31-Δεκεμβρίου-1790: Η αρχαιότερη διασωθείσα ελληνική εφημερίδα!

Πρωτοσέλιδο

Η πρώτη ελληνική εφημερίδα κυκλοφόρησε στη Βιέννη από τον ζακυνθινό λόγιο, εκδότη και τυπογράφο Γεώργιο Βενδότη τον Ιούνιο του 1784. Η εφημερίδα διέκοψε την κυκλοφορία της μόλις μέσα σε ένα δίμηνο, μετά από πιέσεις του Σουλτάνου προς τις αυστριακές Αρχές. Δυστυχώς, δεν έχει διασωθεί κανένα αντίτυπο από τα οκτώ φύλλα που έβγαλε συνολικά η εφημερίδα του Βενδότη.
Στα τέλη του 1790, κυκλοφόρησε στην Βιέννη η Εφημερίς των δύο πρωτοπόρων Ελλήνων τυπογράφων Πούλιου και Γεωργίου Μαρκίδη-Πούλιου. Οι αδελφοί Πούλιου, που κατάγονταν από την Σιάτιστα, είχαν λάβει άδεια από τις αυστριακές Αρχές, από τον Οκτώβριο του 1790 για την έκδοση εφημερίδας στην ελληνική, την "Ιλλυρική" (Σερβική) και τη Γερμανική γλώσσα.
Από τα πρώτα φύλλα της η Εφημερίς δημοσίευε σε συνέχειες τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπως τα διατύπωσε η Γαλλική Επανάσταση. Στην εφημερίδα αυτή τυπώθηκαν επίσης πολλά εθνεγερτικά συγγράμματα του Ρήγα Βελεστινλή. Μεταξύ άλλων, τυπώθηκαν σε μορφή βιβλίου στο ίδιο τυπογραφείο το Σχολείον των ντελικάτων εραστών, ο Θούρειος και η Χάρτα της Ελλάδος.
Η Εφημερίς έπαψε να κυκλοφορεί το 1797 μετά τη σύλληψη του Ρήγα Φεραίου αλλά και του Γεωργίου Πούλιου, που βρισκόταν στο τυπογραφείο, ενώ ο αδελφός του απουσίαζε στο εξωτερικό.
Η εξέλιξη της τυπογραφίας καθυστέρησε στον ελλαδικό χώρο εξαιτίας της Τουρκοκρατίας. Παρόλα αυτά, αξιόλογες προσπάθειες έγιναν το 1819 σε δύο σημαντικές πνευματικές εστίες της υπόδουλης Ελλάδας, τις Κυδωνίες της Μικράς Ασίας και τη Χίο. Με το ξέσπασμα όμως της επανάστασης του 1821, οι Κυδωνίες καταστράφηκαν και μαζί με αυτές και το τυπογραφείο. Ακολούθως, ένα χρόνο αργότερα, με τη σφαγή της Χίου, και αυτό το τυπογραφείο έπεσε θύμα της εκδικητικής μανίας των Τούρκων.
Το τυπογραφείο της Κέρκυρας δεν ήταν σε θέση να προσφέρει καμία υπηρεσία στην ελληνική επανάσταση εξαιτίας της σχετικής απαγόρευσης από τον Άγγλο κυβερνήτη των Ιονίων Νήσων.
Τον Ιούνιο του 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντης έφερε στην Ύδρα, από την Τεργέστη, ένα πιεστήριο το οποίο μετά από περιπέτειες λειτούργησε μέσα σε ένα τζαμί στην Καλαμάτα από τους τυπογράφους των κατεστραμμένων πια Κυδωνιών. Σε αυτό το τυπογραφείο τυπώθηκαν οι πρώτες προκηρύξεις της επανάστασης και η πρώτη εφημερίδα της επαναστατημένης Ελλάδας, Σάλπιγξ Ελληνική.

Ο Αγιοβασιλιάτης. (Μέρος Α')

Το παρακάτω διήγημα είναι του γνωστού λογοτέχνη  και ιστοριοδίφη, της περιοχής μας, Αγησίλαου Τσέλαλη. Το συγκεκριμένο διήγημα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Καθημερινή" το 1938, μετά από διαγωνισμό που είχε προκηρύξει. Για την ιστορία, είχε πάρει το πρώτο βραβείο και ο συγκεκριμένος διαγωνισμός υπήρξε πανελλήνιος, πράγμα που το καθιστά την επιτυχία του  ακόμα πιο σημαντική.

  

- "Περικλίνα, μωρήηηη!!! Άααχ άτιμοι γειτόνοι, με φάγατε.
Μωρ' Περικλίνααααα..."
- "Τι ορίζεις κυρ-Γιάννη;
- Τι ορίζω μωρή;! Τι ορίζω, μου λες;
- Τι ορίζεις καλέ; Τι θές;  Ξανά απολόγήθη η Περικλίνα από το παρεθύρι. Μα πριν προφτάση να καταλάβη, ένα μπάμ, ένα δυνατό φρούούού, κάκάκά, ετάραξε την ηρεμία της γειτονιάς.
- Να, για να σου δείξω εγώ τι ορίζω.
 -Γιατί μου ξεραίνεις τα παιδιά μου ρε αθεόφοβε;!. Εφώναξε η Περικλίνα, που είδε πια το κακό. Γιατί τα σκοτώνεις, ρε, τα πουλιά; Τι σου φάγανε ρε ανάποδε γείτονα πια;!
- Σας το είπα, μωρή, μαζώχτε τα ζωντανά σας. Δεν υποφερνώστε πια. Τη μια το γουρούνι,την άλλη τα μαρτίνια, τώρα τα πουλιά!!! Μ' αφανίσατε πια. Δεν έμεινε φράχτη, δεν έμεινε κλαρί, δεν έμεινε λάχανο. Και τους μιλάς, τους αφιλότιμους και σου λέει τι ορίζω!!! Να τι ορίζω.
Και θυμωτά, άγρια, άρπαξε τον σκοτωμένο κόκκορη από τη φτερούγα, τον πέταξεστην αυλή κι' άρχισε μ' ακράτητη οργή να διορθώνη τον χαλασμένο φράχτη και να λέη, να λέη και ν΄αν΄βει με τα λόγια του.
Ηπερικλίνα εκατέβη στην αυλή, επήρε τον κόκκορη και φουρκισμένη, αμίλητη, μπήκε στο σπίτι.
Ένας σπάρτινος φράχτης εχώριζε την αυλή του Περικλή από τον κήπο και το σπίτι του Γιάννη. Κι αυτός ο φράχτης ήταν η αιτία να χωρίζωνται χρόνια τώρα οι δυο φαμεληες μ' έχθρα. Για το παραμικρό σγάρλισμα, που έκαναν οι κότες στον κήπο, άρχιζαν τα λογομιλήματα, οι φιλονικείες, η γκρίνια, τα δικαστήρια. Και η έχθρα δυνάμωνε, διαρκούσε και φυτευώτανε στα παιδιά, που ενώ μικρά παίζανε μαζύ, χοροπηδούσανε και γελούσανε αγκαλιασμένα, τώρα, που μεγαλώνουν, φυλάει το ένα τ' άλλο να βρη αφορμή να ανοίξουν φιλονικείες.
Τώρα, με το σκότωμα του κόκκορη θ' άνοιγε η μεγάλη φασαρία. Ο γιάννης το εκαρτέραγε. Κι' ένοιωθε πως ο φόβος να φτάσουν σε μεγαλείτερα. Επέτυχε βλέπεις το σμπάρο τον αγιοβασιλιάτη, που τον έθρεφαν για την πρωτοχρονιά. Τώρα που θα γυρίση από το χωράφι ο Περικλής, θα ιδή το κακό, θα τον πιάση άγριος θυμός, το φιλοτιμό του, και θα βγη να ζητήση το λόγο.
- Γι' ας έρθη ο μασκαράς! Ρε, θα του ειπή διαλογίζεται ο Γιάννης, έχεις και μούτρα και μιλάς κι' όλας; Θέλεις και τα ρέστα; Και άν ειπή λόγο, κι' αρχίση το βρισίδι και κάμη την παλληκαριά να φθάση σε μεγαλείτερα, τότε θα γένη το αγίνωτο. Και επερίμενε μ' αγωνία ο Γιάννης τον ερχομό του, με τα νεύρα ταραγμένα και το μυαλό θολωμένο. Ήταν και στο αίμα του πια η φιλονεικεία και σαν να ένοιωθε πως τον έτρεφε το σαράκι αυτό που του τάραζε τα νεύρα και την ψυχή και του έκανε την ζωή μαύρη κι' αγλύκιατη, ζητούσε τον καυγά, το δικαστήριο, φιρί φιρί. Του είχε καθήση αρρώστεια αγιάτρευτη. Κι' όλο το δίκηο τον έπνιγε, κι' όλο το φιλότιμο τον άναβε. Κι' έβρισκε το γειτονά του να φαγωθή. Κι' ο Περικλής χόρευε του μίσους το χορό με το γειτονά του.
Πέφτοντας ο ήλιος γύρισε ο Περικλής από τη δουλειά, εξεφόρτωσε τα ζα, τους έβαλε φάγνα, ανέβη στην αυλή κι' είδε τις πλάκες ματωμένες στο μέρος που επετάχθη ο κόκκορης.
- Κοτόπλο έσφαξες γυναίκα; Η φτώχεια θέλει καλοπέραση, ε;
- Κοτόπλο, αμή! Εφτούνος ο αχαίρευτος μας ξέρανε. Έρριξε με το ντουφέκι και μας σκότωσε τον αγιοβασιλιάτη μας!. Είπε με πίκρα και θυμό η Περικλίνα.
Άναψ' αυτός. - Δεν έχει φιλότιμο ο λωβός. Τι του χάλασε; Τα καπητούρια; Τόσες φορές έδωσα τόπο στην οργή. Μα όχι κι' έτσι!! Να ρήξη επίτηδες του αγιοβασιλιάτη, τον σημαδεμένο κόκκορη για τη χρονιάρα μέρα. Στον αγιοβασιλιάτη του σπιτιού!!! Δεν τρώγεται πια... Απέ φταίει κανείς να ξεστυλιαρώση τον κασμά και στον πιάση τον αφιλότιμο και στον κάμη, που να μην τον πιάνη βασιλικός γιατρός στα χέρια του. Φταίει; Φταίει ο φονηάς;
Τα κορίτσια του τον κοιτούσαν μαρμασμένα.
- Καλά, έμπα τωρα μέσα χριστιανέ μου, κι' ότι έγινε έγινε. Δεν πάει να χαθή. Και πια, τι έκαμε, τι απόλαψε. Η κακία θα του μείνη. Αυτή θα του φάη το κεφάλι. Έλα τήρα τη δουλειά σου τώρα. Του είπε η Περικλίνα, έτσι, σα φοβισμένη, για να προλάβη τα μεγαλείτερα.
- Ο θεός να σε φυλάη από τον κακό γείτονα, καλά το λέει κι' ο λόγος. Κι' εκούνησε το κεφάλι ο Περικλής, δυνατά, για να διώξη την κακή σκέψη, το θυμό. - Να 'ρχήσω πάλε τα δικαστήρια με φέρνει. Φασαρίες, χασομέριες,γκρίνια, έξοδα. Άει στην οργή!! Να βγαίνης στην αυλή σου, στην πόρτα σου, και να χεις την γκρίνια, τη βρισιά, το ντουφεκίδι με το γείτονα σου!; Με το γείτονα σου, μωρέ; Με ποιον να ειπής καλημέρα;!! Με τον εβραίο στη Γερουσαλήμ; Ας πάει να χαθή πια. Ούλο φιλονεικεία, ούλο γκρι-νταφ, ούλο δικαστήριο... Κοίταξε τα απιδιά του. Τα είδε για μια στιγμή πεινασμένα, πικραμένα, έρμα. Και οι χωροφυλάκοι, κλητήρες, δικαστές, δικηγόροι, φυλακή. Και κοντά τους ο κακός γείτονας, να βρίζη, να σκοτώνη. Κοίταξε και τον σκοτωμένο αγιοβασιλιάτη, που τον ετοίμαζε τώρα να τον μαδήση στην αυλή η Περικλίνα. Και, σα φώτιση, η γαλήνια, γελαστή, γλυκειά μορφή του Άγιο Βασίλη, που φέρνει τη χαρά και τα καλούδια, την αγάπη και την καλωσύνη, έλαμψε το νου του, γέμισε την ψυχή του. Και γαλήνεψε.

ΤΕΛΟΣ Α' ΜΕΡΟΥΣ.

Ναός Επικούρειου Απόλλωνος. Ο Ναός που περιστρέφεται, ο Ναός που δονείται!

 

Το Ιερό του Απόλλωνα στην Ηλεία, αλλά και ο Δελφικός Ναός κρύβουν σύμφωνα με τους ερευνητές, κάποια αναπάντεχα μυστικά. Οι αρχαίοι Ελληνικοί Ναοί δεν ήταν τυχαία αρχιτεκτονήματα. Σίγουρα, δεν κατασκευάστηκαν μόνο για να στεγάσουν τη αρχαία λατρεία, αλλά και για να αποτυπώσουν την αρμονία του Σύμπαντος.
Μέσα τους είναι εγγεγραμμένη η βαθιά γνώση που συνδέει τη Γη με τον Ουράνιο θόλο, τον άνθρωπο με το ʼπειρο. Ο Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες Ηλείας κρατά επίσης, κάποια αναπάντεχα μυστικά βαθιά κρυμμένα. Κυριολεκτικά βαθιά στα θεμέλια του. Αυτά που οι κλασικά σκεπτόμενοι επιστήμονες χαρακτήρισαν «σαθρά»δίχως να καταλάβουν το «μυστικό» που κρύβεται εκεί.
Οι πρώτες περίεργες ενδείξεις προέκυψαν από σχετική έρευνα του αρχαιολόγου Cooper, ο οποίος το 1972 έκανε κάποιες τομές στα θεμέλια του Ναού. Αυτό που ανακάλυψε είναι πως ολόκληρο το οικοδόμημα στηρίζεται πάνω σε μία ασυνήθιστη υπόγεια βάση. Στην ανατολική πλευρά του Ναού υπάρχει σε βάθος δύο μέτρων, ένα στρώμα προσεκτικά λαξευμένου βράχου, με κλίση προς το Νότο.

Πρόκειται για ένα κεκλιμένο επίπεδο, δηλαδή. Στη νότια πλευρά όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εκεί ο Ναός «κάθεται» πάνω σε φερτά υλικά, σε αναρρίμματα και συγκεκριμένα σε ένα στρώμα από κιτρινωπό πηλώδες χώμα και βότσαλα θαλάσσης. Το αποτέλεσμα; Ολόκληρος ο Ναός «γλιστράει και περιστρέφεται αργά γύρω από έναν κατακόρυφο άξονα στην Νοτιοανατολική γωνία του. Για να διευκολυνθεί αυτή η περιστροφή και να αποσβένονται οι κραδασμοί, ολόκληρη η βάση του Ναού είναι κατασκευασμένη από αλλεπάλληλα στρώματα πλακών που συνδέονται μεταξύ τους με μεταλλικούς συνδετήρες γύρω από τους οποίους έχει χυθεί μόλυβδος, όπως έγραψε το περιοδικό Τηλέραμα.

Παρόμοιες συνδέσεις έχουν παρατηρηθεί και στο δάπεδο του Ναού της Προναίας Αθηνάς στους Δελφούς, στο μυστηριώδες κτίσμα που είναι γνωστό με το όνομα«θόλος». Γιατί όμως,να έχει...

"Τέρμα τα δίφραγκα", πως βγήκε η έκφραση!

Κατά το δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα, τα μέσα που κυριάρχησαν στην μετακίνηση του κόσμου, στα αστικά κέντρα συνήθως, ήταν τα λεωφορεία, κατά κύριο λόγο, καθώς τα τρόλεϊ και τα τραμ. Σε αυτά την είσπραξη του αντιτίμου της διαδρομής αναλάμβανε ο εισπράκτορας που κάθονταν σε ένα κάθισμα περιστρεφόμενο και μπροστά του είχε έναν μικρό γκισέ γεμάτο ψιλά μια και κυριαρχούσε η δραχμή και οι υποδιαιρέσεις της. Οι διαδρομές ήταν κλιμακωτές και καθορίζονταν από το μήκος της διαδρομής. Την περίοδο που επικράτησε η έκφραση, περίπου το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1960, η ελάχιστη διαδρομή ήταν 50 λεπτά και αύξανε όσο αύξανε και η διαδρομή με την τιμή να φθάνει στις 2 δραχμές (δίφραγκο) έως το τέρμα της διαδρομής. Ο εισπράκτορας αναφωνούσε σε κάθε στάση και το τέλος του αντίστοιχου ποσού. Για παράδειγμα έλεγε, τέρμα η δραχμή, τέρμα τα μια και είκοσι και ου τω κάθ' εξής ως το τέλος της διαδρομής που αναφωνούσε "τέρμα τα δίφραγκα" και εννοούσε το τέλος της διαδρομής ή αλλιώς πως δεν πάει άλλο παραπέρα. Τότε γυρνούσε με το περιστρεφόμενο κάθισμα προς την αντίθετη κατεύθυνση που έδειχνε στους επιβαίνοντες πως πρέπει να κατέβουν.
Έτσι έμεινε η έκφραση "τέρμα τα δίφραγκα" ως και τις μέρες μας που υποδηλώνει αγανάκτηση, πως "δεν πάει άλλο". Η έκφραση έμεινε στην καθομιλουμένη από τους ίδιους τους εισπράκτορες οι οποίοι την χρησιμοποιούσαν και στην καθημερινή τους ζωή.
Σημείωση: Τα παραπάνω μου τα διηγήθηκε προ ολίγων ετών εισπράκτορας της εποχής.

Τι είναι το "κερατιάτικο" και πως βγήκε η έκφραση!

Οι παράνομες ερωτικές σχέσεις κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας τιμωρούνταν σκληρά. Αν ο άνδρας και οι γυναίκα ήταν ανύπαντροι τους καταδίκαζαν σε 90 ραβδισμούς. Τον άντρα τον χτυπούσαν στις πατούσες και τη γυναίκα στα οπίσθια. Αν ο ένας ήταν παντρεμένος, καταδικαζόταν σε θάνατο με λιθοβολισμό. Αν ήταν και οι δύο παντρεμένοι τους λιθοβολούσαν και πάλι, αφού όμως πρώτα έβαζαν στη βράκα της γυναίκας μία γάτα. Αν μια ανύπαντρη μουσουλμάνα είχε δεσμό με χριστιανό, τη λιθοβολούσαν μέχρι θανάτου. Η μοιχεία ήταν θανάσιμο αμάρτημα στην Τουρκοκρατία. Αν η μοιχαλίδα ήταν Τουρκάλα, την έκλειναν σε ένα σακί και την έριχναν στη θάλασσα. Αν ο άντρας της ήθελε να τη συγχωρήσει και να την κρατήσει, όφειλε να τη φορτωθεί στην πλάτη του και να δεχτεί 150 ξυλιές στα οπίσθια. Στη συνέχεια έπρεπε να πληρώσει στον Σούμπαση (αστυνόμο) ένα άσπρο, το λεγόμενο «κερατιάτικο». Από τη στιγμή αυτή καθένας είχε το δικαίωμα να τον αποκαλεί κερατά. Όταν οι αστυνομικοί έβλεπαν ένα κορίτσι να μιλά με κάποιον άντρα, έστελναν μαμή και την εξέταζε. Αν διαπιστωνόταν ότι είχε χάσει την αγνότητά της, την πουλούσαν ως  σκλάβα για 20-25 γρόσια, ανάλογα με την εμφάνισή της. Αν ήταν από πλούσια οικογένεια όμως, οι γονείς της πλήρωναν στον αστυνόμο κάποιο σημαντικό ποσό κι έκλειναν το ζήτημα. Η διαπόμπευση μιας μοιχαλίδας στην Αθήνα κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν ολόκληρη ιεροτελεστία. Την έβαζαν μαζί με τον μοιχό πάνω σε ένα γαϊδούρι, με το κεφάλι προς την ουρά, την οποία και κρατούσαν ως χαλινάρι. Πάνω στο κεφάλι και στον τράχηλό τους τοποθετούσαν εντόσθια ζώων. Τους περιέφεραν στους δρόμους της πόλης και ο κόσμος τους γιουχάιζε. Η πομπή κατέληγε στην εκκλησία της Παναγίας Χρυσοκαστριώτισσας, πάνω στον λόφο του διονυσιακού θεάτρου, όπου τους ξεπέζευαν και τους άφηναν για 24 ώρες εκτεθειμένους στον χλευασμό και τα πειράγματα των συμπολιτών τους.
ΠΗΓΗ:  http://www.mixanitouxronou.gr

"Έγινε της Πόπης", από που προήλθε η δημοφιλής έκφραση!

Το έτος 1920, ένα μετασκευασμένο επιβατικό ατμόπλοιο 408 τ. περιέρχεται στην ιδιοκτησία της "Ηπειρωτικής Ατμοπλοΐας" του Ποταμιάνου και φέρει το όνομα "Πόπη". 

Το "Πόπη" ήταν ένα παλαιό σε ηλικία σκαρί, που όταν εντάχθηκε στην εταιρεία του Ποταμιάνου μετρούσε ήδη σαράντα χρόνια ζωή. Είχε ξεκινήσει ως ιδιωτική θαλαμηγός αναψυχής και αφού άλλαζε διαρκώς ιδιοκτήτες κατέληξε να μετασκευαστεί σε πλοίο ακτοπλοΐας. 

Το "Πόπη" στις 27 Νοεμβρίου του 1934 εξώκειλε στη νησίδα "Κασίδι" που απέχει τριακόσια περίπου μέτρα από τις βραχονησίδες "Φλέβες" και ένα μίλι μετά το ακρωτήριο "Μικρό Καβούρι" που δεν είναι άλλο από το ακρωτήριο που εκτείνεται μετά το Λαιμό της Βουλιαγμένης. 

Το πλοίο ήταν φορτωμένο τουλάχιστον επισήμως με 122 επιβάτες (τόσα ήταν τα εισιτήρια που είχαν εκδοθεί, ενώ αργότερα θα αποδειχθεί ότι οι επιβάτες έφταναν τους 140 καθώς πολλοί είχαν εκδώσει εισιτήριο μέσα στο πλοίο) αλλά και με εμπορεύματα -μεταξύ των οποίων και τυριά- και πλοίαρχο τον Γεώργιο Πιλάλη. 

Το πλοίο θα εκτελούσε το δρομολόγιο Πειραιάς, Σύρο, Πάρο, Νάουσα Πάρου, Νάξο, Φολέγανδρο, Σίκινο, Οία, Ίο, Θήρα, Ανάφη, Αμοργό, Αιγιάλη, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Κουφονήσια, και επιστροφή μέσω Νάξου, Πάρου, Σύρου, για να καταπλεύσει κάποτε στον Πειραιά από όπου αναχώρησε!

Όταν το "Πόπη" προσέκρουσε, τόσο οι αξιωματικοί του πλοίου όσο και το πλήρωμα φρόντισαν να δώσουν προτεραιότητα στην εκφόρτωση των τυριών που το πλοίο μετέφερε πάνω στη βραχονησίδα, παρά στη διάσωση των επιβατών.

Οι τρεις αξιωματικοί γέφυρας του "Πόπη" πάνω στο ξερονήσι που έριξαν το καράβι, αναμένουν να τους πάρουν για τον Πειραιά. Πίσω τους στοιβαγμένα κεφάλια από τυριά που φρόντισαν οι άνδρες του πληρώματος να βγάλουν την ίδια στιγμή που οι επιβάτες πνίγονταν! 

Μετά την προσάραξε άρχισε να λαμβάνει κλίση προς τα δεξιά ενώ οι επιβάτες του προσπαθούν να σωθούν μόνοι τους. Κανείς δεν βρέθηκε να τους οδηγήσει στο κατάστρωμα για να σωθούν. Αυτή η απουσία του πληρώματος την ώρα του κινδύνου επέτεινε την σύγχυση, ενώ μια φωνή μέσα στο σκοτάδι ακούστηκε: "Πνιγόμαστε, σωθείτε όπως μπορείτε". 

Παρότι το πλοίο ουδέποτε βυθίστηκε ολόκληρο, έντεκα επιβάτες πνίγηκαν από τον πανικό που επικράτησε. Τρεις χωροφύλακες που βρέθηκαν να συνοδεύουν κρατουμένους στην Ανάφη, άναψαν κλεφτοφάναρα με τα οποία ο κόσμος κατάφερε να δει και να εξέλθει. Αρκούσε μια οδηγία και μόνο για να εξέλθουν οι επιβάτες και να αποβιβαστούν στην κυριολεξία περπατώντας απλά στη διπλανή στεριά της βραχονησίδας του "Κασιδιού". 

Σημειωτέον ότι το ατμόπλοιο "Πόπη" δεν διέθετε συσκευή ασύρματου τηλέγραφου. 

Η προσάραξη του Α/Π "Πόπη" όπως παρουσιάζεται στο φύλλο της εφημερίδας "Σφαίρα" της 28ης Νοεμβρίου 1934 

Η προσάραξη του πλοίου, μεταξύ άλλων προκάλεσε και την έντονη διαμαρτυρία του Συνδέσμου Ραδιοτηλεγραφητών οι οποίοι εξέδωσαν διαμαρτυρία "δια τα όσα συνέβησαν με το Α/Π "Πόπην" κύρια όμως για το γεγονός ότι τα ακτοπλοϊκά σκάφη μέχρι τότε δεν έφεραν ασύρματο τηλέγραφο.

Ο πανικός που επικράτησε κατά την εγκατάλειψη του πλοίου, καθώς η πρόσκρουση έγινε νύχτα, βοήθεια από το πλήρωμα δεν υπήρξε, τηλέγραφο το πλοίο δεν διέθετε, έμεινε βαθιά χαραγμένη για πάντα στη μνήμη του ναυτικού κόσμου και των νησιωτών ώστε η έκφραση "έγινε της "Πόπης"", έγινε ταυτόσημη με τον πανικό και την αταξία της νύχτας του ναυαγίου.

Οι ναυαγοί του "Πόπη" φτάνοντας στον Πειραιά με σπαραγμό και οδύνη μεταφέρουν τις εικόνες χάους και πανικού που επικράτησαν κατά τη διάρκεια της πρόσκρουσης. 

Και δεν έφτανε μόνο αυτό αλλά αφού το πλοίο ρυμουλκήθηκε στον Πειραιά και επισκευάστηκε με μερικές μόνο επιδιορθώσεις, δρομολογήθηκε στη γραμμή Πάτρα, Ζάκυνθο, Αργοστόλι, Ληξούρι.

Σύντομα όμως και σε αυτή την γραμμή το "Πόπη" προσάραξε θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο για δεύτερη φορά τους επιβάτες του. Έλεγαν ότι λόγω υψηλού κέντρου βάρους το πλοίο ήταν ευάλωτο στις απότομες κλίσεις. 

Δεν ήθελε και πολύ ώστε η έκφραση του ναυαγίου, να επανέλθει και πάλι, αφού ο ναυτικός κόσμος μιλούσε εκ νέου για της "Πόπης" τα κατορθώματα! 

Καθώς λοιπόν της "Πόπης" τα κατορθώματα.... λάμβαναν διαστάσεις ο κόσμος απέφευγε να ταξιδεύει με αυτό το πλοίο αφού ένιωθε ανασφαλής. Οι επιβάτες που είχαν γνωρίσει την εμπειρία ενός ταξιδιού με το "Πόπη", εξιστορούσαν τις εμπειρίες τους από το παραλίγο μοιραίο ταξίδι τους.

Τότε το πλοίο άλλαξε για να αποσυνδεθεί από το κακό ιστορικό του, μετονομάσθηκε σε "Ήπειρος". Με την ονομασία αυτή αποτέλεσε ένα από τα πλοία της εταιρείας "Ηπειρωτική", στην οποία επίσης την περίοδο του Μεσοπολέμου ανήκαν τα πλοία "Ελβίρα", "Κίμων", "Πέτρος", "Τάσος" και "Φωκίων".

Όμως οι επιβάτες για να το ξεχωρίζουν -λόγω του κακού του ιστορικού- συνέχιζαν να το αποκαλούν με το αρχικό του όνομα, "Πόπη", αφού αποτελούσε πλέον φόβητρο σε όποιον ταξίδευε με αυτό. 

ΠΗΓΗ: http://pireorama.blogspot.com/

Η απελευθέρωση της Ηλείας, και η μάχη στου Λάλα πρόδρομος της απελευθέρωσης της Τριπολιτσάς!

Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, η Ηλεία ήταν από τις πρώτες επαρχίες του Μοριά που απελευθερώθηκαν από τον τουρκικό ζυγό.  Έτσι, της δόθηκε η ευκαιρία, από τους πρώτους κιόλας μήνες, να συμβάλλει σημαντικά στον αγώνα για την απελευθέρωση της υπόλοιπης Ελλάδας. Τον Ιούνιο του 1821 διεξήχθη στις περιοχές Πούσι και Μποτίνι, η πιο σημαντική και καταλυτική μάχη για την έκβαση του αγώνα. Οι ένοπλες επαναστατικές δυνάμεις που αποτελούνταν από Ηλείους, Γορτύνιους, Αχαιούς, Μεσσήνιους, Ζακύνθιους και Κεφαλλονίτες, συνέτριψαν τους σκληροτράχηλους Λαλαίους της περιοχής. Η έκβαση της μάχης, που κρίθηκε υπέρ των Ελλήνων, είχε ως αποτέλεσμα την ολοκληρωτική αποχώρηση των Τούρκων από την επαρχία της Ηλείας και  σήμανε το τέλος της σκληρής Οθωμανικής δουλείας και της βίας Λαλαίων Τουρκαλβανών. Η απόφαση των οπλαρχηγών να συσταθεί στρατόπεδο στην περιοχή Πούσι και Μποτίνι, είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί γενικός συναγερμός σε ολόκληρη την Ηλεία. Όσοι από τους κατοίκους των χωριών της ορεινής Ηλείας μπορούσαν να κρατήσουν όπλο, συνέδραμαν, συστρατευόμενοι υπό τις διαταγές των οπλαρχηγών.
Οι γεροντότεροι και ανίκανοι για εργασία, από τα διπλανά χωριά, συνάχθηκαν, με εντολή των ....

Η ομιλία του Ζολώτα στα Ελληνικά, σε συνέδριο της παγκόσμιας Τράπεζας το 1957!

Χρειάζεται βαθιά και ουσιαστική κατανόηση τόσο της ελληνικής όσο και της αγγλικής γλώσσας για να μπορέσει κανείς να γράψει και να εκφωνήσει όχι έναν, αλλά δυο τέτοιους λόγους. Χρειάζεται και ένα δυνατό κίνητρο, ένας λόγος. Ποιος ήταν αυτός; Σύμφωνα με τον Ν. Σαραντάκο, δεν ήταν κάποια ιδεολογική εμμονή εθνικο-πατριωτικού χαρακτήρα στην ελληνική γλώσσα. Ήταν μια σαφής πολιτική κίνηση: να στρέψει το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινής γνώμης στη βαθιά λαβωμένη από τον εμφύλιο πόλεμο, Ελλάδα. Οι λόγοι εκφωνήθηκαν στο πλαίσιο των ετήσιων συναντήσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η πρώτη ομιλία έγινε το 1957 και προκάλεσε τόσο ενθουσιασμό που μετά από απαίτηση του επικεφαλής της διεθνούς Τράπεζας, επαναλήφθηκε παρόμοια ομιλία το 1959. Ο Ζολώτας ήταν διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Το κείμενο της πρώτης ομιλίας, αφού ενημέρωσε το κοινό για το εγχείρημα του, προκείμενου να τραβήξει την προσοχή τους, είναι το εξής: «Kyrie, I eulogize the archons of the Panethnic Numismatic Thesaurus and the Oecumenical Trapeza for the orthodoxy of their axioms methods and policies, although there is an episode of cacophony of the Trapeza with Hellas. With enthusiasm we dialogue and synagonize at the synods of our didymous Organizations in which polymorphous economic ideas and dogmas are analyzed and synthesized. Our critical problems such as the numismatic plethora generate some agony and melancholy. This phenomenon is charateristic of our epoch. But, to my thesis we have the dynamism to program therapeutic practices as a prophylaxis from chaos and catastrophe. In parallel a panethnic unhypocritical economic synergy and harmonization in a democratic climate is basic. I apologize for my eccentric monologue. I emphasize my eucharistia to your Kyrie to the eugenic and generous American Ethnos and to the organizers and protagonists of this Ampitctyony and the gastronomic symposia». Αν και μίλησε στα «ελληνικά» τον αντελήφθησαν οι πάντες. Ίσως επειδή και το ακροατήριο είχε υψηλή γνώση της αγγλικής και πολλοί είχαν διδαχθεί αρχαία στο σχολείο τους. Το τέλος της ομιλίας προκάλεσε παρατεταμένο χειροκρότημα και ανυπόκριτο θαυμασμό, ενώ πολλές εφημερίδες των ΗΠΑ, του αφιέρωσαν τίτλους στην  πρώτη σελίδα Το κείμενο της δεύτερης ομιλίας είναι το ακόλουθο: Kyrie, It is Zeus’ anathema on our epoch for the dynamism of our economies and the heresy of our economic methods and policies that we should agonize the Scylla of numismatic plethora and the Charybdis of economic anaemia. It is not my idiosyncrasy to be ironic or sarcastic, but my diagnosis would be that politicians are rather cryptoplethorists. Although they emphatically stigmatize numismatic plethora, they energize it through their tactics and practices. Our policies have to be based more on economic and less on political criteria. Our gnomon has to be a metron between political, strategic and philanthropic scopes. Political magic has always been anti-economic. In an epoch characterized by monopolies, oligopolies, monophonies, monopolistic antagonism and polymorphous inelasticities, our policies have to be more orthological. But this should not be metamorphosed into plethorophobia, which is endemic among academic economists. Numismatic symmetry should not hyper-antagonize economic acme. A greater harmonization between the practices of the economic and numismatic archons is basic. Parallel to this, we have to synchronize and harmonize more and more our economic and numismatic policies panethnically. These scopes are more practicable now, when the prognostics of the political and economic barometer are halcyonic. The history of our didymus organizations in this sphere has been didactic and their gnostic practices will always be a tonic to the polyonymous and idiomorphous ethnical economies. The genesis of the programmed organization will dynamize these policies. Therefore, I sympathize, although not without criticism on one or two themes, with the apostles and the hierarchy of our organs in their zeal to program orthodox economic and numismatic policies, although I have some logomachy with them. I apologize for having tyrannized you with my Hellenic phraseology. In my epilogue, I emphasize my eulogy to the philoxenous autochthons of this cosmopolitan metropolis and my encomium to you, Kyrie, and the stenographers.
Διαβάστε εδώ την ανάλυση του Νίκου Σαραντάκου για τις δυο ομιλίες, αλλά και για τα γλωσσικά αντιδάνεια από και προς την ελληνική γλώσσα: http://www.sarantakos.com/language/zolotas.html.

Χαρτονόμισμα των 1000 δραχμών του 1958 με την υπογραφή του Ζολώτα.

Με δεδομένο το υψηλό επίπεδο του κοινού στο οποίο απευθυνόταν ο Ξενοφών Ζολώτας, το εγχείρημα ήταν εξαιρετικά εύστοχο και αντάξιο της διάνοιας για την οποία φημιζόταν ο ίδιος. Οι λόγοι του είναι κάθε άλλο παρά κενοί περιεχομένου, ενώ ταυτόχρονα έχουν ύφος εύστοχο και πνευματώδες, καθώς θίγει σημαντικά οικονομικά ζητήματα. Στην πρώτη ομιλία ζητά διεθνή εναρμόνιση και συνέργειες για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, ενώ στη δεύτερη περιγράφει γλαφυρά τα προβλήματα που αναδύονται από την ταυτόχρονη συνύπαρξη «της Σκύλλας του πληθωρισμού και της Χάρυβδης της οικονομικής ύφεσης». Δείτε στο τέλος της δεύτερης ομιλίας ότι δεν παραλείπει να μνημονεύσει ακόμη και τους στενογράφους που θα βασανίζονταν ατελείωτα να καταγράψουν τον λόγο του! Η λέξη «stenographer» εξ άλλου είναι κι αυτή ελληνική!...

ΠΗΓΗ: ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Η Ελληνική Επανάσταση, οι ανακατατάξεις στην Ευρώπη και οι προϋποθέσεις που έπαιξαν σημαντικό ρόλο.

   

   Για να κατανοήσουμε καλύτερα τον χρόνο που άναψε η σπίθα της Επανάστασης του '21 θα πρέπει να κοιτάξουμε και να ψάξουμε τα βαθύτερα αίτια της γενικότερης κοινωνικοπολιτικής κατάστασης της Ευρώπης στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα. Η Ελληνική Επανάσταση ξέσπασε σε μια εποχή που έγιναν επαναστατικά κινήματα σε πολλά μέρη στην Ευρώπη και στην Αμερική, αλλά και εξεγέρσεις στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ακόμη συνδέεται με την ιδέα του ελληνικού έθνους, που διαδίδεται εκείνο τον καιρό, αλλά και με την οικονομική κρίση που αντιμετώπισαν οι ορθόδοξοι μετά το 1815. H Γαλλική Επανάσταση είχε μεγάλη απήχηση στην Ευρώπη και στην Αμερική. Πολλές δεκαετίες ύστερα από αυτή ξέσπασαν επαναστατικά κινήματα που στηρίζονταν στις ιδέες της. Την ίδια εποχή έγιναν και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία εξεγέρσεις και οργανώθηκαν αυτονομιστικά κινήματα. Αρκετά ξεκίνησαν από ισχυρούς πασάδες που ήθελαν να ξεφύγουν από το σουλτάνο και την εξουσία του, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον Αλή πασά των Ιωαννίνων. Παράλληλα στους ορθόδοξους άρχισε να καλλιεργείται σιγά σιγά η ιδέα του ελληνικού έθνους. Όλο και περισσότεροι επιθυμούσαν την εθνική απελευθέρωση για να πάψουν οι Έλληνες να είναι υποταγμένοι στους Οθωμανούς. Οι 'Ελληνες διανοούμενοι που ζούσαν στην Ευρώπη με αρχή τον Ρήγα και μετέπειτα με τον μέγιστο Αδαμάντιο Κοραή, καλλιεργούσαν τον σπόρο της επανάστασης και παρέσυραν με τον λόγο και την πένα τους Έλληνες και ξένους. Ήταν όμως δύσκολο να ξεσπάσει μια μεγάλη επανάσταση. Οι νέες ιδέες δεν είχαν διαδοθεί σε πολλούς και η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν ένα μεγάλο και ισχυρό κράτος. Επίσης, όπως είδαμε, στα τέλη του 18ου αιώνα ορισμένοι ορθόδοξοι (κυρίως έμποροι) βελτίωσαν την οικονομική τους κατάσταση.

Ανησυχούσαν λοιπόν μήπως η επανάσταση είχε αρνητικές συνέπειες στην οικονομική τους θέση.  Όμως από τις αρχές του 19ου αιώνα η οικονομία των ορθόδοξων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία περνάει μια μεγάλη κρίση. Η οικονομική πρόοδος σταματάει απότομα, κι αυτό διευκολύνει την Ελληνική Επανάσταση. 

Η οικονομική κρίση οφείλεται στη Βιομηχανική Επανάσταση και στην ειρήνη που επικράτησε όταν τελείωσαν οι πόλεμοι του Ναπολέοντα. Τα βρετανικά βιομηχανικά προϊόντα είναι καλύτερα και φτηνότερα από εκείνα που φτιάχνουν οι τοπικές βιοτεχνίες. Παράλληλα οι Ευρωπαίοι έμποροι παίρνουν πάλι την πρώτη θέση στο εμπόριο στην ανατολική Μεσόγειο. Έτσι οι ελληνικοί πληθυσμοί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και στις παροικίες οδηγούνται σε μεγάλη οικονομική κρίση: μειώνονται οι εξαγωγές, οι τιμές των προϊόντων που εξάγονται πέφτουν πολύ, πολλοί έμποροι χρεοκοπούν, οι ναύτες χάνουν τη δουλειά τους. Η κρίση γίνεται πιο μεγάλη το 1820, όταν ο σουλτάνος ξεκινάει πόλεμο με τον Αλή πασά και το οθωμανικό κράτος αυξάνει τους φόρους στις περιοχές που πηγαίνει ο οθωμανικός στρατός.

Η οικονομική κρίση έκανε χειρότερες τις συνθήκες ζωής πολλών Ελλήνων και αυτό έκανε πιο εύκολη την Επανάσταση: οι άνθρωποι είχαν λιγότερα να χάσουν. Λίγο πριν από την Επανάσταση, για πολλούς Έλληνες το ατομικό καλό (το όνειρο για μια καλύτερη ζωή που είχε ο καθένας) συμβάδιζε με το γενικό καλό (την απελευθέρωση από την οθωμανική εξουσία που ζητούσαν όλοι. Έμποροι , ναύτες προεστοί και αγρότες, από διαφορετικοί σκοπιά ο καθένας έβλεπαν στην επανάσταση οφέλη και μέσω του ατομικού κέρδους ενίσχυαν την ιδέα της απελευθέρωσης. Τίποτα δεν θα είχε, όμως γίνει αν δεν υπήρχε ένα συντονιστικό όργανο που να σχεδιάζει, να οργανώνει και να εφαρμόζει πρακτικές μέσα σε μια Ευρώπη που αντιπαθούσε τις οποιεσδήποτε επαναστάσεις και μέσω της Ιερής Συμμαχίας καθιστούσε ανεπιθύμητη οποιαδήποτε παρόμοια ενέργεια. Αυτό το συντονιστικό όργανο δεν ήταν άλλο από την περίφημη Φιλική Εταιρεία. 

Πώς η προπαγάνδα των ΜΜΕ μεταβάλλει την επιθυμία του ΕΝΟΣ σε ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ!

Προπαγάνδα (=θηλυκό):

1. Η συστηματική απόπειρα διάδοσης ιδεών, αντιλήψεων ή απόψεων στον θρησκευτικό, πολιτικό, ιδεολογικό ή άλλο τομέα, που έχει σκοπό να επηρεάσει την κοινή γνώμη και να την διαμορφώσει κατάλληλα, μέσω της μεροληπτικής, στρεβλής ή ελλιπούς μετάδοσης πληροφοριών και της παραπληροφόρησης
2. Η διαστρέβλωση της αλήθειας.

Τι είναι η προπαγάνδα κατά τον διπλοανηψιό του Σιγισμούνδου Φρόυντ, Έντουαρντ Μπερνέις (1891−1995) ; Ο εκτελεστικός βραχίονας της αόρατης (πραγματικής) κυβέρνησης, και ο  συνειδητός και έξυπνος χειρισμός της οργανωμένης γνώμης των μαζών είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα και σημαντικό στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας.

Ας δούμε πρώτα το παράδειγμα της επικαιρότητας: γνωρίζουμε ότι οι κάτοικοι των Σκοπίων πίστεψαν μέσα σε μισόν αιώνα ότι μιλούν την γλώσσα του Αριστοτέλη και είναι απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου. Για δικούς τους λόγους με παρασκηνιακές ενέργειες πέραν του ατλαντικού παλέυουν λυσαλέα να τους ανγνωριστεί ένα όνομα, ιστορικά ξένο προς αυτούς, μόνο και μόνο για να υπάρχει μοχλός πίεσης έναντι του δουλοπρεπή μεν, απρόβλεπτου δε, Έλληνα. Όλη αυτή η διαδικασία γίνεται μέσω διαφόρων μορφών προπαγάνδας, εδώ και 27, περίπου χρόνια.
Το ότι η αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία της Δύσης είναι το προκάλυμμα μιας τραπεζοκρατίας έχει γίνει αρκετά γνωστό. Κι ακόμα περισσότερο ότι τα ΜΜΕ έχουν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Μήπως όμως τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα; Το όλο σύστημα επικαλείται διαρκώς την έννοια της Δημοκρατίας ως προκάλλυμα για να καλύψει την κατάφωρη αδικία που εμμέσως ενισχύει.
Μήπως, όμως, η ίδια η δημοκρατία έχει οριστεί πάνω στην οργανωμένη διαμόρφωση της ψευδαίσθησης ότι το «κράτος» το ορίζει ο «δήμος»; Ότι είναι κοινή, δηλαδή πλειοψηφική, η γνώμη που κρατεί. Ας μην ξεχνάμε ότι την εποχή που επιβλήθηκε η δημοκρατία, την κοινή γνώμη την διαμόρφωνε το βιβλίο, ο τύπος και ο «χαρισματικός» ηγέτης. Μήπως κι αυτά τα κατείχε ο ιδιοκτήτης της Τράπεζας;
Ο συνειδητός και έξυπνος χειρισμός της οργανωμένης γνώμης των μαζών είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα και σημαντικό στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Όσοι χειρίζονται αυτόν τον αφανή μηχανισμό της κοινωνίας, συγκροτούν μια αόρατη κυβέρνηση, που είναι η πραγματική κυβερνώσα δύναμη της χώρας μας. Μας κατευθύνουν, διαπλάθουν το νού μας, διαμορφώνουν τα γούστα μας, υποδεικνύουν τις ιδέες μας, κυρίως αυτοί για τους οποίους δεν έχουμε ποτέ ακουστά.
Με απλά λόγια, είναι η χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Γενικά πραγματοποιείται μέσω των μέσων ενημέρωσης που μπορεί να έχει επίδραση σε ένα μεγάλο ποσό ανθρώπων και αποτελεσματικά να τους πείσουμε υπέρ ή κατά σε ένα γεγονός.
Η ακριβής έννοια της προπαγάνδας συνεχώς αμφισβητείται, ωστόσο δεν υπάρχει συγκεκριμένος ορισμός και αυτό είναι εντελώς αλήθεια. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε επικοινωνία είναι πειστική προπαγάνδα, ενώ άλλοι θεωρούν ότι η προπαγάνδα αλλάζει συγκεκριμένες πολιτικές απόψεις. Ωστόσο, είναι αναμφίβολα ότι η προπαγάνδα είναι υλικό που έχει ως στόχο να πείσουν ή να αλλάξει την κοινή γνώμη, αν και ποικίλλει συχνά ως προς τη μορφή και την τεχνική εξυπηρετεί πάντοτε τον ίδιο σκοπό. Προπαγάνδα είναι η επικοινωνία για το σκοπό της πειθούς.
Προπαγάνδα, αν και υπήρχε σχεδόν από πάντα, έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ κατά τη διάρκεια των τελευταίων αιώνων. Παρά το γεγονός ότι στοιχεία της προπαγάνδας εκ προθέσεως μπορεί να επισημανθούν αρκετά πίσω από την αρχαία Ελλάδα, η έλευση των μέσων επικοινωνίας σε μεγαλύτερη κλίμακα έχει αυξήσει την χρήση της. Μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας, κατέστη δυνατή η γρήγορη και εύκολη παράγωγή σε αφίσες και βιβλία. Πριν από αυτή την εξέλιξη, η πλειοψηφία της προπαγάνδας διαδόθηκε από στόμα σε στόμα. Η τυπογραφία επέτρεψε στην προπαγανδιστική να παράγει γρήγορα και μαζικά ποσότητες αφισών με ένα επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, μια μορφή προπαγάνδας πολύ λιγότερο επικίνδυνη και λιγότερη δύσκολη από την προφορική επικοινωνία.
Πιο πρόσφατα, η προπαγάνδα ενισχύεται από την εφεύρεση του ραδιοφώνου. Η ικανότητα προφορικής επικοινωνίας πολλών ανθρώπων σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα βοήθησε την ανάπτυξη της προπαγάνδας. Επίσης, η αρχή του ραδιοφώνου ξεκίνησε την διαφήμιση με την μορφή όπως την ξέρουμε σήμερα, που είναι μια άλλη μορφή προπαγάνδας. Πριν από ραδιόφωνο, ήταν σχεδόν αδύνατο να επικοινωνούν άμεσα πολλοί άνθρωποι σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Βεβαίως, η άμεση επικοινωνία μέσω εντύπων ήταν δυνατό, αλλά πολύ λίγοι άνθρωποι πραγματικά διαβάζουν αγγελίες. Το ραδιόφωνο ανοίξει το νέο  κόσμο της διαφήμισης.
Η εφεύρεση που έχει επηρεάσει την προπαγάνδα τους περισσότερους, είναι η τηλεόραση. Η δυνατότητα να επικοινωνούν οπτικά σε μεγάλες αποστάσεις αυξάνει ραγδαία τόσο το μέγεθος όσο και την αποτελεσματικότητα της προπαγάνδας. Η διαφήμιση καθώς και η πολιτική προπαγάνδα αναπτύχθηκαν με ταχείς ρυθμούς, με αυτό το νέο μέσο.
Επίσης, τα τελευταία χρόνια, η εισαγωγή της επικοινωνίας μέσω Διαδικτύου σε μεγάλες αποστάσεις, αύξησε περαιτέρω τη δυνατότητα της προπαγάνδας. Σε μια εποχή όπου όλο και περισσότερο βομβαρδιζόμαστε από την προπαγάνδα από μια ποικιλία μέσων, είναι ολοένα και πιο σημαντικό να αναγνωρίσουμε και να κατανοήσουμε την προπαγάνδα και τα αποτελέσματά της.
Αν και η λέξη προπαγάνδα έχει μια αρνητική χροιά, η προπαγάνδα από μόνη της δεν είναι απαραίτητα κακή. Η προπαγάνδα είναι μια απόπειρα να αλλάξει την γνώμη πειστικά με την παρουσίαση νέων απόψεων. Η προπαγανδιστική προσπαθεί να αλλάξει τις απόψεις των ατόμων ή τους θεατές του με να τους πείσουν για την εγκυρότητα των δικών τους. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, χρησιμοποιούν μια ποικιλία μεθόδων και τεχνικών. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε αυτές τις τεχνικές και να εξετάσουμε το σκοπό της προπαγάνδας πριν από τη λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε αυτόν.
Σκοπός της προπαγάνδας είναι να αλλάξει γνώμη το κοινό, αλλά το πιο σημαντικό να επηρεάσουν τις αποφάσεις του. Με την κατανόηση του σκοπού της προπαγάνδας και τη μέθοδο που χρησιμοποιείται, μπορεί κανείς να πάει πολύ μακριά προς την πραγματοποίηση αποτελεσματικών ανεξάρτητων αποφάσεων.

Για το Σκοπιανό ζήτημα της ονομασίας!

Το ζήτημα της ονομασίας του κράτους των Σκοπίων που μας απασχολεί ήδη εδώ και 26 χρόνια περίπου, επανήλθε αυτές τις ημέρες δριμύτερο, μάλλον μετά από εξωτερικές πιέσεις, ενδοατλαντικές και υπερατλαντικές, επειδή κάποια περιφερειακά ζητήματα πρέπει να κλείσουν ενόψει της νέας γεωπολιτικής και πολιτικοοικονομικής κατάστασης που διαμορφώνεται. Πιστεύω ότι κάποια νέα ζητήματα που προέκυψαν και που προκαλούν απρόβλεπτη αστάθεια σε περιοχές θεωρούμενες ως «σταθερές», πχ το Καταλανικό ζήτημα στην Ιβηρική, έπαιξαν κάποιο ρόλο σε αυτή την εξέλιξη.

Βέβαια, είναι γνωστό σε όλους πως λειτουργούν οι διεθνείς σχέσεις και ότι μπροστά στα επί μέρους συμφέροντα, επιρροές και συμμαχίες, η ιστορία και μερικές φορές ακόμη και η ίδια η γεωγραφία, δεν παίζουν κανένα ρόλο. Αλλά ας επιχειρήσουμε να δούμε ποιο θα ήταν το κατάλληλο όνομα για την ΠΓΔΜ από ιστορικής άποψης αφού οι γείτονες επικαλούνται μόνο το ιστορικό παρελθόν όπως το αντιλαμβάνονται εκείνοι φυσικά, για την ονομασία της δημοκρατίας τους.

Εννοείται ότι η όποια παρουσία του ονόματος «Μακεδονία», απλή ή σύνθετη, στην ονομασία της ΠΓΔΜ δεν έχει καμμία ιστορική βάση, ούτε καν σοβαρότητα. Κατά την αρχαιότητα, η σημερινή περιοχή της Σκοπιανής δημοκρατίας κατοικείτο από δύο βασικούς λαούς (και λίγους ακόμη ελάσσονες που για αυτό τους παραλείπω εδώ): τους Δαρδάνους στα βόρεια και τους Παίονες στα νότια. Οι πρώτοι ήταν ένας μικτός θρακο-ιλλυρικός λαός με το ιλλυρικό στοιχείο να είναι ισχυρότερο ανάμεσα τους και μάλιστα ήταν επίμονοι εχθροί των αρχαίων Μακεδόνων, τους οποίους οι Σκοπιανοί διεκδικούν ως προγόνους τους (!). Οι Παίονες ήταν ένας λαός του οποίου οι εθνολογικές καταβολές δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμη. Τέσσερις είναι οι πιθανότερες εκδοχές για τους Παίονες σύμφωνα με όσους έχουν ασχοληθεί με αυτό το ζήτημα: είτε ήταν Πρωτοθράκες, είτε Πρωτοέλληνες, είτε ανήκαν στην Πρωτοελληνοφρυγική ομάδα (αναφερόμενη ενίοτε και ως Πρωτοελληνοαρμενική ομάδα), είτε ήταν μία ανεξάρτητη εθνολογική ομάδα, απλά συγγενική με τους Θράκες και τους Ελληνες. Οι δε αρχαίοι Μακεδόνες αρχικά δεν είχαν καμμία παρουσία στον χώρο της σύγχρονης ΠΓΔΜ και μόνο μετά την επέκταση τους από την βασιλεία του Φιλίππου Β΄ και έπειτα, υπήρξε κάποια περιορισμένη εγκατάσταση τους στη νότια λωρίδα της, κυρίως στην περιοχή των Πρεσπών και του μεταγενέστερου Μοναστηρίου, χωρίς όμως να απορροφήσουν ποτέ τους εντόπιους. Η αρχαία ελληνική παρουσία στον χώρο της σύγχρονης ΠΓΔΜ μπορεί να αφορά μόνο τους Παίονες, Δασσαρήτες, Πελαγονες και μερικές ακόμη ελληνικές φυλές στα νότια της, και όχι τους Μακεδόνες.

Ας δούμε τις υπόλοιπες ονομασίες που έχουν προταθεί για την ΠΓΔΜ παραλείποντας τις λιγότερο δημοφιλείς ή πιθανές: «Μοισία», «Δακία», «Παιονία», «Δαρδανία» και «Δημοκρατία των Σκοπίων».

Η ονομασία «Μοισία» αφορά έναν αρχαίο θρακικό λαό, τους Μοισούς, οι οποίοι είχαν μία περιορισμένη παρουσία στον γεωγραφικό χώρο της σύγχρονης ΠΓΔΜ. Αυτή η ονομασία προτάθηκε μάλλον περισσότερο από το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της  ΠΓΔΜ ανήκε στη ρωμαϊκή και έπειτα πρωτοβυζαντινή επαρχία της Μοισίας. Στην ουσία είναι ένας ...

Η έκδοση και η χρήση του Α΄ δανείου της Ελληνικής επανάστασης (1823-1824)!

Αλλ' έλθωμεν νυν εις τα καθ' έκαστα. Πλείονα των δύο ετών είχον παρέλθη αφ' ης στιγμής, υψωθείσης εν Αγία Λαύρα της σημαίας της ελευθερίας, διεξήγετο υφ' ημών κατά γην και κατά θάλασσαν πεισματώδης και ως επί το πολύ νικηφόρος αγών. Επί μακρόν ο αγών ούτος ετρέφετο δια των γλίσχρων δημοσίων προσόδων (15), της λαφυραγωγίας και γενναίων ιδιωτικών συνεισφορών ( 16). Ήτο δ' όμως προφανές ότι τοιούτον σύστημα δεν ηδύνατο να επικρατήση επί πολύ, διότι αι δημόσιαι πρόσοδοι ήσαν εις άκρον περιωρισμέναι, οι λαφυραγωγούμενοι Τούρκοι ταχέως εξέλιπον (17) και οι ημέτεροι εξηντλούντο οσημέραι. Προς τούτοις το ιδιόρρυθμον εκείνο δημοσιονομικόν σύστημα, εάν οπωσδήποτε επήρκει εις ολιγοδάπανα τοπικά στρατεύματα και εις βραχείας και αυτοσχεδίους εκστρατείας, δεν ήτο δυνατόν ν' ανταποκριθή εις τας ανάγκας κραταιού στόλου (18) ή εις προμεμελετημένην και οπωσούν μακράν στρατιωτικήν επιχείρησιν. Η ανάγκη δανείου εξωτερικού εγίνετο συνεπώς καθ' ημέραν επιτακτικωτέρα, συνάμα δε η εξεύρεσις αυτού καθίστατο πιθανή ως εκ της ευτυχούς τροπής ην είχε λάβη ο αγών. Ήρξαντο λοιπόν να γίνωνται αμφοτέρωθεν δοκιμαί, αποστελλομένων Ελλήνων προς εξεύρεσιν ευρωπαίων δανειστών και κατερχομένων εις Ελλάδα αυτεπαγγέλτων μεσιτών. Ούτως ο Άρειος Πάγος της Χέρσου Ελλάδος εψήφισε τη 23 Νοεμβρίου 1821 την σύναψιν δανείου 150,000 φλωρινίων, αποσβεστέου εντός πέντε ετών, ανέθηκε δε την διαπραγμάτευση αυτού εις τον Βαρώνον Θεοχάρην, τον Χ. Δροσινόν και τον Κεφαλάν Ολύμπιον, πέμψας τον τελευταίον τούτων εις Ευρώπην (19).

Ούτως επίσης ο Μεταξάς και ο Jourdain ήρξαντο διαπραγματευόμενοι δάνειον τεσσάρων εκατομμυρίων φράγκων μετά των ιπποτών της Ρόδου. Αι παράδοξοι περί του δανείου τούτου διαπραγματεύσεις, περί ων εύρηνται εκτενείς πληροφορίαι εν τω γνωστώ έργω του Jourdain: Mémoires historiques et militaires sur les événements de la Grèce depuis 1822, jus qu' au combat de Navarin (τόμ. α', σελ. 187 - 250 και 269 - 300) συνήφθησαν ως εξής:
Ο Jourdain είχε σταλή υπό του Μεταξά εξ' Αγκώνης εις Παρισίους δια να διαπραγματευθή δάνειον. Εκεί εγνωρίσθη μετά του Raoul, δικηγόρου του Τάγματος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ, όπερ από της απωλείας της Μελίτης προσεπάθει παντί σθένει ν' ανακτήση χώρας τινάς, ίνα ανασυσταθή ως πολιτεία. Οι ιππόται εδείχθησαν πρόθυμοι να δανείσωσι 4 εκατομμύρια, απαιτήσαντες ως αντάλλαγμα την κυριαρχίαν την άλλοτε εν τη κατοχή του τάγματος νήσων Ρόδου, Σκαρπάθου και Αστυπαλαίας, μέχρι δε της κυριεύσεως και παραχωρήσεως αυτών την προσωρινήν κατοχήν της Σύρου καί τινων των επί της μεσημβρινοδυτικής πλευράς της Πελοποννήσου ερημονήσων.


Ανδρέας Μεταξάς
Aλλ' επειδή το τάγμα ούτε δύναμιν στρατιωτικήν είχεν ούτε δάνεια εύρισκεν, συνήνεσεν ο Jourdain όχι μόνον να συναφθή το δάνειον των 4 εκατομμυρίων εν...

Επίσκυρος, το ποδόσφαιρο στην αρχαία Ελλάδα!

Επίσκυρος:" ό, παιδιά τις, διά σφαίρας", " ό, μέ τά πολλών, σφαιρισμός " (Ησυχ.) {Από το Ομηρικό Λεξικό των LIDDEL & SCOTT}. Δηλαδή " αυτός που παίζει με τη σφαίρα (μπάλλα) " ή " αυτός που παίζει με πολλούς τη σφαίρα (μπάλλα)". Στην αγγλική μετάφραση του ίδιου Λεξικού λέει: Επίσκυρος = Ballgame, football or rugby.

(Επιτύμβια στήλη 4ος αιών π.Χ. ,
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών)

Αν ανατρέξουμε στα Ομηρικά έπη θα βρούμε τις πρώτες πληροφορίες για παιχνίδι με μπάλλα στη λεκάνη της Μεσογείου. Μια παρόμοια αναφορά γίνεται και στον "Θεαίτητο" του Πλάτωνα
Μεγάλη επιτυχία στην αρχαία Ελλάδα γνώρισε το παιχνίδι « Επίσκυρος » που είχε πάρει το όνομά του από τη γραμμή με σκύρα (σπασμένα κομμάτια πέτρας, πετραδάκια) που χώριζε το γήπεδο.Με λίγα λόγια είχαμε και κεντρική διαχωριστική γραμμή, των δύο μεγάλων περιοχών του γηπέδου.

Μπάλα που βρέθηκε μετά από ανασκαφές στην Σαμοθράκη.

(Σωκράτης) Λέγεται τοίνυν, ἔφη, ὦ ἑταῖρε, πρῶτον μὲν εἶναι τοιαύτη ἡ γῆ αὐτὴ ἰδεῖν, εἴ τις ἄνωθεν θεῷτο, ὥσπερ αἱ δωδεκάσκυτοι σφαῖραι, ποικίλη, χρώμασιν διειλημμένη, ὧν καὶ τὰ ἐνθάδε εἶναι χρώματα ὥσπερ δείγματα, οἷς δὴ οἱ γραφῆς καταχρῶνται.

(μτφ): “Λέγεται λοιπόν, ω συνομιλητή, πως η γη, εάν την δει κανείς από ψηλά είναι σαν τις σφαίρες (μπάλες) που αποτελούνται από δώδεκα κομμάτια διαφορετικού δέρματος. Είναι δηλαδή πολύχρωμη σφαίρα και τα μέρη της ξεχωρίζουν από τα χρώματα που έχει το καθένα
Πλάτων «Φαίδων» ή περί ψυχής [110b]

Αρα η μπάλα ήταν φτιαγμένη από 12 χρώματα, 12 κομμάτια δέρματος συμβολίζοντας τους 12 Έλληνες Θεούς.

Μπάλα που βρέθηκε μετά από ανασκαφές στην Σαμοθράκη.
«Φύγετε νεαροί, αυτό το παιχνίδι με την μπάλα φουσκωμένη από αέρα έχει γίνει για μεσήλικες και παιδιά» - Αρριανός ΧΙV 47

"Έριχνε ψηλά την σφαίρα και την γη που έθρεψε πολλούς άρχισε να κτυπά με προικισμένα πόδια και να κάνη στροφές γρήγορες και εναλλασσόμενες, ενώ οι άλλοι νέοι τον ζητωκραύγαζαν και στον ουρανό υψώνονταν δυνατές φωνές." - Οδύσσεια Θ 370 - 375

Παίζοντας "επίσκυρον"

Πληροφορούμεθα λοιπόν από τον αρχαιολόγο Ε. Μπεξή στο περιοδικό ΙΧΩΡ ότι: Υπήρχε ένα άθλημα με το όνομα "Επίσκυρος".

Το γήπεδο που διεξήγετο ο αγώνας ήταν χωρισμένο σε δύο μέρη με γραμμές από χαλίκια και η μπάλα ήταν κατασκευασμένη από δερμάτινα κομμάτια ραμμένα μεταξύ τους με εντόσθια ζώων, ενώ στις άκρες του γηπέδου ήταν χαραγμένη μία γραμμή που συμβόλιζε τα δύο τέρματα.

Η μπάλα ήταν φουσκωμένη με αέρια και εξωτερικά ήταν ζωγραφισμένη με ζωντανά χρώματα και γεωμετρικά σχήματα. Σκοπός ήταν και για τις δύο ομάδες όπως και σήμερα να περάσουν την μπάλα από την απέναντι εστία, το τέρμα.


Εντύπωση προξενεί επίσης η ιατρική(!) παρατήρηση του αθλήματος. Ο μεγάλος γιατρός της ύστερης αρχαιότητος Γαληνός μας δίνει μία καταπληκτική περιγραφή στο έργο του "Περί ασκήσεων με μικρή μπάλα" του παιχνιδιού.


"Όταν οι παίκτες παρατάσσονται σε αντίθετες σειρές και αγωνίζονται, για να εμποδίσουν τον αντίπαλο να κρατήσει την μπάλα στο κέντρο, τότε είναι βίαια άσκηση με κρατήματα στους ώμους και λαβές πάλης. Έτσι το κεφάλι και ο λαιμός ασκούνται με τις κινήσεις, τα κρατήματα των ώμων και τα πλευρά και το στήθος και το στομάχι ασκούνται από τα κρατήματα και τις λαβές πάλης με τα χέρια. Σε αυτό το παιχνίδι οι γλουτοί και τα πόδια τεντώνονται βίαια, γιατί αποτελούν την βάση των κινήσεων. Ο συνδυασμός με το τρέξιμο μπροστά και πίσω και τα πηδήματα στα πλάγια, κάθε άλλο παρά μικρή άσκηση είναι όχι μόνο για τα πόδια αλλά και για όλο το σώμα που είναι σε κίνηση."

Εάν δεν αρκούν τα λόγια έχουμε και "κατευθείαν αναμετάδοση" από το αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών αθλητή - ποδοσφαιριστή, ο οποίος προσπαθεί με άψογη τεχνική να κοντρολάρει την μπάλα πάνω στο δεξί του πόδι. Είναι σαφές ότι ο παίκτης δεν πρέπει να πιάσει την μπάλα με τα χέρια του γι αυτό τα κρατάει πίσω από την πλάτη του. (Αρχική φώτο).

Μας διασώζονται ακόμη και ονόματα διάσημων «ποδοσφαιριστών» της αρχαιότητος ,όπως του Αριστόνικου του Καρυστίου, του Δημοτέλη του Χίου, του Χαιρεφάνη και του Κτησιβίου του Χαλκιδέως.

 ellinikoarxeio

"Κύρα Γιώργαινα, ο Γιώργος σου που πάει;" η ιστορία του γνωστού τραγουδιού.

"Ο Γιώργος είναι πονηρός

και αυτά που λέει μην τα τρως

και απ' τις έντεκα και μπρος,

κυκλοφοράει για γαμπρός"

Το τραγούδι «Κυρα-Γιώργαινα» κυκλοφόρησε το 1968 και σημείωσε τεράστια επιτυχία. Το ερμήνευσε ο Γιάννης Καλατζής και δεύτερη φωνή έκανε η Λίτσα Διαμάντη. Τους στίχους έγραψε ο Πυθαγόρας και τη μουσική ο Γιώργος Κατσαρός. Ο Πυθαγόρας έγραψε τους στίχους για να πειράξει τη γυναίκα του Κατσαρού, Μιρέλα, επειδή εκείνος  έλειπε συνέχεια από το σπίτι.  Συνήθιζε να την παίρνει τηλέφωνο και να της λέει για αστείο:

 «Κυρα Γιώργαινα, ο Γιώργος σου πού πάει; 

Για πού το ’βαλε και πού το ξενυχτάει; 

Έβαλε το σκούρο του,άναψε το πούρο του,

 μπήκε στο αμάξι του και εντάξει του» 

Ο Κατσαρός είχε γνωρίσει τη γυναίκα του  Μιρέλα σε ένα θίασο στον οποίο πρωταγωνιστούσε ο Ορέστης Μακρής και η Γεωργία Βασιλειάδου. Η Μιρέλα ήταν τότε 17 χρονών και  ήταν χορεύτρια στο μπαλέτο. Μόλις παντρεύτηκαν παράτησε την δουλειά της για να αφοσιωθεί στην οικογένεια.

Ήταν η περίοδος που ο Κατσαρός δούλευε επτά ημέρες την εβδομάδα και έλειπε πολλές ώρες από το σπίτι. Τα μεσημέρια κοιμόταν σε καναπέ στο στούντιο και κάθε βράδυ έφευγε για δουλειά στα κέντρα και γυρνούσε ξημερώματα. Εκείνα τα χρόνια  εργαζόταν στη «Νεράιδα», γνωστό κέντρο διασκέδασης στο Καλαμάκι, το οποίο επισκεπτόταν συχνά ο Αριστοτέλης Ωνάσης. Κάθε βράδυ, ο Κατσαρός φορούσε σκούρο κοστούμι και κάπνιζε πούρο επειδή είχε κόψει το τσιγάρο. Έφευγε περίπου στις 11 από το σπίτι και οδηγούσε το αμάξι του μέχρι το κέντρο. Ο Πυθαγόρας ήταν στενός συνεργάτης και καλός του φίλος και έγραψε τους στίχους του τραγουδιού για να διασκεδάζει τη γυναίκα του. Της έλεγε ότι ο Γιώργος είναι «πονηρός» και δεν πάει για δουλειά αλλά «κυκλοφοράει για γαμπρός». Όταν ο Κατσαρός άκουσε τους στίχους, του άρεσαν και αποφάσισε να συνθέσει τη μουσική. Μόλις το τραγούδι κυκλοφόρησε έγινε μεγάλη ραδιοφωνική επιτυχία και τραγουδήθηκε σε πέντε γλώσσες. Στη Γαλλία το τραγούδησε ο Μισέλ  Πορναρέφ και στη Γερμανία η Βίκυ Λέανδρος. Στην Ελλάδα επειδή ο πιο γνωστός Γιώργος της εποχής ήταν ο δικτάτορας Γιώργος Παπαδόπουλος ο κόσμος το είχε συνδέσει με εκείνον και τη γυναίκα του Νίκη Βασιλειάδη, με την οποία χώρισε το 1968 για να παντρευτεί στην πρώην πολιτική υπάλληλο στη ΓΥΣ Δέσποινα.

ΠΗΓΗ: Μηχανή του χρόνου

Τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι... τέλος το λαδόξυδο από τα εστιατόρια!

Ένα νέο μέτρο προστασίας του καταναλωτή έρχεται να ισχύσει από τις αρχές του 2018 με την κατάργηση του λαδιού και του ξυδιού σε χύμα μορφή. Το μέτρο είναι ναι μεν σωστό αφού αποκλείεται έτσι η νοθεία με άλλα παράγωγα φθηνότερα, σπορέλαια για το ελαιόλαδο και χημικά τύπου ξίδια για το δεύτερο, που στόχο έχουν την μείωση του κόστους λειτουργίας των καταστηματαρχών.
Το χύμα λάδι και το χύμα ξύδι στα τραπέζια των εστιατορίων, λοιπόν θα αποτελεί παρελθόν από το νέο έτος, καθώς με υγειονομική απόφαση από την αρχή του νέου χρόνου στα εστιατόρια θα πρέπει να σερβίρονται τυποποιημένα προϊόντα. Το χύμα λάδι στο εξής απαγορεύεται και έτσι οι καταστηματάρχες θα πρέπει να διαθέτουν μικρές τυποποιημένες συσκευασίες των 100 ως 250 ml. Έτσι, βάσει της κατανάλωσης υπολογίζεται ότι θα πρέπει να τυποποιηθούν περίπου 10.000 τόνοι ελαιόλαδου, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 4% με 5% της παραγωγής.
Το μέτρο ισχύει δεκαετίες στο εξωτερικό, καιρός ήταν να προφυλαχτεί και ο καταναλωτής στην Ελλάδα, αν και με την εφαρμογή του μέτρου προβλέπεται να τρώμε τις σαλάτες μας πιο στεγνές και από την έρημο Σαχάρα...

Οι σημερινοί Έλληνες είναι γενετικά παρόμοιοι με τους Μυκηναίους!

Μεγάλες γενετικές συγγένειες μεταξύ Μυκηναίων και Μινωιτών

Οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι είχαν μεγάλες γενετικές συγγένειες μεταξύ τους παρά τις όποιες διαφορές τους, κατάγονταν και οι δύο κυρίως από τους πρώτους νεολιθικούς γεωργούς στην περιοχή του Αιγαίου, ενώ οι σημερινοί Έλληνες είναι γενετικά παρόμοιοι σε μεγάλο βαθμό με τους Μυκηναίους.
Αυτά είναι τα κυριότερα ευρήματα μιας νέας πρωτοποριακής έρευνας ελλήνων και ξένων επιστημόνων, οι οποίοι για πρώτοι φορά ανέλυσαν το αρχαίο DNA Μυκηναίων και Μινωιτών και το συνέκριναν με άλλους πληθυσμούς και με τους σύγχρονους Έλληνες. Η αρχαιογενετική μελέτη, με επικεφαλής δύο Έλληνες γενετιστές του εξωτερικού, τον Ιωσήφ Λαζαρίδη του Τμήματος Γενετικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ της Βοστώνης και τον Γιώργο Σταματογιαννόπουλο του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον του Σιάτλ, η οποία δημοσιεύθηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό «Nature», εστίασε στην εποχή του Χαλκού (3η-2η χιλιετία π.Χ.).
Η προέλευση των Μυκηναίων και των Μινωιτών απασχολεί τους αρχαιολόγους για πάνω από έναν αιώνα και οι σχετικές εκτιμήσεις βασίζονταν έως τώρα κυρίως σε αρχαιολογικά και γλωσσολογικά δεδομένα. Η νέα μελέτη ρίχνει πλέον νέο γενετικό φως στην καταγωγή τους, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι Μινωίτες – οι δημιουργοί της πρώτης ευρωπαϊκής γραφής (της Γραμμικής Α, που δεν έχει ακόμη διαβασθεί) – είχαν βαθιές ρίζες στο Αιγαίο και δεν προέρχονταν από κάποιον άλλο μακρινό εξελιγμένο πολιτισμό εκτός αιγαιακού χώρου.
Η γενετική ανάλυση συμπεραίνει ότι οι αρχικοί πρόγονοι τόσο των Μινωιτών όσο και των Μυκηναίων ήσαν κατά βάση ντόπιοι γεωργικοί πληθυσμοί από τη νεολιθική Δυτική Ανατολία, την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου.
Για πρώτη φορά μελετήθηκαν δείγματα αρχαίου DNA από οστά και δόντια 19 ατόμων, μεταξύ των οποίων δέκα Μινωιτών από την Κρήτη, από τις τοποθεσίες της Ιεράς Μονής Οδηγήτριας στα νότια του νομού Ηρακλείου και του σπηλαίου του Αγίου Χαραλάμπους στο οροπέδιο του Λασιθίου (2900-1700 π.Χ.), τεσσάρων Μυκηναίων από την Αργολίδα της Πελοποννήσου και τη Σαλαμίνα (1700-1200 π.Χ.) και τριών κατοίκων της νοτιοδυτικής Ανατολίας στην Τουρκία (2800-1800 π.Χ.). Αυτά τα αρχαία γονιδιώματα συγκρίθηκαν με το αρχαίο DNA 332 ανθρώπων από γειτονικές χώρες και 2.616 συγχρόνων (μεταξύ των οποίων δύο σημερινών Κρητών).
Όπως δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ) ο Ι. Λαζαρίδης, «οι πρώτοι Νεολιθικοί πληθυσμοί της δυτικής Ανατολίας και της Ελλάδας ήσαν εξαιρετικά ομοιογενείς, απόγονοι ενός κοινού πρωτο-γεωργικού πληθυσμού που εξαπλώθηκε από την 7η χιλιετία π.Χ. ανά την Ευρώπη. Τα νέα δεδομένα της μελέτης μας αποδεικνύουν πως τόσο οι Μυκηναίοι όσο και Μινωίτες προέρχονται κατά βάση, σε ποσοστό 75% έως 85%, από αυτό τον πρωτο-γεωργικό πληθυσμό».

Η ανατολική και η βόρεια γενετική συνεισφορά
Η έρευνα δείχνει ότι τόσο στους Μυκηναίους όσο και στους Μινωίτες υπάρχει επίσης μια μικρότερη ανατολική γενετική επιρροή, σε ποσοστό 10% έως 15%, από τη Δυτική Ασία, η οποία σχετίζεται με τους αρχαίους κατοίκους του Καυκάσου, της Αρμενίας και του Ιράν. Όμως, οι Μυκηναίοι διέφεραν από τους Μινωίτες, επειδή είχαν στο DNA τους και μια βόρεια γενετική «συνεισφορά» από κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες της ανατολικής Ευρώπης και της Σιβηρίας.
Αντίθετα, οι Μινωίτες δεν εμφανίζουν τέτοια γενετική κληρονομιά από τους πληθυσμούς των βορείων στεπών. Αυτό, κατά τους ερευνητές, σημαίνει ότι οι μετανάστες-επιδρομείς από το Βορρά εξαπλώθηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά δεν έφθασαν έως τη μινωική Κρήτη.
Σύμφωνα με τον κ. Λαζαρίδη, «οι Μυκηναίοι είναι γενετικά παρόμοιοι με τους Μινωίτες, αλλά έχουν κι ένα μικρό ποσοστό προέλευσης, της τάξης του 5% έως 15%, από βόρειους αρχαίους πληθυσμούς της ανατολικής Ευρώπης και Σιβηρίας, το οποίο δεν έχουν οι Μινωίτες. Αυτή η γενετική συνιστώσα φαίνεται πως εξαπλώθηκε μετά το 3.000 π.Χ. δυτικά σε όλη την Ευρώπη, μέσω ποιμενικών πληθυσμών από τις στέπες, που βρίσκονταν βόρεια από τον Εύξεινο Πόντο και την Κασπία».
Όπως αναφέρει ο Έλληνας επιστήμονας, «η ακριβής γεωγραφική προέλευση και η διαδρομή αυτών των βορείων και ανατολικών επιρροών θα διευκρινιστεί καλύτερα στο μέλλον, με δειγματοληψία περισσοτέρων γειτονικών αρχαίων πληθυσμών. Υποδεικνύει πάντως κάποιο βαθμό πληθυσμιακής μετακίνησης προς τον Αιγαιακό χώρο, ένα αρκετά εύλογο συμπέρασμα, αφού η Ελλάδα είναι η γεωγραφική γέφυρα ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Ασία».
Η μελέτη δείχνει ότι ‘μετανάστες’ από περιοχές βόρεια και ανατολικά του Αιγαίου μπορεί να συνέβαλαν στην ανάδυση των μεγάλων Αιγαιακών πολιτισμών της Εποχής του Χαλκού κατά τη δεύτερη και τρίτη χιλιετία π.Χ.
Όμως η έρευνα δεν διαπίστωσε κάποιο διακριτό γενετικό «αποτύπωμα» ούτε των Αιγυπτίων ούτε των Φοινίκων στο DNA των Μινωιτών ή των Μυκηναίων.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, «αυτό οδηγεί σε απόρριψη της υπόθεσης ότι οι πολιτισμοί του Αιγαίου δημιουργήθηκαν από μετανάστες που προέρχονταν από παλαιούς πολιτισμούς εκείνων των περιοχών (Μέσης Ανατολής ή Αφρικής)».

Η γενετική συνέχεια των Ελλήνων
Όσον αφορά τους σημερινούς Έλληνες, η έρευνα δείχνει ότι είναι γενετικά παρόμοιοι με τους Μυκηναίους, οι οποίοι ήσαν οι πρώτοι που έγραψαν την Ελληνική γλώσσα με τη Γραμμική Β. Όπως είναι αναμενόμενο, με το πέρασμα του χρόνου έχει σήμερα πια επέλθει μια επιπλέον μείωση της γενετικής επιρροής των πρωτο-γεωργών.
«Το κύριο συμπέρασμα από την μελέτη μας», υπογραμμίζει ο κ. Λαζαρίδης, «είναι πως η πληθυσμιακή ιστορία της Ελλάδας έχει χαρακτηριστικά σημαντικής γενετικής συνέχειας, αλλά όχι πλήρους απομόνωσης».
Οι ερευνητές τονίζουν ότι δυο βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν μελλοντικά, είναι πότε για πρώτη φορά οι κοινοί «ανατολικοί» πρόγονοι των Μινωιτών και των Μυκηναίων έφθασαν στο Αιγαίο και κατά πόσο οι «βόρειοι» πρόγονοι των Μυκηναίων έκαναν σποραδικές διεισδύσεις στην Ελλάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή μία γρήγορη και μαζική μετανάστευση, όπως συνέβη στην Κεντρική Ευρώπη.
Άσχετα πάντως με τις απαντήσεις στα δύο αυτά ερωτήματα, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι υπήρξαν δύο τουλάχιστον μεταναστευτικά ρεύματα προς το Αιγαίο, ένα από την Ανατολή και ένα από το Βορρά, τα οποία ήλθαν να προστεθούν στην αρχική μετανάστευση και διασπορά στον αιγαιακό και ελληνικό χώρο των εξ Ανατολής πρώτων γεωργών ήδη πολύ πριν την Εποχή του Χαλκού.
Σύμφωνα με τον κ. Λαζαρίδη, «είναι αξιοσημείωτο πόσο συνεχής έχει υπάρξει η κληρονομιά των πρώτων Ευρωπαίων γεωργών στην Ελλάδα και σε άλλες περιοχές της νότιας Ευρώπης, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι πληθυσμοί τους ήσαν πλήρως απομονωμένοι. Οι Έλληνες δεν αναδύθηκαν πλήρως σχηματισμένοι από τα βάθη της προϊστορίας, αλλά στην πραγματικότητα ήσαν πάντα ένας λαός στη διαδικασία του γίγνεσθαι, ένα έργο σε εξέλιξη, καθώς μεταναστευτικά στρώματα δια μέσου των εποχών έρχονταν να προστεθούν, αλλά ποτέ δεν έσβησαν τη γενετική κληρονομιά των πληθυσμών της Εποχής του Χαλκού».
Στη μελέτη συμμετείχαν κορυφαίοι ξένοι επιστήμονες, όπως ο εξελικτικός γενετιστής Ντέηβιντ Ράιχ του Χάρβαρντ και ο Γιοχάνε Κράουζε, διευθυντής του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Μελέτη της Ανθρώπινης Ιστορίας στην Ιένα της Γερμανίας.

Από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν επίσης οι Γιάννης Σταματογιαννόπουλος και Δήμητρα Λοτάκη (Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον), Γιάννης Μανιάτης (Εργαστήριο Αρχαιομετρίας «Δημόκριτου»), Μανώλης Μιχαλοδημητράκης (Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης), Γιώργος Κορρές (Τμήμα Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών) και οι αρχαιολόγοι Γιάννης Τζεδάκης, Αντώνης Βασιλάκης, Αναστασία Παπαθανασίου και Ελένη Κονσολάκη-Γιαννοπούλου.

ΠΗΓΗ:http://www.archaiologia.gr

Χέστηκε η φοράδα στ' αλώνι, πως βγήκε η έκφραση!

Αρχαία ελληνικήνπαραλλαγή: «Κέχωδεν η φορβάς εν τη άλω»

Καθαρευουσιάνικη παραλλαγή: «Εχέσθη η φορβάς εν αλωνίω».

Παλαιότερα που στην Ελληνική επαρχία ακόμη καλλιεργούσαν σιτηρά, τώρα τα εισάγουμε - άρα εσμέν εξυπνότεροι- από Ρωσία και Καναδά, μετά τον θέρο ερχόταν η ώρα του αλωνίσματος. Το αλώνισμα ήταν μια επίπονη και κοπιαστική εργασία που ήταν το αποκορύφωμα του αγροτικού μόχθου για την παρασκευή του σημαντικότερου μέσου σίτισης, του άρτου.
Ως είθισθαι ήταν μαζική και ομαδική εργασία και απαιτούσε χώρο για την τέλεσή της, το αλώνι. Το αλώνι ήταν χωμάτινος, στην αρχή - πέτρινος μετέπειτα - κυκλικός χώρος με έναν στύλο στην μέση που λειτουργούσε ως οδηγός κίνησης του ζώου. Προετοιμάζονταν πριν το αλώνισμα με επιμελές σκούπισμα και άλειμμα με ασβουνιά από αγελάδες που άφηνε μια δυνατή κρούστα και απέτρεπε τον καρπό του δημητριακού να έρθει σε επαφή με το χώμα. Στα πέτρινα ένα σκούπισμα ήταν αρκετό. Κατά την τέλεση της εργασίας ο φόβος και ο τρόμος των αγροτών ήταν ο κίνδυνος αφόδευσης του ζώου, ή των ζώων που κατέστρεφε μέρος του καρπού.
Εκτός  χρόνου εργασίας τα ζωντανά ενθυμούμενα τον χώρο πήγαιναν και αφόδευαν χωρίς όμως να αποτελεί, πλέον, πρόβλημα με αποτέλεσμα να είναι αδιαφορο για τους αγρότες και έτσι βγήκε, κάπου στην ελληνική επικράτεια η έκφραση "χέστηκε η φοράδα στ΄αλώνι".
Η έκφραση έκτοτε δηλώνει ότι αυτό που ακούστηκε είναι αδιάφορο ή κοινότοπο ή πράξη ασήμαντη και ανάξια λόγου, και γι αυτό το ίδιο σημαντικό με το ότι η φοράδα έχεσε στο αλώνι, δραστηριότητα στην οποία τα ζώα επιδίδονται όπου βρεθούν κι όπου σταθούν.

Φραγκοκρατία στον Μοριά (Μέρος Β)!

Μέρος Α:  Φραγκοκρατία στον Μοριά: η αρχή και ο Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος!

http://bitzimbardi.blogspot.gr/2017/04/blog-post.html

Η συνθήκη της Σαπιέντζας
Με τη Συνθήκη αυτή, ο Γοδεφρείδος διέγραψε όλες τις απαιτήσεις του από τη Μεθώνη και την Κορώνη, που το έδαφός τους έφτανε βόρεια σχεδόν ως το Ναβαρίνο (Πύλο). Οι δύο αυτές πόλεις αποτελούσαν για τους Βενετούς "αποθήκη και ειδικό σταθμό εφοδιασμού για τις γαλέρες, τα πλοία και τα σκάφη στο δρόμο τους για την Ανατολή". Επίσης ο Γοδεφρείδος υποσχέθηκε να κατακτήσει όλα τα μέρη που δεν ανήκαν ακόμη σ' αυτόν και να παραχωρήσει το 1/4 από αυτά στους Βενετούς. Επίσης χορήγησε ελευθερία εμπορίου στους Βενετσιάνους σε όλη την επικράτειά του.
Τελικά, μόνο η Μονεμβασιά έμεινε σε ελληνικά χέρια ως το 1249, οπότε, μετά από στενή πολιορκία τριών ετών και αφού οι κάτοικοί της από την πείνα "εφάγασι τους ποντικούς ομοίως τα κατσία (γάτες)", έπεσε στα χέρια των Φράγκων.
Η συμφωνία παραλίγο να χαλάσει, όταν ένας ξάδελφος του Σαμπλίτ, ο Ροβέρτος, ξεκινά για τον Μοριά, προκειμένου να αναλάβει αυτός την ηγεμονία. Κατά την αναχώρηση του Σαμπλίτ είχε γίνει συμφωνία πως κάθε νόμιμος απαιτητής όφειλε να έρθει στον Μοριά μέσα σε ένα χρόνο και μια μέρα. Αλλιώς οποιαδήποτε απαίτηση θα παραγραφόταν. Ο Ροβέρτος έφτασε στη Βενετία. Εκεί, μετά από συμφωνία με τον Γοδεφρείδο, ο πανούργος δόγης, με διάφορες προφάσεις, δεν τον άφηνε να φύγει. Πέρασαν δύο μήνες, όταν τελικά ο Ροβέρτος μπόρεσε να επιβιβαστεί σε ένα καράβι για τον Μοριά. Ο πλοίαρχός του πήρε εντολή να τον εγκαταλείψει στις ακτές της Κέρκυρας(!) και να ενημερώσει τον Γοδεφρείδο.
Τελικά με ένα απουλικό καράβι, ο Ροβέρτος έφτασε στη Γλαρέντζα (Κυλλήνη), δώδεκα μέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας. Μαθαίνοντας ότι ο Γοδεφρείδος ήταν στην Ανδραβίδα, έστειλε αγγελιοφόρο με την παράκληση να του σταλούν άλογα για τη διαδρομή του. Ο αγγελιοφόρος δεν βρήκε τον Γοδεφρείδο στην Ανδραβίδα. Φτάνοντας σ' αυτήν, ο Ροβέρτος έγινε δεκτός από τον φρούραρχο και τους προύχοντες της πόλης με τιμές. Έλαβε από τον φρούραρχο πιστοποιητικό για τον χρόνο άφιξής του στη χώρα. Ο Γοδεφρείδος είχε μετακινηθεί στο Βλισίρι, κοντά στο Κατάκωλο και ακολουθώντας παρελκυστική τακτική, δέχτηκε τελικά τον Ροβέρτο στη Λακεδαιμονία μετά τη λήξη της προθεσμίας. Εκεί συνήλθε συνέλευση των Βαρόνων για να εξετάσει τους τίτλους του απαιτητή. Η συνέλευση έκρινε ότι η προθεσμία είχε λήξει πριν από δύο εβδομάδες και ο Ροβέρτος είχε χάσει τα δικαιώματά του. Έτσι ο ξάδελφος του Σαμπλίτ, αφού δεν δέχτηκε να παραμείνει στον Μοριά, επέστρεψε στη Γαλλία.
Η αλήθεια είναι ότι οι βαρόνοι προτιμούσαν σαφώς να αναλάβει την ηγεμονία ο θαρραλέος και πανούργος Γοδεφρείδος παρά ο νεαρός, άπειρος και με πλήθος άπειρων ακολούθων Ροβέρτος. Έτσι ο Γοδεφρείδος Α' Βιλλεαρδουίνος από ναυαγός στη Μεθώνη έγινε κύριος όλης της Πελοποννήσου, καθώς το 1210 κατέλαβε την Κόρινθο και λίγο αργότερα, με τη βοήθεια των Βενετών, το Ναύπλιο και το Άργος. Ο πάπας Ιννοκέντιος Γ' τον είχε ήδη αναγνωρίσει ως "ηγεμόνα της Αχαΐας" από το 1209.
Πηγές: William Miller "Η Φραγκοκρατία στην Ελλάδα", ελληνική  έκδοση 1990, Χρονικόν του Μορέως

Βαχίτ Τουρσούμ: "Η μητρική μας γλώσσα δεν ήταν τουρκική. Τα ποντιακά είχαμε ως μητρική. Ρωμαίικα την ονομάζαμε εμείς".

Mε αφορμή μια δήλωση του Ερντογάν, όπου μεταξύ άλλων τα εδάφη της  Ελλάδας τα ανάφερε ως «εδάφη γκιαούρηδων«, ας θυμηθούμε ένα παλιό άρθρο του Βαχίτ Τουρσούμ. Είναι Ελληνόφωνος μουσουλμάνος από τον Πόντο, ο οποίος  αναζήτησε στην Ελλάδα τις ρίζες του. Ο ίδιος θεωρείται ανεπιθύμητος από τους φανατικούς γιατί αφιέρωσε την ζωή του στη διάσωση της ποντιακής διαλέκτου. Η επίσημη Τουρκία θεωρεί τους ποντιόφωνους στη Μαύρη Θάλασσα Τούρκους, που μιλούν μια «περίεργη» γλώσσα και ο Βαχίτ εργάστηκε συστηματικά για να γράψει και να εκδόσει ένα λεξικό για την μητρική του γλώσσα. Μια από τις καταγωγές του Ερντογάν είναι ρωμαίικη και ουδεμία φυλετική προέλευση έχει από τις τουρκικές εθνοτικές ομάδες. Αυτή ακριβώς είναι και η εξήγηση της ακραίας ισλαμικής του καθήλωσης. Το Ισλάμ για τον Ερντογάν λειτουργεί ως ένα σημείο αναπλήρωσης της ταυτότητας. Μιας ανάγκης για αναπλήρωση που προκύπτει από τη γνώση της δικιάς του εθνοτικής προέλευσης. Τον Φεβρουάριο του 2007 η τουρκική εφημερίδα «Ραντικάλ» δημοσίευσε ολοσέλιδο άρθρο του Vahit Tursun, ελληνόφωνου από την περιοχή Οφη Τραπεζούντας, με τίτλο «Τα Ρωμαίικα της Ανατολής πεθαίνουν». Το άρθρο αναφερόταν στο χωριό Οτσενα της Τραπεζούντας, όπου ένας πανάρχαιος πολιτισμός -ο ελληνικός- ψυχορραγεί και μία γλώσσα -η ελληνική- αργοσβήνει. Στις 11 Νοεμβρίου η εφημερίδα φιλοξένησε νέο άρθρο του Tursun, με τίτλο «Το τίμημα της γλώσσας», στο οποίο ο αρθρογράφος μιλάει για τα αισθήματα που προκαλεί το γεγονός, ότι έπρεπε από μικρός να καταπνίγει τη γλώσσα, που έμαθε, όπως και τα συναισθήματά του.

Αυτό το άρθρο του δημοσιεύθηκε στη μεγάλης κυκλοφορίας κεντροαριστερή εφημερίδα της Τουρκίας Radikal, στις 11 Νοεμβρίου 2007. Τουρκική εφημερίδα Radikal, 11 Νοεμβρίου 2007. Ο αρθρογράφος Vahit Tursu είναι ελληνόφωνος από την περιοχή Οφη Τραπεζούντας. Το τίμημα της γλώσσας άρχιζε από το σχολείο Ελευθερία… Μια αίσθηση που είναι αδύνατο να την εξηγήσει κανείς. Ομως ο καθένας προσπαθεί να την περιγράψει χωρίς να την έχει κατανοήσει καλά. Είναι σαν τη φωτιά, που σε ζεσταίνει και σε καίει ανάλογα με τη χρήση της. Είναι σαν το ριπίδιο, που στη μία άκρη του βρίσκεται η στέρηση που δημιουργεί αγανάκτηση και στην άλλη η κατάχρηση που την υποδαυλίζει ολέθρια. Ο Πλάτωνας λέει ότι: «Η πολύ ελευθερία στον άνθρωπο και το κράτος μετατρέπεται σε σκλαβιά». Ενώ ο Επίκτητος επαναστατεί κατά του ίδιου του θεού του, λέγοντας: «Μπορείτε να μου περάσετε δεσμά στα πόδια, αλλά όχι στην πίστη μου. Ούτε ο Δίας μπορεί να με νικήσει». Ετσι, επί χιλιάδες χρόνια συναντάμε το αίτημα της ελευθερίας στο γραπτό και προφορικό λόγο, στην ιστορία, στην ποίηση, στη φιλοσοφία, στις παροιμίες, στην κλαγγή των όπλων. Για μένα η ελευθερία είναι δώρο της Φύσης, που όσο το μοιράζεσαι με τους άλλους, τόσο το χαίρεσαι και ο ίδιος. Οσο το στερείς από τους άλλους, τόσο το στερείσαι και εσύ. Η ανθρωπιά, η φιλία και η αδελφοσύνη μόνο κάτω από συνθήκες ελευθερίας μπορούν να επικρατήσουν. Αν και η ελευθερία πιάνεται και δεσμεύεται, πάλι ελεύθερο θα έρθει στον κόσμο, το κάθε παιδί που γεννιέται. Ετσι και εμείς, όπως όλα τα παιδιά, ελεύθεροι γεννηθήκαμε στο χωριό μας. Σε έναν πανέμορφο οικισμό πάνω στα βουνά. Ενας οικισμός που ανήκει στην κωμόπολη Κατωχώρι της Τραπεζούντας και λέγεται Οτσενα. Η μητρική μας γλώσσα δεν ήταν τουρκική. Τα ποντιακά είχαμε ως μητρική. Ρωμαίικα την ονομάζαμε εμείς. ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΑ / GIRESUN. Άποψη της πόλης από το Κάστρο. Φωτογραφία Δήμητρα Στασινοπούλου Τα Ρωμαίικα ήταν για μας μέσον έκφρασης του φλερταρίσματος της αλληλεγγύης και βοήθειας, του χαμόγελου και της ευτυχίας. Ήταν δρόμος που μας οδηγούσε στην αγάπη και στον έρωτα. Για πρώτη φορά, στο δημοτικό σχολείο βιώσαμε το πρόβλημα με τη γλώσσα μας. Ο κάθε δάσκαλος που διοριζόταν στο σχολείο μας, απαγόρευε την ομιλία στη μητρική μας. Κάποτε μας εκφόβιζε και κάποτε μας έδερνε για να μη την μιλάμε. Ζητούσε να καταγγείλουμε αυτόν που μιλούσε Ρωμαίικα, αλλά δεν τον ακούγαμε. Συνεχίζαμε να αστειευόμαστε και να παίζουμε, να μαλώνουμε και να τα βρίσκουμε με τη μητρική μας γλώσσα. Με τον καιρό, αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε για τη μητρική μας γλώσσα. Ρωτούσαμε τους μεγάλους, τι γλώσσα μαθαίναμε και τι μιλούσαμε. Μάθαμε πως λεγόταν «Τούρκτσε» αυτή που μαθαίναμε και «Ρούμτζε» αυτή που μιλούσαμε. Όμως, στο ερώτημα γιατί μαθαίναμε ενώ μιλούσαμε άλλη γλώσσα, ποτέ δεν υπήρξε ικανοποιητική απάντηση. Αυτό που συχνά επαναφερόταν σαν απάντηση ήταν «με τα Ρωμαίικα άνθρωπος δεν γίνεσαι». Είναι άγνωστο αν μορφωθήκαμε και γίναμε άνθρωποι ή όχι, όμως τελειώνοντας το δημοτικό, γνωριστήκαμε με τα Τουρκικά. Υποκρινόμενοι σαν χαμαιλέοντες Μεγαλώνοντας αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε για τη μητρική μας γλώσσα και γενικά για την καταγωγή μας πιο επίμονα. Γιατί μιλούσαμε Ρωμαίικα, σε μία χώρα που μιλάνε Τουρκικά; Ολοένα ξεφύτρωναν στο νου μας διάφορες ερωτήσεις γύρω από το τι ήμασταν, ποιοι ήμασταν και ποιοι ήταν οι πρόγονοί μας. Ο καθένας προσπαθούσε να πει κάτι. Κάποιοι λέγανε αυτά που είχαν ακούσει από τους γονείς και τους παππούδες τους και κάποιοι βγάζανε τα δικά τους συμπεράσματα. Ομως, κάθε φορά που άνοιγε και έκλεινε το κεφάλαιο αυτό, καταλήγαμε σε μία εκτίμηση, πως πρέπει να έχουμε σχέση με τους Ρωμιούς και φυσικά με την Ελλάδα. Η πιο αναπάντητη ερώτηση που μας τυραννούσε ήταν: είμαστε τα εγγόνια των Ελλήνων, που εξισλαμίσθηκαν ή τα εγγόνια των Τούρκων που μάθανε τα Ρωμαίικα από Έλληνες. Τα παιδικά μας χρόνια πέρασαν με αυτές τις ερωτήσεις και με τις ανικανοποίητες απαντήσεις. Πικρία Με τη μητρική μας γλώσσα ζήσαμε προβλήματα και στην ξενιτιά που πήγαμε. Κάθε φορά που μαζευόμασταν και μιλούσαμε Ρωμαίικα με τους χωριανούς μας, η πρώτη ερώτηση αυτών που καταλάβαιναν ότι μιλάμε μία ξένη γλώσσα ήταν «τι γλώσσα μιλάτε;». Όταν τους απαντούσαμε «μιλάμε Ρωμαίικα», δεχόμασταν άλλες ερωτήσεις και διάφορες αντιδράσεις. Έτσι για πρώτη φορά, με τους ανθρώπους που συναντήσαμε στην ξενιτιά, αρχίσαμε πραγματικά να αισθανόμαστε την πικρία της μειονεκτικότητας. Κάθε φορά που γινότανε λόγος για τους Έλληνες, ο ισχυρισμός ότι «οι Έλληνες είναι λαός άναντρος και εχτρός» μας τραυμάτιζε ψυχολογικά. Πληγωνόμασταν με τη σκέψη ότι ο ισχυρισμός αυτός μπορεί να ισχύει και για μας, εφόσον μιλάμε, αν όχι την ίδια, μία άλλη διάλεκτο της ίδιας γλώσσας που μιλάνε και οι Ελληνες. Γι’ αυτό και με τον καιρό, αρχίσαμε να κρύβουμε την αλήθεια και κάθε φορά που μας ρωτούσανε για τη γλώσσα μας, λέγαμε ότι είναι Λαζικά. Γιατί, όταν τους λέγαμε πως είμαστε από τη Μαύρη Θάλασσα, νομίζοντας ότι είμαστε Λαζοί, χαιρόντουσαν. Τα προβλήματα που ζούσαμε με τη μητρική μας γλώσσα, συμπληρώνονταν με τα έργα που παρακολουθούσαμε στην τηλεόραση. Οταν βλέπαμε έργα με θέμα πολέμους μεταξύ Βυζαντινών και Τούρκων, ή μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, εμείς πληγωνόμασταν. Διότι, όταν βλέπαμε την τραγικοκωμική κατάσταση των Ελλήνων στη σκηνή, ο νους μας μάς έφερνε στο δίλημμα να πάρουμε θέση: με σωστούς, τίμιους, ήρωες Τούρκους, ή με ανίκανους πολεμιστές, δολοπλόκους, ψεύτες και το χειρότερο, με «γκιαούρηδες» τους Έλληνες, όπως παρουσιάζονταν στο έργο. Ελα που η μητρική μας γλώσσα, δεν μας άφηνε. Ήταν εμπόδιο στο να διαλέξουμε μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων. Μέσα σε αυτό το δίλημμα, ζούσαμε ψυχικές καταστάσεις που ίσως δεν έχει ζήσει η ανθρωπότητα στην ιστορία της. Παρακολουθώντας το έργο, από τη μία υποστηρίζαμε τους ήρωες Τούρκους, από την άλλη μας βασάνιζε μια αίσθηση ανεξήγητης ενοχής. Για να κρύβουμε την κατάσταση μας αυτή, προσπαθούσαμε να δείξουμε περισσότερη χαρά στον ηρωισμό των Τούρκων, διαμορφώνοντας τους μυς του προσώπου μας διαφορετικά από αυτό που σηματοδοτούσε ο εγκέφαλός μας. Σε αυτή την επίδοσή μας, μπορούσαν να μας ζηλέψουν και οι χαμαιλέοντες. Σήμερα Στο σήμερα που φτάσαμε, ο Ελληνόφωνος πληθυσμός του Πόντου, που πιάστηκε στη μέγκενη ανάμεσα στην αγάπη προς τη μητρική του γλώσσα και σε μια καταραμένη ταυτότητα, αδυνατεί πια να αντεπεξέλθει. Ηδη αρκετοί συμπολίτες μας άρχισαν να μαθαίνουν Τουρκικά στα παιδιά τους από τη γέννησή τους. Ακόμη και τα ρατσιστικά λόγια, συνθήματα και οι εθνικιστικές προπαγάνδες που έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, κοντεύουν να σβήσουν από την ιστορία έναν ολόκληρο λαό, με έναν πανάρχαιο πολιτισμό. Το να εξαφανίζεται ένας πολιτισμός, ισούται με το να εξαφανίζεται ένας λαός. Ποιος θα πληρώσει μπροστά στην ιστορία γι’ αυτό το έγκλημα δεν ξέρω.

ΠΗΓΗ: ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ