Περί το τέλος του 6ου αιώνα π.Χ. ο Αγιάδης
Αναξανδρίδας, ένας από τους δύο Σπαρτιάτες βασιλείς, δυσκολευόταν να αποκτήσει τέκνα
από την πρώτη σύζυγο του. Οι Σπαρτιάτες έφοροι του επέβαλλαν να λάβει και
δεύτερη σύζυγο προκειμένου να αποκτήσει διάδοχο. Από τη δεύτερη γυναίκα του ο
Αναξανδρίδας απέκτησε τον Κλεομένη, ο οποίος έμελε να εξελιχθεί σε έναν από
τους ικανότερους Σπαρτιάτες βασιλείς.
Ωστόσο, λίγο μετά τη γέννηση του, η πρώτη γυναίκα
του Αναξανδρίδα γέννησε επίσης γιο, τον Δωριέα. Παρότι ο Δωριέας προερχόταν από
την πρώτη σύζυγο, ο Κλεομένης διαδέχθηκε τον Αναξανδρίδα ως πρωτότοκος. Ο
Δωριέας, χολωμένος από την ανάληψη της εξουσίας από τον Κλεομένη, οργάνωσε
αποικιστική αποστολή προκειμένου να εγκαταλείψει για πάντα τη Σπάρτη (515
π.Χ.). Η πρώτη επιλογή του ήταν η περιοχή του ποταμού Κίνυπα στη Λιβύη. Οι
άνδρες που τον ακολούθησαν αναφέρονται ως «Λακεδαιμόνιοι» και φαίνεται ότι
περιελάμβαναν ελάχιστους Σπαρτιάτες πολίτες («ομοίους»).
Όσοι «όμοιοι» τον ακολούθησαν θα ήταν προσωπικοί
φίλοι του, μέλη της πολιτικής φατρίας του. Οι περισσότεροι άνδρες του
προέρχονταν από άλλες κατηγορίες Λακεδαιμονίων, κυρίως από υπομείονες
(έκπτωτους πολίτες, που μόλις είχαν αρχίσει να αυξάνονται), περιοίκους καθώς και
από Πελοποννησίους συμμάχους. Ένα τμήμα της Λιβύης, η Κυρηναϊκή, είχε ήδη
αποικισθεί από αποίκους Λακεδαιμονίων. Οι Κυρηναίοι προέρχονταν από τη νήσο
Θήρα, μία λακωνική αποικία. Επιπρόσθετα, κοντά στον γειτονικό ποταμό Κίνυπα
υπήρχε η πόλη Οία, αναφερόμενη αργότερα ως καρχηδονιακή αποικία.
Ωστόσο η ονομασία της ανήκει σε μία θηραϊκή πόλη
και επομένως ίσως ιδρύθηκε από Θηραίους ή Κυρηναίους αποίκους. Πιθανώς οι
Καρχηδόνιοι εκδίωξαν αργότερα τους Έλληνες αποίκους της λιβυκής Οίας,
αποικίζοντας την με Φοίνικες.Οι Κυρηναίοι υποστήριξαν την αποικιστική
εκστρατεία του Δωριέα στη Λιβύη για λόγους επιβίωσης. Τη συγκεκριμένη εποχή
βρίσκονταν ανάμεσα σε δύο «πυρά». Στα ανατολικά τους, οι Πέρσες του βασιλιά
Καμβύση είχαν κατακτήσει την Αίγυπτο απειλώντας τους άμεσα.
Στα δυτικά, οι Καρχηδόνιοι επεκτείνονταν διαρκώς
πλησιάζοντας επικίνδυνα τα κυρηναϊκά σύνορα. Οι Κυρηναίοι, που είχαν
συμπληρώσει μόλις έναν αιώνα στην περιοχή, κινδύνευαν να συνθλιβούν και πιθανώς
να εκδιωχθούν πάλι προς την Ελλάδα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποστολή του Δωριέα
οργανώθηκε από το επίσημο σπαρτιατικό κράτος, πιθανώς αποτελούσε μέτρο το οποίο
έλαβε η Σπάρτη για τη σωτηρία της αποικίας της, Κυρήνης.Ήταν επόμενο να δράσει
για τη σωτηρία της τελευταίας, ειδικά σε μια εποχή που ο Ελληνισμός κινδύνευε
από την επέκταση των εχθρών του από την Ανατολή (Πέρσες και Συροφοίνικες) και
τη Δύση (Καρχηδόνιοι και Ετρούσκοι). Οι Κυρηναίοι θα ήταν ευτυχείς από την
ίδρυση μιας «δίδυμης» δωρικής αποικίας στον Κίνυπα η οποία θα ενίσχυε υπέρμετρα
το ελληνικό στοιχείο στη Λιβύη.
Η σπαρτιατική αποστολή οδηγήθηκε αρχικά από
Θηραίους ναυτικούς έως την Κυρήνη (515/4 π.Χ.). Εκεί ο Δωριέας συνάντησε τον
εξόριστο Φίλιππο από τον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας, τον οποίο....