Η ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΕΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΣ!

Εdward Dodwell Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα

Οι καλλιτεχνικοί θησαυροί που δημιουργήθηκαν στην αρχαία Ελλάδα, στους Ελληνιστικούς χρόνους, στην Ρωμαϊκή κυριαρχία στον τόπο, αλλά κατά τον Μεσαίωνα στην περιοχή της επαρχίας Ολυμπίας, ήταν απαράμιλλης ομορφιάς και τέχνης. Ο πανδαμάτορας χρόνος, οι φυσικές καταστροφές και οι ανθρώπινες ληστρικές επιδρομές κατέστρεψαν μνημεία μεγάλης ιστορικής και πνευματικής κληρονομιάς. Στην πρώτη περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε και πολλά αφού κανείς, στην ιστορία του ανθρώπου πάνω στην γη,  δεν έχει μπορέσει να τα βάλει με την φύση αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση συνέβαλλε στην διάσωση της Ολυμπίας αφού κατά τον καθηγητή Andreas Vött, του ινστιτούτου Γεωγραφίας του πανεπιστημίου του  Mainz, ένα τεράστιο τσουνάμι καταπλάκωσε όλη την περιοχή τον 5ο αιώνα μ.χ. με αποτέλεσμα να περάσουν 14 αιώνας έως ότου ο μεγάλος  γερμανός αρχαιολόγος Ερνέστος Κούρτιους έφερε στην επιφάνεια την κοιτίδα του Ολυμπισμού και της ευγενούς άμιλλας.

Όσον αφορά στην συμμετοχή βέβηλων ανθρώπων στην ληστεία και την καταστροφή των μνημείων θα εστιάζαμε στην εξ αμαθείας ορμή αυτών, στην μισαλλοδοξία και στα συμφέροντα από την πώληση των συληθέντων. Οι ξένοι επιδρομείς σκύλεψαν τους ελληνικούς θησαυρούς μπροστά στα μάτια των, ανήμπορων να αντιδράσουν, Ελλήνων και σε πολλές των περιπτώσεων συμμετείχαν παρά την θέληση τους ή μέσα στην άγνοια τους για την σημασία  και το κάλλος των μνημείων δεν έδιναν και πολύ ενδιαφέρον.

Παραδόξως το μεγαλύτερο έγκλημα διετελέστει από Ευρωπαίους γυρολόγους που πίσω από το προσωπείο του περιηγητή και λάτρη του αρχαίου Ελληνικού κόσμου, διέπραξαν περισσότερο κακό ακόμα και από αυτούς, τους κατά καιρούς επιδρομείς βαρβάρους. Η καταστροφή άρχισε κατά την Ρωμαιοκρατία στην οποία πάμπολλα μνημεία συλήθηκαν (βλέπε Σύλας) και μεταφέρθηκαν στην Ρώμη είτε να στολίζουν δημόσια κτίρια, είτε πολυτελείς επαύλεις πλουσίων και αξιωματούχων του κράτους. Επί βυζαντινοκρατίας τα περισσότερα καταστράφηκαν μέσα στην υπέρμετρη θρησκοληψία που επικρατούσε, ως παγανιστικά (βλέπε άγαλμα του Δία), 'όπως επίσης και παύση των ολυμπιακών αγώνων, κλείσιμο φιλοσοφικών σχολών κ.α.

Στην δύση του βυζαντινού κράτους , έρχονται οι σταυροφόροι και διάφοροι άλλοι τυχοδιώκτες της παπικής εκκλησίας να συνεχίσουν  την αρπαγή, με συλλέκτες πολύτιμων να επιδίδονται στην συλλογή πολύτιμων αντικειμένων και πώληση τους σε πλούσιους ηγεμόνες της Δύσης που επιθυμούσαν να γεμίσουν είτε την συλλογή τους, είτε μουσεία, ανύπαρκτων  πολιτιστικά και ιστορικά, χωρών.

Στην Οθωμανοκρατία, όπως προείπαμε, στίφη περιηγητών και πνευματικών ανθρώπων κυρίως Άγγλων και Γάλλων, χωρίς να υστερούν οι υπόλοιποι, με την πρόφαση της λατρείας του αρχαίου κόσμου δίνουν το τελειωτικό χτύπημα  από άκρη σε άκρη όλης της Ελλάδας. Ο παρανοϊκός μοναχός Φουρμόντ καταστρέφει ότι αρχαίο βρει μπροστά του, ο Κοκερέλ μαζί με τον Στάλκεμπεργκ και τον Γκρόπιους "ξηλώνουν" κυριολεκτικά τον ναό του Επικούρειου Απόλλωνος στις Βάσσες και τον μεταφέρουν στο Παρίσι και στο Λονδίνο και την Βαυαρία.

Μετά τα μάρμαρα του Παρθενώνα, τα αντίστοιχα του δίδυμου ναού στις Βάσσες, πήραν την θέση τους στο μουσείο του Λονδίνου και αποτελούν τα δεύτερα σε αξία και ποσότητα μετά αυτών του ανυπέρβλητου λαού της Ακροπόλεως των Αθηνών. Οι ελληνικές αρχαιότητες εκλάπησαν και η Ελλάδα παρατηρούσε ανήμπορη να τις προστατεύσει. Η κληρονομιά του ελληνισμού πήρε θέση σε μουσεία χωρών που αγνοείται η ύπαρξη τους μέσα στην ιστορία την εποχή που αυτοί οι θησαυροί σμιλεύονταν στα εργαστήρια Ελλήνων δεξιοτεχνών. Η Αγγλία δώρισε γύψινα αντίγραφα στην Ελλάδα, πόσο γενναιότητα θα έδειχνε αν κάποια στιγμή τα επέστρεφε εκεί που ανήκουν, εφαρμόζοντας τον ηθικό και άγραφο νόμο.

Το εργαστήρι του Φειδία στην Ολυμπία!

1. Σφυράκι χρυσοχοϊκής από το εργαστήριο του Φειδία 2. Στον χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας όπου υπήρχε το εργαστήριο του Φειδία, κτίστηκε μια Παλαιοχριστιανική Βασιλική. 3. Πήλινη μήτρα πτυχολογίας από το εργαστήριο του Φειδία στην Ολυμπία 4. Οινοχόη η οποία ανήκε στον μεγάλο γλύπτη

Στον χώρο του εικονικού εργαστηρίου άλλωστε περιλαμβάνονται όλα τα εργαλεία, τα υλικά και τα καλούπια που έχουν αναπαρασταθεί με βάση τα ανασκαφικά δεδομένα. H επεξεργασία του ελεφαντόδοντου και ο τρόπος της διακόσμησις του με χρυσό είναι η γνώση την οποία μπορεί να προσλάβει ο επισκέπτης, ο οποίος μυείται παράλληλα στις ιδιαίτερες δυσκολίες που παρουσίαζε η κατασκευή του κολοσσιαίου σε διαστάσεις αγάλματος με τον πολύπλοκο διάκοσμο. Το πρόγραμμα εικονικής πραγματικότητας του Ιδρύματος αποτελεί μάλιστα την πρώτη πλήρη τρισδιάστατη απεικόνιση του χρυσελεφάντινου αγάλματος του Διός και του θρόνου του, η οποία στηρίζεται σε λεπτομερή αρχαιολογική και ιστορική τεκμηρίωση ακολουθώντας τις τελευταίες εξελίξεις της έρευνας με την υποστήριξη της πλέον σύγχρονης τεχνολογίας. Ολόκληρο το πρόγραμμα εξάλλου που αφορά την αρχαία Ολυμπία θα είναι έτοιμο στα μέσα Φεβρουαρίου. Το εργαστήριο του Φειδία είχε οικοδομηθεί έξω από την Αλτι στα δυτικά του ναού του Διός και οι διαστάσεις του, όπως αναφέρει στο βιβλίο της Ολυμπία. H κοιτίδα των Ολυμπιακών Αγώνων η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ολυμπίας κυρία Ξένη Αραπογιάννη ήταν παρόμοιες με αυτές του σηκού του ναού. «Ο προθάλαμος θα χρησιμοποιούνταν ως χώρος αποθήκευσης υλικών και για τις λεπτές χειρωνακτικές εργασίες. Το κυρίως δωμάτιο έφερε την υποδομή για την κατασκευή του τεράστιου αγάλματος με πανύψηλα ικριώματα, τροχαλίες κτλ.» γράφει εξάλλου ο καθηγητής Αρχαιολογίας κ. Πάνος Βαλαβάνης στο βιβλίο του Ολυμπία.

Πολλά τμήματα από πήλινες μήτρες πτυχολογίας διαφόρων μεγεθών για τα χρυσά μέρη του αγάλματος καθώς και συμπληρωματικές μορφές, όπως ήταν οι Νίκες ή Ωρες και οι Χάριτες που κοσμούσαν τον θρόνο του Δία, τμήματα ελεφαντοστού, τεμάχια ημιπολύτιμων λίθων, σιδήρου, χαλκού και μολύβδου, γυάλινα φυλλάρια ανθεμίων και πολλά οστέινα εργαλεία χρυσοχοϊκής περιλαμβάνονται στα ευρήματα των ανασκαφών προσφέροντας τις ασφαλείς ενδείξεις ότι προέρχονται από το δημιούργημα του Φειδία. H μόνη λεπτομερής περιγραφή του που έφθασε ως σήμερα προέρχεται από τον Παυσανία και σύμφωνα με αυτήν γίνονται όλες οι προσπάθειες ανασύνθεσης του έργου. Το άγαλμα ήταν στημένο στο βάθος του κεντρικού κλίτους του σηκού πάνω στο βάθρο του και ήταν ορατό από παντού. Αν και καθισμένος στον θρόνο του, ο θεός έφθανε σε ύψος τα 12,40 μ. Παριστανόταν στεφανωμένος με κλαδί αγριελιάς και στο δεξί του χέρι κρατούσε χρυσελεφάντινο άγαλμα Νίκης ενώ στο αριστερό το σκήπτρο του, το οποίο κατέληγε σε έναν αετό. Οσο για τον θρόνο του, ήταν από έβενο και χρυσό, διακοσμημένος με πολύτιμους λίθους, με παραστάσεις, ανάγλυφες και ζωγραφικές αλλά και αγάλματα Νίκης.

Σύμφωνα με την τεχνική κατασκευής χρυσελεφάντινων αγαλμάτων, στην αρχαιότητα ο πυρήνας ήταν ξύλινος, με επένδυση όμως από ελάσματα χρυσού και λεπτές πλάκες ελεφαντόδοντου. Χρυσός χρησιμοποιήθηκε στο ιμάτιο, στα μαλλιά, στα γένια, στο σκήπτρο και στη Νίκη, ενώ όλα τα γυμνά μέρη του σώματος (πρόσωπο, κορμός, βραχίονες, πόδια) ήταν ελεφάντινα. H τελική εικόνα θα πρέπει να ήταν εκθαμβωτική. Δικαιολογημένη λοιπόν η φήμη του αγάλματος στην αρχαιότητα, δικαιολογημένη και η υπερηφάνεια του Φειδία που χάραξε σε κρυφό σημείο κάτω από τα πόδια του θεού το όνομά του:«Φειδίας Χαρμίδου υιός Αθηναίος μ' εποίησεν».

Από τη χρονολόγηση των ευρημάτων προκύπτει ότι το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός φιλοτεχνήθηκε μεταξύ 440 και 430 π.X., ύστερα από εκείνο της Αθηνάς Παρθένου, το οποίο ο Φειδίας ολοκλήρωσε το 438 π.X. Το άγαλμα παρέμεινε στη θέση του επί οκτώ αιώνες, υπέστη πολλές ταλαιπωρίες αλλά και επισκευές - όπως αυτή από τον μεσσήνιο γλύπτη του 2ου αι. π.X., τον Δαμοφώντα - και στη συνέχεια, στα τέλη του 4ου αι. π.X., μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και καταστράφηκε λίγο μετά, το 475 μ.X., σε μεγάλη πυρκαϊά. Πίσω στην Ολυμπία το εργαστήρι μετατράπηκε αρχικά σε ναό για όλους τους θεούς και στα θεμέλιά του κατά τον 5ο αι. μ.X. χτίστηκε παλαιοχριστιανική βασιλική. H περιπέτεια της ανασύνθεσης όλων αυτών των στοιχείων σήμερα δεν μπορεί παρά να είναι γοητευτική. Πόσο μάλλον όταν με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας μπορεί ο καθένας να λάβει μέρος.
www.tovima.gr

Μπιτζιμπάρδι, ωδή στο τοπίο!

Στις πινελιές του τοπίου γύρω από το Μπιτζιμπάρδι θα μαγευτεί η ματιά σου σαν αντικρίσεις τις ποιητικές του εναλλαγές και τον ήπιο του χαρακτήρα. Θα ξαποστάσει στην σκιά του δάσους και θα δροσιστεί με τις δροσοσταλίδες της κοιλάδας που παιχνιδίζουν με τις ηλιαχτίδες. Όταν φτάσει στην καταπράσινη και ολάνθιστη κοιλάδα θα σε κάνει να ξεχαστείς, ως άλλος Οδυσσέας ακούγοντας το τραγούδι των σειρήνων στον δρόμο για την Ιθάκη του. Το πνεύμα της πανώριας θεάς Άρτεμις πλανιέται τρέχοντας με παρέα με τις Νύμφες λες και συνεχίζεται το αέναο κυνηγητό πότε με τον Αλφειό και πότε με τον Πάνα. Πλατάνια, πεύκα και δάφνες υψώνονται υπερήφανα  και  προσφέρουν καταφύγιο, στην αιώνια παρθένα θεά, από το κυνηγητό των σατύρων ημίθεων. Τα κυπαρίσσια ξεπετιούνται ορθόστητα, σε τούτη την κοιλάδα της θεάς, αναπαριστώντας τους φαλλούς των αθάνατων  θηρευτών και αναρίθμητα εαρινά λουλούδια, σκορπισμένα παντού, στολίζουν το χορτάρινο χαλί της αγαπημένης κόρης του Δία και της Λητούς. Τα ρυάκια και οι πηγές με τα κρυστάλλινα νερά τους συμπληρώνουν το μαγευτικό τοπίο. Η ησυχία και η ειρήνη βασιλεύουν μέχρι να τις διακόψουν τα τιτιβίσματα πουλιών ή κάποιο κοπάδι που βρίσκεται κάπου κοντά. Ο ήχος της ήρεμης φύσης διαταράσσεται κάπου κάπου και το μυαλό σου αμφιταλαντεύεται ανάμεσα σε παγανιστικές λατρείες και το χριστιανικό πνεύμα που πλανιέται, αιώνες τώρα πάνω από τα ερείπια της μονής της Ίσοβας, και συμπληρώνει την μαγεία. Τι θα διαλέξει ο νους του καθενός; Άγνωστο.

Λατρεμένο Μπιτζιμπάρδι, μαγεύεις και έλκεις  τον καθέναν μας ως άλλη Ιθάκη τον Οδυσσέα της! 

Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται!

«Οι δ' ίσαν υλοτόμους πελέκεας εν χερσίν έχοντες / σειράς τ' ευπλέκτους» αναφέρει ήδη ο Όμηρος στην Ιλιάδα (23. 114-115), με άλλα λόγια «πήγαν, κρατώντας στα χέρια τσεκούρια που έκοβαν ξύλα και καλοπλεγμένα σχοινιά». Με διαφορά λίγων αιώνων, ο Αριστοφάνης (fr. 610 K-A) αναφέρει: «αλλ' ιμάντα μοι δος και ζμινύην. Εγώ γαρ ειμ' επί ξύλα», δηλαδή «αλλά δώσε μου ένα λουρί κι ένα εργαλείο κοπής. Γιατί πάω για ξύλα». Όπως κι αλλού εκείνη την εποχή, έτσι και στην αρχαία Αθήνα οι ενεργειακές ανάγκες του πληθυσμού καλύπτονταν κυρίως από άνθρακα και ξύλο, συνεπώς η παραγωγή, η μεταφορά και το εμπόριό τους αποτελούσε μία ολοκληρωμένη οικονομική δραστηριότητα. Λόγω της πληθυσμιακής της συγκέντρωσης, αλλά και της βιοτεχνικής παραγωγής και των λοιπών οικονομικών δραστηριοτήτων, η Αθήνα της Κλασικής Περιόδου κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες καύσιμης ύλης. Ας το σκεφτούμε λίγο καλύτερα: αρτοποιεία, μεταλλοτεχνικά και κεραμικά εργαστήρια, λουτρά, οικείες κι άλλες τόσες και τόσες δραστηριότητες απαιτούσαν για τη λειτουργία τους σημαντικές ποσότητες ξυλοκάρβουνου, πολλές φορές μάλιστα συγκεκριμένων ειδών, οι οποίες θα καίγονταν σε ειδικούς, κατά περίπτωση, κλιβάνους. Στην Περί Φυτών Ιστορία ο Λέσβιος φιλόσοφος του 4ου αι. π.Χ. Θεόφραστος αναφέρει πώς κορμοί δέντρων σχίζονταν στα δύο, στοιβάζονταν μαζί και καλύπτονταν με λάσπη πριν καούν εντός ειδικών κατασκευών.   Η εργασία αυτή ήταν, βέβαια, όσο βαριά ακούγεται, κι ακόμα παραπάνω. Τόσο ο Αριστοφάνης όσο και ο Μένανδρος έχουν δημιουργήσει αξιολύπητους ήρωες στους οποίους έλαχε να συλλέγουν και να κουβαλούν καυσόξυλα. Ο Κνήμων στον Δύσκολο του Μενάνδρου παραπονιέται ότι «ζη μόνος [...] ξυλοφορών σκάπτων τ' αεί πονών», ενώ ο Δικαιόπολις στους αριστοφανικούς Αχαρνής φαντασιώνεται ηδονικά μια νεαρή «υλοφόρον» σκλάβα. Η υλοτομία και η μεταφορά της καύσιμης ύλης ήταν, καταπώς φαίνεται, δραστηριότητες πιο ταιριαστές στους σκλάβους, στους φτωχούς και στους επαγγελματίες εμπόρους κάρβουνου και ξύλου, παρά στους ευυπόληπτους Αθηναίους πολίτες. Οι ελεύθεροι Αθηναίοι πολίτες που απασχολούνταν με το επαγγελματικό εμπόριο καύσιμης ύλης αποτελούσαν μία σχεδόν περιθωριακή, κατώτατη οικονομική τάξη. Μάλιστα, κατά τον Αθηναίο ρήτορα και πολιτικό του 5ου αι. π.Χ. Ανδοκίδη, μια πόλη σε κατάσταση πολέμου μπορεί να εκπέσει τόσο, ώστε οι ασχολούμενοι με το κάρβουνο να κατέλθουν από τα βουνά στην πόλη: «Ίδοιμεν [...] εκ των ορών τους ανθρακευτάς εις το άστυ ήκοντας». Όλα δείχνουν πως το πρόβλημα της εύρεσης καύσιμης ύλης δεν άγγιζε τόσο τις πιο εύπορες οικογένειες της πόλης. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε; Σύμφωνα με ενεπίγραφες αττικές στήλες του 5ου αι. π.Χ., οι πλούσιοι Αθηναίοι συνήθως προμηθεύονταν καύσιμη ύλη από τα εξοχικά κτήματά τους και τις εκτάσεις που κατείχαν εκτός των τειχών της πόλης. Ο Αλκιβιάδης, μέλος της αριστοκρατικής οικογένειας των Αλκμεωνίδων, είχε στην κατοχή του εκτάσεις με «ξύλα καύσιμα», «φρύγανα» και «ρυμούς» (κούτσουρα). Η πρόσβαση και απόκτηση καυσόξυλων ήταν τόσο σημαντική για πλούσιους και φτωχούς, που, σύμφωνα με τον Μένανδρο, μόλις έπεφτε μια οξιά, όλοι έσπευδαν να μαζέψουν τα ξύλα της: «Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται». Στην ακμή της ηγεμονίας της, η Αθήνα της πολύκροτης Κλασικής Περιόδου αντιμετώπιζε τις τεράστιες ενεργειακές ανάγκες της με κάθε δυνατό τρόπο: σκλάβοι, κάθιδροι καρβουνιάρηδες, φορτωμένα γαϊδουράκια, πηγαινοέρχονταν φορτωμένοι με καυσόξυλα από δημόσιες και ιδιωτικές εκτάσεις, προμηθεύοντας φούρνους, κλιβάνους και εστίες με την πολύτιμη ύλη, μέλη μιας κοινωνίας περισσότερο ταξικής απ' όσο φανταζόμαστε σήμερα, κάτω από καπνό και αιθαλομίχλη σχεδόν παρόμοια με τη δική μας – εκτός από τις πλαστικές καρέκλες.

Από την Αγιάτη Μπενάρδδου, Δρ. Ιστορίας, Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας, Ερευνητικό Κέντρο «ΑΘΗΝΑ» Πηγή: www.lifo.gr

 ΠΗΓΕΣ S. Douglas Olson, Firewood and Charcoal in Classical Athens, «Hesperia», 60, 1991, p. 411-420 / T.W. Gallant, Risk and Survival in Ancient Greece: Reconstructing the Rural Domestic Economy, Palo Alto, 1991 / R. Meiggs, Trees and Timber in the Ancient Mediterranean World, Oxford, 1982 / W.E. Thompson, The Athenian Entrepreneur, AntCl 51, 1982, p. 53-85 Πηγή: www.lifo.gr

Ο παραλογισμός των Περσών κατά τον Λακεδαίμονα βασιλιά Παυσανία.

Όταν οι ενωμένοι Έλληνες υπό την ηγεσία των Σπαρτιατών νίκησαν τους Πέρσες στις Πλαταιές, στην τελευταία νικηφόρα μάχη (είχαν προηγηθεί ο Μαραθώνας, οι Θερμοπύλες και η Σαλαμίνα), ο βασιλιάς Παυσανίας βρήκε ανέπαφη την σκηνή του στρατηγού Μαρδονίου. Η επέλαση εκατό χιλιάδων συνασπισμένων Ελλήνων αποδεκάτισε τους τριακόσιους χιλιάδες Πέρσες, που βρήκαν τραγικό θάνατο και οι λίγοι που γλύτωσαν αναγκάστηκαν να φύγουν βόρεια.

 Ο λιτοδίαιτος Σπαρτιάτης βασιλιάς μπήκε στην σκηνή που τον περίμεναν έντρομοι όλοι οι ακόλουθοι του Μαρδόνιου. Ο Παυσανίας έμεινε έκπληκτος με την χλιδή που επικρατούσε με τα χρυσά και αργυρά αντικείμενα και από τα περίτεχνα χειροποίητα χαλιά, ενώ αυτός κοιμόταν πάνω σε καλαμωτές (κρεβάτι από καλάμια) από τον Ευρώτα.  Ο Παυσανίας διέταξε να του ετοιμάσουν ένα δείπνο εφάμιλλο αυτών του Μαρδονίου. Πραγματικά οι μάγειροι έβαλαν όλη τους την τέχνη και οι ευνούχοι στόλισαν το τραπέζι και τα ανάκλιντρα, με σκοπό να γλιτώσουν το κεφάλι τους.

Όταν τελείωσαν οι Πέρσες πρόσταξε σε δύο είλωτες να του ετοιμάσουν ένα δείπνο από αυτά που του σέρβιραν συνήθως. Πράγματι οι είλωτες του έβαλαν πάνω σε ένα σανίδινο τραπέζι ξερό ψωμί, ελιές και ένα κρεμμύδι. Ο Παυσανίας τοποθέτησε δίπλα δίπλα τα δύο δείπνα και κάλεσε τους στρατηγούς των Ελλήνων. Όπως μας μεταφέρει, ο μέγιστος ιστορικός, Ηρόδοτος όταν συγκεντρώθηκαν τους έδειξε τα τραπέζια και χαμογελώντας τους είπε: « Άνδρες Έλληνες, να γιατί σας κάλεσα. Για να σας δείξω τον παραλογισμό του Πέρση, ο οποίος, ενώ έχει αυτόν τον τρόπο ζωής, ήρθε να μας πάρει αυτήν εδώ την φτώχεια».

Κολοκοτρώνης - Παπαφλέσσας: Μια άγνωστη ιστορία του Αγώνα!

Κατά την διάρκεια της επανάστασης οι αντιπαλότητες μεταξύ των αγωνιστών ήταν πολλές και οδηγήθηκαν στα άκρα σε πολλές των περιπτώσεων. Μια από αυτές ήταν μεταξύ του Παπαφλέσσα και του Θοδωράκι του Κολοκοτρώνη. Ο Παπαφλέσσας είχε φημισμένη λεβεντιά και μεγάλη παλληκαριά. Κοντά σ’ αυτά είχε μάθει και γράμματα και ήξερε καλά και την πολιτική. Μα δεν είχε τα τερτίπια του Κολοκοτρώνη. Φοβόταν πάντα πως ο Θοδωράκις θα είχε πάντα στον πόλεμο την πρωτειά. Με την πολιτική τα κατάφερε και έκλεισε τον Κολοκοτρώνη στην φυλακή, σ’ ένα Υδραίικο μοναστήρι. Ο ίδιος ο Παπαφλέσσας, όταν οι άνθρωποι του τον έπιασαν, του πήρε από το σιλάχι τις πιστόλες του. Όταν βγήκε στο Νιόκαστρο ο Μπραήμης και ανηφόρισε να πάει στην καρδιά του Μοριά, ο Παπαφλέσσας έτρεξε να τον χτυπήσει. Φοβόταν πως , αν δεν πρόφτανε αυτός να τον ρίξει στη θάλασσα, θα ερχόταν ο Κολοκοτρώνης, θα τον λιάνιζε όπως και τον Δράμαλη, και θα έπαιρνε καινούριες δόξες. Ο Κεφάλας, την παραμονή πρωτού γίνει ο φρικτός πόλεμος στο Μανιάκι, τα είδε τα στενά και του είπε με παράπονο:

-         Παπαζουρλέ, που μας ήφερες εδώ να μας τσακίσει ο Αράπης με την καβαλλαρία του. Θα πάρεις και εμάς και τα  παιδιά μας στο λαιμό σου.

Και ο Παπαφλέσσας του αποκρίθηκε:

-         Ορέ Παλιοδορραχίτη, πασπαλιάρη, τι κιότεψες ορέ. Αν δεν πολεμήσουμε εδώ, ταχιά θα φτάσει ο Κολοκοτρώνης και θα τον λιανίσει τον Αράπη. Και τότε πλια εσύ θα γυρίσεις στο Δορράχι στους μύλους να κλέβεις τ’ απολέσματα κι εγώ θα γυρίσω στην Πολιανή να βόσκω γουρούνια και γιδοπρόβατα.

Έπειτα από τον σκοτωμό του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι, ο Κολοκοτρώνης πήρε την φοράδα του. Στους πολέμους που έγιναν κατοπινά στο Ίσαρι, έτυχε να παραπατήσει η φοράδα και να πέσει στα κοτρώνια μαζί με τον Θοδωράκι. Ο Κολοκοτρώνης χτύπησε στον κρόταφο και έχασε τις αισθήσεις του. Τον πήγαν σ’ ένα γειτονικό χωριό και τον περιποιήθηκαν με τα πρόχειρα γιατρικά εκείνου του καιρού, ζέσταναν βούτηρο και το έβαλαν επάνω στο χτυπημένο μέρος. Με τούτο και με τ’ άλλο ήρθε πάλι ο Γέρος στα συγκαλά του. Τότε του είπαν:

-         Ο Θεός έκαμε να πέσεις γιατί πήρες την φοράδα του σκοτωμένου οχτρού σου.

Μα ο Θοδωράκις απολογήθηκε:

-         Μα και κείνος όταν μ’ έβαλε στην φυλακή μου πήρε τις πιστόλες μου!

Ο Μπραήμης έκανε με τον τακτικό στρατό του πόλεμο σκληρό. Ο Κολοκοτρώνης τον ακολουθούσε και τον χτύπαγε στις πλάτες. Κάποτε που πέρασε από ένα χωριό του Ταυγέτου εσυνάχτηκαν οι πρώτοι του χωριού και του είπαν:

-         Γιατί στρατηγέ δεν βαρείς τον Μπραήμη; Γιατί δεν τον χαλάς όπως χάλασες και του Δράμαλη τ’ ασκέρι;

Και ο Κολοκοτρώνης αποκρίθηκε:

-         Βρε τι λέτε! Τον κουμπάρο μου θα βαρέσω; Αυτός μ’ έβγαλε από την φυλακή!

Αυτοί πού  άκουσαν την απόκριση, κουτοί άνθρωποι όπως ήτανε, δεν κατάλαβαν τι ήθελε να πει ο Κολοκοτρώνης και πήγαν και διαλάλησαν πως ο Γέρος του Μοριά έστειλε και έφερε τον Αράπη για να χτυπήσει τον εχθρό του τον Φλέσσα. Κι έμεινε από τότε στα χωριά της Αλαγονίας, και λέγεται ακόμη από ανθρώπους από ανθρώπους που δεν έχουν το νου να καταλάβουν μια έξυπνη κουβέντα.

Πηγή: Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά 1960

Η 25η Μαρτίου από μια διαφορετική οπτική γωνία!

Κάθε χρόνο στις  25 Μαρτίου τιμούμε και γιορτάζουμε τον ξεσηκωμό των υπόδουλων Ελλήνων κατά του Τούρκου δυνάστη για ελευθερία και  αυτοδιάθεση. Εκ των πραγμάτων είναι η πιο σημαντική ημερομηνία στην ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, ως αφετηρία της εθνικής παλιγγενεσίας.

Τι συνέβη, άραγε, στις 25 Μαρτίου του 1821 και την έχουμε αναδείξει ως την ημέρα της εθνικής μας εορτής; Τίποτα απολύτως λένε οι ιστορικοί. Ή σχεδόν τίποτα, για να είμαστε ακριβείς, πέρα από κάποιες αψιμαχίες. Κανένα σπουδαίο πολεμικό γεγονός που να δικαιολογεί αυτή την επιλογή. Ούτε καν η ύψωση του λαβάρου της Μονής της Αγίας Λαύρας και η ορκωμοσία των παλληκαριών από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό.

Το περιστατικό της Αγίας Λαύρας είναι ένας εθνικός μύθος. Τον οφείλουμε στον γάλλο περιηγητή και ιστορικό Φρανσουά Πουκεβίλ (1770-1838), ο οποίος συνέγραψε την τετράτομη Ιστορία της Αναγεννήσεως της Ελλάδος (1824). Η ιστορία διαδόθηκε από στόμα σε στόμα, αλλά και μέσω του πίνακα Ο Όρκος της Αγίας Λαύρας (1851) του σημαντικού έλληνα ζωγράφου Θεόδωρου Βρυζάκη (1814-1878).

Άλλωστε και ο ίδιος ο Παλαιών Γερμανός δεν αναφέρει λέξη για το περιστατικό στα απομνημονεύματά του. Είναι ιστορικά εξακριβωμένο ότι εκείνη την ημέρα δεν βρισκόταν στη Μονή της Αγίας Λαύρας, αλλά στην Πάτρα, όπου όντως όρκισε τους επαναστάτες της περιοχής στην Πλατεία του Αγίου Γεωργίου.

Η επέτειος να γιορτάζουμε τον εθνικό ξεσηκωμό στις 25 Μαρτίου καθιερώθηκε στις 15 Μαρτίου 1838 από τον βασιλιά Όθωνα, προκειμένου να συνδεθεί με το εκκλησιαστικό γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Ήταν και επιθυμία του Αλέξανδρου Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας να συνδεθεί η έναρξη της επανάστασης με μια μεγάλη εκκλησιαστική εορτή για να τονωθεί το φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων.

Στην πραγματικότητα, η Επανάσταση δεν ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου 1821, αλλά λίγες μέρες νωρίτερα στην Πελοπόννησο, μία περιοχή με συμπαγείς ελληνικούς πληθυσμούς και μικρή στρατιωτική παρουσία των Τούρκων. Ο στρατιωτικός και πολιτικός διοικητής της Πελοποννήσου (Μόρα Βαλεσί) Χουρσίτ πασάς βρισκόταν στα Γιάννινα για να  εξοντώσει τον Αλή Πασά, ο οποίος είχε αυτονομηθεί από την Υψηλή Πύλη. Πριν από την αναχώρησή του, ο Χουρσίτ είχε λάβει διαβεβαιώσεις από τους προεστούς του Μοριά ότι οι φήμες που κυκλοφορούσαν για τον επικείμενο ξεσηκωμό των ραγιάδων ήταν ανυπόστατες.

Αχαιοί και Μανιάτες ερίζουν για το ποιος έριξε την πρώτη τουφεκιά του εθνικού ξεσηκωμού. Στις 21 Μαρτίου αρχίζει η πολιορκία των Καλαβρύτων από τον Σωτήρη Χαραλάμπη και τους Πετμεζαίους. Είναι η πρώτη πολεμική ενέργεια της Επανάστασης και θα λήξει νικηφόρα μετά από πέντε ημέρες.

Στις 23 Μαρτίου οι Μανιάτες υπό την αρχηγία του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τη συνεπικουρία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη καταλαμβάνουν την Καλαμάτα και με διακήρυξή τους κάνουν γνωστό στη διεθνή κοινότητα τον ξεσηκωμό των Ελλήνων. Την ίδια ημέρα, οι άνδρες του Αντρέα Λόντου θέτουν υπό τον έλεγχό τους τη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο), ενώ επαναστατικός αναβρασμός επικρατεί στην Πάτρα.  Από την Κωνσταντινούπολη με προορισμό το Άγιο Όρος αναχωρεί ο Σερραίος έμπορος και φλογερός πατριώτης Εμμανουήλ Παππάς, προκειμένου να ξεκινήσει την Επανάσταση στη Μακεδονία.

Η 23η Μαρτίου είναι ο πρώτος σημαντικός σταθμός του εθνικού αγώνα  και θα μπορούσε κάλλιστα να είχε πάρει τη θέση της 25ης Μαρτίου στο εορταστικό καλεντάρι της χώρας μας.

ΠΗΓΗ: www.sansimera.gr

Επιφανείς Ηλείοι: Δημήριος Κόκκος (1856 - 1891).

Γεννήθηκε στην Ανδρίτσαινα όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως σταθμάρχης της χωροφυλακής. Κατάγεται από την Νάξο. Όταν τελείωσε το γυμνάσιο ήρθε στην Αθήνα, όπου σπούδασε Νομικά. Μετά από μια σύντομη και μικρή διπλωματική σταδιοδρομία (υπηρέτησε στην Τεργέστη ως γραμματικός του Ελληνικού προξενείου) διορίστηκε γραμματέας στο υπουργείο οικονομικών. Χρημάτισε ιδιαίτερος γραμματέας του Χ.Τρικούπη. Δολφονήθηκε το 1891 στην Αθήνα από έναν παράφρονα λοχία που νόμισε πως ο Γερο-Νικόλας, ήρωας του Κόκκου γελοιοποιούσε τον παππού του! Ό Κόκκος άνηκε στην γενιά των ποιητών του 1880, σύντομα όμως φανέρωσε την σατιρική φλέβα του και συνεργάστηκε για ένα διάστημα με τον Σουρή, στο Ρωμιό. Διακρίθηκε κυρίως με τα κωμειδύλλια που έγραψε.

Βασική Βιβλιογραφία:

Γέλωτες, ποιήματα (1880), Κατακλυσμός, Δευτέρα παρουσία (1885), Μακεδονικοί παιάνες (1885), Αναμνήσεις και ελπίδες (1886), Ποιήσεις (1889), Οι Μαργαρίται… (1891), Αφοπλισμός της Ελλάδος, κωμικόν παίγνιον (1887), Κωμειδύλλια: Η λύρα του Γερο-Νικόλα (1903), Ο Μπαρμπα-Λινάρδος (1903), Ο Καπετάν Γιακουμής (1903), Η Νύμφη του χωριού (1903).

Άνθρωπος – Θεός

Αν είν’ αλήθεια, ότι κατ’ εικόνα

με τον θεό πλασθήκαμε κι ομοίωση του,

δεν ξέρω τι τραβάμε τον χειμώνα,

αλλά κι αυτός θα βλαστημάει την ποίησή του.

Φαντάσου ο θεός χιονίστρες νάχει

Ή και ποδάγρα μ’ ένα τέτοιο κρύο.

Φαντάσου να τον έπιανε συνάχι

Ή και ρευματισμοί!! Povero Dio!!

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΗΛΕΙΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ, Πεζογραφία & ποίηση

Τι Σημαίνει να Είσαι Πυργιώτης !

Ο Πύργος βρίσκεται κάτω απ' τ' «αυλάκι», περίπου 350 χλμ. νοτιοδυτικά της Αθήνας. Όπως λέει κι ο γνωστός ράπερ Τάκι Τσαν «Ο μπαμπάς μου είναι απ'τον Πύργο, νομό Ηλείας, από την πηγή της χ@σισοποτείας». Κι η μαμά μου από εκεί είναι. Και εγώ εκεί γεννήθηκα και μεγάλωσα.

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια άλφα (και βήτα μη σου πω) ξινίλα, από όλους τους Έλληνες, στο άκουσμα του Πύργου. Όπου πεις ότι είσαι απ' τον Πύργο σε κοιτούν καλά-καλά και από εκεί και πέρα σε βλέπουν στραβά. Έτσι επειδή είσαι από τον Πύργο, για κανέναν άλλο λόγο.

Μπορεί να «είμαστε ωραίοι γιατί είμαστε Πυργαίοι», αλλά μη μας πεις ποτέ έτσι. ΠΥΡΓΙΩΤΕΣ ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε. Ούτε Πυργαίοι, ούτε Πύργιοι, ούτε...

Το χωριό μου μέσα από τα μάτια μου πριν 33, ολόκληρα, χρόνια!

Ψαχουλεύοντας, για κάτι στο χωριό βρήκα, σ’ ένα παλιό σεντούκι τετράδια και βιβλία που είχε κρατήσει ο αείμνηστος  πατέρας μου από τα πρώτα μου μαθητικά χρόνια στο σχολείο. Ανασύροντας μνήμες το μάτι μου έπεσε σ’ ένα πρόχειρο τετράδιο που είχα κάνει το προσχέδιο μιας έκθεσης που μας είχε βάλει ο δάσκαλος  μας τότε Κος Ανδρέας Παπανικήτας από την Σάμο και σύζυγος της κας Θεώνη Σουρέλη από του Ζάχα και το θέμα ήταν πως, ‘’έχουμε πια μεγαλώσει, έχουμε φύγει από το χωριό και έχουμε πάει στα ξένα, πως αισθανόμαστε και να γράψουμε λίγα λόγια για τον τόπο που γεννηθήκαμε’’. Το εύρημα αυτό μου έδωσε την απάντηση που αναζητούσα τόσο καιρό  για το πότε άρχισα να αισθάνομαι τόσο έντονα την έλλειψη του και γιατί έχω την ‘’τρέλα’’ να το αναδείξω με διαφόρους τρόπους.

Ήμουν  στην Δ’ Δημοτικού, το 1982, και στις φωτογραφίες αποδεικνύεται του λόγου το αληθές. Το κείμενο παρακάτω είναι αυτούσιο χωρίς διορθώσεις.

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ

Όπως όλοι οι ξενιτεμένοι άνθρωποι, έτσι και γω και επιθυμώ να ξαναγυρίσω στο μικρό, φτωχό, αγαπημένο μου χωριό.

Ολόκληρες ώρες, παρέα με την μοναξιά μου. Πλάθω στη σκέψη μου την εικόνα του χωριού μου. Τώρα στα ξένα, όπως και τότε ξαναζώ τις ομορφιές του. Το γαλαζοπράσινο, φιδίσιο ποτάμι που περιζώνει τα κατάλευκα σπιτάκια του, τον χρυσοκίτρινο ήλιο, τον γαλανό ουρανό, και την καταπράσινη φύση. Όσο όμορφο είναι το χωριό μου τόσο όμορφη ήταν και η ζωή μας σ’ αυτό. Ελεύθερα ζούσαμε μέσα στον μικρό παράδεισο του χωριού μας, παίζοντας ποδόσφαιρο, κρυφτό, μήλα, ψαρεύοντας στο ποτάμι, τριχαίους, χαμουζάδες, χελομάνες, και καβούρια. Κυνηγόντας με το λάστιχο, ή με τις θηλειές τσίχλες και κοτσύφια, βόσκοντας τα γιδοπρόβατα μας, παίζαμε τη φλογέρα ξαπλωμένοι στο κατπράσινο χαλί της φύσης, πίνοντας το κρυστάλλινο νερό της πηγής. Όλοι είμασταν μαζί πάντοτε σε κάθε χαρά και λύπη. Περπατώντας τα πλακόστρωτα, ασβεστωμένα δρομάκια, θαυμάζαμε τα μικρά κατάσπρα σπιτάκια, με τις κάτασπρες αυλές, τα πολύχρωμα λουλούδια, την δασύσκιωτη κληματαριά. Τον φούρνο να ψήνει το χωριάτικο ψωμί, τον πεντακάθαρο ασβεστωμένο σταύλο. Πάνω απ’ όλα τα σπίτια ξεχωρίζει η εκκλησία με το ψηλό καμπαναριό που μοιάζει με τον τσοπάνο που φυλάει τα προβατά του. Η μικρή όμορφη πλατεία με τα λιγοστά ξύλινα τραπεζάκια του καφενέ του κυρ-Γιώργη μαζεύει τα βράδια τους χωριανούς. Όλοι στο χωριό είμαστε αγαπημένοι και ο ένας βοηθάει τον άλλον. Που να τις βρείς  τούτες τις ομορφιές στην ξενιτιά χωριό μου όμορφο με τις ραχούλες και τις ρεματιές που σε προίκισε η φύση με νοικοκυριό;

Ο Μοριάς το 1668 με τα μάτια του Εβλιά Τσελεμπή!

Ο Εβλιγιά Τσελεμπή ήταν Τούρκος χρονογράφος και περιηγητής. Αφού περιηγήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και έγραψε λεπτομερώς για κτίρια, αγορές, ήθη, έθιμα και πολιτισμό, από το  1640 μέχρι το 1676 ξεκίνησε τις περιηγήσεις του εκτός της Πόλης. Οι γραπτές του εντυπώσεις συγκεντρώθηκαν σε ένα δεκάτομο έργο, το ‘’Seyahatnâme’’ ( = «Βιβλίο των ταξιδιών»). Εκεί περιλαμβάνονται εντυπώσεις από ταξίδια του στον ελλαδικό χώρο, τη Βαλκανική, την Αυστρία, τη Βόρειο Αφρική, την Ανατολία, την Περσία και το Κάιρο. Χρησιμοποιεί την καθομιλουμένη γλώσσα της εποχής.

Το έργο του Τσελεμπή τοποθετείται σε ένα είδος ελαφρύτερης λογοτεχνίας που πρωταρχικός σκοπός της δεν είναι η ιστορική αλήθεια. Παρόλο που πολλές φορές αναφέρεται διεξοδικά και με ακρίβεια, ειδικά στα γεγονότα στα οποία ήταν παρών, άλλες φορές αναμιγνύει μύθους με ιστορικά γεγονότα. Προσπαθεί να παρουσιάσει το έργο του με λογοτεχνικό τρόπο και γι' αυτό τοποθετεί πολλές φορές τον εαυτό του παρόντα σε γεγονότα. Ορισμένες αφηγήσεις του θεωρούνται φανταστικές ή είναι βασισμένες σε άλλες πηγές. Χρησιμοποιώντας την φαντασία του περιέγραψε χώρες τις οποίες ποτέ δεν επισκέφτηκε. Οι μελετητές του έργου του μπορούν σήμερα να ξεχωρίσουν το ψεύτικο από το αληθινό, έτσι το δεκάτομο έργο του παραμένει πολύτιμο για τις εκτενείς πληροφορίες που παρέχει γύρω από την κατάσταση που βρίσκονταν οι πόλεις και τα χωριά κατά την εποχή εκείνη, την ιστορία, τον πολιτισμό και τη γεωγραφία τους. Μεταξύ των ετών 1668 και 1671 περιηγείται στον Μοριά και αναφέρει χαρακτηριστικά αλλά και με δόση υπερβολής σε κάποια σημεία:

Διανύσαμε συνολικά εφτακόσια εβδομήντα μίλια δρόμο στο βιλαέτι του Μοριά. Είδαμε τριάντα ένα κατοικημένα κάστρα, πέντε χιλιάδες τρακόσια εξήντα χωριά, εβδομήντα οκτώ ποτάμια και χιλιάδες ποταμάκια κα πηγές, εκατοντάδες χιλιάδες δημιουργήματα του θεού. Τρείς μήνες βρεθήκαμε σε εκατοντάδες τσιφλίκια και περάσαμε ευχάριστα τον καιρό μας. Η περιήγηση μας ολοκληρώθηκε στην Κόρινθο. Αυτή ήταν η επιθυμία του θεού.

Ας μάθουν οι φίλοι, πως δεν υπάρχει άλλο τέτοιο νησί, τόσο όμορφο και πλούσιο σε όλη την Οθωμανική επικράτεια. Τριακόσια είδη προϊόντων παράγονται εδώ. Τα πρόβατα γεννούν δυο φορές τον χρόνο, πριν καλά καλά μεγαλώσουν. Τα κορίτσια προτού γίνουν εννιά δέκα χρονών, γεννούν το πρώτο τους παιδί. Τα αγόρια ενηλικιώνονται στα δέκα με έντεκα τους χρόνια. Οι συκιές και τα λαχανικά δίνουν ζουμερούς καρπούς εφτά φορές τον χρόνο. Υπάρχουν άφθονα φρούτα και λαχανικά και τον χειμώνα και το καλοκαίρι. Το νερό και το κλίμα δίνουν τέσσερις συνδυασμούς:

1)   Οι καζάδες της Τριπολιτσάς και των Καλαβρύτων είναι πεδινοί. Δεν ευδοκιμούν εκεί λεμόνια, νεράντζια και σύκα. Ο χειμώνας στα ορεινά είναι σκληρός και σε μερικά σημεία χιονίζει. Όλα τα ποτάμια του Μοριά  έχουν τις πηγές τους στα βουνά της Τριπολιτσάς, των Καλαβρύτων και της Μάνης.

2)   Ο λαός της ορεινής Μάνης έχει ιδιαίτερες σχέσεις με τους Βενετούς κι ένα παράξενο ιδίωμα. Στα ορεινά δεν καλλιεργείται σιτάρι. Οι άνθρωποι τρώνε καλαμπόκι. Μια φορά τον χρόνο έρχονται ορτύκια ( Από τα ορτύκια αυτά πήρε το όνομα του το Πόρτο Κάγιο, Port aux Cailles δηλ. λιμάνι των ορτυκιών), που τα κυνηγούν και τα τρώνε τον χειμώνα. Η θάλασσα προσφέρει πολλά στρείδια. Είναι ορεινή περιοχή.

3)   Το σαντζάκι του Μυστρά ως και την περιοχή της Μονεμβάσιας είναι γεμάτο περιβόλια, αμπέλια και καλλιέργειες. Δέκα εφτά είδη σύκων αναφέρονται στα κρατικά κατάστιχα. Εδώ ζει η φυλή των Τσακώνων, που μιλούν το τοπικό τους ιδίωμα.

4)    Ο καζάς της Γαστούνης που δεν πιάνει χιόνι. Τέσσερις διαφορετικές γλώσσες μιλιούνται στον Μοριά:

α) Στην περιοχή του Μυστρά μιλούν καθαρά Ελληνικά,

β) Τα Ελληνικά της Μάνης,

γ) Τα Τσακωνικά, κοντά στην Μονεμβάσια,

δ) Τα Αρβανίτικα στις περιοχές του Αιγίου και των  Καλαβρύτων.

Στον Μοριά υπάρχουν είκοσι καδιλίκια και δύο σαντζάκια. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι η Ελληνική, αν και ζουν εδώ πολλοί μουσουλμάνοι. Οι άνθρωποι είναι πολύ φιλικοί  στους ξένους.

Πηγή: Εβλιά Τσελεμπί, Οδοιπορικό στην Ελλάδα (1668-1671)

ΜΟΜΑ! Η ιστορία, η προσφορά τους και ο λόγος που καταργήθηκαν!

Τι ακριβώς είναι οι Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως, που δήλωσε ότι ανασυγκροτεί ο Πάνος Καμμένος. Ποια η προσφορά τους και γιατί καταργήθηκαν.

«Μετά από τις τεράστιες καταστροφές στις διάφορες υποδομές της που υπέστη η χώρα κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου αλλά και του εμφυλίου πολέμου (1946-1949), το 1957 κλήθηκαν και οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας να συμβάλλουν στην ανασυγκρότηση της.

Γι αυτό το σκοπό συγκροτήθηκαν στις έδρες των σπουδαιότερων νομών επτά Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως. Οι έδρες των επτά ΜΟΜΑ ανά τον Ελλαδικό χώρο ήταν στις πόλεις Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Κρήτης, Πάτρα, Λαμία, Λάρισα, Ιωάννινα.

Οι ΜΟΜΑ ήταν κατασκευαστικές Μονάδες διοικητικά και αναλάμβαναν την εκτέλεση έργων που τους ανέθετε η προϊσταμένη αρχή στο νομό της έδρας των ή σε γειτονικούς νομούς. Το προσωπικό των Μονάδων αποτελούνταν από αξιωματικούς και οπλίτες του Μηχανικού, τεχνικά καταρτισμένους αλλά και με μικρό ποσοστό αξιωματικών από τα λοιπά όπλα του Στρατού ή και κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων (Ναυτικό, Αεροπορία), καθώς επίσης και με πολιτικό μόνιμο ή με συμβάσεις τεχνικό προσωπικό (γραφείς, μηχανικοί, οδηγοί τεχνίτες, χειριστές μηχανημάτων, εργάτες κ.λ.π).

Αποστολή της ειδικής αυτής υπηρεσίας ήταν:

Σε περίοδο ειρήνης με λογικό κόστος εκτέλεση των έργων που τις αναθέτονταν με διάφορα κυβερνητικά προγράμματα και...

Αρραχίων, ο Παγκρατιαστής που κέρδισε τους Ολυμπιακούς αγώνες νεκρός!

Ο Αρραχίων από την Φιγαλία θεωρείται σήμερα ίσως ο πιο γνωστός Ολυμπιανίκης του αρχαίου Παγκρατίου και παρότι είχε ήδη κερδίσει 2 φορές τους Ολυμπιακούς αγώνες (το 572 και το 568 π.Χ.) η τρίτη και τελευταία κατάκτησή του το 564 π.Χ. ήταν που τον έβαλε στην ιστορία.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς Παυσανία και τον Φιλόστρατο τον νεώτερο, ο Αρραχίων αντιμετώπισε στον τελικό έναν αντίπαλο το όνομα του οποίου δεν αναφέρουν. Αυτός, έπιασε στον Αρραχίονα σε μια λαβή που μοιάζει εξαιρετικό με το σημερινό Rear Naked Choke.

Δείτε πως περιγράφει τη λαβή ο Φιλόστρατος: "Ο αντίπαλος του Αρραχίονα, έχοντας ήδη πιάσει τη μέση του με σκοπό να τον τελειώσει, είχε ήδη περάσει το χέρι του γύρω από το λαιμό του άλλου για να διακόψει την αναπνοή του, ταυτόχρονα πίεζε με τα πόδια του ψηλά του πάνω στους προσαγωγούς του Αρραχίονα και πέρασε τα πόδια του χαμηλά πίσω από κάθε γόνατο του αντιπάλου".

Ενώ η λαβή είχε κλειδωθεί και ο Αρραχίων είχε πνιγεί ο αντίπαλος του έκανε ένα λάθος και χαλάρωσε την πίεση στα πόδια και ο Ολυμπιονίκης με μια προσπάθεια της τελευταίας στιγμής κατάφερε να γυρίσει τον αστράγαλο του αντιπάλου του και να τον εξαρθρώσει (σ.σ. ο Παυσανίας λέει ότι του έσπασε ένα δάχτυλο του ποδιού).

Αμέσως μετά έγιναν δύο πράγματα, ο αντίπαλος του παραδόθηκε από τον πόνο αλλά ο Αρραχίων είχε ήδη σβήσει από τον πνιγμό. Οι κριτές, αν και νεκρός, του έδωσαν την νίκη αφού δεν παραδόθηκε ποτέ! Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο ο προπονητής του Ερυξίας φώναξε εκείνη τη στιγμή, «Τι ευγενής επιτάφιος, δεν νικήθηκε ποτέ στην Ολυμπία».

sport24

Financial Times: Οι ευρωκράτες χρωστούν στην Ελλάδα – Χωρίς αυτή, οι Σκανδιναβοί θα δέρνονταν ακόμα με ρόπαλα!

Να τα βάλει με όσους στήνουν στον τοίχο την Ελλάδα, επιχειρεί σε κείμενό του στους Financial Times, ο γνωστός αρθρογράφος, Πίτερ Άσπντεν, ο οποίος γράφει για το «χρέος» της Ευρώπης προς τη χώρα μας.

Στη στήλη του, ο αρθρογράφος για πολιτιστικά θέματα, υπενθυμίζει στους αναγνώστες ότι έχει και ελληνικό αίμα στις φλέβες του -από την πλευρά της μητέρας του- πριν προχωρήσει στην ανάλυσή του.

Όπως σημειώνει, τις τελευταίες ημέρες παρακολούθησε τα όσα συνέβησαν μετά από την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και τις διαπραγματεύσεις για το ελληνικό χρέος. «Αυτό που μου έκανε όμως εντύπωση ήταν το επίπεδο του σαρκασμού και της απερίφραστης εχθρότητας που διακατέχει αυτή τη συζήτηση», τονίζει ο Ασπντεν.

«Οι Ελληνες είναι τεμπέληδες, ανίκανοι, διεφθαρμένοι. Τους αξίζει να υποστούν τις συνέπειες της ανεπάρκειάς τους. Προτιμούν να χορεύουν αντί να δουλεύουν, να κοιμούνται αντί να ξυπνούν. Θα πρέπει να τους εγκαταλείψουμε. Δεν μπορούν να φροντίσουν τους εαυτούς τους ή τον πολιτισμό τους. Αν δεν είχε λεηλατήσει ο Λόρδος Έλγιν τα γλυπτά του Παρθενώνα, είπε ένας διακεκριμένος Βρετανός πολιτικός αναλυτής πρόσφατα ”πιθανότατα θα είχαν καταλήξει σε βάση σε κάπου που φτιάχνουν κεμπάμπ», γράφει ο Άσπντεν, που αποδίδει όλα αυτά σε ένα βαθύ κόμπλεξ πολιτιστικής κατωτερότητας.

«Είναι προφανής μία μνησικακία γιατί η Ελλάδα δημιουργούσε την ευρωπαϊκή κουλτούρα την εποχή που οι σκανδιναβικές φυλές χτυπούσαν η μία την άλλη με ρόπαλα στο κεφάλι. Μία οργισμένη πικρία ότι τα πιο σημαντικά πολιτιστικά κινήματα της Ευρώπης- η Αναγέννηση, ο Διαφωτισμός- είναι κάτι παραπάνω από εξέλιξη όσων εφευρέθηκαν και συζητήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια στα σοκάκια της Αθήνας», τονίζει ο Βρετανός αρθρογράφος.

Όσο για το επιχείρημα ότι όλα αυτά συνέβησαν πριν από πολύ καιρό και στο ερώτημα για το τι ισχύει για τη σύγχρονη Ελλάδα, σημειώνει ότι η Ευρώπη είναι δούλος και του σημερινού τρόπου ζωής των Ελλήνων, κάνοντας αναφορά στα όσα προέβαλαν ταινίες όπως το «Mamma Mia», το «Ποτέ την Κυριακή» και ο «Ζορμπάς».

«Δεν είναι περίεργο που η Ευρώπη ενοχλείται. Φανταστείτε τον εκνευρισμό της επίσης όταν ανακάλυψε ότι ο νέος υπουργός Οικονομικών, ο Γιάννης Βαρουφάκης, ήταν ένας γοητευτικός, εύγλωττος άνθρωπος, που μιλά καλύτερα αγγλικά από τους περισσότερους Βρετανούς βουλευτές και ήταν ικανός να παραθέσει Ντίλαν Τόμας στο βρετανικό ραδιόφωνο, το πρωί μετά από την εκλογική νίκη του κόμματός του. Οι δύσμοιροι ευρωκράτες απάντησαν σε αυτή την επίθεση στις προκαταλήψεις τους, στρέφοντας την προσοχή στο μαύρο δερμάτινο παλτό και τη μηχανή Yamaha. Πώς τολμούν οι πολιτικοί να ντύνονται σαν κανονικοί άνθρωποι;».

Ο Άσπντεν στο άρθρο του εύχεται καλή τύχη στον ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνοντας ότι οι εχθροί τους είναι τρομεροί, αλλά προσθέτοντας ότι ο πολιτισμός είναι με το μέρος τους. «Χωρίς την Ελλάδα δεν υπάρχει Ευρώπη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ελλάδα, τραυματισμένη από τη ναζιστική κατοχή, τον εμφύλιο πόλεμο και μία υποστηριζόμενη από τη CIA δικτατορία, έχει να μάθει πολλά από την υπόλοιπη Ευρώπη των γραφειοκρατών. Αλλά τους έχει διδάξει πώς να ζουν. Και δεν είναι ώρα να διαγράψουμε ακόμη αυτό το συγκεκριμένο χρέος», σημειώνει.

Ο Βρετανός καταλήγει ότι μετά από 11 χρόνια, θα κάνει ένα διάλειμμα από αυτή την εβδομαδιαία στήλη για τον πολιτισμό. «Ίσως επιστρέψω όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός φορέσει γραβάτα. Μην κρατάτε την αναπνοή σας», γράφει κλείνοντας.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑ ΜΠΑΡΑΚΙΤΙΚΑ ΟΛΥΜΠΙΑΣ!

Η εργασία αυτή είναι για την μνήμη  του φίλου Νίκου Γ. Πετρόπουλου που έφυγε τόσο νωρίς από την ζωή. Τηρώ την υπόσχεση που του είχα δώσει στα τέλη του Οκτώβρη.

Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όσο και μετά την απελευθέρωση από τον Τούρκικο ζυγό οι μετακινήσεις ατόμων, οικογενειών και πληθυσμών ήταν ένα συχνό φαινόμενο με πολλές αιτίες που δεν είναι της παρούσης να αναφέρω. Οι μετακινήσεις είχαν ως σκοπό την κατάληψη εδαφών προς καλλιέργεια για να έχουν ένα καλύτερο μέλλον.

Μια τέτοια περίπτωση είναι και των Μπαρακιταίων και ειδικότερα της οικογένειας Πετρόπουλου που κατοικεί εκεί περίπου τα τελευταία 200 χρόνια. Συγκεκριμένα μια οικογένεια που κατοικούσε στου Μπαράκου  (εξ ου και η ονομασία Μπαρακίτικα) ήρθε σε ρήξη με τον αγά του Τζορβαντζή (σημερινή Αρήνη) με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να μετακινηθεί πιο ανατολικά, εκεί που δεν είχε αρμοδιότητα ο Τζορβαντζαίος αγάς, και συγκεκριμένα ανατολικά της Τσεμπερούλας που ήταν υπό την δικαιοδοσία του Φαναρίου. Η οικογένεια αυτή ονομαζόταν Γεωργακόπουλοι (υποκ.  Γεωργάκος + κατ. πούλος {= γιος του…} = γιος του Γεωργάκου» υποκ. του Γιώργου) και όπως είπαμε εφόρμησαν από του Μπαράκου (σημερινή Μάκιστο) και κατέληξαν στα σημερινά Μπαρακίτικα όπου και εγκαταστάθηκαν. Η προέλευση τους ή ο σκοπός να αποφύγουν πιθανούς διώκτες τους, τους προσέδωσε το όνομα Μπαρακίτης και γενάρχης τους ήταν ο Πέτρος Μπαρακίτης- Γεωργακόπουλος. Η ανυπαρξία εγγράφων οδηγούσε τους ανθρώπους να προσδιορίζονται σύμφωνα με το όνομα του πατέρα κ.α. με αποτέλεσμα ένας εκ των τριών υιών του Πέτρου Μπαρακίτη να μετονομαστεί σε Πετρόπουλος (= υιός του Πέτρου) και πιθανότατα το όνομα του ενός από τους γιούς του που κράτησαν το όνομα να ήταν Αθανάσιος. Οι περισσότεροι απόγονοι του Πέτρου πήγαν στου Ζάχα όπου και υπάρχει το επώνυμο αυτό. Οι Πετροπουλαίοι παρέμειναν στα Μπαρακίτικα όπου και υπάρχουν ακόμη.

                                                                  Γεώργιος Η. Ζέρβας

Επιφανείς Ηλείοι, Δημήτρης Λαμπίκης (1889 – 1956)!

Ο Δημήτρης Λαμπίκης γεννήθηκε στα Λεχαινά. Άρχισε να γράφει ποιήματα και πεζά από τα γυμνασιακά του χρόνια. Σπούδασε νομικά και φιλολογία. Εργάστηκε σαν δημοσιογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες, περιοδικά και εγκυκλοπαίδειες. Έγραψε λογοτεχνικά, ταξιδιωτικά και λαογραφικά κείμενα. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του βρίσκεται σκόρπιο σε εφημερίδες και περιοδικά του καιρού του και αφορά σε μορφές και θέματα της φιλολογικής και θεατρικής ζωής της χώρας. Από τους ιδρυτές της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών, διετέλεσε ακόμη διευθυντής της βιβλιοθήκης του δήμου Αθηναίων. Τ΄ όνομα του έχει δοθεί σε δρόμο των Λεχαινών μπροστά στο Γυμνάσιο.

Η βιβλιογραφία του πλούσια και διανθισμένη με διηγήματα και ταξιδιωτικές εμπειρίες, τα πιο κύρια είναι τα παρακάτω:

Σελίδες διπλωματικής ιστορίας (1924),

Ο ερημίτης του Μωπασάν,

Πως αγαπούν οι φθισικοί (1924),

Απ΄όσα βλέπουμε στην Αθήνα (1930),

Αθηναϊκές αγάπες (1933),

Ελληνισμός της Νοτίου Ιταλίας (1933),

Ο ναύαρχος Κουντουριώτης (1935),

Ελληνίδες ποιήτριες (1935),

Τα αττικά του Παυσανίου (1937),

Αθηναϊκός δήμος (1938),

Η ζωή μας (1939).

Το πρωτόκολλο του Λονδίνου της 3ης Φεβρουαρίου 1830!

Την 3^η Φεβρουαρίου του 1830 διεξήχθη ένα συνέδριο στο υπουργείο εξωτερικών της Αγγλίας, στο Λονδίνο, κατά το οποίο οι εκπρόσωποι ης Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας υπέγραψαν πρωτόκολλο ανακηρύσσοντας την Ελλάδα ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος.

1. Η Ελλάς θέλει σχηματίσει εν κράτος ανεξάρτητον και θέλει χαίρει όλα τα δίκαια πολιτικά, διοικητικά και εμπορικά τα προσπεφυκότα εις εντελή ανεξαρτησίαν.

2.  Η διοριστική γραμμή των συνόρων της Ελλάδος, αρξαμένη από τας εκβολάς του Ασπροποτάμου, θέλει ανατρέξει τον ποταμόν αυτόν έως κατέναντι της λίμνης του Αγγελοκάστρου, και διασχίσασα τόσον αυτήν την λίμνην όσον και τας του Βραχωρίου και της Σταυροβίτσας, θέλει καταλήξει εις το όρος Αρτοτίνα, εξ ου θέλει ακολουθήσει την κορυφήν του όρους ’ξου, την κοιλάδα της Κοτούρης και την κορυφήν του όρους Οίτης έως τον κόλπον του Ζητουνίου, εις τον οποίον θέλει καταντήσει προς τας εκβολάς του Σπερχειού.

Όλαι αι χώραι και τόποι κείμενοι προς Μεσημβρίαν αυτής της γραμμής, την οποίαν το συμβούλιον εχάραξεν επί του ενταύθα υπό στοιχείον Στ συναπτομένου γεωγραφικού πίνακος, θέλουν ανήκει εις την Ελλάδα.

Θέλουν ανήκει ωσαύτως εις την Ελλάδα η νήσος Εύβοια ολόκληρος, αι Δαιμονόνησοι, η νήσος Σκύρος και αι νήσοι, αι εγνωσμέναι το αρχαίον υπό το όνομα Κυκλάδες, συμπεριλαμβανομένης και της νήσου Αμοργού.

3. Η Ελληνική Κυβέρνησις θέλει είναι μοναρχική και κληρονομική κατά τάξιν πρωτοτοκίας. Θέλει εμπιστευθή εις ένα Ηγεμόνα, όστις δεν θέλει είναι δυνατόν να εκλεχθή μεταξύ των οικογενειών των βασιλευουσών εις τας Επικρατείας τας υπογραψάσας την συνθήκην της 6ης Ιουλίου 1827, και θέλει φέρει τον τίτλον Ηγεμών Κυριάρχης της Ελλάδος.

Πηγή: Διονύσιος Κόκκινος, Η ελληνική επανάστασις

Ο ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ !

Ο Λυκούργος της Σπάρτης ήταν ένας από τους πρώτους στην ιστορία της ανθρωπότητας, πριν από 3000 χρόνια, που αντιλήφθηκε την μάστιγα που αποφέρει η …δουλεία του χρήματος. Ένα από τα μέτρα που έλαβε ο Λυκούργος ήταν η αντικατάσταση των χρυσών νομισμάτων με ογκώδη σιδερένια νομίσματα με αποτέλεσμα, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, «πολλών ειδών αδικήματα εξαφανίστηκαν από την Λακεδαίμονα». Δεύτερο έργο του Λυκούργου ήταν και το πιο τολμηρό αφού για να εφαρμοστεί απαιτούσε μεγάλο σθένος και ήταν ο αναδασμός της γης. Στα χρόνια που αναφερόμαστε υπήρχε μεγάλη ανισότητα και οι ακτήμονες με τους απόρους συσσωρεύονταν στην πόλη αφού τα πλούτη τα κατείχαν λίγοι. Τους ‘’έπεισε’’ όλους πως έπρεπε να βάλουν την περιουσία τους στην μέση και να μοιραστεί εξαρχής με πιο δίκαιο τρόπο προς όλους με αποτέλεσμα να υπάρξει μια κοινωνική και οικονομική ισορροπία. Εφαρμόζοντας το σχέδιο του μοίρασε την Λακωνική γη σε τριάντα χιλιάδες κλήρους στους περιοίκους και αυτήν της Σπάρτης σε εννέα χιλιάδες Σπαρτιάτες. Με τον τρόπο αυτό καταπολέμησε το φθόνο, το έγκλημα και τα δύο νοσήματα της κοινωνίας, τον πλούτο και την φτώχεια. Με αυτόν τον τρόπο ο Λυκούργος κατάφερε να σώσει την αρχαία Σπάρτη από την κρίση. Από τότε οι Σπαρτιάτες επεδίωκαν να πρωτεύουν στην αρετή, σαν να μην υπήρχε μεταξύ τους καμιά διαφορά και ανισότητα παρά μόνο αυτή που την ορίζει η καταδίκη του κακού και ο έπαινος του καλού πολίτη. Λέγεται πως αρκετά χρόνια μετά τα παραπάνω μέτρα γυρνώντας ο Λυκούργος από ένα ταξίδι είδε τους θερισμένους αγρούς με τις ίσες στοιβαγμένες θημωνιές είπε, « η Λακωνία ολόκληρη μοιάζει με χώρα που ανήκει σε αδέρφια, που μόλις έκαναν την μοιρασιά». Την πλεονεξία που διακατέχει τις σύγχρονες κοινωνίες προσπάθησε να προλάβει ο Λυκούργος περιορίζοντας στο ελάχιστο την κοινωνική αδικία και εγκαθιστώντας μια κατάσταση οικονομικής ισότητας.

Ας τον μιμηθούν οι σημερινοί πολιτικοί άνδρες!