ΤΡΥΠΗΤΗ(ΎΠΑΝΑ, ΙΣΟΒΑ 'Η ΜΠΙΤΖΙΜΠΑΡΔΙ ): " Ίσταται κατά τον βορράν, στηριζόμενο επί φυσικού μπαλκονίου, εξόχως μεγαλοπρεπής και η περικλείουσα αιώνια βλάστηση αποτελεί τον μανδύα του. Αυτός λάμπει και απαστράπει εις όλα τα παιχνίδια των χρωμάτων εις καθημερινό θέαμα και ακτινοβολεί ως φαιοπράσινη φλόγα υπό τας πρωϊνάς αχτίδας του ηλίου".

''Πρός άρκτον δ' 'ομορα ήν τω Πύλω δύο πολίδια Τριφυλιακά 'Υπανα και Τυπανέαι και ποταμοί δε δύο εγγύς ρέουσι, ο τε Δαλίων (Διάγων) και ο Αχέρων εκβάλοντες εις τον Αλφειόν"
(Στράβων Η΄3,15)

ΤΡΥΠΗΤΗ :ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥ

ΤΡΥΠΗΤΗ :ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥ

Δευτέρα 31 Αυγούστου 2015

Αλή Μουλάς - Δελγιώτης, Ιστορικό Διήγημα! (Β΄Μέρος)

ΑΛΗ ΜΟΥΛΑΣ  
Ιστορικό Διήγημα υπό Αγ. Τσελάλη

( Ολυμπιακά Χρονικά 1970)
Φωτογραφία από το blog του Φαναιώτη φίλου,Κου Χρήστου Αδαμόπουλου

Του εφάνη περίεργο,παράξενο.
Οι φωνές πλήθαιναν και δυνάμωναν.
- Έρδε Πετρόμπεη με Μανιατένε…..Ζορμπάδες και χαϊνιδες!...
Εσηκώθη παραξενεμένος ο Αγάς κι εβγήκε στον εξώστη.
- Τι είναι βρε;…Τι τρέχει;…
- Λαός πολύς, Αλή αγά μου, στα βουνά!...
- Μην είναι λάγια πρόβατα; Μην είναι γκιόσα γίδια;
- Είναι σημαίες Κλέφτικες και είναι των Ελλήνων.
- Μην είναι μπαϊράκια Τούρκικα, μην έρχεται ο πασάς μας;
- Είναι σημαίες με σταυρούς, κατάσπρες και γαλάζιες…
- Έ, είναι οι ραγιάδες μας και θα γυρεύουνε ιγκράμ, αλάφρωμα της δεκατιάς…
Κείνη την στιγμή βροντερή φωνή από την κορφή του Άγιο-Λιά ετάραξε τα πέργυρα και τις καρδιές των Τούρκων.
-«Ώωωωω ρε μπάρμπ’ Αγγελή Ζερμπίνη… Έεεε καπετάν Αγγελή-Βώβοοοο….Έφτασε ο Κολοκοτρώνης και ο Νικηταράς…Ήρθε ο Πετρόμπεης με όλους τους Μανιάτες….Ελάτε να συναγρηκηθήτε…».
 Και μια ομοβροντία τράνταξε τον τόπο κι έκανε του Φαναρίτες Τούρκους να σκύψουν τρομαγμένοι…
Μια ανατριχίλα διαπέρασε τον Αλή Μουλά. Στο άκουσμα, στο όνομα τον συνεπήρε η θύμηση, που τόσα χρόνια μέσα του κοιμάται και ξυπνάει. Η ματιά του εστράφη γεμάτη πίκρα κι αγωνία στα βουνά, στο Λύκαιο. Κι ο νους του πέταξε στη Δέλγα, στο χωριό του, στις πηγές της Νέδας. Η ψυχή του γέμισε στοργή και νοσταλγία. Αναθυμήθη.
Κι αυτός, οκτώ χρονών παιδί, έβοσκε τα γίδια στις πλαγιές κι έπαιζε φλογέρα ξένοιαστο. Κι ήταν – εδώ και τριάντα χρόνια- στο πανηγύρι της Παναγιάς του Σεπετού, στην όχθη του Κελάδου. Το είχε ταμένο η μάνα του. Το στόλισε, το πήρε και το πήγε. Εκεί το είδε  ο Κορμπάς-αγάς του Φαναριού. Πανόμορφο και ωριόκορμο. Εστάθη και το καμάρωνε. Κι ευθύς το αρπάζει από της μάνας του την αγκαλιά, πετάει στα πόδια της ένα κεμέρι με φλουριά να σταματήσει τον οδυρμό και τον δαρμό της, και το επήρε, το έκλεισε στο σαράγι του.
Σπάραξε η μάνα. Γέλασε ο Κορμπάς.
-Ζουρλή, δε θέλεις να γίνει αφέντης το παιδί σου;
-Κάλλιο να το ιδώ νεκρό, παρά σουλτάνο τουρκρμένο…
-Καλά τι μάνα είσαι σύ;
Αγά μου, βγάλε και πάρε την καρδιά μου, ρίχτη να τη φάνε τα σκυλιά σου κι άφησε το παιδί μου να πάει στον πατέρα του.
Γούρλωσε τα μάτια από απορία και θυμό ο μουρτάτης. Και είπε και την έδιωξαν. Πήρε τα όρη σκούζοντας, έφτασε ξέφρενη, ξέψυχη στο Δέλγα κι έπεσε στην αγκαλιά τα’ αντρός της. Έκαμε ώρα να συνέλθει και να το ξεστομίσει. Την έπνιγε ο κόμπος στο λαιμό.
-Γυναίκα!...Το παιδί;…
-Το άρπαξε ο Κορμπάς αγάς του Φαναριού…
Ως το ξεστόμισε, άρπαξε τα’ αρματά του ο Αγγελής ο Βώβος κι έτρεξε, ανέβη στη Ζακούκα κι έκραξε.
-¨Ωωωω ρε Κορμπάκη αγά του Φαναριού…Στείλε μου το παιδί, τι θα σε φάει το φίδι…
Άκουσε, ξεράθηκε στα γέλια ο αγάς κι όυτ’ έδωσε απόκριση. Από τα΄’οτε εβγήκε ο Βώβος στο κλαρί κι όπου άκουγαν οι τούρκοι τη φωνή του τους έπιανε κρύος ιδρώτας.Κι όπου πιά πήγαινε ο Κορμάγας έπαιρνε συνοδεία δυνατή.
Το παιδί το έκλεισε ο αγάς στο σαράγι του. Το στόλισε, το καλολόγισε, το είχε σα δικό του.  Όλοι το αγάπησαν στο Φανάρι. Άστραφτε το μάτι του και ροδοκοκκίνιζε το μάγουλό του, που ήταν καϊμός για τις Τουρκοπούλες, ζήλια στα τουρκόπλα. Έπιανε βόϊδι μανιασμένοαπ’ την ουρά και το κράταγε στον τόπο. Κι όταν άρχιζε το τραγούδι, έλεγες να μη σταμάταγε ποτέ. Σα ν’ άκουγες κοτσίφια να λαλούνε. Κείνο στην αρχή ούτ’ ένοιωθε, ούτε ήξερε. Χάζευε μέσα στους πολυτελέστατους οντάδες του μεγαλόπρεπου σαραγιού του πάμπλουτου Κορμπά. Ευραινόταν με τα στολίδια, με τα καλούδια, τα σερπέτια, τα πεντανόστιμα φαγιά, τις πεντάγλυκες χανούμισες, που του έπαιζαν με τον ταμπουρά τους αμνέδες με λιγωμένα μάτια και κορμιά λαχταριστά.
Σιγά-σιγά με τον καιρό, το έφερε στα νερά του ο Κορμπάς. Το πλάνεψε, τα’ αλλαξοπίστισε, το έκαμε παιδί του. Το έλεγε Αλή Μουλά, Δελγιώτη. Κί όλοι το έλεγαν Μπούλουρα- ωραίον. Μα  απ’ όλους πιο πολύ το αγάπησε η Εμινέ, η κόρη του Κορμπά. Του χάρισε όλες τις χαρές, του έκαμε όλες τις χάρες. Κι ο Γιάννης τα΄Αγγελή του Βώβου από τη Δέλγα, το βοσκόπουλο του Λυκαίου, έγινε «μπεόπουλο». Το μπούκουρο, το όμορφο του Φαναριού.
Συμπάθησε τούτους τους ανθρώπους που τον χαϊδευαν, τον λάτρευαν, τον στόλιζαν, μέσα σε τούτα τα σαράγια και τα χάδια, ανάμεσα στα πλούτη και το αφεντηλίκι, αφέντης.

Συνεχίζεται...



ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "Η ΙΣΟΒΑ"!



Εντός του Αυγούστου, στο χωριό μας, έλαβαν χώρα οι εκλογές του Πολιτιστικού μας Συλλόγου προς ανάδειξη νέου ΔΣ. Η διαδικασία έγινε στο καφενείο του Μήτσου Πάπαρη και με απόλυτη διαφάνεια και στην εφορευτική επιτροπή ήταν ο Γιάννης ο Τσαγδής και ο Γιάννης Ανδριόπουλος. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν οκτώ εκλεγμένους (εφτά βασικούς και έναν αναπληρωματικό) και μετά ολίγων ημερών έγινε η πρώτη συνέλευση με σκοπό την ανάληψη ρόλων για την επόμενη διετία. Η Παναγιώτα (Γιώτα) Νιάρχου αποχώρησε από το ΔΣ λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων και την θέση της πήρε ο πρώτος αναπληρωματικός. Η σύνθεση του νέου ΔΣ έχει ως εξής:

Πρόεδρος:           Ελένη Ντούνα-Τζίβα
Αντιπρόεδρος:   Κώστας Γ. Κωσταντάρας
Γραμματέας:      Φανή Αλεξοπούλου-Νικολακοπούλου
Ταμίας Α΄:          Δημήτριος Γ.Τσαγδής
Ταμίας Β΄:           Οδυσσέας Μ. Πάπαρης
Μέλος:                 Φώτης Γρ.Κουτσογιαννάκης
Μέλος:                 Δημήτριος Δ.Ηλιόπουλος

Θα ήθελα να ευχηθώ προσωπικά στο νέο ΔΣ να έχουν μια καλή θητεία με επιτυχίες, να συνεχίσουν να κρατάνε ψηλά τον πήχη του Συλλόγου και να κάνουν ότι δεν μπόρεσε ή δεν πρόλαβε το απερχόμενο Συμβούλιο. Ευχής έργον θα ήταν να κινηθεί με γνώμονα το καλό του χωριού μας, αφού αυτό είναι το ζητούμενο, και να συμβάλλει στην πολιτιστική του ανάταση.

Τετάρτη 26 Αυγούστου 2015

ΚΑΣΤΡΟ ΧΛΕΜΟΥΤΣΙ, ΤΟ ΣΤΟΛΙΔΙ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΗΛΕΙΑΣ!

Με την λέξη κάστρο εννοούμε το κτιριακό συγκρότημα που περιλαμβάνει τα τείχη, τις κατοικίες των στρατιωτών, το αρχοντικό, απαραίτητα έναν ναό, αποθήκες, γιστέρνες και άλλα οικοδομήματα απαραίτητα για την λειτουργία του. Η λέξη καθ΄αυτού προέρχεται από την λατινική castrum ( πληθ.castra) που σημαίνει κάθε είδος ενυειχισμένης στρατιωτικής εγκατάστασης. Οι Ρωμαίοι, όμως πιο κοινή ονομασία είχαν το burgus που προέρχεται από την ελληνική "πύργος" και εννοούσαν τα μικρά φρούρια. Τα φρούρια αυτά με τα χρόνια μεγάλωσαν για πολλούς και διαφόρους λόγους με αποτέλεσμα να επικρατήσει η έννοια "Κάστρο".

Το Χλεμούτσι από την Νότια πλευρά

Με την λέξη "Κάστρο", εμείς οι Ηλείοι, εννοούμε το ανυπέρβλητο κτίσμα πάνω στο όρος Χελωνάτα που ασάλευτο στέκει αιώνες και μας θυμίζει άλλες εποχές κύρους, δύναμης και οικονομικής ευμάρειας. Δεσπόζει στην γόνιμη πεδιάδα της Ηλείας και είναι από τα σημαντικότερα και πιο καλοδιατηρημένα κάστρα σε όλη την Ελλάδα. Είναι εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, ενδεικτικό του κύρους και της σημασίας που προσέδωσαν οι Φράγκοι στο συγκεκριμένο κτίσμα.

Εσωτερική άποψη της εξωτερικής περιβόλου

Το Χλεμούτσι κτίστηκε το 1220-1223 από τον πρίγκηπα του Μορέως, Γοδοφρείδο Βιλλεαρδουίνο με πόρους από την δήμευση της περιουσίας της λατινικής εκκλησίας και αυτός ήταν ο λόγος που τον αφόρισε ο πάπας Ονώριος Γ΄. Το ονόμασαν Clermont και με την παραφθορά του απλού λαού μετενομάστηκε σε Χλεμούτσι ή Χλουμούτσι ή Χλουμούτζι. Οι Ενετοί το είπαν Castell di Tornese λόγω της ύπαρξης νομισματοκοπείου κοπής τορνεσίων και δηναρίων μέσα σε αυτό. Κτίστηκε για να προστατεύει την πρωτεύουσα του πριγκηπάτου Ανδραβίδα και το επίνειο αυτής, Γλαρέντζα που αποτελούσε και τον εμπορικό πνεύμονα του Μοριά. Οι Καταλανοί το κατέλαβαν το 1315, αλλά ανακαταλαμβάνεται από τους Φράγκους και παραμένει στην κατοχή τους ως και το 1427 που περνά στα χέρια του Δεσπότη του Μυστρά, και μετέπειτα τελευταίου αυτοκράτορα του βυζαντίου, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου ως προικοδότημα από τον γάμο του με την κόρη του Δεσπότη της Ηπείρου, Κάρολου Τόκκου. Το 1460 "πέφτει" στα χέρια των Τούρκων που το κρατούν ως το 1687 που καταλαμβάνεται από τους Ενετούς, για λίγα όμως χρόνια αφού το 1815 το ξαναπαίρνουν οι Τούρκοι και το κρατούν ως και την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους. Το 1701 ο Grimanni προτείνει την κατεδάφιση του κάστρου, που ευτυχώς δεν έγινε και το 1826 ο Ιμπραήμ, μετά από κανονιοβολισμό, καταστρέφει έναν πύργο του εσωτερικού περιβόλου και ένα μέρους του τείχους κοντά σ' αυτόν.
Πολεοδομικά πρόκειται για ένα κτίσμα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής χαρακτηριστικής των κορυφαίων τεχνιτών του μεσαίωνα. Αποτελείται από το κυρίως κάστρο που είναι ένα εξαγωνικό κτίσμα που περιλαμβάνει ένα εσωτερικό προαύλιο χώρο και από τον μεγάλο περίβολο που προστατεύεται από τα πανύψηλα εξωτερικά τείχη. Στο κυρίως οικοδομικό συγκρότημα το οποίο ήταν διώροφο, υπήρχε η κατοικία του πρίγκηπα, εκκλησία καθολικού δόγματος, τραπεζαρία και άλλοι χώροι διαμονής καθώς και μια μεγάλη δεξαμενή συγκέντρωσης υδάτων με εξαιρετικής ποιότητας δίκτυο. Κάθε χώρος είχε το δικό του τζάκι, τα οποία ήταν μεγαλοπρεπή ικανά να ζεστάνουν τους αχανής χώρους.
Πανοραμική άποψη αίθουσας του εκθετηρίου
Οι εργασίες αποκατάστασης έχουν κάνει θαύματα και το Χλεμούτσι παρουσιάζει μια λαρτια και πολύ όμορφη για τον επισκέπτη. Το μουσείο του κάστρου είναι μοναδικό με ευρήματα πολύ σημαντικά. Πολύ σημαντικά είναι και τα ευρήματα από την μονή της Ίσοβας στο Μπιτζιμπάρδι και γίνεται ιδιαίτερη αναφορά τόσο στον χώρο του μουσείου, όσο και στον χώρο εκθεμάτων και προβολής εκατέρωθεν της εισόδου.

Το εσωτερικό του Μουσείου

Τέλος θα ήθελα να αναφέρω την πολύ ανθρώπινη πλευρά και την ευγένεια του προσωπικού και ειδικότερα της προϊσταμένης αρχαιολόγου κυρίας Ράλλη, που με το χαμόγελο στα χείλη σε κάνουν να αγαπήσεις αυτό το υπέροχο μνημείο της Ηλειακής μας κληρονομιάς.





Δευτέρα 24 Αυγούστου 2015

ΚΑΣΤΡΟ ΚΑΡΥΤΑΙΝΑΣ, ΤΟ TOLEDO ΤΟΥ ΜΟΡΙΑ!



Το κάστρο της Καρύταινας ήταν ένα μνημείο που είχα προσωπικό απωθημένο εδώ και αρκετά χρόνια. Περνούσα από κάτω αρκετά συχνά και δεν είχα αξιωθεί να ανέβω και να το δω από κοντά και αυτό έγινε πρόσφατα με αποτέλεσμα να έχω την ικανοποίηση ότι επιτέλους απόλαυσα αυτό το έργο που αν και δεν είναι στην καλύτερη κατάσταση παραμένει σημαντικό και μεταλαμπαδεύει ιστορία ζωντανή στον επισκέπτη.
Το κάστρο χτίστηκε στα μέσα του 13ου αιώνα, περίπου το 1245, από τον Φράγκο ηγεμόνα της περιοχής Ούγκο Ντε Μπρυγιέρ και στα χρόνια της ηγεμονίας του η Καρύταινα γνώρισε την ύψιστη ακμή της. Το κάστρο λόγω της σημαντικής στρατηγικής του θέσης θεωρήθηκε από τα σημαντικότερα της Ελλάδας και, όχι άδικα, ονομάστηκε Τολέδο της Ελλάδας. Μετά από περιπέτειες του ερωτύλου κύρη του το κάστρ θα πωληθεί το 1320 στον Ανδρόνικο Παλαιολόγο. Στα μέσα του 15ου αιώνα πέρασε στα χέρια των Τούρκων και το 1685 πέρασε για λίγο στην κατοχή των Ενετών και το 1715 ξαναπερνά στους Τούρκους.
Κατά την Επανάσταση του 1821 έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο αφού αποτέλεσε ορμητήριο τν Τούρκων στα παραπλήσια μέρη. Μετά την κατάληψή του από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη οχυρώνεται και ο Γέρος του Μοριά χτίζει έξω από τα απόκρημνα τείχη σπ'ιτι και εκκλησία. Ο Ιμπραήμ κατά την επελασή του στον Μοριά προσπάθησε να το καταλάβει χωρίς όμως επιτυχία. Μετά την απελεύθέρωση που οι διοικιτικές υπηρεσίες τις περιοχής μετατέθησαν στην Δημητσάνα, τόσο η πόλη, όσο και το κάστρο πέφτουν σε μαρασμό.


Πολεοδομικά το κάστρο αποτελείται από το εξωτερικό τείχος που είναι σε αρκετά καλή κατάσταση σε αντίθεση με το εσωτερικό μέρος που είναι ερειπωμένο.Στο εσωτερικό μπορείς να δεις τα διάφορα κτίρια όπως  η κατοικία του ηγεμόνα, μιας ευρύχωρης αίθουσας με πολλά παράθυρα, οι κατοικίες των στρατιωτών, πολλές γιστέρνες και άλλοι αποθηκευτικοί χώροι.


Εξωτερικά και αριστερά του κάστρου υπάρχει το κτίσμα που έκτισε ο Κολοκοτρώνης το οποίο βρίσκεται σε εργασίες ανακατασκευής και η εκκλησία που είναι κλειστή και δεν μπορείς να δεις σε τι κατάσταση βρίσκεται. Κατεβαίνοντας προς την Καρύταινα στα δεξιά βρίσκεται η προτομή του Γέρου του Μοριά και πιο κάτω μνημείο αφιερωμένο στον οπλαρχηγό Λιάκο Λιακόπουλο που έπεσε ηρωϊκά στην πολιορκία του Κάστρου στις 27 Μαρτίου του 1821.

Το κάστρο προσφέρει υπέροχη και πανοραμική θέα η οποία αποζημιώνει τον κόπο σου να ανέβεις το απότομο, ανηφορικό και πετρώδες μονοπάτι που οδηγεί σ' αυτό.


Κυριακή 16 Αυγούστου 2015

Το infographic του παγκόσμιου χρέους – Ποιο είναι το "κομμάτι της πίτας" που αντιστοιχεί στην Ελλάδα!



Ένα καταπληκτικό infographic, δημιουργία του Jeff Desjardans της Visual Capitalist δείχνει το ποσοστό του δημοσίου χρέους που κατέχει κάθε χώρα.

Το μεγαλύτερο χρέος των σχεδόν 60 τρισεκατομμυρίων, κατέχουν οι Η.Π.Α με ποσοστό να αγγίζει το 29.05% του γενικού συνόλου. Δεύτερη είναι η Ιαπωνία που το ποσοστό της αγγίζει σχεδόν το 20% ενώ στη τρίτη θέση με 6,25% είναι η Κίνα.

Επτά από τις 15 χώρες με το μεγαλύτερο χρέος προέρχονται από την Ευρώπη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα κατέχει το 0,71% του παγκόσμιου χρέους.

Ο Jeff Desjardins σημειώνει ότι τα στοιχεία προέρχονται από το ΔΝΤ και δεν περιλαμβάνει τα νοικοκυριά ή το εταιρικό χρέος. Επιπλέον, το γράφημα δείχνει το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.