της άμμου και της ανοιχτόχρωμης γαλάζιας θάλασσας. Είναι ένας προορισμός όπου οι επισκέπτες μπορούν να χαλαρώσουν κάνοντας θαλάσσια σπορ, απολαμβάνοντας το ποτό ή το γεύμα τους.


Σκαφιδιά
Ψιλή άμμο, ρηχά νερά και πράσινο και γαλάζιο φόντο. Το ορόσημο της περιοχής είναι το πολυτελές ξενοδοχείο Aldemar. Μια από τις καλύτερα οργανωμένες παραλίες. Αυτή  η ειδυλλιακή τοποθεσία  προσφέρει μια επιλογή από θαλάσσια σπορ και εγκαταστάσεις, όπως και εστιατόρια και καφετέριες.


Λεβεντοχώρι
Ένας εξαιρετικός προορισμός με φυσικό καταφύγιο ανάμεσα σε μια εσωχή άμμου περικλείουσα από πράσινο. Μια καντίνα προσφέρει ομπρέλες, ξαπλώστρες, αιώρες με την αγορά καφέ ή αναψυκτικού.



Αγιος Ανδρέας
 Όμορφη παραλία, πίσω από το γραφικό λιμάνι του Κατάκολου. Βρίσκεται δυτικά του Πύργου, περίπου 13 χλμ. Πρόκειται για μία από τις πλέον κοσμοπολίτικες παραλίες, που συγκεντρώνει ολοένα και περισσότερους επισκέπτες. Αποτελεί ένα
απαράμιλλο συνδυασμό βουνού και θάλασσας.
 
Μπούκα Κορακοχωρίου
Εσοχή της θάλασσας εντός των βράχων που δημιουργεί μια πολύ όμορφη παραλία. Η παρουσία καντίνας που προσφέρει ομπρέλες, ξαπλώστρες, αιώρες με την αγορά καφέ ή αναψυκτικού.  και υπερυψωμένου καφέ με την δυνατότητα μικρογευμάτων προσφέρουν μια ημερήσια διέξοδο για τον επισκέπτη.



Κατάκολο
Απλωτή παραλία πολλών χιλιομέτρων με ψιλή, κατάλευκη άμμο και καταγάλανα νερά που σε μαγεύουν. Στην παραλία θα βρείτε γραφικά ταβερνάκια και αναψυκτήρια. Πίσω από το λιμάνι βρίσκεται η πολύ ωραία παραλία, Πλάκες. Συνεχόμενη παραλία του Κατακόλου είναι η Σπιάντζα και η μαγεία δεν τελειώνει ποτέ.  


Επιτάλιο (Αγουλινίτσα)
Μαγευτική παραλία με κρυστάλλινα νερά. Προσελκύει οικογένειες για χαλάρωση και ξεκούραση. Ταβέρνες συμπληρώνουν τις ώρες που μας κουράζει η θάλασσα.  

Κάτω Σαμικό
Απέραντη αμμουδιά με κρυστάλλινα νερά. Εδώ διοργανώνονται  συχνά τα καλοκαίρια αγώνες    beach volley. Οι καντίνες παρέχουν τα απαραίτητα στον επισκέπτη με beach girls που κυριολεκτικά "οργώνουν" την παραλία για άμεση εξυπηρέτηση. Ψάθινες ομπρέλες προσφέρουν ικανοποιητική σκιά για να ξαπλώσετε και να απολαύσετε τον καφέ ή το αναψυκτικό σας.  


Καϊάφας
 Θεωρείται μία από τις πιο μαγευτικές παραλίες της Ελλάδας, με απλωτή αμμουδιά και σμαραγδένια νερά, που θυμίζουν εξωτικό προορισμό. Ανάμεσα στη λίμνη και την παραλία σχηματίζεται πανέμορφο πευκοδάσος και θίνες άμμου. Αξίζει να επισκεφθείτε τα ιαματικά λουτρά του Καϊάφα. Τα τεράστια δέντρα θα σας προστατεύσουν από τον ήλιο.


Ζαχάρω
  Βραβευμένη με γαλάζια σημαία για τα πεντακάθαρα, κρυστάλλινα νερά της με την μαγευτική αμμουδιά της, η Ζαχάρω είναι επάξια από τις πιο όμορφες παραλίες της Ηλείας. Πρόκειται για μια από τις πιο δημοφιλείς παραλίες της Ηλείας με πληθώρα ξενοδοχείων και εξοχικών κατοικιών. Beach Bars και επιλογές για Beach Sports μπορούν να καλύψουν κάθε είδους ανάγκη κατά τη διάρκεια των διακοπών σας. Το ιστορικό " Παρά Θιν Αλός" δεσπόζει αλλά με πινελιές παρακμής, πλέον, στο τσιμεντένιο κουφάρι του. Κρίμα.


Μπισκινόκαμπος
Παραλία με "μεγάλη πέραση" τα τελευταία χρόνια. Ψάθινες ομπρέλες, ξαπλώστρες, καφές και φαγητό συμπληρώνουν την οργανωμένη παραλία του Μπισκινόκαμπου με αποτέλεσμα ο επισκέπτης να τα έχει όλα στα "πόδια του".

Κακόβατος
Παρά το ονομά του, ο Κακόβατος έχει γίνει πολύ δημοφιλής προορισμός, για χιλιάδες επισκέπτες, τα τελευταία χρόνια. Και εδώ θα βρείτε παροχές όπως ομπρέλες με ξαπλώστρες, αναψυκτήριο και φαγητό όπως θαλασσομεζέδες στις παραπλήσιες ψαροταβέρνες. Συνέχεια αυτής της παραλίας είναι το Θολό και το Γιαννιτσοχώρι με την χρυσίζουσα άμμο και εξαίρετους προορισμούς για ήσυχες, οικογενειακές στιγμές χαλάρωσης και ανασυγκρότησης δυνάμεων.

Νομός Ηλείας, η γη της επαγγελίας!



           
             
           
             

Η ιστορία της οικογένειας Τριτσιμπίδα και του ομώνυμου γνωστού τραγουδιού!

 Kώστας Ρούκουνας  "Ο Τριτσιμπίδας" (1939)

«Η οικογένεια Τριτσιμπίδα κατάγεται από την ιστορικήν Μπαρμπάσαινα, κατέστη δε ιστορική, από το τραγούδι της οικογένειας Τριτσιμπιδαίων. Από παλαιοτάτης εποχής η οικογένεια Τριτσιμπίδα ήτο αρχοντική και γνωστή και εξήσκει μεγάλην επιρροήν καθ’ όλην την επαρχίαν Ηλείας. Ήτο δημοφιλής και αγαπητή τόσον, ώστε σχεδόν εις όλα τα χωρία της επαρχίας, είχε βαφτίσει εκατοντάδες παιδιών και έφθασε εις σημείον, ώστε όλοι να τον αποκαλούν Νονό.
Ο ιδρυτής της οικογενείας Νικόλαος Τριτσιμπίδας έλαβε μέρος εις την Επανάστασιν του 1821, άγων τότε ηλικίαν 21 ετών, ως αρχηγός ομάδος επαναστατών και διεκρίθη τιμηθείς δια διπλώματος εξαιρέτων υπηρεσιών. Καθ’ όλον τον μετέπειτα βίον του διήγε βοηθών τους πτωχούς και ευεργετών εν γένει τους έχοντας ανάγκην καταναλώσας το πλείστον της περιουσίας τους εις τοιαύτας αγαθοεργάς πράξεις.
Ο Νικόλαος Τριτσιμπίδας ήλθε εις γάμον δύο φοράς και εκ μεν του πρώτου γάμου του απέκτησε δύο υιούς τον Πάϊκον και τον Κωνσταντίνον εκ δε του δευτέρου τρεις θυγατέρας την Μαρίτσαν, Αικατερίνην και Αρετήν.
Προ του γάμου του (μάλλον) είχε γνωρίσει την πεντάμορφην πτωχή κόρη, του χωρίου Λάλα, Μαριωρή την οποία ερωτεύθη και μάλιστα την αραβωνιάσθηκε. Αλλά επειδή την εποχήν εκείνην υπήρχον αντιζηλίαι τοπικαί μεταξύ διαφόρων προυχόντων και εθεωρήθη ως πρόκλησις το αρεβώνιασμα του προύχοντος της Μπαρμπάσαινας Τριτσιμπίδα μετά της Μαριωρής από τους τοπικούς άρχοντας του χωρίου, Λάλα, ούτοι απεφάσισαν με πάντα τρόπον να διαλύσουν το συνοικέσιον αυτό.
Και προς τούτο εσκέφθησαν και απεφάσισαν να απαγάγουν τη Μαριωρή ίνα ούτω δήθεν δημιουργηθή προσβολή και διαλύθη το συνοικέσιον, όπερ και εγένετο ως εξής:
Οι προύχοντες του χωρίου Λάλα, Καραμεραίοι, οι οποίοι ήσαν αντίθετοι πολιτικώς προς την οικογένεια Τριτσιμπίδα, έβαλαν δύο γειτόνισες να πάνε δήθεν να φέρουν νερό από την Πηγή Λουκίσσα απ’ όπου υδρεύοντο οι Λαλαίοι και οι οποία απείχε από το χωριό Λάλα ημίσειαν περίπου ώραν, μαζί με την Μαριωρή, η οποία ανύποπτος εδέχθη θεωρήσασα τούτο φυσικόν να πάνε συντροφιά!

«Ο Τριτσιμπίδας και η Μαριωρή», Αθήνα 1908

Εκεί όμως εις την Πηγήν και εις μέρος δασώδες είχαν τοποθετήση κρυμένον τον υπηρέτην τους ονόματι Ντούρον, άνδρα χειροδύναμον, με την εντολήν ν’ αρπάξη και απαγάγη την Μαριωρή χωρίς να την κακοποιήση, όπερ και εγένετο. Αυτό και μόνον το γεγονός (διότι μετά μίαν ημέραν από της απαγωγής αφήκαν ελευθέραν την Μαριωρή χωρίς να την κακοποιήσουν, απολύτως) ήρκεσαν να το θεωρήση ο Τριτσιμπίδας ως προσβολή όταν το έμαθε, και ευθύς αμέσως μετέβη εις το χωρίον Λάλα και εύρε την Μαριωρή και της είπε ότι κατόπιν των όσων συνέβησαν δεν δύναται να γίνη γυναίκα του, διέλυσε αμέσως και αφού της έδοσε αρκετά χρήματα ανεχώρησε χωρίς να την επανιδή πλέον.
Αυτή είναι η ιστορία του ειδυλίου.
Ο Νικόλαος όμως Τριτσιμπίδας ο οποίος ηγάπα υπερβολικά την Μαριωρή και από τον μεγάλο του πόνον και αγάπην του προς την Μαριωρή έκαμε το γνωστό τραγούδι, το οποίον έλαβε Παννελήνιον διάδοσιν χάρις εις ένα Τούρκον βαπτισθέντα εις Χριστιανόν ονόματι Σουλεϊμάν (Γεώργιον Χριστιανικώς) ο οποίος έπαιζε κλαρίνο και το μελοποίησε εις καλόν σκοπόν που ήρεσε εις τον λαόν. Αυτό δε το τραγούδι μόνο εξιστορεί όλην την ιστορίαν, αναφέρεται ότι έγινε γύρω στα 1840.
Το αρχοντικό ιστορικό σπίτι του Τριτσιμπίδα εις την Μπαρμπάσαινα σώζεται μέχρι σήμερα καίτοι παρήλθον πλέον των 100 ετών, παρουσιάζει με τον μέγα όγκον του και την μεγάλην μανδρωμένη έκτασιν του το μεγαλείον ακόμη εκείνο, το οποίον αναφέρεται εις το τραγούδι.  Εκ της οικογενείας του Νικολάου Τριτσιμπίδα του ιδρυτού αυτής επιζεί κατ’ ευθείαν έγγονος, υιός του πρωτοτόκου τέκνου του Πάϊκου, ο Αριστείδης Π. Τριτσιμπίδας.
Το τραγούδι όπως τραγουδιέται σήμερον έχει ως εξής:

«Έβγα ψηλά στα διάσελα κι ‘αγνάντια στην Μπαρμπάσαινα
για να δεις τον Τριτσιμπίδα πώχει αμπέλια και σταφίδα.
Πώχει τα σπίτια τα ψηλά τα μπαλκονάκια τα πλεκτά.
Στης Μπαρμπάσαινας το κάμπο Τριτσιμπίδας κάνει γάμο
και καλεί για συμπεθέρους όλους τους Μπαρμπασαιναίους.

Η Μαριωρή παντρεύεται και όλος ο κόσμος χαίρεται.
Ποιόνε θα πάρης Μαριωρή του Τριτσιμπίδα το παιδί
πουν παιδί και παλικάρι και βαρεί και το γιογκάρι».
Αναφορές, μαρτυρίες, παραλλαγές στο τραγούδι

Το ειδύλλιον Μαριωρής και Τριτσιμπίδα, αναφέρεται στο βιβλίο του Γεωργίου Χρυσανθακόπουλου, μελετητή της ιστορίας της Ηλείας, «Η Ηλεία επί Τουρκοκρατίας» Αθήνα 1950, σελ. 38 – 112. Το βιβλίο όπως γράφει στο εξώφυλλο, «αποτελεί μνημείο Επιστημονικής μελέτης και έρευνας με ιστορική ευθύνη».
Ο Νίκος Αναστόπουλος, εκπαιδευτικός, στις «Ιστορικές Σελίδες» του, έκδοση 1989, γράφει για την ιστορία της Μαριωρής: «Ανάμεσα στους ωραίους θρύλους και τις παραδόσεις, ξεχωριστή θέση έχει η ιδιόμορφη και παράξενη ιστορία της Μαριωρής του Τριτσιμπίδα».
Για την Μαριωρή, γράφει, πως ήταν Τουρκοπούλα την έλεγαν Μπεμιγέ, κόρη του Αβδάγα απ’ τους πλουσιώτερους Αγάδες της Τρίπολης.
Αυτό υποστηρίζει και ο Γεώργιος Χρυσανθακόπουλος. Ο Αβγάδας έμενε στην Μπαρμπάσαινα, αλλά για κτηματικές διαφορές το 1800 εγκαστάθηκε στην Τρίπολη. Τον Ιούνιο του 1821, οι τρομεροί Λαλαίοι, Τουρκαλβανοί, νικήθηκαν απ’ τους Έλληνες στο Πούσι. Εγκατέλειψαν το Λάλα βιαστικά, και στη βιασύνη τους, ξέχασαν την Μπεμιγέ που κρύφτηκε στους αχυρώνες του Σέϊντ – Αγά. Εκεί τη βρήκαν οι Λεντζέοι και την παράδωσαν στο Δημήτρη Καραμέρο. Αυτός τη βάφτισε Χριστιανή και της έδωσε το όνομα Μαρία. Επειδή η ομορφιά της ήταν καταπληκτική, τη φώναζαν Μαριωρή, δηλαδή Μαρία – ωραία, Μαριωραία, Μαριωρή.
Η Μαριωρή, όταν μεγάλωσε, παντρεύτηκε τον Ιωάννη Αναγνωστόπουλο. Όταν πέθανε ο άντρας της, παντρεύτηκε τον Κουμπάτη. Διατηρούσε την υπέροχη ομορφιά της. Είχε απέραντη καλωσύνη και φημιζόταν για τα Χριστιανικά της έργα».
Ο Μωραΐτης ποιητής Πάνος Σπάλας, δέχεται τη μαρτυρία του Αριστείδη Τριτσιμπίδα και τονίζει: «πλάνες αθέλητες και καλοπροαίρετες γίνηκαν γύρω από τον χιλιοτραγουδισμένο Τριτσιμπίδα που ενώ είναι μία καθαρά ηλεγμένη ιστορική μορφή, ο λαός μας εν τούτοις, τον εγέμισε καταπώς το συνηθίζει με αβεβαιότητα και θρύλους».
Υπάρχουν παραλλαγές στο τραγούδι. Θα αναφέρω 6.
Την πρώτη παρουσιάζει ο Ανδρέας Χατζηγεωργίου στα «Μωραΐτικα τραγούδια» του (Περιοδικό Σφαίρα αριθμ. 25-15 Απριλίου). Στο τέλος του τραγουδιού υπάρχει η προσθήκη:
Π’ ώχει στον Πύργο κτήματα στην Πάτρα Καταστήματα.
Παραλλαγή 2η. Την αναφέρει ο Α. Τσακόπουλος στα «Λαϊκά Δημώδη» (ασπίς Άργους 12-7-1953)
Παραλλαγή 3η. Την αναφέρει ο Χρήστος Χασάπης στο άρθρο του «Η κατακαϋμένη Μπαρμπάσαινα και ο Λεβέντης Τριτσιμπίδας της».
Παραλλαγή 4η. Την αναφέρει ο Χρήστος Χασάπης. Λέει πως ο Τριτσιμπίδας είχε δύο όμορφες κοπέλες, που τις πάντρεψε και τις δύο σε μια μέρα, γιατί έτσι το θέλει το έθιμο.
Παραλλαγή 5η. Την αναφέρει ο Χρήστος Χασάπης με άσχετες προσθήκες στο τραγούδι.
Παραλλαγή 6η. Την διέσωσε ο Νικόλας Λάσκαρης, Λαογράφος και Εκπαιδευτικός απ’ τη Γορτυνία. Πέθανε στην Αμαλιάδα τον Δεκέμβρη του 1942.
Όλες οι παραλλαγές δείχνουν την απήχηση, που είχε στο λαό μας το τραγούδι. Μέχρι σήμερα το παίζουν και το τραγουδούν σε γάμους και σε πανηγύρια στον Μοριά.


ΠΗΓΗ: Έρευνα – Μελέτη της Ρούλας Λιάσκου από τις “Συλλογές”

Ο Αναστάσιος Παπαλέξης και ο συμβιβασμός με το Ελληνικό δημόσιο!

H οικογένεια Παπαλέξη κατείχε μεταξύ πολλών άλλων τσιφλικιών και τα χωριά Κρέσταινα και Γκρέκα. Στα κατάστιχα "λογιέται" ως κτηματίας Ανδριτσαίνης και είναι ένα ακόμη παράδειγμα της ληστρικής συμπεριφοράς των Ανδριτσάνων να εκμεταλευτούν την απελυθέρωση από τους Τούρκους, έναντι των συμπατριωτών τους Ολυμπίων. Είναι γεγονός πως κατέβηκαν ως και την Αγουλινίτσα (Επιτάλιο) για να καρπωθούν εκτάσεις μεγάλες αφήνοντας στους υπολοίπους ¨ψίχουλα" γαιών. Κατά τη τουρκοκρατία η Κρέσταινα αναφέρεται ως ιδιόκτητη των Αναγνώστη Δεληγιάννη και Αναστ. Παπαλέξη. Φαίνεται πως κατόπιν ο Παπαλέξης αγόρασε το μερίδιο του Δεληγιάννη. Δηλώνεται επίσης ότι ολόκληρη η αγροτική περιοχή εντός των ορίων των χωριών αυτών ανήκει στην οικογένεια.  Τα όρια των κοινοτήτων, που αποτελούσαν τους δήμους, είχαν καθορισθεί στη χώρα μας από τη δεκαετία του 1830, μετά από συμφωνία επιτροπών εκλεκτών κατοίκων των τοπικών δήμων και του δημοσίου.
Το έτος 1864, ο Αναστάσιος, ήγειρε αγωγή κατά του δημοσίου, ζητώντας να αναγνωριστούν στην ιδιοκτησία του, τα δάση και οι συστάδες των δένδρων του δημοσίου, που βρίσκονταν εντός των ιδιόκτητων τσιφλικιών του, Κρέσταινας και Γκρέκα.
Σύμφωνα με την συμβιβαστική παρούσα απόφαση, διακρίνεται ότι το δικαίωμα του Παπαλέξη προέρχεται από τουρκοκρατία και ότι δεν υπήρχε κάποιος πρόσφατος νόμος, περί «αναγκαστικής απαλλοτρίωσης», διαφορετικά το δημόσιο, δεν θα του παραχωρούσε τα δάση.
Πάντως είναι παράδοξο, ότι μετά από 36 χρόνια (δημιουργία του Ελληνικού κράτους το 1828) ζητά ο Παπαλέξης την ιδιοκτησία του, την οποία τελικά έλαβαν οι απόγονοί του το 1887, δηλ. μετά από 23 χρόνια, από την αγωγή και 59 χρόνια από τη πραγματική απαίτηση του 1828, και τούτο με συμβιβασμό, ο οποίος συνίσταται στη πληρωμή των δικαστικών εξόδων τα οποία ανέρχονται σε 5.000 δρχ. (ποσό αρκετά μεγάλο) αλλά συμφέρον δια τον Παπαλέξη διότι ελάμβανε δάση συμβατικής αξίας 10.000 δρχ.    
Θεωρητικά ο Παπαλέξης θα έπρεπε να είχε ζητήσει και την αποζημίωση χρήσης των δασών από το δημόσιο και τούτο από το έτος 1828, αλλά αυτό δεν καταγράφεται στο παρόν έγγραφο.
Η ευνοϊκή, για τους Παπαλεξαίους απόφαση, μάλλον οφείλεται και στη «βοήθεια» κάποιων υψηλά ιστάμενων προσώπων, πιθανότατα συγγενών, κατά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, δεδομένου ότι οι γιοί του Αναστασίου εκλέχθηκαν βουλευτές, ο μεν Αλέξιος το 1869, ο δε Παναγιώτης το 1874, αλλά και αυτών την έδρα «κληρονόμησε» ο Νικόλαος εκλεγόμενος από το 1887 μέχρι το 1910 αρκετές φορές.  
Παρακάτω θα παραθέσω τον συμβιβασμό του Δημοσίου με τους απογόνους του εκλιπόντος προεστού Αναστασίου Παπαλέξη.

13.7.1888.   Συμβιβασμός Παπαλέξη με το Δημόσιο.    
Αντιγραφή.

Αριθ.  13.892        
Εν Αθήναις σήμερον την δεκάτην τρίτην Ιουλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού ογδόου έτους ημέραν Τετάρτην εν τω συμβολαιογραφείω μου κειμένω εν τη επί της οδού Πλούτωνος  υπ’ αριθ. 6  οικίᾳ των κληρονόμων Ραφαήλ Γάσπαρη ενώπιον εμού του Συμβολαιογράφου και κατοίκου Αθηνών Γρηγορίου Μπαρκά και των γνωστών μοι μαρτύρων Νικολάου Ράδου   δικηγόρου και Σωτηρίου Κανάτου Δημοσίου υπαλλήλου κατοίκων Αθηνών πολιτών Ελλήνων εχόντων τα νόμιμα προσόντα και μή εξαιρετέων ενεφανίσθησαν αφ’ ενός μεν ο κύριος Μιλτιάδης Ράλλης  νομικός Σύμβουλος και πληρεξούσιος του επί των Οικονομικών Υπουργού   εκπροσωπούντος το Δημόσιον δυνάμει του υπ’ αριθ. 68743 της έκτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους εγγράφου του Υπουργού των Οικονομικών  προσαρτομένου εν τω παρόντι  και αφ’ ετέρου ο Κος Νικόλαος Παπαλέξης   κτηματίας κάτοικος Ανδριτσαίνης και διαμένων ενταύθα δι’ εαυτόν και ως πληρεξούσιος της Καλλιρρόης Χήρας Αλεξίου Παπαλέξη   και επιτρόπου των ανηλίκων τέκνων της Αναστασίου, Γεωργίου και Ελένης Αλεξίου Παπαλέξη, κατοίκων απάντων Ανδριτσαίνης δυνάμει του υπ’ αριθ. 2502 της πέμπτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους πληρεξουσίου γενομένου ενώπιον του Συμβολαιογράφου Ανδριτσαίνης Ν. Ι. Τζαννέτου   προσαρτωμένου εν τω παρόντι  και Γεώργιος Δ. Καρυτινός Αρειοπαγίτης    κάτοικος Αθηνών ενεργών ως επίτροπος των ανηλίκων του αποβιώσαντος Παναγιώτου Παπαλέξη τέκνων Αικατερίνης και Δημητρίου κάτοικοι άπαντες Αθηνών και εξέθεσαν τα εξής  γνωστοί  άπαντες,  ο Αναστάσιος Παπαλέξης  ήγειρε κατά του Δημοσίου, μετά προηγουμένην αίτησιν θεραπείας του από Πέμπτης Νοεμβρίου 1864 εξηκοστού τετάρτου έτους,  αγωγήν του ενώπιον των εν Καλάμαις Πρωτοδικών δι’ ής διεξεδίκει τα εντός των ιδιοκτήτων αυτού χωρίων Κρέσταινα και Γκρέκα δάση  και το εν τοις αγροίς αυτών σποραδικώς δένδρα και εζήτη την απόδοσιν τωνεισοδημάτων αυτών από του 1855 πεντηκοστού πέμπτου έτους μέχρι παραδόσεως διαρκούσης της δίκης ταύτης απεβίωσεν, το πρώτον, ο ενάγων Αναστάσιος Παπαλέξης και κληρονομιθείς εξ αδιαθέτου παρά των τέκνων του Αλεξίου, Παναγιώτου και Νικολάου,  κατόπιν απεβίωσαν προσέτι οι Αλέξιος και Παναγιώτης και εκληρονομήθησαν εξ αδιαθέτου υπό των ειρημένων τέκνων των εξ ών τα μεν του Αλεξίου Παπαλέξη επιτροπεύονται υπό της Καλιρρόης χήρας Παπαλέξη τα δε του Παναγιώτου Παπαλέξη υπό του Γεωργίου Καρυτινοῦ  εν τη δίκη ταύτη τη εξακολουθησάση μεταξύ των ειρημένων προσώπων και του Δημοσίου εξεδόθησαν διάφορα διαφόρων Δικαστηρίων αποφάσεις, η τελευταία η υπ’ αριθ. 700 / 58703 / 1887 ογδοηκοστού εβδόμου έτους απόφασις των εν Αθήναις εφετών επί τη βάση αιτήσεως των αντιπροσώπων των κληρονόμων Παπαλέξη προς συμβιβαστικήν λύσιν της διαφοράς,  Ο επί των Οικονομικών Υπουργός προσεκάλεσεν την γνώμιν του νομικού συμβουλίου και λαβών υπ’ όψιν την από 22 Ιουνίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους υπ’ αριθ. 190 δοθείσαν έγγραφον γνωμοδότησιν του Νομικού συμβουλίου τούτου ενέκρινεν ταύτην και παρήγγηλε τον ειρημένον Νομικόν σύμβουλον Μιλτιάδην Ράλλην να συνάψη συμβασιν συμβιβασμού περί της προκειμένης διαφοράς, υπό τους όρους τους αναφερομένους εις τε τη ειρημένη γνωμοδοτήσει και τω περιέχοντι την παραγγελίαν ταύτην ειρημένω  πληρεξουσίω εγγράφω υπ’ αριθ. 743 ο Νικόλαος Παπαλέξης και η Καλιρρόη χήρα Αλ. Παπαλέξη ενεργούσα ως επίτροπος των ανηλίκων τέκνων της Αναστασίου, Γεωργίου και Ελένης και τη βάσει της Δικηγορικής γνωμοδοτήσεως του δικηγόρου Αθηνών Γεωργίου Ζάρμα και του διασκέματος καιγνωμοδοτήσεως του συγκενιακού συμβουλίου [10]  των ανηλίκων αυτών του συγκροτηθέντος νομίμως εν Ανδριτσαίνη ενώπιον του αὐτόθι ειρηνοδίκου ως προτίνεται εκ της από πέμπτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους και υπ’ αριθ. εκατόν σαράντα τρία εκθέσεώς του γνωμοδοτείται όπως ενεργήση εις τα ανήλικα ο κάτωθι εκτεθησόμενος συμβιβασμός  και  ο Γεώργιος Καρυτινός ενεργών ως επίτροπος των ορφανών Π. Παπαλέξη Αικατερίνης και Δημητρίου επί τη βάσει της ειρημένης γνωμοδοτήσεως του δικηγόρου Ζάρμα και του διασκέματος της γνωμοδοτήσεως του συγκενιακού συμβουλίου των ανηλίκων αυτών γενομένην νομίμως ενώπιον του ειρηνοδίκου του Β. Ειρηνοδικείου Βορείας πλευράς Αθηνών ως προκύπτει εκ της από ενδεκάτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού  ογδόου έτους και υπ’ αριθμόν 605 εκθέσεώς του των γνωμοδοτούντων, ότι συμφέρει διά τα ανήλικα ο κατωτέρω συμβιβασμός απεδέχθησαν πάντες την απόφασιν του επί των οικονομικών Υπουργού και  συνομολόγησαν τον ακόλουθον συμβιβασμόν.   Το Δημόσιον αναγνωρίζει εις τους ειρημένους συμβαλλομένους και εκ κληρονομίας διαδόχους του ενάγοντος Αναστασίου Παπαλέξη  κυρίουςτων διεκδικουμένων δασών και δένδρων των περιεχομένων εντός των γνωστών ορίων των ιδιοκτήτων αυτών χωρίων Κρεσταίνης και Γκρέκα των περιγραφομένων εν τη ειρημένῃ από πέμπτην Νοεμβρίου 1864  εξηκοστού  τετάρτου έτους αγωγή ήτοι του μεν χωρίου Κρέσταινα συνορευομένα ανατολικώς με όρια χωρίον Μούνδριζα, δυτικώς με όρια χωρίου Λαδικού και Αλητσελεπή,  μεσημβρινώς με όρια χωρίου Ρισόβου και  αρκτικώς  με όρια του χωρίου Επάνω  και  Κάτω  Μακρύσια,  του δε  Γκρέκα [11]   ανατολικώς με όρια χωρίου Πλατιάνας και Μπρουμάζι  δυτικώς με όρια χωρίων  Μούνδριζα και Σμέρνας και αρκτικώς μετά των χωρίων Μπρουμάζι Ζωνάτου και Μούνδριζας και παραδίδει εις αυτούς την νομήν και κατοχήν τωνειρημένων δασών και δένδρων δικαιούμενοι να εγκατασταθώση αυτοί  ο Νικόλαος Παπαλέξης δι’ εαυτόν καί ως πληρεξούσιος της Καλιρρόης χήρας Αλεξίου Παπαλέξη ως επιτρόπου των προαναφερθέντων τέκνων της και ο Γεώργιος Καρυτινός ως επίτροπος των μνημονευθέντων ανηλίκων τέκνων του Π. Παπαλέξη  αποδέχονται την αναγνώρισιν της κυριότητας αυτών ταύτης παραλαμβάνουσι την κατοχήν των ειρημένων δασών και δένδρων και επιφυλάσσονται να εγκατασταθώσι νομίμως εις την φυσικήν κατοχήν των ειρημένων κτημάτων  παραιτούμενοι δε πάσης κατά του δημοσίου περί αποδόσεως εισοδημάτων και εξόδων αξιώσεών των, αναλαμβάνουσι την υποχρέωσιν να πληρώσωσι προς το δημόσιον δια τα μέχρι τούδε υπ’ αυτού δαπανηθέντα δικαστικά έξοδα δραχμάς πέντε χιλιάδας (αριθ. 5.000) εις δέκα ίσας δόσεις καταβάλλοντες ανά παν έτος και κατά πάσαν πρώτην Σεπτεμβρίου ανά πεντακοσίας δραχμάς μέχρις εξοφλήσεως,  η πληρωμή δε της πρώτης δόσεως γενήσεται την πρώτην Σεπτεμβρίου ενεστώτος έτους, της δευτέρας την πρώτην Σεπτεμβρίου 1889 ογδοηκοστού εννάτου έτους και ούτω καθ’ εξής.  Υπό τας ειρημένας συνθήκας καταργείται η μεταξύ του Δημησίου και των κληρονόμων Παπαλέξη μνημονευομένη ανωτέρω δίκη, συνεπεία της από πέμπτης Νοεμβρίου 1864 εξηκοστού τετάρτου έτους αγωγής του Αναστασίου Παπαλέξη γεννηθείσα.  Η αξία των ανωτέρω αναφερομένων δασών και δένδρων ορίσθη διά τον κανονισμόν του χαρτοσήμου εις δραχμάς δέκα χιλιάδας. Τα ανωτέρω πάντα συνομολόγησαν και παρεδέχθησαν άπαντες οι συμβαλλόμενοι. Διά το υπερβάλλον τέλος χαρτοσήμου εξεδόθη το υπ’ αριθμόν 824 διπλώτυπον εισπράξεως του Β. Κεντρικοῦ υποταμίου εκ δραχμών τριάκοντα και 5 % προσαρτηθέντι τούτου εν τω παρόντι.  Πρός συμπλήρωσιν δε του παρόντος χαρτοσήμου προσετέθη ανάλογος ένσημος χάρτης εκ δραχμών πέντε.  Πρός βεβαίωσιν τουτων συνετάχθη το παρόν όπερ αναγνωσθέν ευκρινώς προς τους συμβαλλομένους προς ούς υπέμνησα τον περί Μεταγραφής Νόμον,  και τους μάρτυρας, υπεγράφη παρ’ απάντων και εμού —.
      Μάρτυρες:  Ν. Ράδος    Σ.  Κανάτος .—
      Οι  Συμβαλλόμενοι:   Μ. Ράλλης,    Γ. Δ. Καρυτινός,  Ν. Παπαλέξης.
      Ο  Συμβολαιογράφος  Αθηνών   (Τ.Σ.)  Γ. Μπαρκάς
Μετεγράφη  εν Αγουλινίτζη  τη 22 Σβρίου του Χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού ογδόου  1888  έτους.—
      Ο  επί των μεταγραφών Ειρηνοδίκης
                 (Τ.Σ)  Ο.  Μποσίκης
Αντίγραφον εκ του τόμου δεκάτου τρίτου και αύξοντα αριθμόν  εικοστού τρίτου, του Βιβλίου
Μεταγραφών  του Δήμου  Σκιλλοῦντος.
      Ο Μεταγραφοφύλαξ – Συμβολαιογράφος Κρεσταίνης
                 Κρέσταινα  30  Νβρίου  1924.
                           Ι.  Βούλγαρης

ΚΑΣΤΡΟ ΧΛΕΜΟΥΤΣΙ, ΤΟ ΣΤΟΛΙΔΙ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΗΛΕΙΑΣ!

Με την λέξη κάστρο εννοούμε το κτιριακό συγκρότημα που περιλαμβάνει τα τείχη, τις κατοικίες των στρατιωτών, το αρχοντικό, απαραίτητα έναν ναό, αποθήκες, γιστέρνες και άλλα οικοδομήματα απαραίτητα για την λειτουργία του. Η λέξη καθ΄αυτού προέρχεται από την λατινική castrum ( πληθ.castra) που σημαίνει κάθε είδος ενυειχισμένης στρατιωτικής εγκατάστασης. Οι Ρωμαίοι, όμως πιο κοινή ονομασία είχαν το burgus που προέρχεται από την ελληνική "πύργος" και εννοούσαν τα μικρά φρούρια. Τα φρούρια αυτά με τα χρόνια μεγάλωσαν για πολλούς και διαφόρους λόγους με αποτέλεσμα να επικρατήσει η έννοια "Κάστρο".

Το Χλεμούτσι από την Νότια πλευρά

Με την λέξη "Κάστρο", εμείς οι Ηλείοι, εννοούμε το ανυπέρβλητο κτίσμα πάνω στο όρος Χελωνάτα που ασάλευτο στέκει αιώνες και μας θυμίζει άλλες εποχές κύρους, δύναμης και οικονομικής ευμάρειας. Δεσπόζει στην γόνιμη πεδιάδα της Ηλείας και είναι από τα σημαντικότερα και πιο καλοδιατηρημένα κάστρα σε όλη την Ελλάδα. Είναι εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, ενδεικτικό του κύρους και της σημασίας που προσέδωσαν οι Φράγκοι στο συγκεκριμένο κτίσμα.

Εσωτερική άποψη της εξωτερικής περιβόλου

Το Χλεμούτσι κτίστηκε το 1220-1223 από τον πρίγκηπα του Μορέως, Γοδοφρείδο Βιλλεαρδουίνο με πόρους από την δήμευση της περιουσίας της λατινικής εκκλησίας και αυτός ήταν ο λόγος που τον αφόρισε ο πάπας Ονώριος Γ΄. Το ονόμασαν Clermont και με την παραφθορά του απλού λαού μετενομάστηκε σε Χλεμούτσι ή Χλουμούτσι ή Χλουμούτζι. Οι Ενετοί το είπαν Castell di Tornese λόγω της ύπαρξης νομισματοκοπείου κοπής τορνεσίων και δηναρίων μέσα σε αυτό. Κτίστηκε για να προστατεύει την πρωτεύουσα του πριγκηπάτου Ανδραβίδα και το επίνειο αυτής, Γλαρέντζα που αποτελούσε και τον εμπορικό πνεύμονα του Μοριά. Οι Καταλανοί το κατέλαβαν το 1315, αλλά ανακαταλαμβάνεται από τους Φράγκους και παραμένει στην κατοχή τους ως και το 1427 που περνά στα χέρια του Δεσπότη του Μυστρά, και μετέπειτα τελευταίου αυτοκράτορα του βυζαντίου, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου ως προικοδότημα από τον γάμο του με την κόρη του Δεσπότη της Ηπείρου, Κάρολου Τόκκου. Το 1460 "πέφτει" στα χέρια των Τούρκων που το κρατούν ως το 1687 που καταλαμβάνεται από τους Ενετούς, για λίγα όμως χρόνια αφού το 1815 το ξαναπαίρνουν οι Τούρκοι και το κρατούν ως και την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους. Το 1701 ο Grimanni προτείνει την κατεδάφιση του κάστρου, που ευτυχώς δεν έγινε και το 1826 ο Ιμπραήμ, μετά από κανονιοβολισμό, καταστρέφει έναν πύργο του εσωτερικού περιβόλου και ένα μέρους του τείχους κοντά σ' αυτόν.

Πολεοδομικά πρόκειται για ένα κτίσμα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής χαρακτηριστικής των κορυφαίων τεχνιτών του μεσαίωνα. Αποτελείται από το κυρίως κάστρο που είναι ένα εξαγωνικό κτίσμα που περιλαμβάνει ένα εσωτερικό προαύλιο χώρο και από τον μεγάλο περίβολο που προστατεύεται από τα πανύψηλα εξωτερικά τείχη. Στο κυρίως οικοδομικό συγκρότημα το οποίο ήταν διώροφο, υπήρχε η κατοικία του πρίγκηπα, εκκλησία καθολικού δόγματος, τραπεζαρία και άλλοι χώροι διαμονής καθώς και μια μεγάλη δεξαμενή συγκέντρωσης υδάτων με εξαιρετικής ποιότητας δίκτυο. Κάθε χώρος είχε το δικό του τζάκι, τα οποία ήταν μεγαλοπρεπή ικανά να ζεστάνουν τους αχανής χώρους.

Πανοραμική άποψη αίθουσας του εκθετηρίου

Οι εργασίες αποκατάστασης έχουν κάνει θαύματα και το Χλεμούτσι παρουσιάζει μια λαρτια και πολύ όμορφη για τον επισκέπτη. Το μουσείο του κάστρου είναι μοναδικό με ευρήματα πολύ σημαντικά. Πολύ σημαντικά είναι και τα ευρήματα από την μονή της Ίσοβας στο Μπιτζιμπάρδι και γίνεται ιδιαίτερη αναφορά τόσο στον χώρο του μουσείου, όσο και στον χώρο εκθεμάτων και προβολής εκατέρωθεν της εισόδου.

Το εσωτερικό του Μουσείου

Τέλος θα ήθελα να αναφέρω την πολύ ανθρώπινη πλευρά και την ευγένεια του προσωπικού και ειδικότερα της προϊσταμένης αρχαιολόγου κυρίας Ράλλη, που με το χαμόγελο στα χείλη σε κάνουν να αγαπήσεις αυτό το υπέροχο μνημείο της Ηλειακής μας κληρονομιάς.

Η ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΕΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΣ!

Εdward Dodwell Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα

Οι καλλιτεχνικοί θησαυροί που δημιουργήθηκαν στην αρχαία Ελλάδα, στους Ελληνιστικούς χρόνους, στην Ρωμαϊκή κυριαρχία στον τόπο, αλλά κατά τον Μεσαίωνα στην περιοχή της επαρχίας Ολυμπίας, ήταν απαράμιλλης ομορφιάς και τέχνης. Ο πανδαμάτορας χρόνος, οι φυσικές καταστροφές και οι ανθρώπινες ληστρικές επιδρομές κατέστρεψαν μνημεία μεγάλης ιστορικής και πνευματικής κληρονομιάς. Στην πρώτη περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε και πολλά αφού κανείς, στην ιστορία του ανθρώπου πάνω στην γη,  δεν έχει μπορέσει να τα βάλει με την φύση αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση συνέβαλλε στην διάσωση της Ολυμπίας αφού κατά τον καθηγητή Andreas Vött, του ινστιτούτου Γεωγραφίας του πανεπιστημίου του  Mainz, ένα τεράστιο τσουνάμι καταπλάκωσε όλη την περιοχή τον 5ο αιώνα μ.χ. με αποτέλεσμα να περάσουν 14 αιώνας έως ότου ο μεγάλος  γερμανός αρχαιολόγος Ερνέστος Κούρτιους έφερε στην επιφάνεια την κοιτίδα του Ολυμπισμού και της ευγενούς άμιλλας.

Όσον αφορά στην συμμετοχή βέβηλων ανθρώπων στην ληστεία και την καταστροφή των μνημείων θα εστιάζαμε στην εξ αμαθείας ορμή αυτών, στην μισαλλοδοξία και στα συμφέροντα από την πώληση των συληθέντων. Οι ξένοι επιδρομείς σκύλεψαν τους ελληνικούς θησαυρούς μπροστά στα μάτια των, ανήμπορων να αντιδράσουν, Ελλήνων και σε πολλές των περιπτώσεων συμμετείχαν παρά την θέληση τους ή μέσα στην άγνοια τους για την σημασία  και το κάλλος των μνημείων δεν έδιναν και πολύ ενδιαφέρον.

Παραδόξως το μεγαλύτερο έγκλημα διετελέστει από Ευρωπαίους γυρολόγους που πίσω από το προσωπείο του περιηγητή και λάτρη του αρχαίου Ελληνικού κόσμου, διέπραξαν περισσότερο κακό ακόμα και από αυτούς, τους κατά καιρούς επιδρομείς βαρβάρους. Η καταστροφή άρχισε κατά την Ρωμαιοκρατία στην οποία πάμπολλα μνημεία συλήθηκαν (βλέπε Σύλας) και μεταφέρθηκαν στην Ρώμη είτε να στολίζουν δημόσια κτίρια, είτε πολυτελείς επαύλεις πλουσίων και αξιωματούχων του κράτους. Επί βυζαντινοκρατίας τα περισσότερα καταστράφηκαν μέσα στην υπέρμετρη θρησκοληψία που επικρατούσε, ως παγανιστικά (βλέπε άγαλμα του Δία), 'όπως επίσης και παύση των ολυμπιακών αγώνων, κλείσιμο φιλοσοφικών σχολών κ.α.

Στην δύση του βυζαντινού κράτους , έρχονται οι σταυροφόροι και διάφοροι άλλοι τυχοδιώκτες της παπικής εκκλησίας να συνεχίσουν  την αρπαγή, με συλλέκτες πολύτιμων να επιδίδονται στην συλλογή πολύτιμων αντικειμένων και πώληση τους σε πλούσιους ηγεμόνες της Δύσης που επιθυμούσαν να γεμίσουν είτε την συλλογή τους, είτε μουσεία, ανύπαρκτων  πολιτιστικά και ιστορικά, χωρών.

Στην Οθωμανοκρατία, όπως προείπαμε, στίφη περιηγητών και πνευματικών ανθρώπων κυρίως Άγγλων και Γάλλων, χωρίς να υστερούν οι υπόλοιποι, με την πρόφαση της λατρείας του αρχαίου κόσμου δίνουν το τελειωτικό χτύπημα  από άκρη σε άκρη όλης της Ελλάδας. Ο παρανοϊκός μοναχός Φουρμόντ καταστρέφει ότι αρχαίο βρει μπροστά του, ο Κοκερέλ μαζί με τον Στάλκεμπεργκ και τον Γκρόπιους "ξηλώνουν" κυριολεκτικά τον ναό του Επικούρειου Απόλλωνος στις Βάσσες και τον μεταφέρουν στο Παρίσι και στο Λονδίνο και την Βαυαρία.

Μετά τα μάρμαρα του Παρθενώνα, τα αντίστοιχα του δίδυμου ναού στις Βάσσες, πήραν την θέση τους στο μουσείο του Λονδίνου και αποτελούν τα δεύτερα σε αξία και ποσότητα μετά αυτών του ανυπέρβλητου λαού της Ακροπόλεως των Αθηνών. Οι ελληνικές αρχαιότητες εκλάπησαν και η Ελλάδα παρατηρούσε ανήμπορη να τις προστατεύσει. Η κληρονομιά του ελληνισμού πήρε θέση σε μουσεία χωρών που αγνοείται η ύπαρξη τους μέσα στην ιστορία την εποχή που αυτοί οι θησαυροί σμιλεύονταν στα εργαστήρια Ελλήνων δεξιοτεχνών. Η Αγγλία δώρισε γύψινα αντίγραφα στην Ελλάδα, πόσο γενναιότητα θα έδειχνε αν κάποια στιγμή τα επέστρεφε εκεί που ανήκουν, εφαρμόζοντας τον ηθικό και άγραφο νόμο.

Το εργαστήρι του Φειδία στην Ολυμπία!

1. Σφυράκι χρυσοχοϊκής από το εργαστήριο του Φειδία 2. Στον χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας όπου υπήρχε το εργαστήριο του Φειδία, κτίστηκε μια Παλαιοχριστιανική Βασιλική. 3. Πήλινη μήτρα πτυχολογίας από το εργαστήριο του Φειδία στην Ολυμπία 4. Οινοχόη η οποία ανήκε στον μεγάλο γλύπτη

Στον χώρο του εικονικού εργαστηρίου άλλωστε περιλαμβάνονται όλα τα εργαλεία, τα υλικά και τα καλούπια που έχουν αναπαρασταθεί με βάση τα ανασκαφικά δεδομένα. H επεξεργασία του ελεφαντόδοντου και ο τρόπος της διακόσμησις του με χρυσό είναι η γνώση την οποία μπορεί να προσλάβει ο επισκέπτης, ο οποίος μυείται παράλληλα στις ιδιαίτερες δυσκολίες που παρουσίαζε η κατασκευή του κολοσσιαίου σε διαστάσεις αγάλματος με τον πολύπλοκο διάκοσμο. Το πρόγραμμα εικονικής πραγματικότητας του Ιδρύματος αποτελεί μάλιστα την πρώτη πλήρη τρισδιάστατη απεικόνιση του χρυσελεφάντινου αγάλματος του Διός και του θρόνου του, η οποία στηρίζεται σε λεπτομερή αρχαιολογική και ιστορική τεκμηρίωση ακολουθώντας τις τελευταίες εξελίξεις της έρευνας με την υποστήριξη της πλέον σύγχρονης τεχνολογίας. Ολόκληρο το πρόγραμμα εξάλλου που αφορά την αρχαία Ολυμπία θα είναι έτοιμο στα μέσα Φεβρουαρίου. Το εργαστήριο του Φειδία είχε οικοδομηθεί έξω από την Αλτι στα δυτικά του ναού του Διός και οι διαστάσεις του, όπως αναφέρει στο βιβλίο της Ολυμπία. H κοιτίδα των Ολυμπιακών Αγώνων η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ολυμπίας κυρία Ξένη Αραπογιάννη ήταν παρόμοιες με αυτές του σηκού του ναού. «Ο προθάλαμος θα χρησιμοποιούνταν ως χώρος αποθήκευσης υλικών και για τις λεπτές χειρωνακτικές εργασίες. Το κυρίως δωμάτιο έφερε την υποδομή για την κατασκευή του τεράστιου αγάλματος με πανύψηλα ικριώματα, τροχαλίες κτλ.» γράφει εξάλλου ο καθηγητής Αρχαιολογίας κ. Πάνος Βαλαβάνης στο βιβλίο του Ολυμπία.

Πολλά τμήματα από πήλινες μήτρες πτυχολογίας διαφόρων μεγεθών για τα χρυσά μέρη του αγάλματος καθώς και συμπληρωματικές μορφές, όπως ήταν οι Νίκες ή Ωρες και οι Χάριτες που κοσμούσαν τον θρόνο του Δία, τμήματα ελεφαντοστού, τεμάχια ημιπολύτιμων λίθων, σιδήρου, χαλκού και μολύβδου, γυάλινα φυλλάρια ανθεμίων και πολλά οστέινα εργαλεία χρυσοχοϊκής περιλαμβάνονται στα ευρήματα των ανασκαφών προσφέροντας τις ασφαλείς ενδείξεις ότι προέρχονται από το δημιούργημα του Φειδία. H μόνη λεπτομερής περιγραφή του που έφθασε ως σήμερα προέρχεται από τον Παυσανία και σύμφωνα με αυτήν γίνονται όλες οι προσπάθειες ανασύνθεσης του έργου. Το άγαλμα ήταν στημένο στο βάθος του κεντρικού κλίτους του σηκού πάνω στο βάθρο του και ήταν ορατό από παντού. Αν και καθισμένος στον θρόνο του, ο θεός έφθανε σε ύψος τα 12,40 μ. Παριστανόταν στεφανωμένος με κλαδί αγριελιάς και στο δεξί του χέρι κρατούσε χρυσελεφάντινο άγαλμα Νίκης ενώ στο αριστερό το σκήπτρο του, το οποίο κατέληγε σε έναν αετό. Οσο για τον θρόνο του, ήταν από έβενο και χρυσό, διακοσμημένος με πολύτιμους λίθους, με παραστάσεις, ανάγλυφες και ζωγραφικές αλλά και αγάλματα Νίκης.

Σύμφωνα με την τεχνική κατασκευής χρυσελεφάντινων αγαλμάτων, στην αρχαιότητα ο πυρήνας ήταν ξύλινος, με επένδυση όμως από ελάσματα χρυσού και λεπτές πλάκες ελεφαντόδοντου. Χρυσός χρησιμοποιήθηκε στο ιμάτιο, στα μαλλιά, στα γένια, στο σκήπτρο και στη Νίκη, ενώ όλα τα γυμνά μέρη του σώματος (πρόσωπο, κορμός, βραχίονες, πόδια) ήταν ελεφάντινα. H τελική εικόνα θα πρέπει να ήταν εκθαμβωτική. Δικαιολογημένη λοιπόν η φήμη του αγάλματος στην αρχαιότητα, δικαιολογημένη και η υπερηφάνεια του Φειδία που χάραξε σε κρυφό σημείο κάτω από τα πόδια του θεού το όνομά του:«Φειδίας Χαρμίδου υιός Αθηναίος μ' εποίησεν».

Από τη χρονολόγηση των ευρημάτων προκύπτει ότι το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός φιλοτεχνήθηκε μεταξύ 440 και 430 π.X., ύστερα από εκείνο της Αθηνάς Παρθένου, το οποίο ο Φειδίας ολοκλήρωσε το 438 π.X. Το άγαλμα παρέμεινε στη θέση του επί οκτώ αιώνες, υπέστη πολλές ταλαιπωρίες αλλά και επισκευές - όπως αυτή από τον μεσσήνιο γλύπτη του 2ου αι. π.X., τον Δαμοφώντα - και στη συνέχεια, στα τέλη του 4ου αι. π.X., μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και καταστράφηκε λίγο μετά, το 475 μ.X., σε μεγάλη πυρκαϊά. Πίσω στην Ολυμπία το εργαστήρι μετατράπηκε αρχικά σε ναό για όλους τους θεούς και στα θεμέλιά του κατά τον 5ο αι. μ.X. χτίστηκε παλαιοχριστιανική βασιλική. H περιπέτεια της ανασύνθεσης όλων αυτών των στοιχείων σήμερα δεν μπορεί παρά να είναι γοητευτική. Πόσο μάλλον όταν με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας μπορεί ο καθένας να λάβει μέρος.
www.tovima.gr

Τι Σημαίνει να Είσαι Πυργιώτης !

Ο Πύργος βρίσκεται κάτω απ' τ' «αυλάκι», περίπου 350 χλμ. νοτιοδυτικά της Αθήνας. Όπως λέει κι ο γνωστός ράπερ Τάκι Τσαν «Ο μπαμπάς μου είναι απ'τον Πύργο, νομό Ηλείας, από την πηγή της χ@σισοποτείας». Κι η μαμά μου από εκεί είναι. Και εγώ εκεί γεννήθηκα και μεγάλωσα.

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια άλφα (και βήτα μη σου πω) ξινίλα, από όλους τους Έλληνες, στο άκουσμα του Πύργου. Όπου πεις ότι είσαι απ' τον Πύργο σε κοιτούν καλά-καλά και από εκεί και πέρα σε βλέπουν στραβά. Έτσι επειδή είσαι από τον Πύργο, για κανέναν άλλο λόγο.

Μπορεί να «είμαστε ωραίοι γιατί είμαστε Πυργαίοι», αλλά μη μας πεις ποτέ έτσι. ΠΥΡΓΙΩΤΕΣ ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε. Ούτε Πυργαίοι, ούτε Πύργιοι, ούτε...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑ ΜΠΑΡΑΚΙΤΙΚΑ ΟΛΥΜΠΙΑΣ!

Η εργασία αυτή είναι για την μνήμη  του φίλου Νίκου Γ. Πετρόπουλου που έφυγε τόσο νωρίς από την ζωή. Τηρώ την υπόσχεση που του είχα δώσει στα τέλη του Οκτώβρη.

Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όσο και μετά την απελευθέρωση από τον Τούρκικο ζυγό οι μετακινήσεις ατόμων, οικογενειών και πληθυσμών ήταν ένα συχνό φαινόμενο με πολλές αιτίες που δεν είναι της παρούσης να αναφέρω. Οι μετακινήσεις είχαν ως σκοπό την κατάληψη εδαφών προς καλλιέργεια για να έχουν ένα καλύτερο μέλλον.

Μια τέτοια περίπτωση είναι και των Μπαρακιταίων και ειδικότερα της οικογένειας Πετρόπουλου που κατοικεί εκεί περίπου τα τελευταία 200 χρόνια. Συγκεκριμένα μια οικογένεια που κατοικούσε στου Μπαράκου  (εξ ου και η ονομασία Μπαρακίτικα) ήρθε σε ρήξη με τον αγά του Τζορβαντζή (σημερινή Αρήνη) με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να μετακινηθεί πιο ανατολικά, εκεί που δεν είχε αρμοδιότητα ο Τζορβαντζαίος αγάς, και συγκεκριμένα ανατολικά της Τσεμπερούλας που ήταν υπό την δικαιοδοσία του Φαναρίου. Η οικογένεια αυτή ονομαζόταν Γεωργακόπουλοι (υποκ.  Γεωργάκος + κατ. πούλος {= γιος του…} = γιος του Γεωργάκου» υποκ. του Γιώργου) και όπως είπαμε εφόρμησαν από του Μπαράκου (σημερινή Μάκιστο) και κατέληξαν στα σημερινά Μπαρακίτικα όπου και εγκαταστάθηκαν. Η προέλευση τους ή ο σκοπός να αποφύγουν πιθανούς διώκτες τους, τους προσέδωσε το όνομα Μπαρακίτης και γενάρχης τους ήταν ο Πέτρος Μπαρακίτης- Γεωργακόπουλος. Η ανυπαρξία εγγράφων οδηγούσε τους ανθρώπους να προσδιορίζονται σύμφωνα με το όνομα του πατέρα κ.α. με αποτέλεσμα ένας εκ των τριών υιών του Πέτρου Μπαρακίτη να μετονομαστεί σε Πετρόπουλος (= υιός του Πέτρου) και πιθανότατα το όνομα του ενός από τους γιούς του που κράτησαν το όνομα να ήταν Αθανάσιος. Οι περισσότεροι απόγονοι του Πέτρου πήγαν στου Ζάχα όπου και υπάρχει το επώνυμο αυτό. Οι Πετροπουλαίοι παρέμειναν στα Μπαρακίτικα όπου και υπάρχουν ακόμη.

                                                                  Γεώργιος Η. Ζέρβας

19-12-2014: Εξαρθρώθηκε ακόμη μία εγκληματική ομάδα που διέπραττε κλοπές στην Ηλεία και συνελήφθησαν τέσσερα μέλη της!

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Πάτρα, 19 Δεκεμβρίου 2014

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Εξαρθρώθηκε ακόμη μία εγκληματική ομάδα που διέπραττε κλοπές στην Ηλεία

Συνελήφθησαν τέσσερα μέλη της ομάδας και αναζητούνται δύο συνεργοί τους, οι οποίοι έχουν ταυτοποιηθεί

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα, οι δράστες είχαν διαπράξει (20) διαρρήξεις και κλοπές από οικίες

Το παράνομο περιουσιακό όφελος της ομάδας ανέρχεται σε αρκετές χιλιάδες ευρώ

Εξαρθρώθηκε, μετά από μεθοδική και εμπεριστατωμένη έρευνα αστυνομικών της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Πύργου, εγκληματική ομάδα, τα μέλη της οποίας διέπρατταν διαρρήξεις και κλοπές από οικίες, στην Ηλεία.

Ειδικότερα, για την εξάρθρωση της ομάδας αυτής και τη σύλληψη των μελών της, πραγματοποιήθηκε χθες (18.12.2014) το πρωί, στην πόλη της Καλαμάτας, συντονισμένη αστυνομική επιχείρηση, που οργάνωσε η Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Πύργου και συμμετείχαν αστυνομικοί του Τμήματος Δίωξης Ναρκωτικών Πύργου, της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Καλαμάτας και των Ομάδων Πρόληψης και Καταστολής Εγκληματικότητας Ηλείας και Μεσσηνίας.

Κατά τη διάρκεια της στοχευμένης επιχείρησης, συνελήφθησαν τέσσερα (4) από τα μέλη της ομάδας, ημεδαποί άνδρες Ρομά, ηλικίας 31, 28, 27 και 21 ετών, ενώ ακόμα δύο ημεδαποί συνεργοί τους, ηλικίας 27 και 18 ετών, έχουν ταυτοποιηθεί και αναζητούνται.

Σε βάρος όλων των εμπλεκομένων έχει σχηματισθεί δικογραφία σε κακουργηματικό βαθμό, η οποία περιλαμβάνει τις κατηγορίες της συγκρότησης εγκληματικής ομάδας και των διακεκριμένων περιπτώσεων κλοπών.

Αναλυτικότερα, στο πλαίσιο της συστηματικής έρευνας των αστυνομικών Αρχών, που βρίσκεται σε εξέλιξη, έχει προκύψει ότι, κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα, οι δράστες έχουν διαπράξει συνολικά είκοσι (20) διαρρήξεις και κλοπές σπιτιών, σε διάφορες περιοχές της Ηλείας.

Ως προς τον τρόπο και τη μεθοδολογία δράσης τους, τα μέλη της ομάδας επέλεγαν να δρουν κυρίως πρωινές ώρες, κατά τις οποίες οι ένοικοι των κατοικιών απουσίαζαν και αφού διερρήγνυαν τις οικίες αφαιρούσαν χρήματα, κοσμήματα, ηλεκτρονικές συσκευές κ.ά..

Σημειώνεται ότι, οι δράστες μετέβαιναν στις οικίες με οχήματα μεγάλου κυβισμού, στα οποία αναρτούσαν ξένες πινακίδες κυκλοφορίες, προκειμένου να είναι δύσκολος ο εντοπισμός τους και να δυσχεραίνουν με αυτόν τον τρόπο το έργο των αστυνομικών Αρχών.

Σε κατ’ οίκον έρευνες στα σπίτια των δραστών, στην πόλη της Καλαμάτας, οι αστυνομικοί βρήκαν και κατέσχεσαν χρηματικό ποσό (4.500) ευρώ, κυνηγετικό όπλο, (43) φυσίγγια, διάφορα κοσμήματα και δύο ρολόγια χειρός, (2) φωτογραφικές μηχανές, (23) συσκευές κινητών τηλεφώνων και (5) φορητούς Η/Υ ( tablets ).

Επίσης, κατά τη διάρκεια των ερευνών, εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν τα δύο αυτοκίνητα, τα οποία οι δράστες χρησιμοποιούσαν για τις μετακινήσεις τους και τη διάπραξη των κλοπών, ενώ στο εσωτερικό τους βρέθηκαν διαρρηκτικά εργαλεία, γάντια και κοσμήματα.

Από την αστυνομική έρευνα που διεξάγει η Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Πύργου προκύπτει ότι, οι δράστες έχουν αποκομίσει από την παράνομη δράση τους, το χρηματικό ποσό των (28.800) ευρώ, (1.350) δολάρια Η.Π.Α. και (561) δολάρια Καναδά, ενώ η συνολική αξία των κλοπιμαίων ανέρχεται σε αρκετές δεκάδες χιλιάδες ευρώ.

Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Ηλείας, ενώ οι έρευνες συνεχίζονται για τον εντοπισμό των συνεργών τους.

Την προανάκριση και τις έρευνες που είναι σε εξέλιξη, διενεργεί η Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Πύργου.

 http://www.astynomia.gr/

 ΗΛΕΙΑ, Η ΓΗ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΙΑΣ!

Από της απόψεως των προϊόντων η Ηλεία είναι παραγωγικωτάτη και γονιμωτάτη, διότι και εκτάσεις μεγάλας έχει πεδινάς και μετά την παρά τον Πάμισον Μεσσηνίαν έχει το ευφορώτερον έδαφος συμπάσης της Πελοποννήσου, δικαίως δ’ υπό πολλών εκλήθη η γη της επαγγελίας ως προς τον Μορέαν.

Λόγω λοιπόν του τοιουτοτρόπου γεωλογικού σχηματισμού αυτής ευλόγως η Ηλεία έχει γονιμώτατον έδαφος και δικαίωςς υπό των Φράγκων εκαλείτο η γαλακτούχος αγελάς του Μορέως. Αλλά και οι αρχαίοι είχον τούτο παρατηρήσει, εξ ου ο μεν Θεόφραστος καλεί την Ηλείαν χώραν ύπαμμον, ο δε Παυσανίας αγαθήν και εξειργασμένην δια πάσης. Έν γένει δε το ηλειακόν έδαφος είναι αμμώδες και πηλώδες και ιλυώδες και δι’ αυτό τούτον εύφορον.

Η Ηλεία, ίσως και λόγω του ιερού του Διος της Ολυμπίας, δεν είχε προστριβές και πολέμους με αποτέλεσμα η πρωτεύουσα πόλη Ήλιδα να φτάνει τους 60.000 κατοίκους έχοντας μεγάλη έκταση ενώ οι παρακείμενες κωμοπόλεις και τα χωριά να είναι πυκνοκατοικημένα. Η χώρα της Ηλείας ήταν ευπροσβλητοτάτη πανταχόθεν αφού η απουσία φυσικών προμαχώνων από Βόρεια, Ανατολικά και Νότια ενώ Δυτικά η παρουσία θάλασσας την έκαναν ανέκαθεν εύκολα προσβάσιμη σε όσους την εποφθαλμιούσαν. Οι όμοροι Αρκάδες, Αχαιοί και Μεσσήνιοι και αργότερα οι Λακαιδέμονες ήριζον(παρατ. του ερίζω) την Ηλείαλόγω της εύφορης γης και της παντελούς έλλειψης στρατιωτικής οργάνωσης των Ηλείων, που μόνο πολεμοχαρείς δεν ήταν. Αυτή, την έλλειψη φυσικών προμαχώνων, αντικατέστησε η θρησκευτική ευλάβεια του πανελληνίου προς την γενέτειρα των Ολυμπιακών αγώνων. Αναγνωρίστηκε δηλαδή από όλους ως χώρα ιερή και απρόσβλητη, ως η χώρα του ιερού του Ολυμπίου Διος και της τέλεσης των ιερών αγώνων. Σε αυτό συνεπικούρησε η μεγάλη διπλωματία των Ηλείων και η θρησκευτική ευλάβεια η οποία διακατείχε τους Έλληνες. Κανένας δεν μπορούσε να προσβάλει την ιερή χώρα αφού θα χαρακτηρίζονταν άμεσα ιερόσυλος και όποιο ένοπλο στράτευμα πλησίαζε την περιοχή έπρεπε να καταθέσει τα όπλα πριν διέλθει στην Ολυμπία τα οποία παρελάμβανε ευθύς αμέσως της εξόδου από την ετέρα πλευρά της χώρας. Κατά την αναγγελία της τέλεσης των αγώνων από τους Ηλείους κήρυκες  οι οποίοι μετέβαιναν ανά την Ελλάδα και εκήρυττον την ιερή χάρη των Ολυμπίων εκεχειρίαν , δηλαδή την ιερή ανακωχή έπρεπε οποιαδήποτε εχθροπραξία να ανακοπεί και ν’ αναβληθεί και όλοι να ασχοληθούν εφεξής με την προπαρασκευή των αγώνων και την μετάβαση και συμμετοχή τους σε αυτούς.

Εξαιτίας της  θρησκευτικής αυτής συνθήκης η χώρα της Ηλείας κατοικούνταν από άκρη σε άκρη χωρίς τον φόβο επιδρομών απολαμβάνοντας την ασυλία αυτή με αποτέλεσμα να είναι από τις πιο πυκνοκατοικημένες της αρχαίας Ελλάδας. Δεν υπήρχε οχύρωση παρά μόνο ανοικτές πόλεις, κώμες και χωριά, επαύλεις και πολυάριθμα ιερά. Ο Στράβωνας κατά την περιήγηση του στην χώρα της Ηλείας κάνει λόγο για τα Αρτεμίσια (ιερά Αρτέμιδος), για τα Αφροδίσια (ιερά Αφροδίτης), για τα Νυμφαία (ιερά αφιερωμένα σε διάφορες Νύμφες= κατώτερες θεότητες ποταμών και δασών), για τα Ερμεία (τα του Ερμή) και για τα Ποσείδια (τα του Πασειδώνος). Στην παρά τον Αλφειό χώρα τα ιερά ήταν πάμπολλα και έδειχναν τον ιερό χαρακτήρα που προσέδιδαν οι υπόλοιποι Έλληνες στην χώρα αυτή. Ο Πολύβιος μνημονεύει την άδεια των Ηλείων από τους υπόλοιπους Έλληνες να τελούν τους αγώνες και την χαρακτηρίζει την Ηλεία ως ιεράν και απόρθητον, λέγει πως έχουσιν την ιεράν και πάτριον ασυλίαν. Ο Ερνέστος Κούρτιος κατά τις ανασκαφές της Ολυμπίας την χαρακτήρισε ως Λευιτική χώρα της δωρικής Περλοποννήσου, ενώ ο Ευριπίδης, μέσω του διασωθέντος από τον Στράβωνα σχετικό χωρίο, την ονομάζει, Ήλις η Διος γείτων. Ο Παυσανίας λέγει πως οι Ηλείοι παλαιόταταευνόμωτατοι Πελοποννησίων ήταν.

Γ.Παπανδρέου, Η Ηλεία δια μέσου των αιώνων,  Α΄Έκδοση εν Αθήναις 1924