Νομισματικά πορτραίτα στην Αρχαία Ελλάδα.

Η Αθηνά σε Αθηναϊκό τετράδραχμο

Γύρω στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ., διάφορα μικρασιατικά εργαστήρια απεικονίζουν μεγάλη ποικιλία ζώων με τεχνική που θυμίζει τους μινωικούς και μυκηναϊκούς σφραγιδόλιθους. Λίγο αργότερα χαράσσονται θεϊκά σύμβολα ή και τοπικά φυτά. Στο γύρισμα του 6ου προς τον 5ο αιώνα, η Δήλος χαράζει στα νομίσματά της λύρα και στους αρχαϊκούς στατήρες της Μήλου εικονίζεται μήλο. Η ανθρώπινη μορφή προσεγγίζεται τον 6ο αιώνα με τη χάραξη θεών και ηρώων. Στο μεμονωμένο κεφάλι, αρχικά το μάτι απεικονίζεται μετωπικά και με έντονο σφαιρικό σχήμα. Στην αρχή της νομισματοκοπίας οι ανδρικές απεικονίσεις είναι σπανιότερες, ενώ συχνά απεικονίζεται η αποτροπαϊκή Γοργώ. Η απεικόνιση συγκεκριμένου προσώπου με ατομικά χαρακτηριστικά δεν ήταν επιτρεπτή. Στους περσικούς Δαρεικούς, ο «μεγάλος βασιλιάς» αποδίδεται συμβολικά ως τοξότης. Συμβολική θεωρείται και η απεικόνιση του Θεμιστοκλή με κεφάλι πολεμιστή. Στα νομίσματα που ο Αρταξέρξης τού επέτρεψε να κόψει, χαράχτηκε το όνομα, ή το μονογράφημα ΘΕ, αλλά όχι η μορφή του. Οι Έλληνες βασιλείς δεν τολμούν ακόμη να διαπράξουν αυτή την ιεροσυλία. Στα αργυρά του τετράδραχμα, ο Φίλιππος Β΄ θα χαράξει το κεφάλι του Ολυμπίου Διός. Στις σατραπείες της Ανατολής όμως, η επαναστατική αντίληψη της χάραξης ενός συγκεκριμένου θνητού εμφανίζεται ήδη στα 412/411 π.Χ., σε νόμισμα με τη μορφή του Τισσαφέρνη. Άλλο νόμισμα, γύρω στο 413-373 π.Χ., σώζει το πορτραίτο του Φαρνάβαζου. Σώζονται επίσης νομίσματα με δυνάστες της Λυκίας και τα ονόματά τους γραμμένα στην τοπική γλώσσα. Ωστόσο η νομισματοκοπία της περιοχής, πρόδρομος των ελληνιστικών πορτραίτων, έχει ελληνικό χαρακτήρα. Ένα από τα ωραιότερα δείγματα είναι οι αργυροί στατήρες του Έλληνα δυνάστη Περικλή που κόπηκαν γύρω στο 380-360 π.Χ.

Οι Αρχαίοι Έλληνες και ο οίνος!

Οινόφλυξ: αυτός που αγαπά την οινοποσία, που πίνει κρασί (σε υπερβολικό βαθμό).

Οίνος: αρσενικό αλκοολούχο ποτό που παράγεται από την ζύμωση του σταφυλοχυμού (μούστου).
Φίλοινος είναι αυτός που είναι πάντα έτοιμος για οίνο, φιλοπότης όποιος είναι έτοιμος για ποτό, κωθωνιστής όποιοςπίνει μέχρι μέθης. Από τους ήρωες έπινε πολύ ο σοφός Νέστορας, ο τρείς φορές γέρος, και ήταν πιο πολύ αφοσιωμένος στον οίνο (οινόφλυγας) απκόμα και από τον Αγαμέμνωνα τον οποίο κατηγορούσε ο ο Αχιλλέας ως πολυπότη.
Ο Πλάτωνας εικάζει πως η ετυμολογία του οίνου προέρχεται από το οιόνουν, επειδή γεμίζει έπαρση τον νουν ή ίσως οφείλεται στην λέξη όνησης (όνος;), δηλαδή αφέλεια.
Ο Ποσείδιππος λέει πως το κρασί που φέρνει δίψα είναι βλαβερό στην υγεία.
Ο περίφημος Πιττακός συμβούλευε τον Περίανδρο της Κορίνθου να μην μεθά για να μην μαθαίνουν ποιος πραγματικά είναι.
Ο Αριστοφάνης έλεγε πως το κρασί είναι το γάλα της Αφροδίτης.
Ο Ηρόδοτος έλεγε πως όταν κατεβαίνει το κρασί στο σώμα επιπλέουν τα κακά λόγια.
Ο 'Αλεξις αναφέρει πως το παλιό κρασί δεν είναι μόνο για να μας ευχαριστεί αλλά κάνει και καλό στην υγεία. Βοηθάει στο να χωνεύεται πιο εύκολα το φαγητό, δίνει δύναμη στο σώμα, κάνει το αίμα πιο κόκκινο, βοηθάει την κυκλοφορία και μας προσφέρει ήσυχο ύπνο.
Ο 'Ομηρος ισχυριζόταν πως όποιος πίνει ωφελείται. Έλεγε ακόμα πως οι θεοί μας έδωσαν τον οίνο για να μας διώχνουν τα προβλήματα.
Ο Δίφιλος αναφωνούσε: Πάνσοφε Διόνυσε, τι γλυκός που είσαι! Ανυψώνεις κάθε τι το ταπεινό.
Ο Ιπποκράτης ισχυρίζονταν πως το γλυκό κρασί δεν πειράζει στο κεφάλι.
 Ο μεγάλος Αριστοτέλης έλγε πως όποιος μεθάει από οίνο πέφτει με το πρόσωπο προς τα κάτω και όποιος από μπίρα πέφτει ανάσκελα, γιατί το κρασί από τα σταφύλια φέρνει πονοκέφαλο, ενώ το κρασί από το κριθάρι φέρνει ζαλάδα.
Τέλος, κατά την ελληνική μυθολογία, ο Διόνυσος ανέφερε πως έχει τρεις μόνο κρατήρες  και ανακάτευε το κρασί για τους σώφρονες. Τον πρώτο για την υγεία, που γι΄αυτήν πίνουν πρώτα όλοι. Τον δεύτερο για τον έρωτα και την απόλαυση. Τον τρίτο για τον ύπνο. Μόλις πιούν οι καλεσμένοι, επιστρέφουν στο σπίτι τους. Ο τέταρτος κρατήρας δεν μας ανήκει γιατί είναι για τις ύβρεις. Ο πέμπτος για θόρυβο. Ο έκτος για τρίκλισμα, ο έβδομος για να πέφτεις, ο όγδοος για μηνύσεις, ό ένατος για κακία και ο δέκατος για κακία.

Το τέχνασμα των Σπαρτιατών για να είναι οι νέοι πάντα «πρόθυμοι ερωτικά» και να τεκνοποιούν!

Οι Σπαρτιάτισσες είναι οι γυναίκες που έχουν υμνηθεί, αλλά και συκοφαντηθεί περισσότερο απ΄ όλες τις Ελληνίδες, από την αρχαιότητα έως σήμερα. Ήταν οι μόνες Ελληνίδες για τις οποίες η πολιτεία είχε φροντίσει τη δημόσια εκπαίδευσή τους, η οποία έδινε κυρίαρχη θέση στη σωματική άσκηση. Όλοι οι άντρες της Σπάρτης εκπαιδεύονταν για να γίνουν πολεμιστές και το κύριο καθήκον των γυναικών ήταν να γεννήσουν πολεμιστές. Απαγορευόταν όμως να επιδίδονται σε βάναυσες χειρωνακτικές εργασίες ή εργασίες με σκοπό το κέρδος.

 Οι Σπαρτιάτισσες ήταν οι μόνες γυναίκες που αθλούνταν γυμνές, όπως οι άντρες που εξασκούνταν και έκαναν αθλητισμό σε μόνιμη βάση. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο και τον Ξενοφώντα και τα κορίτσια στη Σπάρτη λάμβαναν αθλητική εκπαίδευση. Τα νιόπαντρα ζευγάρια συχνά δεν κοιμόντουσαν μαζί, ενώ υπήρχε η συνήθεια να ντύνεται η νύφη με αντρικά ρούχα. Περιγράφει ο Πλούταρχος: «Ο Λυκούργος (νομοθέτης και βασιλιάς της Σπάρτης) πρώτα σκληραγώγησε σωματικά τα κορίτσια βάζοντάς τα να τρέχουν, να παλεύουν, να πετάνε δίσκο και ακόντιο. Με αυτόν τον τρόπο τα έμβρυα που θα γεννιόνταν έκαναν μια δυνατή αρχή σε σφριγηλά σώματα και έτσι θα αναπτύσσονταν καλύτερα, ενώ οι ίδιες οι γυναίκες θα έφερναν σε πέρας την εγκυμοσύνη τους με σθένος. Απέρριψε κάθε σεμνοτυφία, την υπερπροστασία των παιδιών από τους γονείς και τη μαλθακότητα κάθε είδους. Ανάγκασε τα νέα κορίτσια το ίδιο όπως και τα αγόρια, να μεγαλώνουν συνηθίζοντας να κάνουν πορεία γυμνά, καθώς επίσης να χορεύουν και να τραγουδούν σε ορισμένες γιορτές μπροστά στους νέους άντρες και κάτω από τα βλέμματά τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα κορίτσια μπορούσαν να κάνουν πειράγματα στα αγόρια κριτικάροντας εποικοδομητικά τα λάθη τους. Δεν υπήρχε τίποτα αισχρό και ατιμωτικό στη γύμνια των κοριτσιών. Ήταν τελείως αθώα και δεν υπήρχε ίχνος ανηθικότητας....

Αντιθέτως ενθάρρυνε την απλότητα, τον λιτό τρόπο ζωής και την άθληση δίνοντας στο γυναικείο φύλο μια γεύση ανδρικής γενναιότητας. Αποτέλεσμα αυτού ήταν οι γυναίκες να μιλούν και να σκέφτονται με τον τρόπο που λέγεται ότι μίλησε η γυναίκα του Λεωνίδα, η Γοργώ. Όταν κάποια γυναίκα ξένη της είπε, «εσείς οι Σπαρτιάτισσες είστε οι μόνες που μπορείτε να εξουσιάζετε τους άντρες» εκείνη της απάντησε «γιατί είμαστε οι μόνες που γεννάμε άντρες». Το έθιμο της απαγωγής της νύφης Υπήρχε επίσης δέλεαρ για τους άντρες να παντρευτούν.  Οι παρελάσεις των κοριτσιών και η γύμνια στους αγώνες, που παρακολουθούσαν οι νέοι άντρες, παρακινούμενοι από μια ώθηση όχι πνευματικού τύπου, αλλά από μια ερωτική έλξη. Ο Λυκούργος στέρησε ορισμένα πολιτικά δικαιώματα σε εκείνους που έμεναν ανύπαντροι, αφού τους απέκλεισε από το θέαμα των γυμνοπαιδιών. Το έθιμο ήταν να απαγάγουν τις γυναίκες για να τις νυμφευθούν, όταν ήταν στην ακμή της νιότης τους και έτοιμες για γάμο. Η αποκαλούμενη «νυμφεύτρια» αναλάμβανε το αιχμάλωτο κορίτσι. Πρώτα ξύριζε τελείως το κεφάλι της μετά την έντυνε με αντρικά ρούχα και σανδάλια και την ξάπλωνε μόνη της σε ένα στρώμα, στα σκοτεινά. Ο γαμπρός που δεν ήταν μεθυσμένος, αλλά νηφάλιος, έπρεπε πρώτα να δειπνήσει στο συσσίτιο και μετά μπορούσε να γλιστρήσει στο δωμάτιο, να λύσει τη ζώνη της και να τη μεταφέρει στο κρεβάτι....

Αφού περνούσε λίγη ώρα μόνο μαζί της, έπρεπε να αναχωρήσει διακριτικά για να κοιμηθεί εκεί όπου κοιμόταν συνήθως, δηλαδή μαζί με άλλους άντρες. Και αυτή ήταν η πρακτική που θα ακολουθούσε από τούδε και στο εξής. Μπορούσε να επισκέπτεται κρυφά τη νεόνυμφη, φοβισμένος και παίρνοντας όλες τις προφυλάξεις, γιατί ήταν ντροπή να τον αντιληφθεί κάποιος στο σπίτι. Η νύφη ταυτοχρόνως μηχανεύονταν τεχνάσματα και τον βοηθούσε να καταστρώσει σχέδια, ώστε να μπορούν να συναντιούνται απαρατήρητοι τις κατάλληλες στιγμές. Κι αυτό δε γινόταν για ένα μικρό διάστημα, αλλά όσο ήταν απαραίτητο μέχρι να αποκτήσουν παιδιά. Νωρίτερα δεν μπορούσαν να δουν τις γυναίκες τους στο φως της ημέρας. Τέτοιες συναντήσεις δεν ήταν μόνο μια άσκηση αυτοελέγχου και αυτοσυγκράτησης, αλλά σκοπό είχαν να είναι οι σύντροφοι γόνιμοι, πρόθυμοι για έρωτα και έτοιμοι για συνουσία, αντί να είναι κορεσμένοι και χλωμοί από την απεριόριστη ερωτική δραστηριότητα. Επιπλέον, κάποια άσβεστη φλόγα πόθου και αγάπης έμενε πάντα και στους δύο».
 Πλούταρχος, Βίος Λυκούργου 
ΠΗΓΗ: Οι γυναίκες στον αρχαίο κόσμο, Elaine Fantham, Helene Peet Foley, Natalie Boumel,  εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ...

Ο Φίλιππος και οι αχάριστοι ευεργετηθέντες.

Είπαν στον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο να εκδικηθεί μια ελληνική πόλη, που οι κάτοικοί της τον κατηγορούσαν, ενώ είχαν ευεργετηθεί απ’ αυτόν.

- Πολύ κακή συμβουλή μου δίνετε, αποκρίθηκε ο Φίλιππος. Αν τώρα που είμαι ευεργέτης τους λένε τόσα εναντίον μου, τι θα λένε αν τους βλάψω;

H απολογία του Λυσία για τον Σωκράτη.

Για τη δίκη του Σωκράτη ετοίμασε λαμπρή απολογία ο δεινός ρήτορας Λυσίας.

Ο Σωκράτης τον ευχαρίστησε, αλλά αρνήθηκε να τη χρησιμοποιήσει, γιατί δεν ήθελε... τα δικηγορικά τερτίπια.
– Προτιμώ -είπε- να καταδικασθώ ως Σωκράτης, παρά να αθωωθώ ως Λυσίας.

Ξενοφών, το έργο του!

Ο Ξενοφών εξορισμένος από την Αθήνα, λόγω της φιλίας του με τον Κύρο, και κατοικώντας στα κτήματα που του παραχώρησαν οι Σπαρτιάτες στον Σκιλλούντα συνέγραψε ένα πλούσιο έργο που κατά πολλούς είναι σημαντικότατο αφού είναι πολύπλευρο και με θαυμάσιο ύφος. Ο Σωκράτης και ο Αγησίλαος ήταν οι δύο προσωπικότητες οι οποίες στιγματισαν την ζωή του Αθηναίου ιστορικού.

Συνέγραψε τόσο ιστορικά έργα όπως την «Κύρου Ανάβασις», την «Κύρου Παιδεία» και τον «Αγησίλαο» (Εγκώμιο) όσο και φιλοσοφικά όπως την «Απολογία Σωκράτους», με σκοπό να αντικρούσει τις κατηγορίες εναντίον του δασκάλου του Σωκράτη, τα «Απομνημονεύματα», το «Συμπόσιον»κ.α. Έγραψε επίσης και άλλης μορφής και ύφους, τα λεγόμενα Διδακτικά όπως τον «Ιππαρχικόν», τον «Περί Ιππικής», τον «Κυνηγετικόν». Ο Διογένης Λαέρτιος τον αποκάλεσε Αττική Μούσα λόγω της γλυκύτητας της γραφής του.

Η ευκαιρία συγγραφής της «Κύρου Ανάβασις» ήταν η «αδικία» που διέπραξε προς το πρόσωπο του ο, συμμετέχων στην εκστρατεία, Σοφαίνετος ο Στυμφάλιος. Έτσι προς αποκατάσταση του  ονόματος του Ο Ξενοφών παρεκινήθη προς συγγραφήν ταύτης. Αναφέρεται επίσης από τον Ξενοφώντα (Ελληνικά ΙΙΙ,1,2) πως υπήρξε και τρίτος συγγραφέας και αυτός ήταν  ο Θεμιστιγένης ο Συρακούσιος. Το ύφος όμως και η γλώσσα του έργου αποδεικνύουν ότι το έργο είναι του Αθηναίου στρατηγού και ιστορικού. Το έργο διαφαίνεται πως είναι απόρροια  των αναμνήσεων του Ξενοφώντος και όχι ημερολόγιο. Περιγράφει την συμμετοχή ενός μισθοφορικού σώματος 10000 ανδρών (Μύριοι) στον στρατό του Κύρου εναντίον του αδελφού του βασιλιά Αρταξέρξη.   Οι γεωγραφικές ειδήσεις είναι ακριβείς χωρίς περιαυτολογίες και υπερβολές.

Στα «Ελληνικά», τα οποία περιέχουν την ιστορία της Ελλάδος κατά την περίοδο 411 -362 π.χ., συνεχίζει την συγγραφή του, αγνώστου για ποιο λόγο διακοπέν έργο, Θουκυδίδη και επί τον πλείστον εξιστορεί τα γεγονότα του Πελοποννησιακού πολέμου. Οι ελλείψεις του έργου αποδίδονται, από πολλούς, στην προχωρημένη ηλικία του Ξενοφώντα κατά την οποία είχε μειωθεί η πνευματική διαύγεια του εν Σκιλλούντι κατοικήσαντα, Ξενοφών. Σε άλλα σημεία έχει αφιερώσει ιδιαίτερη φροντίδα και εξιστορεί με ακρίβεια τα γεγονότα και αλλού αμελεί να αναφέρει άλλα πιο σημαντικά από τα γραφθέντα.

Επαινεί συχνά τον Αγησίλαο τον οποίο θαύμασε και αγαπούσε και από τον οποίο είχε πολλάκις ευεργετηθεί. Τα φιλικά αισθήματα και ο τρόπος ζωής της Σπάρτης, παρακίνησαν τον ιστορικό να γράψει την « Λακεδαιμονίων Πολιτεία». Η συγγραφή αυτή δικαιολογείται από την καταγωγή του Ξενοφώντα, όντας αριστοκρατικό< και παρακινούμενος από την επιθυμία να παραθέσει την πεποίθηση του πως οι Σπαρτιάτες υπερείχαν έναντι των Αθηναίων και των υπολοίπων Ελλήνων. Συγγράφοντας και την «Αθηναίων Πολιτεία» θέλησε να προσδώσει περισσότερο κύρος στο παραπάνω έργο του κάνοντας σύγκριση μεταξύ των δύο πόλεων και του τρόπου ζωής των.

Στον επίλογο του έργου «Λακεδαιμονίων Πολιτεία» αναφέρεται με θαυμασμό στο πολίτευμα που οφείλεται στους δίκαιους νόμους του Λυκούργου στους οποίους αναφέρεται πως πλέον έχουν μειωμένη ισχύ, όμως συνεχίζουν οι δύο βασιλείς να υφίστανται.

Ενώ στο προηγούμενο έργο είναι αδιαμφισβήτητη η πατρότητα υπό του Ξενοφώντος, στο δεύτερο πολλοί αναφέρουν πως δεν είναι του  Αθηναίου αφού η συγγραφή του χρονολογείται περί το 424 π.χ., κατά το οποίο χρονικό διάστημα ο Ξενοφών δεν είχε αρχίσει την συγγραφή των έργων του. Αποδίδεται δε, κατά πολλούς, στον Κριτία, και κατά άλλους στον Φρύνιχο.

Στο μικρότερο έκτασης έργο «Πόροι» ή «Περί Προσόδων», ο ιστορικός ασχολείται με την οικονομική κατάσταση της Αθήνας μετά την ατυχή έκβαση του συμμαχικού πολέμου το 355π.χ. Η συγγραφή αυτού του έργου οφείλεται στην επιθυμία του ιστορικού, αν και εξοστρακιζόμενος, να τονώσει την αίσθηση για τα άσχημα οικονομικά της Αθήνας, στα πρόσοδα από τα μεταλλεία του Λαυρίου και στην ενίσχυση της πολιτικής του Ευβούλου.

Στο πολύ σημαντικό έργο «Κύρου Παιδεία» εκθειάζει τον ηγεμόνα και αναφέρεται προς αυτόν με πολύ θετικά σχόλια. Το έργο είναι μεγάλο, οκτάτομο, και φθάνει στα όρια της υπερβολής αφού, όχι άδικα, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μυθιστορία.

Η πλούσια και πολυμερή δραστηριότητα του Αθηναίου στρατηγού, ιστορικού και φιλοσόφου μας άφησε κληροδότημα ένα έργο πολύπτυχο και σημαντικό με ύφος ανάλογο των λογίων της εποχής του

ΧΟΥΑΝ ΚΟΝΤΕΡΧ – Ο Καταλανός που δημοσιογραφεί στα αρχαία ελληνικά!

Όποιος είπε ότι τα Αρχαία Ελληνικά είναι µια νεκρή γλώσσα, είναι βέβαιο ότι δεν έχει υπόψη του τον κ. Χουάν Κόντερχ: τον Ισπανό καθηγητή του Πανεπιστηµίου St. Andrews στη Σκωτία, που δηµιούργησε ένα site µε τις διεθνείς ειδήσεις στα Αρχαία Ελληνικά!

Στο site Akropolis World News µπορεί κανείς να διαβάσει τις εξελίξεις από τον θάνατο του «Μιχαήλ Ιάξωνος» -του Μάικλ  Τζάκσον µέχρι ποδοσφαιρικές ανταποκρίσεις της Μπαρτσελόνα, σε άπταιστη αττική διάλεκτο του 5ου αιώνα π.Χ.

Γεννηµένος στην Καταλονία, σπούδασε Κλασική Φιλολογία πριν µεταβεί στην Αγγλία για ακαδηµαϊκή καριέρα. ∆ίδαξε για πέντε χρόνια Λατινικά και Αρχαία Ελληνικά στο Πανεπιστήµιο της Οξφόρδης και συνέχισε στη Σκωτία ως επίκουρος καθηγητής. Εκτός από Λατινικά, Ελληνικά, Ισπανικά και Αγγλικά, µιλάει Γερµανικά και Ρωσικά, ενώ δηλώνει και λάτρης του κλασικού µαραθωνίου!

Ο Χουάν Κόντερχ µιλά στο «ΘΕΜΑ» για την αγάπη του στα Αρχαία Ελληνικά και τα µελλοντικά του σχέδια.

Πώς σκεφτήκατε να δηµιουργήσετε ένα site µε διεθνείς ειδήσεις στα Αρχαία Ελληνικά;

Υπήρχαν δύο sites που δηµοσίευαν ειδήσεις στα Λατινικά. Κανένα όµως που να είναι στα Αρχαία Ελληνικά. Ετσι, πριν από επτά χρόνια περίπου αποφάσισα να δηµιουργήσω εγώ ένα.

- Υπάρχει ενδιαφέρον για τα Αρχαία Ελληνικά σήµερα; Τι εισπράττετε από τους επισκέπτες του Akropolis World News και από τους φοιτητές σας στο πανεπιστήµιο;

Το ενδιαφέρον για την Κλασική Φιλολογία ήταν πάντα το ίδιο. Μπορεί να εκφράζουµε παράπονα ότι ο κόσµος θα έπρεπε να δείχνει περισσότερο ενδιαφέρον ή ακόµα και να φοβόµαστε ότι στο µέλλον αυτή η πολιτιστική κληρονοµιά µπορεί να χαθεί, αλλά στην πραγµατικότητα παραµένουµε όλοι στις θέσεις µας. Συνεχίζουµε να µαθαίνουµε και να διδάσκουµε στην επόµενη γενιά τις κλασικές σπουδές. Νοµίζω έτσι θα γίνεται πάντα. Στο Πανεπιστήµιο του St. Andrews µάλιστα ο αριθµός των φοιτητών που ενδιαφέρονται για τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά παρουσιάζει αύξηση.

- Υπάρχει κάποιος λόγος να µάθει κάποιος Αρχαία Ελληνικά σήµερα ή είναι µια περιττή γνώση;

Το να γνωρίζεις τη γλώσσα ενός πολιτισµού που έπαιξε τόσο µεγάλο ρόλο στη διαδικασία διαµόρφωσης του σύγχρονου κόσµου και στην οποία έχουν γραφεί τόσο υπέροχα έργα αρκεί ως επιχείρηµα. Οταν ακούω κάποιον να θεωρεί τα Αρχαία Ελληνικά «περιττή γνώση», θυµάµαι ότι όταν ήµουν καθηγητής σε λύκειο υπήρχαν µαθητές που επέλεγαν Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά για να αποφύγουν τη Φυσική και τα Μαθηµατικά. Ηταν δύσκολο να τους εξηγήσω πόσο ωφέλιµο είναι να γνωρίσουµε τις ρίζες του πολιτισµού µας και να κατανοήσουν το νόηµα της φράσης «Οσο πιο πολύ κοιτάζουµε στο παρελθόν, τόσο πιο ικανοί γινόµαστε να κοιτάξουµε το µέλλον». Οταν όµως µου κάνει αυτήν την ερώτηση κάποιος ενήλικος αποφεύγω να απαντήσω, γιατί θεωρώ ότι όποιος ρωτά δεν έχει το απαραίτητο επίπεδο για να καταλάβει την απάντηση.

-  Εχετε επισκεφτεί ποτέ την Ελλάδα και, αν ναι, ποιος είναι ο αγαπηµένος σας προορισµός;

Εχω επισκεφτεί πέντε φορές την Ελλάδα. Από τα αρχαιολογικά αξιοθέατα προτιµώ τις Μυκήνες. Τα νησιά όµως είναι τόσο όµορφα που µου είναι αδύνατον να τα ξεχάσω. Οσο πιο µικρά είναι τόσο πιο όµορφα µου φαίνονται.

- Πιστεύετε ότι οι «µικρές γλώσσες», όπως τα Ελληνικά, κινδυνεύουν να εξαφανιστούν;

∆εν το νοµίζω. Φυσικά κατά τη διάρκεια της Ιστορίας αρκετές γλώσσες που είχαν λίγους οµιλητές εξαφανίστηκαν, αλλά δεν νοµίζω να συµβεί αυτό σε µια επίσηµη γλώσσα – ενός κράτους και µάλιστα ευρωπαϊκού. Πάρε για παράδειγµα τα Λουξεµβουργιανά. Μια γλώσσα που τη µιλούν ελάχιστοι άνθρωποι, σε µια πολύ µικρή περιοχή, και παρ’ όλα αυτά είναι ζωντανή.

- Κάποιο συγκεκριµένο έργο που θα θέλατε να µεταφράσετε στα Αρχαία Ελληνικά;

Εχω µεταφράσει ήδη µια ιστορία του Σέρλοκ Χολµς, την «Ιστορία των τριών µαθητών». Στην ιστορία αυτή τρεις µαθητές πρέπει να µεταφράσουν ένα κείµενο του Θουκυδίδη και όποιος κάνει την καλύτερη µετάφραση θα κερδίσει µία υποτροφία. Ο καθηγητής τους ξέρει ότι ένας από αυτούς έχει δει από πριν το κείµενο, αλλά δεν ξέρει ποιος. Αυτό αναλαµβάνει να ανακαλύψει ο Σέρλοκ Χολµς. Είναι ιδανικό κείµενο για να µεταφραστεί στα Αρχαία Ελληνικά. Εχω µεταφράσει και µια ιστορία του Ντον Καµίλο του Γκουαρέσκι, µια χιουµοριστική ιστορία ενός συντηρητικού ιερέα και ενός κοµµουνιστή δηµάρχου σε ένα µικρό ιταλικό χωριό.

- Ποια θεωρείτε τη µεγαλύτερη προσφορά της αρχαίας Ελλάδας στη σύγχρονη Ευρώπη;

Τη ∆ηµοκρατία. Φυσικά θα µπορούσα να πω και «φιλοσοφία» ή «τέχνη» και τα λοιπά. Αλλά νοµίζω πως είναι ξεκάθαρο ότι µε τη ∆ηµοκρατία άλλαξαν όλα.

– Ποια είναι τα σχέδιά σας για το µέλλον;

Σκοπεύω να παραµείνω στο πανεπιστήµιο και να ασχοληθώ µε τη σταδιοδροµία µου. Μου έχει ανατεθεί οτιδήποτε αφορά στη διδασκαλία Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών. Οι συνάδελφοί µου µε έχουν βοηθήσει πολύ αυτά τα πρώτα δύο χρόνια. Σχεδιάζω τα πάντα που έχουν σχέση µε τις κλασικές σπουδές, από τις εξετάσεις, το εκπαιδευτικό υλικό µέχρι συµβουλές στους αποφοίτους για τη σωστή διδασκαλία τους.

- Θέλετε να απευθύνετε έναν χαιρετισµό στους αναγνώστες;

Θα µπορούσα να πω ένα «Chairete!». Θα πω όµως ότι εγώ χαίροµαι που απευθύνθηκα στο ελληνικό κοινό και ελπίζω να βρω υποστηρικτές σε αυτήν τη δραστηριότητα που συνεχίζεται για αιώνες, την προώθηση των Αρχαίων Ελληνικών. Ούτως ή άλλως δεν πρόκειται για νεκρή γλώσσα, αλλά για αθάνατη γλώσσα.

Πηγή : Πρώτο Θέμα

Ιπποκράτης: «Τις ασθένειες δεν τις στέλνουν οι Θεοί με κατάρες, αλλά φυσικά αίτια».

Οι πραγματείες του Ιπποκράτη έθεσαν τα θεμέλια τη δυτικής ιατρικής. Τρεις γενικές αρχές τους έχουν διαμορφώσει την ιατρική πρακτική εδώ και αιώνες. Η πρώτη εξακολουθεί να βρίσκεται πίσω από την ιατρική επιστήμη μας: είναι η ακλόνητη πεποίθηση ότι οι άνθρωποι νοσούν εξαιτίας “φυσικών” αιτιών που έχουν λογικές εξηγήσεις. Πριν από τους ιπποκρατικούς, στην Ελλάδα και στις γειτονικές περιοχές της η νόσος θεωρούνταν συμβάν με υπερφυσικές διαστάσεις. Νοσούμε γιατί προσβάλαμε τους Θεούς ή γιατί κάποιος με υπερφυσικές δυνάμεις μας έκανε μάγια ή είναι δυσαρεστημένος μαζί μας. Και, αφού οι νόσοι προκαλούνταν από μάγισσες, μάγους και Θεούς, ήταν προτιμότερο να αφήνεται στους ιερείς και τους μάγους. Οι ιπποκρατικοί δεν ήταν διά πίστεως θεραπευτές. Ήταν γιατροί που πίστευαν ότι η νόσος ήταν ένα φυσικό, φυσιολογικό συμβάν. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα σε μία πραγματεία με τίτλο “Περί Ιερής Νόσου”. Το σύντομο αυτό έργο αφορά την επιληψία, μια συνηθισμένη διαταραχή τότε αλλά και τώρα. Πιστεύεται ότι από αυτήν έπασχαν τόσο ο Μέγας Αλέξανδρος όσο και ο Ιούλιος Καίσαρας.

Οι επιληπτικοί παρουσιάζουν κρίσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων μπορεί να χάσουν τις αισθήσεις τους, να βιώσουν μυϊκές συσπάσεις και το σώμα τους να παραμορφωθεί. Μερικές φορές, ουρούν πάνω τους. Η κρίση υποχωρεί σταδιακά και ο ασθενής επανακτά τον έλεγχο του σώματός του και των νοητικών λειτουργιών του. Όσοι σήμερα υποφέρουν από επιληψία τη θεωρούν ένα “φυσιολογικό”, αν και ενοχλητικό, συμβάν. Παρ’ όλα αυτά, η εικόνα ενός ατόμου σε επιληπτική κρίση είναι μάλλον αρκετά δυσάρεστη, ώστε θεωρούσαν ότι πίσω από αυτήν κρυβόταν κάποια θεϊκή αιτία. Γι’ αυτό και την αποκαλούσαν “ιερή νόσο”. Ο ιπποκρατικός συγγραφέας της πραγματείας είχε άλλη άποψη.

Στη διάσημη εναρκτήρια πρότασή της δηλώνει απερίφραστα: “Δεν πιστεύω καθόλου πως η “ιερή νόσος” είναι πιο θεϊκή ή ιερή από τις άλλες νόσους, αλλά ότι, αντιθέτως, διαθέτει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και μια φυσική αιτία. Παρ’ όλα αυτά, επειδή είναι εντελώς διαφορετική από τις άλλες νόσους, οι άνθρωποι, από άγνοια και απορία, θεωρούν ότι τη στέλνουν οι Θεοί”. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη ιατρική θεωρία, η νόσος προκαλείται από την παρεμπόδιση του φλέγματος στον εγκέφαλο. Όπως έχει συμβεί με τις περισσότερες θεωρίες στις φυσικές επιστήμες και την ιατρική, η εν λόγω θεωρία αντικαταστάθηκε αργότερα από καλύτερες. Όμως, η ξεκάθαρη δήλωση ότι δεν μπορούμε να πούμε πως μια νόσος έχει υπερφυσικά αιτία απλώς επειδή είναι ασυνήθιστη ή μυστηριώδης ή δυσεξήγητη, μπορεί να θεωρηθεί ως η καθοδηγητική αρχή της επιστήμης εδώ και αιώνες. Η θέση αυτή του Ιπποκράτη αποτελεί για μας κληρονομιά με μεγάλη διαχρονική αξία.

ΠΗΓΗ: http://www.mixanitouxronou.gr

Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται!

«Οι δ' ίσαν υλοτόμους πελέκεας εν χερσίν έχοντες / σειράς τ' ευπλέκτους» αναφέρει ήδη ο Όμηρος στην Ιλιάδα (23. 114-115), με άλλα λόγια «πήγαν, κρατώντας στα χέρια τσεκούρια που έκοβαν ξύλα και καλοπλεγμένα σχοινιά». Με διαφορά λίγων αιώνων, ο Αριστοφάνης (fr. 610 K-A) αναφέρει: «αλλ' ιμάντα μοι δος και ζμινύην. Εγώ γαρ ειμ' επί ξύλα», δηλαδή «αλλά δώσε μου ένα λουρί κι ένα εργαλείο κοπής. Γιατί πάω για ξύλα». Όπως κι αλλού εκείνη την εποχή, έτσι και στην αρχαία Αθήνα οι ενεργειακές ανάγκες του πληθυσμού καλύπτονταν κυρίως από άνθρακα και ξύλο, συνεπώς η παραγωγή, η μεταφορά και το εμπόριό τους αποτελούσε μία ολοκληρωμένη οικονομική δραστηριότητα. Λόγω της πληθυσμιακής της συγκέντρωσης, αλλά και της βιοτεχνικής παραγωγής και των λοιπών οικονομικών δραστηριοτήτων, η Αθήνα της Κλασικής Περιόδου κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες καύσιμης ύλης. Ας το σκεφτούμε λίγο καλύτερα: αρτοποιεία, μεταλλοτεχνικά και κεραμικά εργαστήρια, λουτρά, οικείες κι άλλες τόσες και τόσες δραστηριότητες απαιτούσαν για τη λειτουργία τους σημαντικές ποσότητες ξυλοκάρβουνου, πολλές φορές μάλιστα συγκεκριμένων ειδών, οι οποίες θα καίγονταν σε ειδικούς, κατά περίπτωση, κλιβάνους. Στην Περί Φυτών Ιστορία ο Λέσβιος φιλόσοφος του 4ου αι. π.Χ. Θεόφραστος αναφέρει πώς κορμοί δέντρων σχίζονταν στα δύο, στοιβάζονταν μαζί και καλύπτονταν με λάσπη πριν καούν εντός ειδικών κατασκευών.   Η εργασία αυτή ήταν, βέβαια, όσο βαριά ακούγεται, κι ακόμα παραπάνω. Τόσο ο Αριστοφάνης όσο και ο Μένανδρος έχουν δημιουργήσει αξιολύπητους ήρωες στους οποίους έλαχε να συλλέγουν και να κουβαλούν καυσόξυλα. Ο Κνήμων στον Δύσκολο του Μενάνδρου παραπονιέται ότι «ζη μόνος [...] ξυλοφορών σκάπτων τ' αεί πονών», ενώ ο Δικαιόπολις στους αριστοφανικούς Αχαρνής φαντασιώνεται ηδονικά μια νεαρή «υλοφόρον» σκλάβα. Η υλοτομία και η μεταφορά της καύσιμης ύλης ήταν, καταπώς φαίνεται, δραστηριότητες πιο ταιριαστές στους σκλάβους, στους φτωχούς και στους επαγγελματίες εμπόρους κάρβουνου και ξύλου, παρά στους ευυπόληπτους Αθηναίους πολίτες. Οι ελεύθεροι Αθηναίοι πολίτες που απασχολούνταν με το επαγγελματικό εμπόριο καύσιμης ύλης αποτελούσαν μία σχεδόν περιθωριακή, κατώτατη οικονομική τάξη. Μάλιστα, κατά τον Αθηναίο ρήτορα και πολιτικό του 5ου αι. π.Χ. Ανδοκίδη, μια πόλη σε κατάσταση πολέμου μπορεί να εκπέσει τόσο, ώστε οι ασχολούμενοι με το κάρβουνο να κατέλθουν από τα βουνά στην πόλη: «Ίδοιμεν [...] εκ των ορών τους ανθρακευτάς εις το άστυ ήκοντας». Όλα δείχνουν πως το πρόβλημα της εύρεσης καύσιμης ύλης δεν άγγιζε τόσο τις πιο εύπορες οικογένειες της πόλης. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε; Σύμφωνα με ενεπίγραφες αττικές στήλες του 5ου αι. π.Χ., οι πλούσιοι Αθηναίοι συνήθως προμηθεύονταν καύσιμη ύλη από τα εξοχικά κτήματά τους και τις εκτάσεις που κατείχαν εκτός των τειχών της πόλης. Ο Αλκιβιάδης, μέλος της αριστοκρατικής οικογένειας των Αλκμεωνίδων, είχε στην κατοχή του εκτάσεις με «ξύλα καύσιμα», «φρύγανα» και «ρυμούς» (κούτσουρα). Η πρόσβαση και απόκτηση καυσόξυλων ήταν τόσο σημαντική για πλούσιους και φτωχούς, που, σύμφωνα με τον Μένανδρο, μόλις έπεφτε μια οξιά, όλοι έσπευδαν να μαζέψουν τα ξύλα της: «Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται». Στην ακμή της ηγεμονίας της, η Αθήνα της πολύκροτης Κλασικής Περιόδου αντιμετώπιζε τις τεράστιες ενεργειακές ανάγκες της με κάθε δυνατό τρόπο: σκλάβοι, κάθιδροι καρβουνιάρηδες, φορτωμένα γαϊδουράκια, πηγαινοέρχονταν φορτωμένοι με καυσόξυλα από δημόσιες και ιδιωτικές εκτάσεις, προμηθεύοντας φούρνους, κλιβάνους και εστίες με την πολύτιμη ύλη, μέλη μιας κοινωνίας περισσότερο ταξικής απ' όσο φανταζόμαστε σήμερα, κάτω από καπνό και αιθαλομίχλη σχεδόν παρόμοια με τη δική μας – εκτός από τις πλαστικές καρέκλες.

Από την Αγιάτη Μπενάρδδου, Δρ. Ιστορίας, Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας, Ερευνητικό Κέντρο «ΑΘΗΝΑ» Πηγή: www.lifo.gr

 ΠΗΓΕΣ S. Douglas Olson, Firewood and Charcoal in Classical Athens, «Hesperia», 60, 1991, p. 411-420 / T.W. Gallant, Risk and Survival in Ancient Greece: Reconstructing the Rural Domestic Economy, Palo Alto, 1991 / R. Meiggs, Trees and Timber in the Ancient Mediterranean World, Oxford, 1982 / W.E. Thompson, The Athenian Entrepreneur, AntCl 51, 1982, p. 53-85 Πηγή: www.lifo.gr

Αρραχίων, ο Παγκρατιαστής που κέρδισε τους Ολυμπιακούς αγώνες νεκρός!

Ο Αρραχίων από την Φιγαλία θεωρείται σήμερα ίσως ο πιο γνωστός Ολυμπιανίκης του αρχαίου Παγκρατίου και παρότι είχε ήδη κερδίσει 2 φορές τους Ολυμπιακούς αγώνες (το 572 και το 568 π.Χ.) η τρίτη και τελευταία κατάκτησή του το 564 π.Χ. ήταν που τον έβαλε στην ιστορία.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς Παυσανία και τον Φιλόστρατο τον νεώτερο, ο Αρραχίων αντιμετώπισε στον τελικό έναν αντίπαλο το όνομα του οποίου δεν αναφέρουν. Αυτός, έπιασε στον Αρραχίονα σε μια λαβή που μοιάζει εξαιρετικό με το σημερινό Rear Naked Choke.

Δείτε πως περιγράφει τη λαβή ο Φιλόστρατος: "Ο αντίπαλος του Αρραχίονα, έχοντας ήδη πιάσει τη μέση του με σκοπό να τον τελειώσει, είχε ήδη περάσει το χέρι του γύρω από το λαιμό του άλλου για να διακόψει την αναπνοή του, ταυτόχρονα πίεζε με τα πόδια του ψηλά του πάνω στους προσαγωγούς του Αρραχίονα και πέρασε τα πόδια του χαμηλά πίσω από κάθε γόνατο του αντιπάλου".

Ενώ η λαβή είχε κλειδωθεί και ο Αρραχίων είχε πνιγεί ο αντίπαλος του έκανε ένα λάθος και χαλάρωσε την πίεση στα πόδια και ο Ολυμπιονίκης με μια προσπάθεια της τελευταίας στιγμής κατάφερε να γυρίσει τον αστράγαλο του αντιπάλου του και να τον εξαρθρώσει (σ.σ. ο Παυσανίας λέει ότι του έσπασε ένα δάχτυλο του ποδιού).

Αμέσως μετά έγιναν δύο πράγματα, ο αντίπαλος του παραδόθηκε από τον πόνο αλλά ο Αρραχίων είχε ήδη σβήσει από τον πνιγμό. Οι κριτές, αν και νεκρός, του έδωσαν την νίκη αφού δεν παραδόθηκε ποτέ! Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο ο προπονητής του Ερυξίας φώναξε εκείνη τη στιγμή, «Τι ευγενής επιτάφιος, δεν νικήθηκε ποτέ στην Ολυμπία».

sport24

Ο ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ !

Ο Λυκούργος της Σπάρτης ήταν ένας από τους πρώτους στην ιστορία της ανθρωπότητας, πριν από 3000 χρόνια, που αντιλήφθηκε την μάστιγα που αποφέρει η …δουλεία του χρήματος. Ένα από τα μέτρα που έλαβε ο Λυκούργος ήταν η αντικατάσταση των χρυσών νομισμάτων με ογκώδη σιδερένια νομίσματα με αποτέλεσμα, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, «πολλών ειδών αδικήματα εξαφανίστηκαν από την Λακεδαίμονα». Δεύτερο έργο του Λυκούργου ήταν και το πιο τολμηρό αφού για να εφαρμοστεί απαιτούσε μεγάλο σθένος και ήταν ο αναδασμός της γης. Στα χρόνια που αναφερόμαστε υπήρχε μεγάλη ανισότητα και οι ακτήμονες με τους απόρους συσσωρεύονταν στην πόλη αφού τα πλούτη τα κατείχαν λίγοι. Τους ‘’έπεισε’’ όλους πως έπρεπε να βάλουν την περιουσία τους στην μέση και να μοιραστεί εξαρχής με πιο δίκαιο τρόπο προς όλους με αποτέλεσμα να υπάρξει μια κοινωνική και οικονομική ισορροπία. Εφαρμόζοντας το σχέδιο του μοίρασε την Λακωνική γη σε τριάντα χιλιάδες κλήρους στους περιοίκους και αυτήν της Σπάρτης σε εννέα χιλιάδες Σπαρτιάτες. Με τον τρόπο αυτό καταπολέμησε το φθόνο, το έγκλημα και τα δύο νοσήματα της κοινωνίας, τον πλούτο και την φτώχεια. Με αυτόν τον τρόπο ο Λυκούργος κατάφερε να σώσει την αρχαία Σπάρτη από την κρίση. Από τότε οι Σπαρτιάτες επεδίωκαν να πρωτεύουν στην αρετή, σαν να μην υπήρχε μεταξύ τους καμιά διαφορά και ανισότητα παρά μόνο αυτή που την ορίζει η καταδίκη του κακού και ο έπαινος του καλού πολίτη. Λέγεται πως αρκετά χρόνια μετά τα παραπάνω μέτρα γυρνώντας ο Λυκούργος από ένα ταξίδι είδε τους θερισμένους αγρούς με τις ίσες στοιβαγμένες θημωνιές είπε, « η Λακωνία ολόκληρη μοιάζει με χώρα που ανήκει σε αδέρφια, που μόλις έκαναν την μοιρασιά». Την πλεονεξία που διακατέχει τις σύγχρονες κοινωνίες προσπάθησε να προλάβει ο Λυκούργος περιορίζοντας στο ελάχιστο την κοινωνική αδικία και εγκαθιστώντας μια κατάσταση οικονομικής ισότητας.

Ας τον μιμηθούν οι σημερινοί πολιτικοί άνδρες!

Η Ναυσικά στο νησί των Φαιάκων, έπαιζε μπάλα και ο Όμηρος «κάνει την περιγραφή»...

Στη ραψωδία Ζ της Οδύσσειας, ο Οδυσσέας φτάνει ναυαγός στο νησί των Φαιάκων, τελευταίο σταθμό της περιπέτειας του. Εκεί αντικρίζει την πριγκίπισσα Ναυσικά, η οποία έπαιζε τόπι με τις φίλες της στην παραλία: «πέταξαν τις μαντίλες κι άρχισαν να παίζουνε τη σφαίρα» (στίχος 100). Αργότερα, στη ραψωδία Θ, ο βασιλιάς Αλκίνοος στις γιορτές που οργανώνει προς τιμή του Οδυσσέα, πρόσταξε «Το Λαοδάμα και τον Άλιο, χορό να στήσουν μόνοι, τι ήξεραν την τέχνη κάλλιο απ΄ όλους. Κι εκείνοι πορφυρή στα χέρια τους, πανώρια επήραν σφαίρα, που τους την είχε φτιάσει ο Πόλυβος με τη σοφή του τέχνη, κι ο ένας απάνω ως τα βαθίσκιωτα τη σφεντονούσε νέφη, λυγώντας πίσω, κι ο άλλος εύκολα, ψηλά απ΄ τη γη πηδώντας, την έπιανε, πριχού τα πόδια του ξανά το χώμα αγγίξουν». Η παράξενη αυτή επίδειξη συνδυασμός χορευτικών κινήσεων και επιδεξιότητας με τη μπάλα αποτελεί την πρώτη μαρτυρία του αθλήματος της ρυθμικής γυμναστικής. Οι φανατικοί ποδοσφαιρόφιλοι όμως βλέπουν σε αυτούς τους στίχους το πρώτο «μπλονζόν» της ιστορίας! Τελικά και ο Όμηρος έπαιζε μπάλα! 

 http://www.mixanitouxronou.gr/

Σαν σήμερα το 362 π.Χ. Οι Θηβαίοι κατατροπώνουν τους Σπαρτιάτες στη Μαντίνεια....

362 π.Χ. Οι Θηβαίοι κατατροπώνουν τους Σπαρτιάτες στη Μαντίνεια. Όμως, πεθαίνει και ο ιδιοφυής Θηβαίος στρατηγός, Επαμεινώνδας. Ο δρόμος για τον Φίλιππο της Μακεδονίας είναι ανοιχτός... 

362 π.Χ. Η Σπάρτη κυριαρχούσε στον ελλαδικό χώρο, αφού κατατρόπωσε την Αθήνα στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Ανάμεσα στις πόλεις που ηττήθηκαν ήταν η Θήβα, που είχε υπάρξει σύμμαχος της Αθήνας. Το 378 π.Χ, οι Θηβαίοι με επικεφαλής τον στρατηγό Επαμεινώνδα, επαναστάτησαν και κέρδισαν την ανεξαρτησία τους. Τότε άρχισε η ανάπτυξη της Θήβας σε στρατιωτική υπερδύναμη, που μπορούσε να ανταγωνιστεί ακόμα και τη Σπάρτη. Η αποδυναμωμένη Αθήνα, για πρώτη φορά, αναγκάστηκε να δράσει απ’ τα παρασκήνια, καθώς δεν είχε τις δυνατότητες να αντιμετωπίσει άμεσα τις άλλες δύο πόλεις. Αυτό βέβαια δε σήμαινε ότι θα καθόταν με σταυρωμένα τα χέρια. Περίμενε απλώς την κατάλληλη ευκαιρία για να βρεθεί και πάλι στην πρώτη θέση της κατάταξης. Η μάχη στα Λεύκτρα Το 371 π.Χ, οι Θηβαίοι αντιμετώπισαν τους Σπαρτιάτες στα Λεύκτρα, όπου η στρατηγική ιδιοφυία του Επαμεινώνδα έδωσε τη νίκη στη Θήβα. Εφάρμοσε μία καινούρια τακτική, την οποία ονόμασε «λοξή φάλαγγα». Η σύνθεσή της ήταν απλή, αλλά αποτελεσματική. Ενίσχυσε τo αριστερό πλευρό της φάλαγγας, έτσι ώστε να μπορεί να εισχωρήσει και να περικυκλώσει τον επιτιθέμενο στρατό, που χρησιμοποιούσε την παραδοσιακή μορφή της φάλαγγας. Η νίκη στα Λεύκτρα σήμανε την αρχή της θηβαϊκής ηγεμονίας. Όπως η Σπάρτη και η Αθήνα, έτσι και η Θήβα θα επιχειρούσε να επεκταθεί στον ελλαδικό χώρο. Αλλά

Η καταστροφή της Σπάρτης από έναν φανατικό μοναχό!

 Μεγάλη καταστροφή επήλθε από περιηγητές και απεσταλμένους μουσείων, πανεπιστημίων και βασιλιάδων της Ευρώπης, που ήλθαν στην Ελλάδα στους χρόνους της τουρκοκρατίας, για να αποθησαυρίσουν νομίσματα, χειρόγραφα, επιγραφές και έργα τέχνης.

Όλους αυτούς υπέρβαλε σε απληστία και σε καταστροφές που προκάλεσε στους προγονικούς θησαυρούς της Ελλάδας ο αββάς Michel Fourmont (1690/1746), ο οποίος ξεπερνάει και τον Έλγιν όσο αφορά στο βάναυσο τρόπο της καταστροφής των μνημείων, που κυριολεκτικά αφάνισε, αλλά και στον απίστευτο αριθμό των αρχαιοτήτων που κατάστρεψε.

O αββάς Michel Fourmont, απεσταλμένος του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου IE’με την εντολή να συλλέξει βυζαντινά χειρόγραφα και άλλες αρχαιότητες, που θα ήταν εύκολο να μεταφερθούν στο Παρίσι. Έτσι, τον Φεβρουάριο του 1729, συνοδευόμενος από τον ανιψιό του, Ο αββάς Fourmont έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και εφοδιάστηκε με φιρμάνι του Σουλτάνου Αχμέτ Γ’, με το οποίο αποκτούσε το δικαίωμα να ερευνήσει και να μελετήσει όσους αρχαιολογικούς χώρους ήθελε στην επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Πρώτος σταθμός του υπήρξε η Αθήνα, όπου έμεινε πέντε μέρες. Έπειτα πήγε στην Πελοπόννησο και μέσω Μεγαλουπόλεως έφτασε στον Μιστρά, όπου οι δημογεροντία τον υποδέχτηκε σαν φιλέλληνα. Τις πρώτες μέρες της παραμονής του εκεί, ανακάλυψε εντοιχισμένα στο μεσαιωνικό τείχος ενεπίγραφα αρχαία βάθρα. Αμέσως, με δέκα εργάτες, τα <<ξήλωσε>> από την αρχική τους θέση. Έπειτα βρέθηκαν στο τείχος των Παλαιολόγων είκοσι ακόμη κομμάτια ενεπίγραφων λίθων, που είχαν την ίδια με τα προηγούμενα τύχη. Αμέσως ο Fourmont προσέλαβε άλλους πενήντα εργάτες.

Επί 53 συνεχώς μέρες δεν άφησε στην κυριολεξία " λίθον επί λίθου" στον Μιστρά, στην Σπάρτη και στις Αμύκλες. Κατεδαφίζοντας και σκάβοντας, ανακάλυψε 300 επιγραφές τις οποίες αντέγραψε, διάφορα ανάγλυφα, αναθήματα και μικροτεχνήματα τα οποία αποκόμισε στην πατρίδα του.

Ο ίδιος ομολογεί σε χειρόγραφο του, που σώζεται μαζί με το ημερολόγιο του, ότι συγκέντρωσε πάνω από 1.500 επιγραφές στην περιήγηση του το 1729 στην Ελλάδα. Σε επιστολή του προς τον κόμη Maurepas, o Fourmont καυχιέται ότι κατέστρεψε(!) τις επιγραφές, για να μην αντιγραφούν από μελλοντικό περιηγητή!!! (…)(…)

Όσα γραφεί ο fourmont για την καταστροφή που έκανε στη Σπαρτή εξηγούν και τη σπανιότητα των αρχαιοτήτων σήμερα στη φημισμένη πόλη.

Σημειώνει λοιπόν ο αββάς τα εξής απίστευτα: «επί 30 μέρες και πλέον 30, 40 και 60 εργάτες εκθεμελιώνουν, καταστρέφουν, εξαφανίζουν την πόλη της Σπάρτης. Μου υπολείπονται 4 μονό πύργοι να καταστρέψω… Προς το παρόν ασχολούμαι με την καταστροφή των τελευταίων αρχαιοτήτων της Σπάρτης. Καταλαβαίνετε (αποτείνεται στο Maurepas) τι χαρά δοκιμάζω(!).

Αλλά να η Μαντινεία, η Στυμφαλία, η Τεγέα και ιδιαίτερα η Νεμέα και η Ολυμπία αξίζουν την εκ βάθους εκθεμελίωση. (!!!!!!!!!)Έκανα πολλές πορείες αναζητώντας αρχαίες πόλεις αυτής της χωράς και έχω καταστρέψει μερικές. Ανάμεσα τους την Τροιζήνα, την Ερμιόνη, την Τίρυνθα (tyrins στο χειρόγραφο αντί tiryns), τη μισή ακρόπολη του Άργους, τη Φλασιά, το Φενεό…  

Εισέδυσα στη Μάνη.Εδώ και έξι εβδομάδες ασχολούμαι με την ολοκληρωτική καταστροφή της Σπάρτης! Γκρεμίζοντας τα τείχη, τους ναούς της, μην αφήνοντας πέτρα στην πέτρα θα κάνω και την τοποθεσία της άγνωστη στο μέλλον, για να την ξανακάνω εγώ γνωστή. Έτσι θα δοξάσω το ταξίδι μου. Δεν είναι αυτό κάτι;«.

Και πιο κάτω: «η Σπάρτη είναι η πέμπτη πόλη που κατέσκαψα. Δεν θέλω να αφήσω λίθο επί λίθου. Δεν ξέρω αν υπάρχει στον κόσμο πράγμα ικανό να δοξάσει μια αποστολή περισσότερο από του να σκορπίσεις στους ανέμους τη στάχτη του Αγησιλάου, από το ανακαλύψεις τα ονόματα των εφόρων, των γυμνασιαρχών, αγρονόμων, φιλοσόφων, γιατρών, ποιητών, ρητόρων, διάσημων γυναικών, ψηφίσματα της Γερουσίας, τους νόμους του Λυκούργου. Ασχολούμαι τώρα με την καταστροφή των βαθύτερων θεμελίων του ναού του Αμυκλαίου Απόλλωνα. Θα κατέστρεφα και άλλους αρχαίους τόπους το ίδιο εύκολα, αν με άφηναν. Τον πύργο τον γκρέμισα ολοκληρωτικά.»

Για την Τροιζήνα αναφέρει: «γκρέμισα ότι απέμεινε από τα οχυρά και τους ναούς της.». Και με απίστευτη αφέλεια ομολογεί: «από τους περιηγητές που προηγήθηκαν δεν θυμάμαι να τόλμησε κανείς να κατεδαφίσει πύργους και άλλα μεγάλα κτίρια! Εγώ δεν μοιάζω με αυτούς που τρέχουν από πόλη σε πόλη για ιδούν. Πρέπει να παίρνω χρήσιμα πράγματα«.

Και πώς δικαιολογείται; Στις 20 Απριλίου 1730, ο Fourmont γράφοντας στον πρεσβευτή της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη Βιλλενεβέ, δικαιολογεί τους βανδαλισμούς του στην Σπάρτη σαν εκδίκηση, από την κακή απέναντί του συμπεριφορά των Μανιατών: »Βρίσκομαι σε έναν φοβερό τόπο, στην περίφημη Μάνη. Κακός λαός και είμαι ευτυχής που γλίτωσα. Έφυγα από την βάρβαρη πατρίδα τους χωρίς να αποκομίσω τίποτα αξιόλογο, τίποτα για να βγουν τουλάχιστον τα έξοδά μου. Για να ξεσπάσω, για να εκδικηθώ αυτό το σκλυλολόι, ρίχτηκα πάνω στην αρχαία Σπάρτη. Δεν ήθελα να μείνει τίποτα από την πόλη που έκτισαν οι πρόγονοί τους. Την έσβησα, την ανασκάλεψα, την ξεθεμελίωσα, δεν έμεινε λίθος επί λίθου», και συνεχίζει: »Την ισοπέδωσα λοιπόν με κάθε επισημότητα. Και αυτό προκάλεσε το θαυμασμό των Τούρκων, ενώ οι Έλληνες λύσσαξαν και οι Εβραίοι έμειναν κατάπληκτοι. Είμαι ήσυχος,πολύ περισσότερο γιατί απόκτησα από το ταξίδι μου πράγματα ικανά να βοηθήσουν και να θαμπώσουν όλους τους σοφούς».

Παρανοϊκός; ημιμαθής; φανατικός εχθρός του αρχαίου πνεύματος; δεν ξέρει κανείς την ακριβή απάντηση. Ίσως λίγο από όλα.Το βέβαιο ωστόσο είναι πως η καταστροφή που προκάλεσε είναι κολοσσιαία και σ” αυτήν οφείλεται η εξαφάνιση της αρχαίας Σπάρτης, της Τροιζήνας και της Ερμιόνης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, που ο ίδιος δίνει, μόνο στη Σπάρτη πλήρωσε 1.200 ημερομίσθια για το γκρέμισμα των μνημείων και των κτιρίων που σώζονταν ακόμη. Ανατριχιάζει κανείς με τη σκέψη ότι θα μπορούσε ο Fourmont να μεταφέρει το βαρβαρικό μένος στην Ολυμπία, που την επίσκεψη της μάλιστα είχε προγραμματίσει. Αλλά ανακλήθηκε, ευτυχώς, στη Γαλλία λίγο αργότερα. (…)Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως ευτυχώς για την Ολυμπία η οποία εβρίσκετο καταπλακωμένη κάτω από τόνους χώμα από τους ισχυρούς σεισμούς του 5ου αιώνα ή κατά τον Γερμανό γεωλόγο Vott, από τσουνάμι, με αποτέλεσμα να γλιτώσει την μήνη των ιερόσυλων αρχαιοκάπηλων.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί πως τα χειρόγραφά του, τα ημερολόγια και οι επιγραφές βρίσκονται στη Βασιλική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι.

ΠΗΓΗ: Fuit.gr

Το τέλος του πολυμήχανου Οδυσσέα!

O πόλεμος της Τροίας είχε τελειώσει, αλλά ο Οδυσσέας δεν έλεγε να γυρίσει στην Ιθάκη. Η μητέρα του η Αντίκλεια μαράζωσε και πέθανε. Ο πατέρας του ο Λαέρτης αποσύρθηκε και δεν ενδιαφερόταν πια για τίποτα. Ο γιος τους ο Τηλέμαχος φρόντιζε για την οικογενειακή περιουσία. Η Ιθάκη ακέφαλη υπό διάλυση Η Πηνελόπη ήταν η μόνη που περίμενε ότι ο άντρας της μια μέρα θα γύριζε, αλλά άρχισαν να εμφανίζονται υποψήφιοι γαμπροί. Για να γλυτώσει από την πίεση, η Πηνελόπη υποσχέθηκε ότι θα διάλεγε σύζυγο όταν θα τέλειωνε το σάβανο του Λαέρτη που ύφαινε για να είναι έτοιμο, όταν εκείνος θα πέθαινε. Αυτό ώσπου κάποιο βράδυ οι μνηστήρες εισέβαλαν στο δωμάτιο, που ήταν ο αργαλειός και την έπιασαν να ξηλώνει το σάβανο. Την ανάγκασαν να το τελειώσει και να διαλέξει έναν ενώ συνέχιζαν να τρώνε και να πίνουν στο παλάτι, δημιουργώντας και ερωτικές σχέσεις με τις δούλες. Η κατάσταση ήταν ανεξέλεγκτη. Ο Οδυσσέας επιστρέφει Είναι η περίοδος που επιστρέφει ο Οδυσσέας μετά από 20 χρόνια. Εμφανίζεται σαν κουρελής ζητιάνος στο παλάτι. Η Πηνελόπη, σε συνεννόηση μαζί του, βάζει σε μια δοκιμασία τους μνηστήρες. Να τεντώσουν το τόξο του. Οι προσπάθειές τους απέτυχαν. Ο ζητιάνος απαίτησε να δοκιμάσει κι εκείνος. Τα καταφέρνει και οι μνηστήρες τον χλευάζουν. Δεν το γνωρίζουν ακόμη αλλά γι αυτούς έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση. Οι μνηστήρες ένας προς ένας πέφτουν νεκροί. Ο Οδυσσέας έχει κερδίσει ξανά το θρόνο του. Καιρός να κερδίσει και τη γυναίκα του. Η Πηνελόπη είναι δύσπιστη αν αυτός είναι σίγουρα ο άντρας της. Έτσι τον βάζει σε μια δοκιμασία. Καλεί τις δούλες και τους ζητά, να φέρουν το κρεβάτι της για να κοιμηθεί ο ξένος. Ο Οδυσσέας ήξερε ότι αυτό ήταν κόλπο γιατί το κρεβάτι ήταν ριζωμένο στο έδαφος και δεν μπορούσε να μετακινηθεί κι αυτό ήταν κάτι που το ήξερε μόνο εκείνος και η Πηνελόπη.

                                                                Μνηστηροφονία
Κάποια μέρα ο Βασιλιάς είδε ένα όνειρο. Βρισκόταν στο κρεβάτι του και είδε ένα όμορφο αλλά φοβερό ζώο σε μορφή θεού. Θέλησε να το αγκαλιάσει αλλά εκείνο με ανθρώπινη φωνή του είπε ότι έχουν συγγένεια και ότι είναι γραμμένο από εκείνο να αφανιστεί. Τότε ένα βέλος βγήκε απ τη θάλασσα και καρφώθηκε πάνω του. Λίγο αργότερα εκείνος πέθανε. Ο Οδυσσέας ζήτησε να του ερμηνεύσουν το όνειρο. Οι ερμηνευτές ζήτησαν να βγει έξω ο Τηλέμαχος για να μην ακούσει. Τότε του είπαν ότι είναι γραφτό να πεθάνει απ” τον ίδιο του το γιο. Έτσι έστειλε τον Τηλέμαχο στα χωριά της Κεφαλληνίας για να είναι μακριά. Ο καιρός πέρασε. Είδε όμως ξανά το ίδιο όνειρο. Αυτό που ο Οδυσσέας δεν ήξερε ήταν πως είχε ακόμα ένα γιο απ την Κίρκη, τον Τηλέγονο, δηλαδή αυτόν που γεννήθηκε μακριά. (Ο Ησίοδος κάνει αναφορά για 4 παιδιά του Οδυσσέα με την Κίρκη).

Ο Οδυσσέας λίγο πριν πεθάνει είδε το ακόντιο του και αντιλήφθηκε πως ήταν γιος του. Ο Τηλέγονος όταν κατάλαβε τι είχε γίνει δεν μπορούσε να αντέξει τον πόνο του. Τότε όλοι θυμήθηκαν την προφητεία του Τειρεσία, που έλεγε ότι ο Οδυσσέας θα πέθαινε «εξ αλός». Όντως το καρφωμένο θαλάσσιο τριγώνι στο ακόντιο, επαλήθευσε το χρησμό. Ο Οδυσσέας πέθανε «εξ αλός», δηλαδή από τη θάλασσα. Σύμφωνα με το μύθο. ο Τηλέγονος παίρνει μαζί του το σώμα του Οδυσσέα, την Πηνελόπη και τον Τηλέμαχο στην Αία. Εκεί η μάγισσα Κίρκη τους κάνει αθάνατους και παντρεύεται εκείνη τον Τηλέμαχο και η Πηνελόπη τον Τηλέγονο.... 

ΠΗΓΗ: www.mixanitouxronou.gr

Άλτις. Το μέγιστο των Μουσείων στην αρχαία Ολυμπία!

Ο καθηγητής αρχαιολογίας του Εθνικού Πανεπιστημίου Α. Σ. Αρβανιτόπουλος (1930) σε άρθρο του στην «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια», αφού περιγράφει τον αμύθητο θησαυρό των καλλιτεχνικών έργων του μουσείου της Άλτεως στην Ολυμπία , καταλήγει ως εξής:    «Ταύτα περίπου εν μικρώ ποσοστώ  έφερεν η ιερά Άλτις ολίγον προ του τέρματος του δευτέρου μετά Χριστόν αιώνος. Και ήδη επέρχεται το ερώτημα: τι απέγινε το τεράστιο αυτό καλλιτεχνικό Μουσείον; Πάντες οι ανδριάντες ούτοι αφηρέθησαν υπό των Ρωμαίων, εθραύσθησαν υπό των Χριστιανών, εχωνεύθησαν (έγιναν ασβέστης) υπ’ αυτών … εις τοιούτων βαθμόν ώστε να μη σωθεί μηδέ έν, πλην ασημάντων αριθμητικώς τεμαχίων».

Γράφει ο καθηγητής:

Άλτις. Ειδική λέξη των Ηλείων, πιθανώς από την ίδια ρίζα μ’ αυτήν του άλσους, με την οποία δηλώνονταν ο ιερός χώρος που περιελάμβανε τα κυριότερα ιερά, δηλαδή τον ναό και τον μεγάλο βωμό του Ολυμπίου Διός, το Ηραίο, το Πελόπιο, το μητρώο, τα λαμπρότερα αφιερώματα των πόλεων και τους ανδριάντες των ολυμπιονικών, την στοά της Ηχούς, τους θησαυρούς των πόλεων, το Πρυτανείο και κατόπιν – κατά κάποια παράβαση της παλιάς αρχαϊκής αυστηρότητας – το Φιλιππείο και την εξέδρα Ηρώδου του Αττικού…

Περί του καθορισμού της Άλτεως λέγει ο Πίνδαρος (Ολυμπ. 10 στιχ. 44 κ. έ.) ότι πρώτος ο Ηρακλής καταμέτρησε και διαχώρισε και δια πασσάλων καθόρισε ως πανιερώτατο άλσος για τον πατέρα του Δία την Άλτη, τα δε έξω αυτής προσδιόρισε ως τόπο διαμονής και εστιάσεως των προσκυνητών, μέχρι την όχθη του Αλφειού, τον οποίο έταξε ως ένα των δώδεκα θεών, τον δε υπερκείμενο λόφο ως ιερό του παππού του Κρόνου…

Έτσι η Άλτις τειχίστηκε και κοσμήθηκε με μεγαλοπρεπείς ναούς, ιερά και τους ανδριάντες των νικητών. Την μεγαλοπρέπεια του ιερού εκείνου χώρου μπορεί κανείς να σχηματίσει με την φαντασία του εάν αναλογιστεί ότι στους χρόνους της παρακμής (170 μ.Χ.), μετά τις τόσες συλήσεις και διαρπαγές, ο περιηγητής Παυσανίας αντίκρυσε μέσα στην ιερή αυτή Άλτη, εκτός από τους περίλαμπρους ναούς και τα εντός τους σπουδαιότατα καλλιτεχνήματα, ολόκληρο δάσος χάλκινων ανδριάντων και αγαλμάτων θεών, ηρώων και ανδρών, έργων των περισσότερων και άριστων ανδριαντοποιών.

Για να λάβει κανείς ιδέα του πλούτου, αναγράφουμε ότι στο Ηραίο μόνο είδε ο Παυσανίας (Ε΄ 17, 1-20,6) αγάλματα της Ήρας και του Διός, των Ωρών, της Θέμιδος, των Εσπερίδων, της Αθηνάς, της Δήμητρας και κόρης, του Απόλλωνα και της Άρτεμης, της Λητούς, της Τύχης, του Διονύσου, της Νίκης – όλα χρυσελεφάντινα, έργα του Σμίλιδος, του Δορυκλείδου, του Θεοκλέους, του Μέντοδος και άλλων άγνωστων στον περιηγητή καλλιτεχνών.

Επίσης στο Ηραίο είδε ο Παυσανίας τον Ερμή του Πραξιτέλους, την Αφροδίτη του Κλέωνος, τον Έρωτα του Βοήθου, την Ευρυδίκη και Ολυμπιάδα, τον μεν πρώτο μαρμάρινο, τις δύο τελευταίες χρυσελεφάντινες, τα δε λοιπά από χαλκό. Επίσης είδε στο Ηραίο την λάρνακα του Κυψέλου, κάποια κλίνη, τον δίσκο του Ιφίτου και την χρυσελεφάντινη τράπεζα του Κολώτου.

Σημειωτέον ότι ο Παυσανίας δεν αναγράφει όλα τα αναθήματα και τους ανδριάντες τα οποία είδε στην Αλτη, αλλά μόνο τα «αξιολογώτατα αυτών» (Ε΄ 21, 1). Δίπλα στο Μητρώο είδε πάνω από 20 Ζάνες, δηλαδή χάλκινα αγάλματα του Διός, που έγιναν λόγω ποινών που επιβλήθηκαν για παραβιάσεις. Δύο απ’ αυτά ήταν έργα του Κλέωνος, πολλά δε άλλα όμοια αφιερώθηκαν από ιδιώτες και πόλεις προς τιμή του Διός.

Παρακάτω αναγράφει πάμπολλα αναθήματα, όλα σχεδόν χάλκινα, μερικά κολοσσιαίου μεγέθους. Για λίγα απ’ αυτά αναφέρει τους καλλιτέχνες που τα έκαναν: Λύκιο, Αριστόνουν, Ψύλακον, Όναιθον, Αρίστωνα, Τελέσταν, Μούσον, Άσκαρον, Αριστοκλήν…

Ανδριάντες ολυμπιονικών είδε και αναφέρει ο Παυσανίας μέγα πλήθος. Ήταν δε όλοι σχεδόν χάλκινοι. Μετά απ’ αυτούς βρίσκονταν άρματα με άλογα και ηνιόχους και άλλα πρόσωπα. Για μερικά απ’ αυτά αναφέρει τους καλλιτέχνες που τα δημιούργησαν και καταγράφει περίπου εκατό απ’ αυτούς.

Όλων αυτών τα έργα αντιπροσωπεύουν μόλις το ένα τρίτο των ανδριάντων ολυμπιονικών, τους οποίους είδε και αναφέρει ο Παυσανίας. Για τ’ άλλα δύο τρίτα αναγράφει μεν τους ανδριάντες, όχι όμως και τους δημιουργούς καλλιτέχνες τους, ή διότι δεν έφεραν επιγραφή ή διότι δεν φαίνονταν αυτή ή για κάποιον άλλο λόγο.

Απ’ όλα αυτά τα έργα δεν σώθηκε ούτε ένα, μόνο δε λίγα βάθρα και τμήματά τους βρέθηκαν, τα οποία επικυρώνουν δια των φερομένων υπογραφών την πλήρη αξιοπιστία του πολύτιμου περιηγητή. Και συνεχίζει ο καθηγητής:

«Ταύτα περίπου εν μικρώ ποσοστώ  έφερεν η ιερά Αλτις ολίγον προ του τέρματος του δευτέρου μετά Χριστόν αιώνος. Και ήδη επέρχεται το ερώτημα: τι απέγινε το τεράστιο αυτό καλλιτεχνικό Μουσείον; Πάντες οι ανδριάντες ούτοι αφηρέθησαν υπό των Ρωμαίων, εθραύσθησαν υπό των Χριστιανών, εχωνεύθησαν (έγιναν ασβέστης) υπ’ αυτών … εις τοιούτων βαθμόν ώστε να μη σωθεί μηδέ έν, πλην ασημάντων αριθμητικώς τεμαχίων»…

ΠΕΡΙΚΛΗΣ, Ο ΕΜΠΝΕΥΣΤΗΣ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ!

Ο Περικλής γεννήθηκε στο Δήμο Χολαργού της Αττικής. Πατέρας του ήταν ο Ξάνθιππος, υπό την αρχηγία του οποίου οι Αθηναίοι είχαν νικήσει τους Πέρσες στη Μυκάλη το 479 π.χ. ο Ξάνθιππος ήταν πλούσιος και καταγόταν από το ιερατικό γένος των Βουζύγων. Είχε παντρευτεί την Αγαρίστη, ανιψιά του Αλκμεωνίδη Κλεισθένη, του θεμελιωτή της Αθηναϊκής δημοκρατίας.
Ο Περικλής μεγάλωσε σε εκλεπτυσμένο οικογενειακό περιβάλλον και έλαβε άριστη μόρφωση. Δάσκαλοί του ήταν ο μουσικός Δάμων και οι φιλόσοφοι Ζήνων ο Ελεάτης και Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος. Ιδιαίτερα ο τελευταίος απάλλαξε τον Περικλή από τις δεισιδαιμονίες, αφού τον δίδαξε να αντιμετωπίζει τα φυσικά φαινόμενα ορθολογικά και τις αντιξοότητες της ζωής με ψυχραιμία.
Μολονότι καταγόταν από πλούσια οικογένεια ο Περικλής προτιμούσε, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, τους πολλούς και τους φτωχούς από τους λίγους και τους πλούσιους. Η πρώτη ενασχόληση του Περικλή με τα κοινά ήταν το 472 π.Χ., όταν έγινε χορηγός της τριλογίας του Αισχύλου από την οποία έχει διασωθεί η τραγωδία Πέρσες.
Στην πολιτική ζωή της Αθήνας ο Περικλής άρχισε να λαμβάνει ενεργά μέρος το 463 π.Χ. με την παράταξη των δημοκρατικών, κατηγορώντας τον ολιγαρχικό Κίμωνα ότι είχε εμπλέξει τους Αθηναίους στον τρίτο Μεσσηνιακό Πόλεμο (464 π.Χ.) ως «φιλολάκων» και «μισόδημος». Ο Κίμων εξορίστηκε και στην Αθήνα επικράτησαν οι δημοκρατικοί με αρχηγό τον Εφιάλτη, το γιο του Σοφωνίδη, τον οποίο όμως δολοφόνησαν οι ολιγαρχικοί δύο χρόνια αργότερα.
Η δολοφονία του Εφιάλτη άνοιξε το δρόμο στον Περικλή, ο οποίος έγινε ο νέος ηγέτης των δημοκρατικών. Επιδέξιος και ελκυστικός ρήτορας, ο Περικλής επονομάστηκε «Ολύμπιος» επειδή είχε την ευχέρεια να εντάσσει φιλοσοφικές έννοιες στους λόγους του με τρόπο κατανοητό στο λαό. Γρήγορα έγινε δημοφιλής και άρχισε να εκλέγεται στο αξίωμα του στρατηγού.
Η ενδυνάμωση της δημοκρατίας
Πολιτική ιδιοφυΐα αλλά και φιλότεχνος, ο Περικλής κατέστησε την