"Θα σε τυλίξω σε μια κόλλα χαρτί" πως βγήκε η φράση!

Εν μέσω της ελληνικής επανάστασης, δημιουργήθηκαν  κυβερνήσεις οι οποίες όχι μόνο δεν έκαναν καλό, αντιθέτως δημιούργησαν προβλήματα με γνώμονα την πολιτική καθιέρωση, εξέλιξη, έλεγχο και η υποταγή σε αυτές των ανθρώπων που έχυσαν το αίμα τους, των Αγωνιστών. Αυτό επετεύχθη μέσα από την πλεκτάνη και την ραδιουργία ανθρώπων υπόλογων στην ιστορία του ελληνικού έθνους. Ανάμεσα σε αυτούς πρωτοστατεί ο Μαυροκορδάτος με συνεπίκουρους τον Κωλέττη και  τον Νέγρη. Αυτός ο διοπτροφόρος δαίμονας δημιούργησε πάμπολλες καταστάσεις τόσο πολιτικές, όσο και στρατιωτικές με αποτέλεσμα να πρωτοστατεί και να έλεγε τα πάντα. Οι οπλαρχηγοί για αυτόν ήταν πλέον περιττοί και θεωρούσε τον εαυτό του απαραίτητο για τη χώρα. Τη στιγμή που ακόμα η χώρα βρισκόταν στα σπάργανα ο ίδιος καλούσε εθνοσυνελεύσεις, σκάρωνε Σύνταγμα κατά δοκούν και έκανε εκλογές στα μέτρα του. Έτσι λοιπόν ο συγκεκριμένος πολιτικάντης έφτιαξε πρώτα Σύνταγμα πριν καν δημιουργηθεί χώρα. Όλοι πλέον είχαν πιαστεί για τα καλά στα δίχτυα του, μπορούσε εύκολα να τους παρασύρει με τη βοήθεια συμμάχων, ο ίδιος είχε διαλέξει, ακόμα και στη φυλακή(βλέπε Κολοκοτρώνης) ή ακόμα και στον θάνατο (βλέπε Ανδρούτσος).

Η δράση του στρατιωτικά δεν είχε τα ίδια αποτελέσματα που είχε στην πολιτική. Αφού δεν μπόρεσε να δρέψει στρατιωτικές δάφνες στην Μεσσηνία και στην Πάτρα, και να υποσκελίσει τον μεγάλο του εχθρό Κολοκοτρώνη αποφάσισε να επιβληθεί μόνο πολιτικά με την ψήφιση του δικού του Συντάγματος. Ο μεγαλύτερος ραδιούργος και άνθρωπος που τρέφονταν από την ίντριγκα, απόγονος της Μεγάλης ανθελληνικής φαναριώτικης σχολής με περίσσια υποκρισία και διδακτορικό στις παραδουνάβιες ηγεμονίες έκαμψε την αντίσταση των στρατιωτικών, πήρε με το μέρος του τους κοτζαμπάσηδες και τους προεστούς και έγινε ο ισχυρότερος άνθρωπος της χώρας. Μπορούσε να εξοντώσει όλους τους αντιπάλους του, είτε στρατιωτικούς, είτε πολιτικούς όχι με όπλα αλλά με το λόγο και το χαρτί. Τους τύλιξε πραγματικά σε μία κόλλα χαρτί και άνοιξε τη φυλακή για τους αντίθετος στην γνώμη του. Είναι ο άνθρωπος ο οποίος χρησιμοποιούσε καθημερινά, ώστε να απειλήσει τον οποιονδήποτε που στέκονταν εμπόδιο, την φράση  " θα σε τυλίξω σε μία κόλλα χαρτί " η οποία έμεινε ως και τις μέρες μας ως απειλή για τον οποιονδήποτε μπλέξει με τα δίχτυα της γραφειοκρατίας και των μελανών υδάτων της πολιτικής.

Πύργος Χρονικό (Μέρος Δ' & Τέλος)

Το Δ΄Μέρος του Διηγήματος του Ηλείου Τάκη Δόξα...

Χαλασμός λες του κόσμου στάθηκε η πρώτη εκδρομή! Οι Τούρκοι ρίχτηκαν από όλες τις μεριές στην πόλη και έγιναν παντού πολύνεκρες συγκρούσεις. Ο αέρας γέμιζε μπαρουτόκαπνο, κραυγές και σπαραγμούς, το χώμα στρώνω όταν από πτώματα που κυλιόντανε σε λίμνες αίματος...

"Όρθιοι" γράφει ο επιφανέστερος ιστορικός του αγώνα ακαδημαϊκός κ Διονύσιος κόκκινος, οι Πύργιοι αντιμετώπισαν την επίθεση. Περήφανοι και μπρος στο βέβαιο θάνατο δεν θέλησαν να χρησιμοποιήσουν για προκάλυψη τους τη γράνα  που έχασκε κοντά στους σιδηροδρομικούς σταθμούς όπου τότε ήταν αλώνια. Και πολέμησαν τους Τούρκους με το κορμί τους για στόχο!

Αρκετές μέρες μάνιαζε η μάχη μεσ΄ στην πόλη...Κι΄ έπειτα, το μοιραίο και τραγικό τέλος που δεν ήταν παρά μία ακόμα σπονδή: Οι Οθωμανοί λύγισαν τη δυσανάλογη αντίσταση των Πυργίων και ύστερα ρίχτηκαν με λύσσα στο έργο της καταστροφής. Η γνωστή ιστορία των άγριων ενστίκτων τους. Λεηλάτησαν κυριολεκτικά την πόλη και αφού πήραν μαζί τους όσα γυναικόπαιδα είχαν απομείνει από την φυγή και το θάνατο, καλά οδήγησαν έξω από τον Πύργο και τα καταβασάνισαν. Διαδρομή των αδύνατων σημείων πλασμάτων που είχαν παραδοθεί σάλια στα νύχια των τιμών τους, θόλωσαν κι αυτόν ακόμα τον ουρανό με τα δάκρυα και τις οιμωγές τους. Και το μαρτύριο τελείωσε όταν βγαίνει ξανά στατιστικά τα θύματά τους μέσα στο αίμα.

Το αίμα όμως ήταν αγιασμός και πότιζε της λευτεριάς το πολύκλαρο δέντρο. Η επανάσταση αποτελούσε πια ένα υπέροχο γεγονός που βάδιζε το θριαμβευτικό του δρόμου. Ποιος θα στεκόταν ικανός να σταματήσει την πορεία της ιστορίας;

Σε λίγες κιόλας μέρες Ο Χαράλαμπος Βιλαέτης με πολλούς οπλαρχηγούς και 406 πολεμιστές ξεκίνησε μέσα από τα συντρίμμια του Πύργου για να εκδικηθεί τους Λαλαίους Τούρκους χτυπώντας τους στην ίδια τους τη φωλιά. Ο στρατός αυτός πέρασε τον Αλφειό κι΄ αφού κατάστρεψε το χωριό Φλώκα σταμάτησε και οχυρώθηκε στο Λαντζόϊ.

Εκεί ήταν πεπρωμένο να γραφτεί άλλη με ένα ελληνικό μία άλλη επική σελίδα. Οι Έλληνες δέθηκαν ισχυρή τουρκική επίθεση και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν σκορπίζοντας προς τα νότια για να μη χαθούν άδικα ικανές δυνάμεις. Στο Λαντζόϊ έμεινε μόνο ο Βιλαέτης περιστοιχισμένος από 80 παλικάρια του αποφασισμένα για έναν ηρωικό θάνατο. Τι να κάνει όμως μία χούφτα ανδρείων προς την καταιγίδα που την έζωνε; Ο αγώνας ήταν άνισος, μα οι Έλληνες τον κράτησαν αρκετές ώρες με το αδιάκοπο τραγούδι του καριοφιλιού και την αστραπή της σπάθας που φώτιζε το τοπίο...Και το τέλος, τρομερό: 77 πτώματα αρματολών στρώσανε τη γη, κι΄ ανάμεσά τους και ο ίδιος ο Βιλαέτης με σπασμένο το αιματόβρεχτο γιαταγάνι του που είχε θερήσει αρκετούς από τους εχθρούς...Οι τούρκοι ζήτησαν μες στους νεκρούς τον ήρωά του κόψανε, λυσσασμένοι από το κακό τους, το κεφάλι και το πήγαν στο Λάλα όπου το κρέμασαν για κοινή θέα σε έναν πλάτανο που ήταν κοντά στο τζαμί τους.

Οι θυσίες των αγωνιστών γίνονταν λιβανωτός. Κι΄ αργότερα στις 10 Μαΐου 1821, σήμανε η αποφασιστική ώρα. Συγκεντρώθηκαν Κάπου στην Ηλεία 1.200 πολεμιστές και ξεκίνησαν για τη μεγαλύτερη εκστρατεία κατά του Λάλα. Ο στρατός αυτός πέρασε από τον Πύργο και πήρε μαζί του πολλές δυνάμεις ντόπιων αγωνιστών κι΄ ορεινούς καπεταναίους που είχαν γενικό αρχηγό τον Αναγνώστη Παπασταθόπουλο.

Τα τελικά σχέδια για την πολιορκία του Λάλα καταστράφηκαν στο σπίτι του Άχολου, όπου συγκροτήθηκε μεγάλο πολεμικό συμβούλιο. Από τη μεγάλη αυτή μέρα ξύπνησε το πρώτο φως της λευτεριάς στον Πύργο. Και το φως αυτό άπλωσε πιο πολύ του κόσμου σε ευκαιρίες κι΄ έγινε οριστικό όταν στις 12 με 13 Μαΐου μία ολάκερη ιστορία αρχηγούς τον Σισίνη, το Μεταξά και τον Παπασταθόπουλο άρχισε την εκστρατεία κατά των Λαλαίων Τούρκων. Η εκστρατεία του τύπου στάθηκε σαν να μια από τις λίγες στην  ιστορία του αγώνα, οδήγησε σε επικές μάχες, όπου η ελληνική αντρειοσύνη πραγματοποίησε αληθινά θαύματα. Οι θριαμβευτικές νίκες τις 20, 21, 22 και 23 Ιουνίου στο θρυλικό Πούσι ανάγκασαν τους Τούρκους σε καταντροπιασμήνη φυγή που λύτρωσε οριστικά τον τόπο από το άγος της πολύχρονης δουλείας.

Τώρα πια ο Πύργος ανασαίνει την ελεύθερη ζωή. Η θύελλα βέβαια του πολέμου είχε σπείρει παντού στην πόλη την ερημιά και τη φρίκη. Τα σπίτια γκρεμισμένα κι' οι άνθρωποι, οι παλαιοί κάτοικοι του τόπου που σώθηκαν από το θάνατο και τις κακουχίες των βουνών, όπου είχαν αποτραβηχτεί, δειλοί και αδύναμοι ξανάρχιζαν το χτίσιμο της ζωής.

Ήταν τέλη Οχτώβρη του 1829 όταν πέρασε από τον Πύργο ένας Άγγλος περιηγητής, είδε την πόλη κι έγραψε τις εντυπώσεις του στα απομνημονεύματά του. Ο περιηγητής αυτός λεγόταν Τράντ, ήταν λοχαγός και μπάρκαρε στην Κέρκυρα με το βρετανικό πολεμικό "Ικτίς" που είχε κυβερνήτη τον πλοίαρχο Έϊστιγξ, για περιοδεία στο Ιόνιο. Μία μέρα αφόντας σάλπαρε κι΄ αφού πέρασε από τη Λευκάδα, στην Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο, είδε, όπως σημειώνει στα απομνημονεύματά του, νοτιότερα και κάτω από έναν ουρανό "προσλαβόντα την ψυχράν χειμερινήν χροιάν του" το ακρωτήριο του Κατακώλου. Το τελωνείο "ήτο κατειλλημένον" από έναν Έλληνα του υποσχέθηκε να του βρει άλογα για να τον πάνε στον Πύργο. Και ώσπου να ξεκινήσει από το Κατάκωλο ο λοχαγός Τράντ αφοσιώθηκε να θαυμάζει το γύρω του "κλασικόν" τοπίο...

Ο Άγγλος περιηγητής είχε ξεκινήσει από την πατρίδα του ονειροπολώντας να βρει εδώ τύπους αρχαίων ηρώων, αντί όμως για αυτούς είδε κουρελιασμένο και "ακάθαρτον τι δυστυχισμένον οδηγούν τρία ελεεινότατα ιππάρια" - τα ζώα που τον μεταφέρανε στον Πύργο. "Η εκ Κατακώλου εις Πύργον (συνεχίζει)άγουσα οδός, διέρχεται δια πεδιάδος καταλλήλου προς επικερδήν καλλιέργειαν, καίτοι ήδη καλυπτόμενης από βάτους και αγριοβότανα. Η οδός εκ δυσμών κρασπεδούται υπό της θαλάσσης, ανατολικώς δε περιβάλλεται υπό σειράς βραχωδών λόφων, μεταξύ των οποίων παρετήρησα ωχυρωμένον σπήλαιον χρησιμεύσαν ως περιοδικόν καταφύγιον των κατόικων ενός γειτονικού χωρίου κατά τας επιδρομάς των Τούρκων ιππέων".

Κι΄ο λοχαγός Τράντ συνεχίζει: " Μετ΄ ολίγον εφτάσαμε είς τα λείψανα του ακμάζοντος άλλοτε Πύργου και ήδη αποτελούντος άθροισμα πηλόκτιστων τοίχων άνευ ορόφων. Τα άσπλαχνα στρατεύματα το Ιμβραήμ είχαν εκείβαθέως εκχαράξει τα σημεία του ολέθρου των - των γυμνών τοίχων δυο εκκλησιών και του ημικατεδαφισμένου πύργου αποτελούντων τα μόνα τεκμήρια, ότι υπήρχε μιαν φοράν εις το μέρος αυτό πόλις.

Ο Πύργος είχε άλλοτε χιλιάδας κατοίκους χριστιανούς κατά το πλείστον. Η πόλις είχεν υποστή βλάβην εκ των συμπλοκών των τεσσάρων πρώτων ετών της επαναστάσεως. Κατά το 1825 ευρίσκετο εις ακμάζουσαν κατάστασιν, διεξήγαγε δε σπουδαίον εμπόριον δια των βιομηχνικών προϊόντων της.

Αλλ΄ η ανοικτή και απροστάτευτος τοποθεσία της εν μέσω της πεδιάδος την κατέστησεν ευκολότατην λείαν των Αράβων, μεταβαλόντων αυτήν κατά το επόμενο έτος είς την κατάστασιν, είς την οποίαν την εύρον.

Αυτό ήτο το πρώτον τεκμήριον του προς τους Έλληνας θανάσιμου μίσους του Ιμβραήμ. Εν τούτοις είχον ακόμη να παρατηρήσω και να αντιλαφθώ πολλά. Από τον κάβο Ματαπά μέχρι του Κορινθιακού κόλπου αι φλόγες ουδεμιάς πόλεως είχον φεισθή. Οι Πύργιοι, οίτινες διαρκούντος του πολέμου είχον ζητήσει άσυλον εις τα απρόσιτα καταφύγια των ορέων, όπου πλείστοι απέθανον εκ της δριμύτητος του καιρού και της στερήσεως τροφής, είχον ήδη επανέλθει και αρχίσει την ανοικοδόμησιν των οικιμάτων, δύο δε ή τρεις οικοίαι είχον ήδη ανεγερθή εν μέσω των ερειπίων»

Σε ένα από αυτά δυο-τρία σπίτια οδηγήθηκε, φαίνεται ο Άγγλος περιηγητής και φιλοξενήθηκε. Στο σπίτι κείνο έμενε τότε ο βρετανός υποπρόξενος Πασχαλίγκος που είχε μία κόρη "εκπάγλου καλλονής" με μαύρα ακτινοβόλα μάτια, καμπυλωτά φρύδια κι ευρωπαϊκή φυσιογνωμία. "εβαμμένους τους όφρυς και εψιμυθιωμενας τας παρειάς". Η Πασχαλίγκου έπαιξε για τον λοχαγό Τράντ ένα ρόλο ανάλογο με την " κόρη των Αθηνών" για το Λόρδο Βύρωνα, και μόνο που δε λεγόταν Θηρεσία αλλά κάπως κοινότερα: Κατίνα...

Από τότε και πέρα ο πύργος άρχισε να οργανώνεται σε μία σημαντική πόλη του Μοριά. Σταυροδρόμι καθώς είναι των επαρχιών Ηλείας, Ολυμπίας και Γορτυνίας έγινε (όπως γράφει στα περίφημα ενθυμήματα του ο νεότερος ιστορικός μας κ. Διον.Ν.Κωνσταντόπουλος) "Το συγκοινωνιακό, εμπορικό, διοικητικό και δικαστηριακό κέντρο πόλεις της περιφέρειας", και "μια από τις καλύτερες και πολύ άνθρωπότερες επαρχιακές πόλεις".

Εποχή χρυσή τότε, γύρω στα 1850, που ο Πύργος συμφωνώ με την έκφραση του ίδιου συγγραφέα, ήταν "ευδαίμων τε και όλβιος"...Αυτό τον καιρό άλλωστε έγινε ο λιμενοβραχίονας του Κατακόλου που άνοιξε έντονο και συστηματικό το εξαγωγικό εμπόριο της σταφίδας κι ανέβασε σε ζηλευτό οικονομικό ύψος στην πόλη. Κάτου απ’ ΄τη μοίρα της σταφίδας ο Πύργος πυκνοκατοικήθηκε, έγινε πρωτεύουσα του Νομού Ηλείας, ανέβηκε και κατέβηκε, χάρηκε και πόνεσε, δημιούργησε κι έχασε για να φτάσει στη σημερινή πραγματικότητα.

Τώρα η πόλη κατοικείται από 20.000 ανθρώπους πολλοί από αυτούς ακολουθώντας το ρεύμα της αστυφιλίας κατέβηκαν από τις ορεινές επαρχίες και μπόλιασαν το γνήσιο ντόπιο πληθυσμό. Προσθήκη της αρχαίας Ολυμπίας τούτος ο τόπος έχει γίνει σημαντικότατο τουριστικό πέρασμα ξένων και δικών μας που πάνε κι έρχονται για να προσκυνήσουν τη γη των θεών. Γείτονας πάλι, της αρχαίας Φειάς θα αποκτήσει κι άλλο ενδιαφέρον όταν η επιστήμη του βυθού θα φέρει στην επιφάνεια την κατά ποτισμένη εκείνη Πολιτεία που κοιμάται εδώ και δυόμισυ χιλιάδες χρόνια κάτου απ΄ τα νερά του κόλπου του Αγίου Ανδρέα...

Οικονομική και πνευματική παράδοση βαραίνει τον Πύργο. Στα 100 χρόνια που πέρασαν από το πρώτο του φανέρωμα σαν πόλις με αξιώσεις, το κράτος και οι πολίτες κάνανε πολλές προσπάθειες να οργανώσουν τον τόκο και τη ζωή από κάθε άποψη: εμπορική, κτιριακή, πολιτιστική. Δούλεψαν εργοστάσια, υψώθηκαν σπίτια, βγήκαν συγγραφείς και καλλιτέχνες... Μεσολάβησαν Ωστόσο οι πόλεμοι κι οι αλληλοσπαραγμοί, οικονομικές δοκιμασίες και φτώχειες πλήγωσαν τα Επαγγέλματα και τις καρδιές συντρίβοντας κι΄ αφανίζοντας επιχειρήσεις κι΄ όνειρα.

Οι ολιγάριθμη " παλιά φρουρά" που απομένει ακόμα εδώ, γυρίζει νοσταλγικά στα ευτυχισμένα εκείνα χρόνια πού, καθώς λένε, οι Πυργιώτες στις κουμπούρες τους αντί για στουπί χρησιμοποιούσαν... κατοστάρικα, θεωρούν ότι την πόλη σα μια " ξεπεσμένη αρχοντοπούλα".

Κι΄ οι νεώτεροι συμφωνούν.

Πύργος Χρονικό (Μέρος Γ').

Το 1812 έγιναν στον Πύργο κι άλλες συνεννοήσεις για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, από τους τρεις αδελφούς Κρεστενίτη - λυκούργο, γιάννη, και Σταμάτη - μα χωρίς αποτέλεσμα. Οι πόθοι της λευτεριάς κόχλαζαν, όμως η ώρα δεν είχε ακόμα σημάνει για τη μεγάλη αλλαγή. Κ' οι προσπάθειες κείνες περιορίστηκαν σ' απλές αψιμαχίες, ώσπου να γίνει το αποφασιστικό ξεκίνημα...

Ύστερ' από τέσσερα χρόνια όμως, ένας άλλος άνθρωπος του σουλτάνου θέλησε να επαναλάβει το επαναστατικό τόλμημα του Αλή Φαρμάκη και να σηκώσει κεφάλι στην Πύλη: ο Σεϊντάγας Βοεβόδας- Λελές, ζαπίτης του Πύργου κι' αφέντης της Ηλείας, ατρόμητος Οθωμανός με ανυπολόγιστα πλούτη πούχε το ανάχτορο του στο λόφο του Επαρχείου. Απάνω στον παλιό Πύργο του Τσερνοτάμπεη που τον μεγάλωσαν οι Βιλαεταίοι, ο Σεϊντάγας έχτισε ένα τεράστιο κάστρο με διπλά τείχη, πολεμίστρες, στέρνες, χαμάμια, πολυτελέστατα χαρέμια και μπουντρούμια, όπου με τα φιλήδονα τραγούδια απ' τις χανούμισες και τις οδαλίσκες σμίγανε τα βογγητά των Αλβανών που έσφαζαν άγρια οι Αγαρηνοί.

Ο βοεβόδας είχε πατέρα Τούρκο, Σεϊντάγα κι' αυτόν. π' αγαπούσε τους Έλληνες και δέθηκε πιότερο μαζί τους. Μία μέρα που πάνω στ' άτι του κατέβαινε από το Λάλα, κοντά στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής που είνε στο έμπα του Πύργου από το δρόμο της Ολυμπίας, συνάντησε μία πεντάμορφη Πυργιωτοπούλα και καταθαμπώθηκε. Έρωτας ξαφνικός και παντοδύναμος του συνταράξε την καρδιά! Και πριν η Πεντάμορφη πυργιωτοπούλα προφτάσει να ξεφύγει από τη λάμψη της ματιάς του κι' απ' τη σιδερένια του θέληση, ο Σεϊντάγας την άρπαξε, την έβαλε πάνω στο άλογό του και την πήγε μισολιπόθυμη στο Λάλα.

Ζώη Πολέμη λεγόταν κείνη η κοπέλα. Κι΄ο Σϊντάγας την αγάπησε παράφορα ποθόντας, μα χωρίς τη βία, να την κάνει γυναίκα του. Η ελληνοπούλα όμως αρνιόταν επίμονα! Και μέσ΄ στον Πύργο του Λάλα αρρώστησε βαριά από τον καημό της κι' αποσωνόταν αδιάκοπα- τριαντάφυλλο μέσ΄ στο φθινόπωρο:

Το χειλάκι σου, το μαγουλάκι σου,

Λαλιωτοπούλα μου,

γιατ΄ είναι κίτρινο, δεν είναι κόκκινο;

Γιατί αρρώστησες, γιατί θερμάθηκες,

μικρή Πυργιωτοπούλα μου;

Στο τέλος ωστόσο η ζωή δέχτηκε τη μοίρα της. Ίδια Κυρά...

Πύργος Χρονικό (Μέρος Β').

Πρώτοι οικιστές του πύργου ήταν κυρίως δύο μεγάλες, κι ιστορικές οικογένειες: Οι Λαχολοι πρώτα και οι Βιλαεταίοι έπειτα. Οι ΄Αχολοι κατέβηκαν με τα κοπάδια τους, τα ζώα από την Ήπειρο και τα Μεσόγεια για χειμαδιά, μα τους καλάρεσε ο τόπος και έμειναν καλλιεργώντας χωράφια κι αμπέλια τους δόσαν αρκετό βιός. Από αυτούς ξεχώρισαν κιόλας ορισμένοι: Ο Σπύρος κι ο Γιώργης Άχολος έγιναν προεστοί, ο Δημήτρης Άχολος πήρε το βάφτισμα του Φιλικού.

Μα κι΄οι Βιλαεταίοι σκόρπισαν γόνους κι΄απογόνους στον Πύργο. Δυο μάλιστα απ΄ την πρώτη ρίζααυτής της φαμίλιας, ο Λύσανδρος κι΄ο Χαράλαμπος που ξεχώριζαν για την παλικαριά τους, έχτισαν στο Επαρχείο ένα μεγάλο οικοδόμημα, πραγματικό κάστρο μ΄ εξώστες και πολεμίστρες, και πλάι στον λόφο την εκκλησιά του Αγίου Νικολάου που σήμερα είνε η μητρόπολη. Το οικοδόμημα κείνο αργότερα έγινε το διοικητήριο, τόπος αγώνων και μαρτυρίων, και το ανάχτορο του ΄Επαρχου αγά.

Υπάρχουν, ωστόσο στην προεπαναστατική κείνη εποχή κι΄άλλες σημαντικές μορφές του Πύργου, όπως ο Λυκούργος Κρεστενίτης, Αυγερινοί, Γεώργιος Μήτσος, Γεώργιος Σισίνης κ.α. Γνήσιοι κι’ αληθινοί Έλληνες όλοι, με την πολιτική και μυστική δράση τους πρόσφεραν πολλά, και κείνο τον καιρό της προετοιμασίας κι’ αργότερα στον Αγώνα, για τη Λευτεριά. Ο Λυκούργος Κρεστενίτης κι’ έμνα άλλο κλαδί της ίδιας οικογένειας, ο Γιάννης Κρεστενίτης, με το πρόσχημα του δασκάλου μάζευαν ολογυρά τους

Ο Ανώνυμος της Ελληνικής Νομαρχίας γράφει για το Ρήγα.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΤΥΜΒΟΝ

τοῦ μεγάλου καὶ ἀειμνήτου Ἕλληνος

ΡΗΓΑ

τοῦ ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τῆς Ἑλλάδος ἐσφαγιασθέντος,

χάριν εὐγνωμοσύνης ὁ συγγραφεὺς τὸπονημάτιον τόδε ὡς δῶρον ἀνατίθησι.

Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor(*)Virg.

Εἰς ποῖον ἄλλον ἔπρεπε νὰ ἀναθέσω ἐγὼ τὸ παρόν μου πονημάτιον, ὦ ἀξιάγαστε Ἥρως, παρὰ εἰς ἐσὲ ὁποὺ ἐστάθης ὁ πρόδρομος μιᾶς ταχέας ἐλευθερώσεως τῆς κοινῆς πατρίδος μας Ἑλλάδος, καὶ ἐθυσίασες τὴν ζωήν σου δι᾿ ἀγάπην της; Δέξαι το λοιπὸν μὲ τὸ συνηθισμένον σου ἑλληνικόν, ἱλαρὸν καὶ καταδεκτικὸν βλέμμα, καὶ δέξαι το πρὸς τούτοις ὡς ἀρραβῶνα ἐκδικήσεως τοῦ λαμπροῦ αἵματός σου κατὰ τῶν τυράννων τῆς Ἑλλάδος. Ἡ δὲ Ἑλλὰς ἅπασα θέλει δοξάσει διὰ παντὸς τὸ ἀθάνατον ὄνομά σου, συναριθμοῦσα αὐτὸ εἰς τὸν κατάλογον τῶν Ἐπαμεινώντων, Λεωνίδων, Θεμιστοκλέων, καὶ Θρασυβούλων.

(*) Ἀναφανῆναί τις ἐκ τῶν ὀστέων ἡμῶν ἔκδικος. Βιργ.

Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα, πως έμεινε η έκφραση!

  

Η παροιμιώδης αυτή έκφραση, προέρχεται από τον μύθο του Αισώπου, «Ανήρ κομπαστής» (ο άνδρας που καυχιέται) , και χρησιμοποιείται για όσους καυχιούνται για κάτι και το υποστηρίζουν, αλλά αδυνατούν να αποδείξουν τα λεγόμενά τους. Σύμφωνα με τον μύθο, ένας αθλητής που βρισκόταν στην Αθήνα καυχιόνταν συνέχεια ότι σε αγώνες στην Ρόδο είχε πραγματοποιήσει ένα τεράστιο άλμα. Καθώς δεν τον πίστευε κανείς, αυτός έλεγε στους Αθηναίους να πάνε στη Ρόδο και να ρωτήσουν τους θεατές των αγώνων. Τότε ένας Αθηναίος πήγε στο σκάμμα, και με το χέρι έγραψε πάνω στην άμμο τη λέξη «Ρόδος». Κατόπιν γύρισε προς τον καυχησιάρη αθλητή και του είπε: «Αυτού γαρ και Ρόδος και πήδημα», το οποίο έχει μείνει ως «ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα». Το προφανές νόημα είναι ότι ο καθένας έχει οποτεδήποτε την δυνατότητα να αποδείξει τις δυνατότητές του χωρίς, απαραίτητα , να χρειάζεται η επίκληση  προγόνων, ανέφικτων κατορθωμάτων κτλ.

Πύργος Χρονικό (μέρος Α΄).

Πύργος

(Μορφή, παράδοση κι΄ ιστορία ανάμεσα στα χρόνια)

ΕΝΑ  ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ κ. ΤΑΚΗ ΔΟΞΑ

"Χωράφια με σφεντάμια, καλαμιές και βούρλα, κι΄ ανάμεσά τους αχνάρια του αρχαίου Δυσπόντιου της Πισάτιδας, στον Ιερό δρόμο που πήγαινε από την Ήλιδα στην Ολυμπία", έτσι περιγράφει και εκεί τοποθετεί τη θέση του σημερινού Πύργου ένας φίλτατος ιστοριοδίφης. Το παλιό, λοιπόν Δυσπόντιο; Κείνος ο αρχαίος τρόπος που οι κάτοικοι του πιστοί στους Πισάτες πολέμησαν τους Ηλείους και νικημένοι αφήσανε την πόλη, και κείνη, απ΄τα τότε χρόνια που ρημώθηκε και σβήστηκε είνε τάχατε ο Πύργος; Ποιος ξέρει...

Ερευνητές και ιστορικοί ψάξανε να βρούν την πόλη. Ρώτησαν τα κείμενα, τα μνημεία, και την γη την ίδια, πάσχισαν κι΄ απόνα μικρό λιθάρι ακόμα, από μια ανάμνηση να μάθουν που ήταν και ποιες μπόρες πέρασε ώσπου να φτάσει στο σήμερα. Ο αλησμόνητος γυμνασιάρχης Γ. Παπανδρέου στο περισπούδαστο σύγγραμμα του «Η Ηλεία δια μέσου των αιώνων» αναζητεί το Δυσπόντιο κοντά στην Σκαφιδιά, στη Μυρτιά, μα και «επί του νυν Πύργου». Εδώ, άλλωστε κι΄ένας ξένος, διάσημος περιηγητής, ο Πουκεβίλ, είδε το 1815 είδε μια ζωντανή εικόνα που του αποκάλυψε την παλιά καταβολή του Πύργου: υπόγειους τάφους, γεμάτους κόκκαλα κι΄ αρχαίες οικοδομικές πέτρες που μαρτυρούσαν ότι πριν από καιρούς στήριζαν κτίρια. Μα κι΄ αργότερα , το 1901, έγινς κι΄άλλο φανέρωμα: στην συνοικία Χαλικιάτικα (΄τώρα πλατεία Ηφαίστου) βρέθηκε μαρμάρινο άγαλμα ύψους ενός μέτρου που παρίστανε φτερωτή γυναικεία μορφή. Το άγαλμα αυτό,φθαρμένο βέβαια, γιατί έζησε πολλά χρόναι στην κοίτη ενός χειμάρου, είχε ογκώδη βάση, και το γεγονός αυτό οδήγησε τον αρχαιολόγο Α. Σκιά σε μια ενδιαφέρουσα άποψη: ότι δηλαδή ήταν ακρωτήριο ενός αρχαίου ναού, ή άλλου σπουδαίου οικοδομήματος.

Οπωσδήποτε λοιπόν, στον Πύργο υπήρχε κάποιος αρχαίος συνοικισμός που απάνω στα συντρίμμια του χτίστηκε τούτη η πόλη.

 Η ιστορία του Πύργου άρχισε κάπως παράξενα:Με ένα ...πηγάδι! Στα μαύρα χρόνια της τουρκοκρατίας ένας χωρικός από τα Τσορωτά των Καλαβρύτων που τον έλεγαν Γεώργιο Τσορωτά ή Τσερνωτά, κατέβηκε από τον άγριο τόπο του σε αυτή εδώ τη γη και βάλθηκε να την ξεχερσώσει και να την ημερέψει για να την καλλιεργήσει. Δούλεψε λοιπόν σκληρά, καθάρισε κι έσκαψε το χώμα, έδιωξε τις πέτρες. Και μία ημέρα, εκεί που αδιάκοπα έψαχνε, στην συνοικία Νιοχώρι (σημερινός Άγιος Σπυρίδωνας) βρήκε μέσα σε ένα πηγάδι ολόκληρο θησαυρό από αρχαία νομίσματα! Και τι σκέφτηκε ο σκλάβος, μα και πονηρός ρωμιός; Να τα πάρει και να τα πάει στο σουλτάνο...

Σουλτάνος ποτέ στην πόλη ήταν ο Σελήμ ο Α΄(1470 - 1520) φυσικά δέχτηκε την προσφορά του Τσερνωτά την ανταπόδοση σε με δύο αμοιβές το ίδιο ηγεμονικές: Του χάρισε τον τίτλο του Μπέη (αφέντη) της περιοχής (1512) κι άπειρες εκτάσεις γής γύρω στον Πύργο που βέβαια ήταν ακατοίκητος...

Το πηγάδι κείνο είναι ακόμα και σήμερα γνωστό "Του Τσερνωτά", κι εδώ ο Τσερνωτάμπεης έχτισε αποθήκες και καλύβες για τους καλλιεργητές που έφερνε και δούλευαν τη γη. Ο ίδιος Επίσης έχτισε, πιθανότατα, πάνω στο λόφο του επαρχείου κι έναν Πύργο ισχυρό - ποιος ξέρει με ποιο σκοπό και ποιες προβλέψεις. Το όνομα αυτό, πύργος, άπλωσε σιγά-σιγά κυριαρχικά κι αγκάλιασε όλο τον πρώτο εκείνο συνοικισμό για να μην για πάντα πια και όνομα της νέας πολιτείας της Ηλείας που με τον καιρό άρχισε να θεμελιώνεται.

Ο Τσερνωτάμπεης πέθανε χωρίς να αφήσει απογόνους και έτσι ο τόπος έγινε κτήμα του οθωμανικού Κράτους. Ο Σουλτάνος δώρισε τον πύργο στην βασιλομήτωρ Βαλινδέ εκείνη με τα έσοδα που έδινε η γεωργική παραγωγή, διόριζε υπαλλήλους και τους πλήρωνε. Με τον καιρό, το πηγάδι του Τσερνωτά πυρετό το ντύμα του θρύλου και το νερό του θεωρήθηκε, σαν του Αγίου Ανδρέα στην Πάτρα, υπέροχο "φίλτρο" για να αγαπούν οι ξένοι τον τόπο και να μένουν για πάντα σ΄ αυτόν.

Σαν πόλη  ο Πύργος παρουσιάζεται πολύ αργά. Μεσολάβησαν, φαίνεται, χρόνια αφάνειας και ασημότητας, όπου τίποτα δεν ξεχώριζε και δεν συνοδευόταν σε τούτο τον τόπο. Φυσικό Άλλωστε αφού πάνω σε όλη την Ελλάδα αποκλειστικά βάραιναν της σκλαβιάς τα σύγνεφα. Κι ο Πύργος, εκτός από αυτό, τότε χτιζόταν και έπαιρνε τη μορφή πολιτείας...

Όλοι σχεδόν οι ιστορικοί σημειώνουν την πρώτη συγκεκριμένη παρουσία του πύργου στο 1687, τότε δηλαδή που είχε λήξει ο Τούρκοενετικός πόλεμος με την φοβερή κατατρόπωση των Τούρκων στη μάχη της Πάτρας. Αργότερα στα στερνά της δεύτερης τουρκοκρατίας (1715 - 1821) ανάμεσα στις 24 επαρχίες του Μοριά ήταν ο Πύργος.

Αυτή την εποχή πέρασε από δω ο Πουκεβίλ και δίνει μία χαρακτηριστική περιγραφή της: "Η πόλις εκτισμένη επί εξέχοντος μέρους, έν ή εύρον εσχάτως μεγάλα υπόγεια (κατακόμβας) πλήρη οστών, συνέκειτο έξ 900 οικιών με 1000 οικογένειας και 7000 κατοίκους, έν οίς και κινητός πληθυσμός τεχνιτών και ευπόρων". Μα ο μεγάλος μεσαιωνοδίφης Κ. Σάθας σε σχετικό σύγγραμμά του αναφέρει γεγονότα  πιο παλιάς εποχής διαπιστώνοντας οτι "Τον Ιούνιον του 1687 απέθαναν τρεις από πανούκλαν εις τον Πύργον (της Ηλείας)".

Τέλος Α' Μέρους...

Ο μύθος του σπηλαίου του Πλάτωνα.

Η αλληγορία του σπηλαίου: «Η Πολιτεία» του Πλάτωνα περιλαμβάνει την Αλληγορία του σπηλαίου, με την οποία ο Πλάτων εξηγεί τη Θεωρία των Ιδεών του.

Ο μύθος αυτός διηγείται πως ένας μακρύς διάδρομος καταλήγει σε ένα σκοτεινό σπήλαιο, κάτω από τη γη, όπου βρίσκονται από την παιδική τους ηλικία πολλοί άνθρωποι, αλυσοδεμένοι σε αλλεπάλληλες σειρές με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να δουν μόνο μπροστά τον τοίχο της σπηλιάς. Δεν μπορούν να κοιτάξουν ούτε πίσω, ούτε δεξιά, ούτε αριστερά.

Ούτε τους εαυτούς τους δεν μπορούν να δουν. Σ” αυτή την κατάσταση βρίσκονται σ” όλη τους τη ζωή.

Πίσω τους είναι αναμμένη μια φωτιά. Μπροστά από τη φωτιά και πίσω από τις πλάτες τους, περνοδιαβαίνουν με ταχύτητα άνθρωποι «θαυματοποιοί» που μεταφέρουν, κρατώντας πάνω στα κεφάλια τους, διάφορα αντικείμενα, των οποίων μόνο τις σκιές βλέπουν οι δεσμώτες να προβάλλονται στον τοίχο της σπηλιάς, εξαιτίας της λάμψης που παρέχει η φωτιά κι ακούν την ηχώ από τις φωνές τους.

Επειδή οι άνθρωποι αυτοί σε ολόκληρη τη ζωή τους τα μόνα πράγματα που έχουν δει είναι οι σκιές των πραγμάτων, έχουν την εντύπωση ότι οι σκιές που βλέπουν πάνω στον τοίχο είναι τα ίδια τα πράγματα.

Εάν όμως κάποιος από τους αλυσοδεμένους ανθρώπους του σπηλαίου κατορθώσει να ανέβει πάνω στη γη και, κάτω από το φως του ήλιου πλέον, δει τα πράγματα, θα καταλάβει την πλάνη στην οποία ζούσε όσο ήταν κάτω από τη γη. Θα αντιληφθεί τότε ότι οι σύντροφοι του, που εξακολουθούν να βρίσκονται αλυσοδεμένοι στο σπήλαιο, ζουν βυθισμένοι μέσα στις ψευδαισθήσεις.

Κατά τον Πλάτωνα, ο απελεύθερος δεσμώτης είναι ο φιλόσοφος, ο οποίος βλέπει τα ίδια τα όντα, τις ιδέες, και όχι τα είδωλά τους. Οι αλυσοδεμένοι σύντροφοι του είναι οι κοινοί άνθρωποι που, έχοντας εθισθεί στις απατηλές παραστάσεις των αισθητών πραγμάτων, ζουν, χωρίς να το ξέρουν, μέσα στο ψέμα. Πάντοτε βέβαια, για τον Πλάτωνα, υπάρχει η δυνατότητα απεμπλοκής των αλυσοδεμένων ανθρώπων από τις πλάνες τους.

Για να το πετύχουν αυτό, χρειάζεται να αποδεσμευτούν από τις αλυσίδες τους. Αυτές συμβολίζουν τις ψευδαισθήσεις και τις αυταπάτες μας στις οποίες ζούμε καθημερινά και μας υποχρεώνουν να παρατηρούμε μόνο τα απατηλά είδωλα των ιδεών, των αληθινών όντων. Αντί για τις αισθήσεις όμως θα πρέπει να εμπιστευτούμε το νου μας, βασιζόμενοι στις αποδείξεις που μας παρέχει ο ορθός λόγος και η καθαρή σκέψη.

Ο μύθος του σπηλαίου, βρίσκεται στο 7ο κεφάλαιο της «Πολιτείας» του Πλάτωνα.

Αρχείο Παπαλέξη - αγοραπωλησία χωριού Γκρέκα.

Στις 7 Φεβρουαρίου του 2016 είχα ασχοληθεί με τον συμβιβασμό του Ελληνικού Δημοσίου με την οικογένεια Παπαλέξη που είχε στην κατοχή της μεγάλες εκτάσεις στην ευρύτερη περιοχή των Κρεστένων από Τουρκοκρατίας και τις εκμεταλλεύονταν με την μορφή ενοικοκαλλιέργειας στους ντόπιους κατοίκους. Παρακάτω θα παραθέσω τα αρχεία από την αγοραπωλησία του χωριού Γκρέκα Ολυμπίας που έλαβε χώρα στις 30/5/1925, περίπου ένα εξάμηνο μετά την πρώτη πράξη με τον συμβιβασμό (30/11/1924). Για να θυμηθούμε την πράξη συμβιβασμού και να κατανοήσουμε το παρακάτω άρθρο μεταβαίνουμε στη διεύθυνση: https://bitzimbardi.blogspot.com/2016/02/blog-post.html.

Ας δούμε λοιπόν πως έχουν τα πράγματα σε μια αγοραπωλησία που έλαβε χώρα στην Κρέστενα και συγκεκριμένα στο συμβολαιογραφείο του Ιωάννη Βούλγαρη.

30.5.1925.  Αναγκαστική απαλλοτρίωση χωρίου Γκρέκα προς καλλιεργητές-εμφύτευες. (Αντιγρ.18.2.1927) 

Αριθμός  61.340
                                                        Αγοραπωλησία  δραχ.  360.000

  Σελ. 1^η
Εν Κρεσταίνας σήμερον την τριακοστήν του μηνός Μαΐου του χιλιοστού ενεακοσιοστού  εικοστού πέμπτου έτους ημέραν Σάββατον κι’ εν τω συμβολαοπγραφείω μου κειμένω εν τη οικία μου εν η κατοικώ, ενώπιον εμού του συμβολαιογράφου Κρεσταίνων Ιωάννου Γρ. Βούλγαρη κατοίκου και εδρεύοντος εν Κρεσταίνας, επί παρουσία και των γνωστών μοι και μη εξαιρετέων μαρτύρων Επαμεινώνδα Βασιλείου Σωτηροπούλου κτηματίου και Αλεξίου Αντωνίου Πρίνου δικηγόρου κατοίκων Κρεσταίνων, Ενεφανίσθησαν οι γνωστοί μοι και μη εξαιρετέοι αφ’ ενός ...

Η Πρώτη Ελληνική Επανάσταση και ο Κροκόνδειλος Κλαδάς!

Νίκου Εγγονόπουλου, Κροκόνδυλος Κλαδάς

Θέτοντας τα πράγματα σε μια σωστή χρονολογική σειρά, όσον αφορά την δραστηριότητα των Ελλήνων εναντίων του οθωμανικού ζυγού, θα πρέπει να ανατρέξουμε πολύ πριν το 1821 που αποτελεί το σημείο αναφοράς του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Πρίν, λοιπόν την έναυση του φιτιλιού στον Μοριά στις 24 Μαρτίου, υπήρξαν και άλλες επαναστάσεις, άλλες μικρότερες και άλλες με πιο μεγάλη αντίσταση έναντι του οθωμανού δυνάστη. 

Μια από αυτές, η πρώτη χρονολογικά, έλαβε χώρα στις 9 του Οκτώβρη του έτους 1479 και είναι απορίας άξιο το σθένος των επαναστατών, με πρωτεργάτη τον Κροκόνδειλο Κλαδά, αφού είναι μόλις λίγα χρόνια μετά την ολοκληρωτική επικράτηση της πανίσχυρης Οθωμανικής, πολεμικής μηχανής.

Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα θα πρέπει να γνωρίσουμε τι εστί Κροκόνδειλος Κλαδάς ακι από που κρατούσε η "σκούφια"του. Ο Κροκόνδειλος ή Κροκόδειλος ή Ακροκόδυλος ήταν γιος του Θεόδωρου Κλαδά, αξιωματικού των Παλαιολόγων δεσποτών του Μυστρά.  Η εύρεση της οικογένειας Κλαδά εμφανίζεται σε αναφορές στον Μυστρά. Πολλοί ισχυρίζονται πως η καταγωγή είναι από τη Ήπειρο (λόγω δισύλλαβου ονόματος που μάλλον καταρρίπτεται αφού σε αναφορές στο δεσποτάτο διαφαίνεται πως είναι προσωνύμιο), αλλά δεν είναι η καταγωγή που μας ενδιαφέρει τόσο, όσο η δραστηριότητα που επέδειξαν.

Ο γόνος που μας ενδιαφέρει είναι ο Κροκόνδειλος ο οποίος γεννήθηκε, περίπου, το 1425 και όταν ανδρώθηκε ακολούθησε την παράδοση της οικογένειας και έγινε "Στρατιώτης". Φήμες που κυκλοφορούν...

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο μεγαλύτερος των Ελλήνων!

  

  Ως ελάχιστο φόρο τιμής προς τον μοναδικό, καθ' όλη την διάρκεια του Αγώνα, που δεν έκανε πίσω και που πίστεψε όσο κανένας άλλος το όραμα της απελευθέρωσης, Γέρο του Μοριά θα εκθέσω ιστορίες, περιστατικά και αποφθέγματα. Η περιληπτική αναφορά δεν μειώνει την σημασία των λόγων και των γεγονότων, όμως έχουν γραφτεί τόμοι ιστορίας από σημαντικότατους συγγραφείς και αφορούν τον Κολοκοτρώνη με βάση πρωτογενείς πηγές που δεν αφήνουν περιθώρια πλέον σχολιασμού και συμπλήρωσης. Ο ανΤικειμενικός μου σκοπός είναι η αναμόχλευση ψηγμάτων της εποχής του '21 για να συμπληρώσω την απλή αναφορά των σχολείων που διδάσκουν τα απιδιά μας. Δεν είναι υπερβολή ότι πολλά παιδιά δεν γνωρίζουν την σημασία της 25ης Μαρτίου, σημάδι, και αυτό, της παγκοσμιοποίησης και της αλλοτρίωσης της εθνικής μας συνείδησης.

Θάμα, καθαρά ελληνικό, ισορροπίας και μέτρου, μέσα από αντιφάσεις, διόλου υπεράνθρωπος, άνθρωπος σ΄όλη την έννοια του όρου, από τα σπλάχνα μέσα του λαού, δεμένΟς μαζί του από χίλιες μεριές, αρετές και αδυναμίες...

Έξω από τους γενικούς χαρακτήρες της ράτσας και τους προσωπικούς του, αποκορυφώνονται στη φυσιΟγνωμία του, ιστορία κι αγώνες πέντε αιώνων κι ανοίγει το κεφάλαιο άλλων τόσων που έρχονται. Φτάνει να συλλογιστεί κανένας πως είναι το σύνορο του κλέφτη και του θεμελιωτή λεύτερου λαού...

 (Σπύρος Μελάς, "Ο Γέρος του Μοριά)

Κολοκοτρώνα, Κολοκοτρώνα! Έτσι λέγανε οι Τούρκοι, μικροί και...

Επιφανείς Ηλείοι: Ιωάννης Σπηλιόπουλος, ο πρώτος εικαστικός που εκτοπίστηκε με το ιδιώνυμο.

Ο όρος αναφέρεται στο «ιδιώνυμο» (ειδικό) αδίκημα όπως περιγράφεται στον νόμο N.4229/24 Ιουλίου 1929 (ΦΕΚ 245/Τεύχος Πρώτον/25 Ιουλίου 1929) μετά από πρόταση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Ο τίτλος του νόμου ήταν "Περί των μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών". Ο στόχος του ήταν η ποινικοποίηση των "ανατρεπτικών" ιδεών, ιδιαίτερα η δίωξη κομμουνιστών, αναρχικών και η καταστολή των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων. Ιδιώνυμο στη Νομική Επιστήμη ονομάζεται το έγκλημα εκείνο για το οποίο προβλέπονται ιδιαίτερες ποινές σε σχέση με τα εγκλήματα της γενικής κατηγορίας, όπου αυτό υπάγεται. Ο όρος από το 1929 απέκτησε πολιτική σημασία και σήμανε κάθε κατασταλτικό μέτρο που εφαρμόστηκε έως το 1974 και ποινικοποιούσε την υποστήριξη και διάδοση των κομμουνιστικών ιδεών. Ο Ιωάννης Σπηλιόπουλος 1906-1975 γεννήθηκε στον Δούκα της Ηλείας το 1906. Φοίτησε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του Μετσόβου Πολυτεχνείου το 1926-1933 μετά από παρότρυνση του Γεωργίου Ροΐλου. Δάσκαλοι του ήταν οι Ιακωβίδης, Ροΐλος, Παρθένης, Σκίπης, Αργυρός, Δημητριάδης, Θωμόπουλος, Μαθιόπουλος και ο Σπύρος Βικάτος από το εργαστήρι του οποίου αποφοίτησε με Αριστείου Έπαινον το 1933. Η ένταξή του στην αριστερά κατά τα φοιτητικά του χρόνια καθυστέρησε την αποφοίτησή του.

Ο περιβόητος Μανιαδάκης τους κυνηγούσε για τρεις ημέρες...

Αρχαία Ελλάδα και γεωγραφικά όρια της Μακεδονίας κατά τον Σρτάβωνα.

Ένα θέμα που επικρατεί, και αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης, μελετητών και ιστορικών  είναι το κατά πόσο είχαν ελληνική συνείδηση οι οι πόλεις-κράτη της Ελληνικής αρχαιότητας. Ο καθένας αναφέρει τη δική του άποψη, πολλές φορές χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν ιστορικά στοιχεία που μας άφησαν Έλληνες και Ρωμαίοι περιηγητές που αποτελούν και πρωτογενείς πηγές. Στα τέλη του έκτου αιώνα π.χ. ο Εκαταίος ο Μιλήσιος συγγραφικό έργο Περίοδος Γης ή Περίπλους. Ο Ηρόδοτος καταγράφει στα δικά του ταξίδια τις αντιθέσεις των Ελλήνων με τους άλλους λαούς που καλούνται βάρβαροι. Η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και οι κατακτήσεις του επιτρέπουν ταξίδια στο Νέαρχο, τον Πυθέα και τον Ποσειδώνιο οι οποίοι καταγράφουν στα έργα τους νέα δεδομένα όσον αφορά νέους τόπους. Η ρωμαϊκή κατάκτηση θα δώσει το έναυσμα σε πολλούς περιηγητές να δώσουν το δικό τους στίγμα και να καταγράψουν αρχαία μνημεία και τόπους. Η περιήγηση από τον χαρακτήρα της ξενάγησης, που είχε ως τότε, θα αποκτήσει τη μορφή του ταξιδιού. Ο Διονύσιος ο περιηγητής δίνει στην περιήγηση μία άλλη μορφή με φιλολογικό ενδιαφέρον. Ο Στράβωνας θα καθιερώσει την γεωγραφική περιήγηση και ο νεότερος του Παυσανίας γράψει το μνημειώδες έργο "Ελλάδος περιήγησις" μέσα στο οποίο θα διασωθούν θρύλοι και τοπικές παραδόσεις. Η Ελλάδος περιήγηση του Παυσανία θα καθιερώσει την εγκυκλοπαιδική πτυχή τις περιήγησης.

Επανερχόμενοι στο θέμα της ενότητας και της Ελληνικής συνείδησης των πόλεων-κρατών θα σταθούμε στα στοιχεία που μας δίνει ο, αρχαιότερος του Παυσανία, γεωγράφος Στράβων για την Μακεδονία και το κατά πόσο την θεωρεί Ελληνική. Η Μακεδονία περιορίζετε εκ μεν δυσμών την παραλία του Αδρίου, εξ ανατολών δε τη παραλλήλω ταύτης μεσημβρινή γραμμή την δια των εκβολών Έβρου ποταμού και Κυψέλων πόλεως, εκφορά δε τι νοούμενη ευθεία γραμμή τη δια Βερτίσκου όρους και Σκάρδου και Ορβήλου και Ροδόπης και Αίμου. Τα γαρ όρη τα αρχόμενα από του Αδρίου διήκει κατά ευθείαν γραμμή έως του Εύξεινου, ποιούντα χερσονήσον μεγάλην προς νότον, την τε Θράκην ομού και Μακεδονίαν και Ήπειρον και Αχαΐαν. Εκ νότου δε τη εγνατία οδώ από Δυρραχίου πόλεως προς ανατολάς ιούσιν έως Θεσσαλονικείας.Κα έστι το σχήμα τούτο της Μακεδονίας παραλληλογράμμου έγγιστα.

(Η Μακεδονία έχει ως όριο της τα παράλια της Αδριατικής. Προς το ανατολικό σύνορο της είναι παράλληλος προς αυτήν γραμμή. Στα νότια, η γραμμή που περνάει από την πόλη Κυψέλα και τον Έβρο ποταμό. Στα βόρεια, η νοητή ευθεία γραμμή, που περνάει από το όρος Βερτίσκο και τον Όρβηλο, τον Σκάρδο, τη Ροδόπη και το Αίμο, είναι το όριο της. Γιατί τα όρια αυτά, αφού ξεκινήσουν από την Αδριατική, συνεχίζουν ως τον εύξεινο Πόντο, σχηματίζοντας μία Χερσόνησο, στην οποία συνέχονται η Θράκη μαζί με τη Μακεδονία και την Ήπειρο και την Αχαΐα. Από τα νότια η Μακεδονία έχει  ως όριο στην Εγνατία οδό, από την πόλη του Δυρραχίου όπως πηγαίνει κανείς βαδίζοντας προς τα ανατολικά με κατεύθυνση τη Θεσσαλονίκη. Και είναι το σχήμα του το της Μακεδονίας όμοιο πάρα πολύ με παραλληλόγραμμο).

Με άλλα λόγια ο Στράβων συνυπολογίζει στη Μακεδονία και την Ήπειρο ως τις ακτές της Αδριατικής και φτάνει προς τα ανατολικά ως τον Έβρο και την πόλη Κύψελα. Στο Η΄βιβλίο του  λέει χαρακτηριστικά:" μετά λοιπόν τους Ηπειρώτες και τους Ιλλυριούς στους Έλληνες ανήκουν οι Ακαρνάνες και οι Αιτωλοί και οι Οζόλες Λοκροί. Επιπλέον και οι Φωκείς και οι Βοιωτοί. Αντίκρυ από τους τελευταίους, πέρα από μία στενή θάλασσα κείται η Πελοπόννησος".

Στο Ζ΄βιβλίο του αναφέρει:" το Αιγαίο Πέλαγος βρέχει δύο πλευρές της Ελλάδας, αυτήν που βλέπει προς τα ανατολικά και τείνει από το Σούνιο ως τη Θεσσαλονίκη, την μακεδονική πόλη... Και την άλλη που βλέπει προς το Νότο, τη Μακεδονική, από τη Θεσσαλονίκη στον Στρυμόνα. Ορισμένοι Ωστόσο και την ακτή από το Στρυμόνα έως μέχρι το Νέστο την εκχωρούν στην Μακεδονία, επειδή ο Φίλιππος ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για αυτούς τους στόχους ώστε να τους κάνει δικούς του".

Σύμφωνα λοιπόν μετά σταχυολογήματα από το έργο του Στράβωνα παρατηρούμε καθαρά τα όρια της Μακεδονίας, στον αρχαίο κόσμο, όμοια με αυτά που γνωρίζαμε μέχρι πριν την επαίσχυντη συνθήκη των Πρεσπών. Η ιστορία αποδεικνύεται τυφλή, όπως και η δικαιοσύνη, και δυστυχώς γράφεται κατά παραγγελία με αποτέλεσμα στο μέλλον να την διαβάζουν διαστρεβλωμένη.

ΞΕΝΟΦΩΝ, Συμπόσιον Καλλία υπέρ Αυτόλυκου.

Ο Καλλίας διοργανώνει συμπόσιο προς τιμήν του Αυτόλυκου, ο οποίος στα Παναθήναια του 422 π.Χ. νίκησε στο παγκράτιο. Ο γελωτοποιός Φίλιππος και διάφοροι χορευτές επιχείρησαν να διασκεδάσουν τους συμποσιαστές, δίνοντας αφορμή για σχόλια και συζητήσεις. Κάποια στιγμή ο Φίλιππος και ο Καλλίας εξέφρασαν την επιθυμία τους να σβήσουν τη δίψα τους με το κρασί.

[2.24] ὁ δ’ αὖ Σωκράτης εἶπεν· Ἀλλὰ πίνειν  μέν, ὦ ἄνδρες, καὶ ἐμοὶ πάνυ δοκεῖ· τῷ γὰρ ὄντι ὁ οἶνος

ἄρδων τὰς ψυχὰς τὰς μὲν λύπας, ὥσπερ ὁ μανδραγόρας τοὺς

ἀνθρώπους, κοιμίζει, τὰς δὲ φιλοφροσύνας, ὥσπερ ἔλαιον

φλόγα, ἐγείρει. [2.25] δοκεῖ μέντοι μοι καὶ τὰ τῶν ἀνδρῶν σώ-

ματα ταὐτὰ πάσχειν ἅπερ καὶ τὰ τῶν ἐν γῇ φυομένων.

καὶ γὰρ ἐκεῖνα, ὅταν μὲν ὁ θεὸς αὐτὰ ἄγαν ἁθρόως ποτίζῃ,

οὐ δύναται ὀρθοῦσθαι οὐδὲ ταῖς αὔραις διαπνεῖσθαι· ὅταν

δ’ ὅσῳ ἥδεται τοσοῦτον πίνῃ, καὶ μάλα ὀρθά τε αὔξεται καὶ

θάλλοντα ἀφικνεῖται εἰς τὴν καρπογονίαν. [2.26] οὕτω δὲ καὶ

ἡμεῖς ἂν μὲν ἁθρόον τὸ ποτὸν ἐγχεώμεθα, ταχὺ ἡμῖν καὶ

τὰ σώματα καὶ αἱ γνῶμαι σφαλοῦνται, καὶ οὐδὲ ἀναπνεῖν,

μὴ ὅτι λέγειν τι δυνησόμεθα· ἂν δὲ ἡμῖν οἱ παῖδες μικραῖς

κύλιξι πυκνὰ ἐπιψακάζωσιν, ἵνα καὶ ἐγὼ ἐν Γοργιείοις

ῥήμασιν εἴπω, οὕτως οὐ βιαζόμενοι μεθύειν ὑπὸ τοῦ οἴνου

ἀλλ’ ἀναπειθόμενοι πρὸς τὸ παιγνιωδέστερον ἀφιξόμεθα.

[2.27] ἐδόκει μὲν δὴ ταῦτα πᾶσι· προσέθηκε δὲ ὁ Φίλιππος ὡς

χρὴ τοὺς οἰνοχόους μιμεῖσθαι τοὺς ἀγαθοὺς ἁρματηλάτας,

θᾶττον περιελαύνοντας τὰς κύλικας. οἱ μὲν δὴ οἰνοχόοι

Μτφρ. Α.Ν. Διαμαντόπουλος. [1937] 1975. Ξενοφώντος Συμπόσιον. Αρχαίον κείμενον, εισαγωγή, μετάφρασις, σημειώσεις. Αθήνα: Πάπυρος.

Ο δε Σωκράτης πάλιν είπε: «Να πίνωμεν, φίλοι μου, και εγώ πολύ συμφωνώ· διότι πράγματι ο οίνος ποτίζει τας ψυχάς και με τούτο τας μεν λύπας αποκοιμίζει όπως τους ανθρώπους ο μανδραγόρας, τας δε φιλοφροσύνας ερεθίζει όπως την φλόγα το έλαιον. Νομίζω όμως ότι και τα συμπόσια των ανθρώπων πάσχουν ό,τι και τα φυτά της γης· διότι και εκείνα, όταν μεν ο θεός τα ποτίζη αφθόνως, δεν δύνανται ορθά να είναι ουδέ να δροσίζωνται με την αύραν· όταν όμως πίνουν όσον εις αυτά αρέσει, και πολύ ορθά αναπτύσσονται και ζωηρά φθάνουν μέχρι της καρποφορίας. Και ημείς επίσης, αν μεν το ποτόν το κεράσωμεν πολύ, γρήγορα και το σώμα μας και ο νους θα πάθουν και δεν θα είμεθα εις θέσιν όχι μόνον να λέγωμεν τίποτε, αλλά ουδέ ν' αναπνέωμεν. Αν όμως οι υπηρέται με μικρά ποτήρια συχνά μας δροσίζουν ―ας μεταχειρισθώ και εγώ του Γοργίου την έκφρασιν―, ούτω, χωρίς να βιαζώμεθα να μεθύωμεν υπό του οίνου, λογικά θα φθάσωμεν εις την καλυτέραν διασκέδασιν». Συνεφώνησαν όλοι με τούτο· ο Φίλιππος μόνον επρόσθεσεν ότι οι οινοχόοι πρέπει να μιμούνται τους καλούς αρματηλάτας, να περιφέρουν δηλαδή συχνότερα τα ποτήρια· και οι οινοχόοι ούτω και έκαμναν.

Παράσιτοι και παράσιτα, προέλευση και ετυμολογία!

Αρχαίο Ελληνικό συμπόσιο

Η συνήθεια των αρχαίων Ελλήνων να έχουν τακτικά πολυπληθή δείπνα είναι γνωστή και αποτέλεσε την αφορμή της υιοθετησής της από τους Ρωμαίους και μέσα στο χρόνο να φθάσει ως και τις μέρες μας με αρκετές παραλλαγές. Το οποιοδήποτε ευχάριστο γεγονός όπως ένας γάμος, μια άφιξη φιλοξενούμενου ή μια γέννηση τέκνου ήταν ευκαιρία για δείπνο. Η αναγγελία του γίνονταν στην αγορά με προφορικές προσκλήσεις, συνήθως την τελευταία μέρα, αλλά ενίοτε και από ημερών. Οι προσκεκλημένοι, οι οποίοι καλούνταν κλητοί, μπορούσαν να προσκαλέσουν με την σειρά τους και άλλους φίλους οι οποίοι ονομάζονταν άκλητοι, αυτόματοι ή αυτεπάγγελτοι. Το ζήτημα του αριθμού των άκλήτων ήταν πολύ λεπτό και αποτέλεσε μέγα θέμα με το οποίο ασχολήθηκε και ο Πλούταρχος στα Συμποσιακά Προβλήματα ( VI π.1), "Το δέ των επικλήτων έθος, ούς νυν Σκιάς καλούσιν, ού κεκλημένων επί το δείπνον αγομένους, εζητείτο πόθεν έσχε την αρχήν".

Ενίοτε όμως γίνονταν κατάχρηση αυτού του δικαιώματος και με επιδέξιο τρόπο παρείσφυαν στα δείπνα υπεράριθμοι δαιτυμόνες με αποτέλεσμα να δημιουργείται έντονο πρόβλημα. Οι γελωτοποιοί και οι βωμολόχοι οι οποίοι γαι να συμψηφίσουν την διασκέδαση που περείχαν στους τροφίμους μεγάλωναν τον αριθμό  ακόμη περισσότερο και  καλούνταν επίκλητοι, σκιές και παράσιτοι.

Η πένα του Λουκιανού διατήρησε ως και τις μέρες μας την ειδική μελέτη του "Περί παρασίτου", ότι "παρασιτική εστί τέχνη ποτέων και βρωτέων και των δια ταύτα λεκτέων, τέλος δε αυτής το ηδύ ". Η τέχνη δηλαδή του παρεισφύειν, του τρώγειν και του πίνειν με παραπέτασμα καπνού το λέγειν με σκοπό το ευάρεστον.

Οιαδήποτε ομοιότητα ή παραπομπή με την εποχή μας είναι τυχαία και πέραν της προθέσεως του γράφοντος!

Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες!

 Αριστερά ο Δ.Μπαϊρακτάρης και δεξια ένα κουτσαβάκι μπροστα στον Πύργο των Αέρηδων

Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα συμμορίες της Αθήνας λυμαίνονταν τις γειτονιές και ήταν ο φόβος και οτρόμος των πολιτών. Από αυτές τις συμμορίες που αυτοαποκαλούνταν μάγκες ξεπήδησαν τα κουτσαβάκια, ψευτόνμαγκες δηλαδή και λιγότερο επικίνδυνοι. Η ετυμολογία της λέξης είναι κουτσά και βαίνω δηλαδή βαδίζω. Αυτοί οι ψευτόμαγκες βάδιζαν αργά με ένα ελαφρύ ψεύτικο κούτσαμα από το ένα πόδι, έσκυβαν το κεφάλι από την άλλη και μετέπειτα δεν φορούσαν το ένα μανίκι του σακακιού τους. Έφεραν σελάχι μάλλινο μέσα στο οποίο έκρυβαν μαχαίρι το οποίο το χρησιμοποιούσαν συχνά - πυκνά.
Κατά το 1893 συστήθηκε ο θεσμός της στρατιωτικής αστυνομίας και με επικεφαλής τον αστυνομικό διευθυντή Δημήτρη Μπαϊρακτάρη ξεκίνησε ο διωγμός των κουτσαβάκηδων. Τους έκοβε το μισό μουστάκι, το ένα αφόρετο μανίκι ή τις λοϊδες μαλλιών που άφηναν.
Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι από το βιβλίο του δημοσιογράφου Τάσου Κοντογιαννίδη, «Μπαϊρακτάρης, πολιτικοί και κουτσαβάκηδες» και περιγράφει με απολαυστικό τρόπο τη δράση του περίφημου αστυνομικού.   Τα μάτια όλων πέφτουν πάνω στον Μπαϊρακτάρη. Σε όσους έχουν ροπή προς το έγκλημα προκαλεί φόβο και τρόμο. Και σ’ εκείνους που επιθυμούν την ήρεμη ζωή, την ευταξία και την ασφάλεια, σεβασμό και εμπιστοσύνη.
«Φέρε μου το γουρνοψάλιδο! …» διατάζει τον αστυνομικό. Εκείνος, βιαστικά, βγάζει απ’ το δισάκι του ένα χοντρό ψαλίδι, από εκείνα που κουρεύουν τα γιδοπρόβατα. Οι τρεις μάγκες αρχίζουν να δυσανασχετούν. Σηκώνουν ψηλά το κεφάλι σα να κάνουν ικεσία στον ύψιστο και ψιθυρίζουν…
Όχι κύριε διευθυντέα, να χαρείς τα πεθαμένα σου…
Γιατί κύρ’ αστυνόμε, εγώ είμαι αθώος… -Σκάστε ζαγάρια!
Τώρα θα σας δείξω ψωρόμαγκες της μισής οκάς! Και αφού παίρνει στα χέρια του το ψαλίδι, φωνάζει στον εύζωνα. «Φέρε μου αυτόν τον σέρτικο που συνέχεια φωνάζει». 
Ο αστυφύλακας αρπάζει τον πιο ψηλό απ’ τα μαλλιά και το μπράτσο και τον οδηγεί βιαίως μπροστά στον διευθυντή. -«Να δω ρε ζαγάρ αν θα ξαναπάς κάτω από το παράθυρο της χήρας και θα μαχαιρώνεστε…».
Και με τη βοήθεια άλλων δύο αστυνομικών που τον κρατούν χεροπόδαρα, με μια ψαλιδιά αφαιρεί το αριστερό μέρος του τσιγκελωτού μουστακιού και του το δίνει στο χέρι.
 -Πάρτο! Πάρτο! Κι αν σε ξαναδώ, θα σε κουρέψω! Μπρος! Κυκλοφόρα τώρα έτσι, ρεζίλι! Θα σας μάθω εγώ!… Φέρτε μου τον άλλο!
Οι άνδρες του οδηγούν με όχι τόσο κομψό τρόπο και τον δεύτερο και κατόπιν τον τρίτο. Και οι τρεις χωρίς το μισό μουστάκι! Ταπεινωμένοι και εξευτελισμένοι κρύβουν τα πρόσωπά τους για να μη τους δει ο κόσμος που γελά με το χάλι τους. Τα ειρωνικά γέλια με τα πικρόχολα σχόλια ακούγονται τώρα στ’ αυτιά των κουτσαβάκηδων ενοχλητικά. Μοιάζουν με ανήμερα θηρία! Αν μπορούσαν, θ’ άρπαζαν ένα μαχαίρι για να τιμωρήσουν αυτούς που τους χλευάζουν.   Τώρα όμως κρύβουν τα πρόσωπά τους για να μη φανεί στα αδηφάγα μάτια των περιέργων το κομμένο μουστάκι και ρεζιλευτούν ακόμα περισσότερο.
 -«Ε, εσύ! Εσύ με το ζωνάρι στο χέρι! Αυτό το μαχαίρι δεν είναι δικό σου;»
 -«Τι; Η σκανταλιάρα; Ηηήταν κύρ’ Αστυνόμε. Την είχα μαζί μου να καθαρίζω κάνα μήλο…».
 -«Και απ’ το σακάκι γιατί αφήνεις να κρέμεται το μανίκι σου;»
 «Όχι κύρ’ αστυνόμε, πονάει ο πιασμένος ώμος μου, γι αυτό…».
-«Για να μη το φοράς, πάει να πει ρε ρεζίλι ότι δεν σου χρειάζεται».
«Οοόχι κύρ’ διαφεντή! Καινούργιο πράμα είναι, μηηη!…» Με μιας ο συνταγματάρχης αρπάζει το κρεμάμενο μανίκι και με το ψαλίδι το κόβει με μανία.
 -«Μπρος! Πάρτο και μην το ξαναδώ να κρέμεται γιατί θα στο ξανακόψω!…»
ην ίδια τύχη είχαν όσα μανίκια κρέμονταν…
Η ξεφτίλα ήταν μεγάλη και στην μια και στην άλλη περίπτωση και έτσι προτιμούσαν να μπούν στην φυλακή ή αλλιώς "στενή" παρά να κυκλοφορήσουν ανάμεσα στον κόσμο με αποτέλεσμα να βγει η φράση: "Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες".
 Τ Σήμερα, για όσους αγνοούν την ιστορία, το όνομά του παραπέμπει στα γνωστά κεμπάμπ στο Μοναστηράκι, έργο ενός από τους απογόνους του....
ΠΗΓΕΣ:
Τάσου Κοντογιαννίδη, «Μπαϊρακτάρης, πολιτικοί και κουτσαβάκηδες»,
Μηχανή του χρόνου

Η σύλληψις του Κολοκοτρώνη!

Η σύλληψις του Κολοκοτρώνη έλαβε χώρα κατά την νύκτα της 6ης προς 7ης Σεπτεμβρίου 1833. Ο μοίραρχος Κλέωπας περιστοιχιζόμενος ύπο τεσσαράκοντα χωροφυλάκων ωπλισμένων βαρύτατα κινεί πορείαν πάσης ησυχίας προς τον οικίσκο του Γέρου του Μοριά ίνα εκτελέσωσι τας διαταγάς της αντιβασιλείας προς σύλληψις του Κολοκοτρώνη και μεταφοράς αύτου εις Ανάπλι.
Οι χωροφύλακες εισορμήσαντες ηρεύνησαν πανταχού. Η ελπίς ευρέσεως όπλων και οπλοφόρων ήτο φρούδη. Εύρον μόνον έν σπαθί, έν τουφέκι και μίαν πιστόλαν ανήκονταν εις αυτόν τον Κολοκοτρώνην, τα οποία και κατέσχον. Αυτά ήσαν τα όπλα τα οποία έλαβον τοσάκις το βάπτισμα του πυρός και τοσάκις εδόξασαν την μαχόμενην πατρίδα.
Ο Κολοκοτρώνης είπε με πικρία σαρκάζων εις τον Κλέωπα:
Τι εχρειάζετο τόσος στρατός; Έφτανε να μου στείλουν ένα σκυλί μαλλιαρό, από εκείνα που κάνουν θελήματα, μ΄ ένα γράμμα να πάω στ΄Ανάπλι και μ΄ένα φανάρι στ στόμα του για να μας φέγγη και των δυό μας...